Nazwa
zawodu:
technik
geodeta
Opis
zawodu:
Podstawowym
celem pracy technika geodety jest dostarczanie niezbędnych danych
(wyników pomiarów w terenie oraz danych archiwalnych) do wykonania
różnego rodzaju map, w tym podstawowej mapy kraju (mapy
zasadniczej), map ewidencyjnych i map topograficznych w różnych
skalach oraz dokonywanie ich bieżącej aktualizacji. Wyniki tej
pracy są wykorzystywane na potrzeby gospodarcze związane z
planowaniem przestrzennym, projektowaniem, zmianą struktury
terenowej.
Geodeci uczestniczą w realizacji różnego rodzaju budowli naziemnych, nadziemnych i podziemnych, a w szczególności: prowadzą obsługę montażu budowli, dokonują pomiaru odkształceń i przemieszczeń budowli, prowadzą końcową inwentaryzację powykonawczą.
Charakter pracy geodety zależy nie tylko od wykonywanych czynności, ale także od instytucji, w której jest zatrudniony oraz zajmowanego stanowiska. Najlepiej sytuację zawodową technika geodety odzwierciedla praca w firmie geodezyjnej. Pracuje tam podstawowa część techników – samodzielnych wykonawców. Jednym z ważniejszych elementów ich pracy jest zakładanie osnów geodezyjnych, tzn. sieci punktów geodezyjnych utrwalonych w terenie o określonych współrzędnych prostokątnych i wysokości wyznaczonych względem przyjętego układu odniesienia. Punkty te służą do oparcia wszelkich prowadzonych na powierzchni ziemi pomiarów topograficznych i pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Technik geodeta, obok wspomnianych już prac związanych z realizacją inwestycji i pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, zajmuje się także zakładaniem i prowadzeniem ewidencji gruntów i budynków, aktualizacją materiałów geodezyjno-kartograficznych. Sporządza dokumentację geodezyjno-kartograficzną potrzebną do uregulowania stanu prawnego nieruchomości i ustalenia ich wartości. Wykonuje też w miarę potrzeby inne prace na potrzeby budownictwa, drogownictwa (np. budowa autostrad), górnictwa, przemysłu, eksploatacji kolei, dróg, jak również rolnictwa i leśnictwa.
Odrębną grupą czynności składających się na pracę geodety jest praca urzędnicza (biurowa) w administracji. Technik geodeta może być zatrudniony jako pracownik urzędów administracji rządowej i samorządowej w zakresie geodezji. Zajmuje się on prowadzeniem spraw dotyczących gospodarki gruntami i wywłaszczeń nieruchomości. W tym celu bierze udział w rozprawach administracyjnych, wizjach terenowych, rozpatruje skargi i odwołania.
W biurze pracuje najczęściej przy komputerze, korzystając z istniejącej bazy ewidencji gruntów, komputerowych baz danych dotyczących systemów informacji terenowej oraz odpowiedniego oprogramowania do prac geodezyjnych i kartograficznych. Poza tym użytkuje plotery, urządzenia do skanowania i digitalizacji.
Przy realizacji niektórych zagadnień występuje potrzeba pracy w terenie i wtedy technik geodeta używa polowego sprzętu geodezyjnego. Prace geodezyjne w terenie są wykonywane na otwartej przestrzeni, we wszystkich porach roku, na terenach o różnym ukształtowaniu i różnym stopniu dostępności. Są prowadzone na szlakach drogowych i kolejowych, ulicach miast i osiedli, w głębokich wykopach, zakładach przemysłowych i halach fabrycznych. W wypadku pomiarów wodnych (np. przy pomiarach przekroju rzek) pracuje się na wodzie, wykonując zaś prace dla górnictwa – przebywa się pod ziemią. W pracy terenowej geodeta wykorzystuje instrumenty pomiarowe mechaniczno-optyczne i elektroniczne, środki łączności oraz elektroniczne rejestratory danych.
Geodeta podczas prac polowych narażony jest na działanie różnych czynników atmosferycznych. W trakcie pomiarów na ulicach narażony jest na hałas, zanieczyszczenia powietrza i niebezpieczeństwo kontaktu z przemieszczającymi się pojazdami. Na budowach i w zakładach przemysłowych występują inne czynniki utrudniające pracę geodety – mogą to być poruszające się maszyny oraz urządzenia, zapylenie itd. Zdarza się też, że pomiary są wykonywane w trudno dostępnych miejscach o śliskich, nierównych powierzchniach, w ograniczonych, wąskich przestrzeniach, na różnych wysokościach.
