DR ZBIGNIEW CYWINSKI
KATEDRA SOCJOLOGII PRAWA WPIA UW
SOCJOLOGIA ORGANIZACJI -SYLABUS
część II
l. MASZYNA BIUROKRATYCZNA
A. Metafora maszyny
Funkcje metafory
Maszyna
- najstarsza metafora organizacji
a.
głownie Taylor i Weber
Podstawowe cechy metafory maszyny wg Garetha Morgana
B. Tayloryzm
Metoda naukowa
Prymat wydajności
Główne zasady postępowania organizatorskiego:
C. Maszyna Biurokratyczna
metametafora postweberowska
Sposoby rozumienia biurokracji
D. Max Weber jako socjolog
socjologia humanistyczna Maxa Webera (1864 - 1920)
Typy idealne i ich sens analityczny
Działanie racjonalne w rozumieniu Webera
E. Socjologia panowania Maxa Webera
Władza i panowanie
Typy panowania
cechy panowania legalnego
F. Biurokracja jako racjonalizacja organizacji społecznej
1. Podstawowe właściwości biurokracji
a. Ciągłość
b. Kompetencja
c. Hierarchia
d. Techniczno - legalistyczny charakter postępowania
e. Oddzielenie władzy od własności
f. Zakaz zawłaszczania stanowiska i gwarancje niezawisłości
g. Pisemność i biuro
h. zasada depersonalizacji
2. Funkcjonariusze - tryby w maszynie biurokratycznej
a. zasada wolności
b. Zasada hierarchii
c. Zasada kompetencji
d. Zasada kwalifikacji
e. Zasada wynagrodzenia i praw nabytych
f. zasada jednego zatrudnienia
g. Zasada
oddzielenia pracy od własności
h.
Zasada kariery
i. Zasada kontroli
G. biurokracja jako technicznie sprawny instrument sprawowania władzy
Pozytywne konsekwencje zastosowania modelu biurokratycznego
Uniwersalność modelu
Podstawowe zalety
II. PATOLOGIE BIUROKRACJI
A. Biurokratyzacja
1. problemy dotyczące kontroli
a. władza i dominacja w organizacjach
problemy dotyczące więzi
problem korupcji
B. Krytyczny charakter postweberowskich modeli biurokracji
Robert
King Merton
a.
problem kontroli
Paul Selznick
a. problem delegacji władzy
3. Alwin Ward Gouldner
a. dwa rodzaje biurokracji i problem formalizacji
l Charles Fox i Hugh Miller
a. cztery podstawowe argumenty podważające założenia modelu idealnej biurokracji
5. Michel Crozier
a. biurokracja jako nieprzystosowanie organizacji do jej otoczenia
III. ZALETY, WADY l ZASTOSOWANIA METAFORY MASZYNY A. Metafora dominacji jako kontrapunkt
LITERATURA:
1. Barbara
Szacka, Wprowadzenie
do socjologii, Oficyna
Naukowa,
Warszawa
2003 (lub wydanie nowsze):
a. Rozdział IX. Organizacja formalna, s. 203 - 221;
b. Rozdział XVII. Sfera polityki, s. 395 - 413.
2. Sławomir
Pilipiec, Piotr Szreniawski, Socjologia
administracji-zarys wykładu,
Oficyna
Wydawnicza VERBA, Lublin 2008:
a. Rozdział VI: Biurokracja, s. 62 - 70;
b. Rozdział VIII: Patologia społeczna w działaniu administracji, s. 79 - 85 ;
3. Garetch
Morgan, Obrazy
organizacji, Wydawnictwo
naukowe PWN,
Warszawa
1997.
a. Wprowadzenie, s. 9 - 16;
b. 2. Ujęcie mechanistyczne bierze gorę. Organizacje jako maszyny, s. 17 - 40;
c. 9,Groźne oblicze. Organizacje jako narzędzia dominacji, s. 320 - 378.