52. Wyjaśnij pojęcie „ofiara przestępstwa": oraz wyjaśnij jak należy rozumieć „winę" ofiary.

Ofiara przestępstwa - to jednostka, grupa ludzi albo inne dobra prawne - które doznały krzywdy i cierpienia w wyniku przestępstwa.

Wina ofiary - mówimy gdy zachowanie ofiary przyczynia się do dokonania na niej przestępstwa. Dzieje się to zazwyczaj przez prowokacje lub nieostrożność.

Prowokacja ma:

- postać czynną - wyśmiewanie, obrażanie

- postać bierną - nie wykonywanie obowiązków

- przebieg --{rwały (wyzysk, nacisk na sprawcę)

- przebieg - incydentalny (jednostkowy konflikt)

- może być świadoma - ofiara godzi się z możliwością przestępczego zachowania sprawcy

- może być nieświadoma - absolutnie nie orientuje się że może wywołać reakcje sprawcy Nieostrożność - brak przewidywania i oceny sytuacji, rodzaje:

- nieostrożność incydentalna (wpuszcza do mieszkania obce osoby)

- nieostrożność trwała (utrzymywanie kontaktów z niebezpiecznym środowiskiem)

53. Scharakteryzuj ofiary „niewinne".

Ofiary niewinne - to osoby dla sprawcy:

- ofiary uciążliwe (stare, chore, noworodki, niedołężne itp.)

- ofiary niewygodne (świadek, wierzyciel, wspólnik)

- ofiary przypadkowe (wynikające z układu sytuacyjnego - ofiary wypadku drogowego, powrót nocą)

- ofiary pozostające w związku z wykonywanym zawodem (policjant, f-sz SW, listonosz)

54. Scharakteryzuj ofiary „zawinione".

Ofiary zawinione - to osoby które swoim zachowaniem prowokują napastnika

- prowokacja świadoma - ofiara godzi się z możliwością przestępczego zachowania sprawcy

- prowokacja pejoratywna - np. zwracanie złośliwej uwagi, popychanie, głośne zachowywanie się w nocy

- prowokacja pozytywna - zwrócenie uwagi chuliganowi, pogoń za złodziejem, obrona innej osoby

55. Indywidualne czynniki podatności wiktymologicznej - omów to zagadnienie.

Wiktymnosć - poprzez posiadanie określonych cech człowiek posiada pewne skłonności zostania ofiarą przestępstwa; jest podatny wiktymologicznie. Podatność ta jest uzależniona od czynników indywidualnych i grupowych (socjalnych, społecznych)

Wiktymizacja - to proces stawania się ofiarą, jego przyczyny i mechanizmy^ ak do tego doszło: czy przez nieostrożność, prowokacje, układ sytuacyjny)

Indywidualne cechy :

- biologiczne - wiek, płeć, wygląd zewnętrzny (budowa ciała, widoczna niepełnosprawność, uroda)

- psychologiczne - stan psychiczny (niedorozwój czy choroba psychiczna)

* cechy psychiczne nie mające charakteru patologicznego (słaba wola, zmienność charakteru, stany depresji, melancholii)

* skłonności (brawura, ryzykanctwo, do alkoholu, homoseksualne, masochistyczne, znajdowania się w trudnych sytuacjach)

* utajone poczucie winy

* sposób zachowania się (awantumictwo, pieniactwo, krzykliwość) Szczególnym czynnikiem podatności wiktymologicznej w warunkach ZK jest rodzaj popełnionego przestępstwa, za które dana osoba, została skazana (czyny lubieżne, zgwałcenia nieletnich, czyny kazirodcze, przestępstwa o podłożu homoseksualnym)

56. Grupowe czynniki podatności wiktymologicznej — mów zagadnienie.

Wiktymność - poprzez posiadanie określonych cech człowiek posiada pewne skłonności zostania ofiarą przestępstwa Jest podatny wiktymologicznie Podatność ta jest uzależniona od czynników indywidualnych i grupowych (socjalnych, społecznych)

•7?