Praca geodety ma dwojaki charakter, jest indywidualna lub zespołowa, w zależności od wykonywanych czynności. Praca kameralna generalnie wykonywana jest samodzielnie, jednakże zachodzi również potrzeba współpracy w ramach zespołu. Natomiast prace terenowe wymagają uczestnictwa całego zespołu i jego ścisłej współpracy. Geodeta zatrudniony w administracji pracuje indywidualnie. Jego kontakty z ludźmi są intensywne: przyjmuje interesantów, którym udziela informacji i odpowiada na ich pytania.
Praca technika geodety przebiega z reguły w stałych godzinach, nie dłużej niż 8 godzin dziennie. Zdarzają się jednak prace polowe, kiedy czas pracy ulega wydłużeniu lub jest ruchomy. Jest to związane z rodzajem otrzymanego zlecenia, warunkami atmosferycznymi, czy innymi czynnikami, takimi jak: wielkość ruchu na ulicach, czas pracy zakładów przemysłowych, temperatura i wibracje powietrza przy dokonywaniu pomiarów wysokościowych. W pracach na stacjach kolejowych i czynnych liniach występują specyficzne zagrożenia dla zdrowia i życia.
Geodeta w ramach prac terenowych wyjeżdża często poza miejsce zamieszkania, zdarzają się również wyjazdy długotrwałe i dalekie. Pracę terenową wykonuje on najczęściej w dzień.
Przy niektórych rodzajach prac używa odzieży ochronnej, zgodnie z przepisami bhp. W biurze może nosić strój dowolny, z zaleceniem używania białych fartuchów w pracach fotogrametrycznych i reprodukcyjnych.
Czynności przez niego wykonywane nie należą do rutynowych, asortyment prac geodezyjnych jest bardzo bogaty. Samokontrola w pracy geodety jest niezbędna i wynika z przyjętych standardów zawodowych. Nadzór jest okresowy.
Geodeta jest odpowiedzialny za powierzony mu sprzęt, urządzenia i środki transportu. Jeżeli jest kierownikiem zespołu, ciąży na nim odpowiedzialność za podległych mu pracowników. Geodeta odpowiada za rzetelne wykonywanie zawodu, a podejmowane przez niego działania winny być zgodne z przepisami prawnymi.
W zawodzie technika geodety można wyróżnić grupy stanowisk związanych z: pracą w firmach państwowych i prywatnych, pracą w urzędach administracji rządowej i samorządowej.
W zależności od wielkości przedsiębiorstwa prywatnego wyróżnia się różne stanowiska pracy, na których pracuje technik geodeta. W firmach o dużej liczbie zatrudnionych osób struktura organizacyjna jest rozwinięta i technik geodeta może pracować w nich na stanowiskach: młodszego asystenta geodety, asystenta geodety, starszego asystenta geodety, kierownika zespołu geodezyjnego, geodety, geodety specjalisty.
W małych firmach prywatnych zatrudniających tylko kilka osób, technik geodeta może pracować na stanowisku asystenta (pomocnika) geodety (nie jest wymagane posiadanie uprawnień zawodowych) lub geodety (wymagane jest posiadanie uprawnień zawodowych). Zazwyczaj właściciel małej firmy geodezyjnej posiada uprawnienia zawodowe lub, jeżeli ich nie ma, musi zatrudnić osobę z uprawnieniami.
W urzędach administracji samorządowej technicy mogą zajmować stanowisko inspektora lub referenta ds. geodezji. Osoby pracujące na tych stanowiskach zazwyczaj nie mają uprawnień zawodowych, gdyż nie są one wymagane. Aby pracować na stanowisku wyższego szczebla należy posiadać wykształcenie wyższe i uprawnienia zawodowe.
Technicy geodeci pracujący na stanowiskach geodety i geodety specjalisty są osobami, które muszą mieć uprawnienia zawodowe w jednym lub kilku z siedmiu zakresów:
geodezyjne pomiary sytuacyjno-wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne,
rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych,
geodezyjne pomiary podstawowe,
geodezyjna obsługa inwestycji,
geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych,
redakcja map,
fotogrametria i teledetekcja.
