METODA ANALITYCZNO - SYNTETYCZNA

0. eksperymenty i praktyka pedgogiczna dowiodły, że same metody analityczne i syntetyczne nie spełniają swojego zadania, dlatego dokonano połączenia tych dwóch metod, które wzajemnie się uzupełniają;

1. metoda analityczno - syntetyczna pozwalą dzieciom poznać znaki graficzne języka pisanego (litery), równocześnie sprzyjając rozumieniu czytanego tekstu;

2. ich zaletą jest ułatwienie, które polega na rezygnacji z zapamiętania zbyt dużej liczby wyrazów oraz równowaga pomiędzy aspektem technicznym czytania (typowy dla metody syntetycznej), a funkcją znaczeniową (istotne w metodzie analitycznej);

3. funkcje tej metody:

1. czynność analizy (wyodrębnienia) elementów składowych będących w języku pisanym i mówionym;

2. synteza (łączenie) tych elementów w sensowną całość;

* podstawą do analizy i syntezy jest wyraz "podstawowy" o określonym znaczeniu, np. zawiera literę, którą dzieci mają dopiero poznać;

0. ze względu na rodzaj analizatora dominującego (wzrok, słuch lub oba) można określić odmianę metody analityczno - syntetycznej; maja one charakter: wizualny, fonetyczny lub funkcjonalny; istotą analizy w tych metodach są wyrazy podstawowe, które pozwalają zrozumieć i poznać ich strukturę;

3. metoda analityczno - syntetyczna o charaktrze wzrokowym (wizualnym):

4. ich podstawą jest wyraz i analiza wrokowa;

5. napisany wyraz rozbiera się na poszczególne elementy składowe (litery) i przyporządkowuje im się fonetyczne odpowiedniki;

6. łączenie wyodrębnionej litery razem z innymi umożliwia odczytanie wyrazu;

7. nauka czytania polega na przejściu od analizy wzrokowej przez analize słuchową do syntezy;

8. zadanie nauczyciela i uczniów: wyodrębnienie z wyrazu apisanego na tablicy liter ---> przyporządkowanie dnej literze dźwięku ---> połaczenie liter i odczytanie wyrazu przez dziecko;

II. metoda analityczno - syntetyczna o charakterze fonetycznym:

9. nauka rozpoczyna się od słuchowego wyodrębnienia wyrazu i rozłożenie go na głoski;

10. głoską przyporządkowuje sie dany kolorowy kartonik (zamiast symbolu litery);

11. analiza słuchowa ---> analiza wzrokowa ---> synteza;

12. kolorowe kartoniki oznaczaja spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie oraz samogłoski ustne i nosowe;

13. nauczyciel podaje (mówi) dany wyraz, następnie jest on układany za pomocą kolorowych kartoników (schemat dźwiękowy), potem kartoniki są zastępowane konkretnymi literami;

III. metoda analityczno - syntetyczna o charakterze funkcjonalnym:

14. stanowi połaczenie dwóch oprzednich;

15. podstawą graficzna i dźwiekowa budowa wyrazu;

16. nauka czytania oparta na tzw. relacji funkcjonalnej (dobór odpowiednich metod wspierajacych poziom rozwoju róznych funkcji psychicznych);

17. pozwala na równy rozwój dzieci zarówno u których dominuje analizator wzrokowy, jak i analizator słuchowy;

18. analiza wyrazu: wyraz ---> sylaba ---> litera ---> głoska;

19. synteza wyrazu: litera (głoska) ---> sylaba ---> wyraz;

0. wady metody analityczno - syntetycznej:

20. zarzuca się, że zbyt wcześnie (zaraz o wprowadzeniu wyrazu podstawowego) stosuje się wszystkie formy analizy i syntezy, z góry narzuca się je dziecku;

21. wyrazy podstawowe są traktowane jako materiał służący do wyodrębnienia liter.

Stosowane wspłcześnie metody analityczno - syntetyczne poprzedza globalne rozpoznanie wyrazów. Jest to metoda dominująca, występująca w większości podręczników do początkowej nauki czytania.