Typologia kompetencji emocjonalnych
Do inteligencji emocjonalnej zalicza się trzy główne grupy kompetencji
KOMPETENCJE PSYCHOLOGICZNE (relacje z samym sobą)
Samoświadomość.
Samoocena
Samokontrola.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (relacje z innymi)
Empatia
Asertywność.
Perswazja
Przywództwo.
Współpraca
KOMPETENCJE PRAKSEOLOGICZNE (inaczej kompetencje działania – nasz stosunek do zadań, wyzwań i działań)
Motywacja
Zdolności adaptacyjne
Sumienność
Badania te rozpoczął w latach sześćdziesiątych Walter Mischel. Objęto nimi chodzące do przedszkola dzieci pracowników oraz studentów Uniwersytetu Stanforda i kontynuowano je do czasu ukończenia przez dzieci szkoły średniej. Założenie badań było takie, że można przewidzieć przyszłość dziecka, opierając się na krótkiej obserwacji, w jaki sposób, jako czterolatek radzi sobie ono z cukierkiem.
Dzieci były pojedynczo zapraszane do pokoju, gdzie składano im następującą propozycję: ” Na stole leży cukierek i możesz go zjeść – od razu. Jeżeli jednak zaczekasz do mojego powrotu, to dostaniesz za to dwa cukierki”. Osoba dorosła, uczestnicząca w badaniach, wychodziła z pokoju. Dziecko zostawało w pustym pokoju, sam na sam ze słodką pokusą. Wybór był ciągle ten sam: albo zje cukierka od razu albo… poczeka na dwa cukierki. Za jakiś -bliżej nieokreślony- czas.
Niektóre dzieci zjadły swojego cukierka natychmiast po wyjściu eksperymentatora. Niektóre odczekały kilka minut. Natomiast niektóre potrafiły wytrzymać od piętnastu do dwudziestu minut (aż do przyjścia eksperymentatora), co dla dziecka w wieku czterech lat jest bardzo dużym wysiłkiem. Przez ten czas, kiedy musiały oprzeć się pokusie, zamykały oczy, aby nie widzieć cukierka leżącego na stole, chowały głowę w ramionach, mówiły do siebie, śpiewały, wyginały palce, próbowały zasnąć, popłakiwały, zaciskały zęby. I osiągały swój cel: otrzymywały nagrodę w postaci dwóch cukierków.
Zdaniem Mischela wybór jakiego dokona postawione w takiej sytuacji czteroletnie dziecko, ma wymowne znaczenie – pozwala nie tylko szybko zorientować się, jaki jest jego charakter, ale również przewidzieć, jaką prawdopodobnie obierze drogę życiową.
Słuszność założeń tego eksperymentu została potwierdzona kilkanaście lat później, kiedy badane przedszkolaki stały się już dorosłymi ludźmi. Okazało się, że czterolatki, które zaczekały cierpliwie na nagrodę, były dużo lepszymi uczniami niż te, które działały pod wpływem chwilowego impulsu. W ocenie rodziców potrafiły też lepiej wyrażać swoje myśli, układać i realizować plany. Osiągały również lepsze wyniki w testach na inteligencję.
Ta grupa badanych dzieci, która w wieku czterech lat oparła się pokusie natychmiastowego zjedzenia cukierka, jako młodzi ludzie wykazywała się lepszą socjalizacją, większą popularnością wśród rówieśników, osiągała więcej sukcesów i lepiej radziła sobie z trudnościami różnego typu. Młodzi ludzie, wywodzący się z tej grupy badanych czterolatków, byli także bardziej odporni na stres, załamania nerwowe, chętniej podejmowali wyzwania i starali się osiągać swoje cele, mimo pojawiających się trudności. Mieli wiarę w swoje siły i możliwości, otoczenia ufało im i chętnie powierzało ważne zadania.
Natomiast jedna trzecia z tych dzieci, które od razu zjadły swój cukierek, wykazywała w wieku dorosłym znacznie więcej negatywnych cech osobowości w porównaniu z dziećmi z grupy, która potrafiła poczekać na podwojoną nagrodę. Częściej,w stosunku do innych rówieśników, byli postrzegani przez otoczenie jako nieśmiali, labilni emocjonalnie i mający większe trudności z podejmowaniem decyzji. Łatwo zniechęcali się i wpadali w przygnębienie w wyniku niepowodzeń. I mimo upływu lat – nadal cechowało ich dążenie do natychmiastowego zaspokajania swoich potrzeb.