Technicy geodeci z uprawnieniami mogą z mocy ustawy wykonywać następujące czynności: kierowanie pracami geodezyjnymi i kartograficznymi podlegającymi zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad ww. pracami, wykonywanie czynności rzeczoznawcy z zakresu prac geodezyjnych i kartograficznych podlegających zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, pełnienie funkcji inspektora nadzoru z zakresu geodezji i kartografii, wykonywanie czynności technicznych i administracyjnych związanych z rozgraniczaniem nieruchomości, wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonania wpisów w księgach wieczystych oraz prac, w wyniku których mogłoby nastąpić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego.
Podstawowe warunki uzyskania uprawnień zawodowych określone są w art. 44 ustawy „Prawo geodezyjne i kartograficzne”. Warunki te przytoczone w skrócie są następujące: posiadanie wyższego lub średniego wykształcenia geodezyjnego, legitymowanie się praktyką zawodową: 3-letnią dla osób posiadających wykształcenie wyższe i 6-letnią dla osób posiadających wykształcenie średnie, wykazanie się znajomością przepisów z dziedziny geodezji i kartografii, posiadanie nienagannej opinii zawodowej.
Zadania zawodowe:
Zakładanie poziomych i wysokościowych osnów geodezyjnych z wykorzystaniem metod tradycyjnych oraz GPS.
Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i sytuacyjno-wysokościowych w celu opracowania map o różnym przeznaczeniu.
Opracowywanie map wielko- i średnioskalowych oraz map numerycznych, z wykorzystaniem różnych metod i narzędzi, w tym metod fotogrametrycznych oraz informatycznych narzędzi programowych i sprzętowych.
Inwentaryzowanie obiektów zagospodarowania terenu i sieci podziemnego uzbrojenia terenu.
Geodezyjne opracowywanie planów zagospodarowania przestrzennego, obsługa budowli i zakładów przemysłowych, opracowywanie projektów technicznych i planów realizacyjnych obiektów budowlanych.
Zakładanie, modernizacja i prowadzenie ewidencji gruntów i budynków.
Wykonywanie rozgraniczeń, podziałów i scaleń nieruchomości.
Pozyskiwanie danych, przetwarzanie danych i obsługa systemów informacji o terenie.
Prowadzenie zasobu geodezyjnego i kartograficznego w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, z wykorzystaniem narzędzi systemów informacji o terenie.
Wykonywanie geodezyjnych pomiarów przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych.
Obsługiwanie administracyjne ludności w zakresie geodezji, kartografii, ewidencji gruntów i budynków oraz gospodarki gruntami.
Planowanie i organizowanie prac geodezyjnych.
Organizowanie i prowadzenie własnej firmy.
Kierowanie pracą podległych pracowników przy wykonywaniu prac geodezyjnych.
Współpracowanie z klientami, kontrahentami, urzędami i instytucjami w zakresie wykonywanych prac.
Kontrolowanie i ocenianie jakości wykonywanych prac geodezyjnych.
Kwalifikacje zawodowe:
Wykonywanie
geodezyjnych pomiarów podstawowych oraz sytuacyjno
-wysokościowych.
Dokonywanie rozgraniczeń i podziałów nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych.
Obsługiwanie geodezyjne inwestycji.
Prowadzenie dokumentacji geodezyjnej w organach administracji samorządowej i ośrodkach dokumentacji.
Zakładanie i obsługiwanie baz w systemach informatycznych.
Wymagane kwalifikacje zawodowe do wykonywania określonych zadań:
|
Składowe kwalifikacji zawodowych |
||||
|
K-1 |
K-2 |
K-3 |
K-4 |
K-5 |
Z-1 |
X |
|
X |
|
|
Z-2 |
X |
|
|
|
|
Z-3 |
X |
|
|
|
X |
Z-4 |
X |
|
X |
|
|
Z-5 |
|
|
X |
|
|
Z-6 |
|
X |
|
X |
X |
Z-7 |
|
X |
|
|
|
Z-8 |
|
|
|
|
X |
Z-9 |
|
|
|
X |
X |
Z-10 |
|
|
X |
|
|
Z-11 |
|
|
|
X |
|
Z-12 |
X |
X |
X |
X |
X |
Z-13 |
X |
X |
X |
|
|
Z-14 |
X |
X |
X |
X |
X |
Z-15 |
X |
X |
X |
X |
|
Z-16 |
X |
X |
X |
X |
X |