Trybunał Stanu jest organem władzy sądowniczej (konstytucyjnym sądem szczególnym) orzekającym o odpowiedzialności konstytucyjnej, a także wyjątkowo - o odpowiedzialności za przestępstwa osób wskazanych w Ustawie Zasadniczej. Zgodnie z ustanowioną w art. 173 zasadą Trybunał Stanu jest odrębny i niezależny od innych władz.
W świetle art. 199 Konstytucji w skład Trybunału wchodzą: przewodniczący, którym z urzędu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, 2 zastępców przewodniczącego oraz 16 członków. Zastępców przewodniczącego oraz członków wybiera Sejm spoza posłów i senatorów w trybie określonym Regulaminem Sejmu. Sejm na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji dokonuje wyboru bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Wybór odbywa się łącznie, chyba że Sejm postanowi inaczej, i dokonuje się na okres kadencji Sejmu. Osoby wchodzące w skład Trybunału Stanu zachowują jednak swoje mandaty do czasu wyboru nowego składu Trybunału. Ustawa nie czyni zastrzeżenia co do ponownego wyboru osób, które wchodziły w skład Trybunału Stanu w poprzedniej kadencji.
Uzupełnienia składu Trybunału Stanu w przypadku opróżnienia stanowiska dokonuje się na tych samych zasadach co wyboru całego składu, jednak oddzielnie na poszczególne stanowiska.
Skład Trybunału ma charakter mieszany - prawno-społeczny. Jedynie zastępcy przewodniczącego oraz co najmniej połowa członków Trybunału muszą legitymować się kwalifikacjami wymaganymi do zajmowania stanowiska sędziego, w stosunku do pozostałych osób ustawa nie stawia nawet wymogu wyróżniania się wiedzą prawniczą. W skład Trybunału Stanu wybrani mogą być tylko obywatele polscy posiadający pełnię praw obywatelskich, nie karani sądownie i nie zatrudnieni w organach administracji państwowej.
Osoby wybrane w skład Trybunału Stanu orzekają na zasadach niezawisłości sędziowskiej, umocnionej immunitetem sędziowskim, przy czym zarówno zasada niezawisłości, jak i immunitet ukształtowane są analogicznie jak w przypadku sędziów.