Strategia uczenia się we wspólpracy

Współpraca i współdziałanie to jedno z ważniejszych dziś wyzwań edukacyjnych.

Zadaniem nauczyciela jest kształtowanie ośmiu tzw.umiejętności kluczowych,wśród nich,,efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie,budowania więzi międzyludzkich,podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji,skutecznego działania na grunciezachowania obowiązujących norm".

Zadaniem nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej jest stwarzaniewarunków do nabywania,a także zainicjowania procesu kształtowania wymienionej kompetencji.

Wg.autorów Małego słownika języka polskiego współpraca onacza: pracę wykonywaną wspólnie z kimś,pomoc,udziałwe wspólnej pracy,działalnosci.Natomiast współdziałanie to działanie,funkcjonowanie wspólne z kimś albo czymś,pomaganie komus w jakiej dzilalności.

Aby zaistniala wspólpraca musi wczesniej powstać grupa.

Grupa- wg.Kozłowskiego -to zbiorowość dwóch lub większej liczby osób ,które pozostają ze sobą w bezposrednim kontakcie i mają sprecyzowany cel.

Inne definicje biora pod uwagę wzajemne procesy przebiegające w grupie czyli:komunikację,koordynację wysiłków w celu zrealizowania wspólnego zamierzenia.

Grupa funkcjonuje w dwóch wymiarach:zadaniowym i spolecznym.Wymiar zadaniowy odnosi się do zależnosci między czlonkami grupy a praca,która maja do wykonania,czyli do tego ,jakie stoiprzed nimi wyzwanie i jakbedą sobie z nim radzić.Natomiast wymiar spoleczny odnosi sie do zależności wystepującychmiędzy poszczególnymi czlonkami grupy,czyli do tego co wzajemnie wobec siebie czują i na czym polega ich udział w gupie. Dlatego też nauczyciel pracujac nad ksztaltowaniem umiejetności wspolpracy i wspóldziałania u uczniów musi myśleć dwutorowo:o tresciach i rodzaju dzialań uczniów,jak i o relacjach między uczniami w toku realizacji zadania.

W trakcie dzialalności grupy nastepują w niej pewne przeobrażenia,ktore zwyklo się okreslać mianem PROCESU ROZWOJU GRUPY LUB DYNAMIKĄ GRUPY.

Równolegle z rozwojem grupy przebiega proces zwany SOCJALIZACJĄ JEDNOSTKI W GRUPIE.

Zatem praca grupowa to wspólna praca nad zadaniem powiazana siecią stosunków komunikacyjnych zachodzących między członkami grupy,które mogą stawać się ważniejsze niż pierwotne zadanie postawione przed grupą.

Hamer twierdzi,ze w pracy zespolowej zdolności i umiejętności czlonkow grup sumują się,rzadziej zdarzaja się przypadkowe blędy,wyłania się więcej twórczych pomyslów,podejmowanie decyzji przebiega sprawniej,bo grupa daje wsparcie i zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Legumi dodaje,że praca w grupie jest fascynująca,rodzi niezapomniane przezycia,zaszczepia silne więzi na przyszlość,uczy tolerancji iwzajemnosci,przystosowuje czlowieka do naszych trudnych czasów.

Istotnym elementem w pracy grupowej jest zdolnośc komunikacji międzyludzkiej czyli słuchanie i mówienie.

Pierwszym etapem wstepnym przygotowującym dzieci do pracy zespolowej jest praca w parach-diadach.Aby pomóc uczniom wdrożyć się do wspólnej z partnerem działalności sugeruje się stosowanie trzech typów pracy w parach:na początku kierowanej,później częściowo kierowanej,a na końcu otwartej.

Praca w parach doskonali:

-umiejetnosc porozumiewania się

-daje możliwość treningu zachowań spolecznych

-stymuluje procesy myslenia w sytuacji konfliktu socjopaznawczego

-aktywizacje kazdego ucznia w procesie nauczania-uczenia się

Uczenie się we wspólpracy obejmuje zarówno prace w parach jak i uczenie się w grupach.

Uczenie sie we wspólpracy zachodi dzięki dyskusji,rozwiązywaniu problemów i produkowaniu rzeczy.

Wspólcześnie uczenie się we współpracy jest określane nie jako metoda czy forma nauczania lecz jako STRATEGIA.strategia nie podpowiada tylko jak dzialac,lecz zmusza do namyslu dlaczego należy tak dzialać.

Praca grupowa uczniów wymaga:

-podzialu uczniów na grupy

-doboru skladu gru

-wyboru wlasciwej liczebnosci zespolu

-przydzilu funkcji grupowych

-doboru zadań

-określenia sposobu prezentacji efektow przcy

-wyboru przedmiotu i sposobow efektow pracy grupowej

-swiadomej aranżacji przestrzeni

-zapewnienia odpowiednich środków materialnych

-ustalenia zasad komunikacj

Podział uczniów na grupy może orzebiegać rozmaicie i mieć charakter:losowy,celowy i dobrowalny.Możliwy jest skład grupy jednolity lub zróżnicowany.Kryterium podzialu moga stanowić takie czynniki jak n.zainteresowanie,płeć,sympatia czy poziom osiągnie szkilnych.Najwiecej korzyści wynosza dzieci z pracy w grupacz zróżnicowanych pod względem zdolności.

Liczebność zespołów ogranicza sie najczęsciej 3-7 osób.w praktyce decyzja ostateczna wynika z liczby uczniów obecnych w klasie.Najbardziej jednak optymalne to czwórki.Przydział funkcji grupowych to także istotny aspekt pracy grupowej.Mogą to być funkcje:kierownika zadania,sekretarza,sprawozdawcy,straznika czasu,rzecznika,itp.

Przemyślenia wymaga rownież sposób prezentacji efektow pracy,moze ona mieć miejsce na forum klasy lub w rozmaitych wariantach łączenia grup.Wazny jest również wybór sposu oceny efektów pracy grupowej.

Z badań przeprowadzonych przez pania doktor Bozenę Pawlak w latach 2002-2008 możemy się dowiedzieć,że wykorzystanie pracy grupowej w procesie edukacji wczesnoszkolnej potwierdzilo 98,3% badanych pedagogów oraz 96,2% pytanych uczniów.Wsród uzasadnień jakie podawali nauczyciele najczęsciej pojawiały się nastepujące sformułowania:-uczy wspóldziałania,-aktywizuje i mobilizuje do pracy wszystkich uczniów,-integruje zespól klasowy,-rozwija kompetencje komunikacyjne,-urozaica przebieg zajęc.

Na zakończenie warto podkreslić,iż do najbardziej eksponowanych dziś zalet pracy grupowej uczniów klas poczatkowych zalicza się jej walory społeczne,czyli możliwosci;

-zaspokajania potrzeby kontaktu z rówiesnikami

-nabywania samodzielności w zakresie nawiazywania podtrzymywania i kończenia relacji

-doskonalenia umiejetnosci dzielenia sie z innymi swoja wiedza,prezentacji własnego punktu widzenia i wysłuchiwania racji innych osób

-konstruowania nowych rozwązań inspirowanych konfliktem socjopoznawczym

-rozwiazywania konfliktów drogą pertraktacji i uzgodnień

-rozwijania poczucia wlasnej wartości i wiary we własne możliwości.

Literatura:

B.Pawlak,,Praca grupowa w edukacji wczesnoszkolnej"Kraków 2009