Teresa Zawisza-Chlebowska

ROCZNY PLAN PRACY NAUCZYCIELA

ZGODNY Z PODRĘCZNIKIEM H. DOBROWOLSKIEJ JUTRO PÓJDĘ W ŚWIAT DLA KLASY 4

I PROGRAMEM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO

SŁOWA JAK KLUCZE II (DKW-4014-34/99)

Przedstawiony plan pracy należy traktować jako propozycję, zatem jedną z wielu możliwości stworzenia takiego planu. Każdy nauczyciel powinien dostosować roczny plan pracy do sytuacji, w której pracuje, i możliwości swoich uczniów.

Przygotowując tę propozycję, przyjęłam, że miesiące krótsze liczą 4 tygodnie, czyli 20 godzin języka polskiego (zgodnie z obowiązującym planem nauczania), a miesiące dłuższe cztery i pół tygodnia, czyli ok. 23 godzin. Odliczyłam czas ferii i świąt – w grudniu 1 tydzień, w lutym 2 tygodnie (w różnych województwach może to być styczeń lub luty), w kwietniu 1 tydzień, w przybliżeniu na naukę języka polskiego wypada 185 godzin. W planie pracy uwzględnionych zostało 176 godzin, różnica powinna być przeznaczona na omówienie jeszcze innych lektur (w planie zamieszczono dokładną propozycję dotyczącą sposobu omawiania Akademii pana Kleksa J. Brzechwy), utrwalanie i sprawdzanie wiedzy i umiejętności (w niniejszej propozycji uwzględniłam sprawdziany po każdym rozdziale podręcznika, znajdują się one w Zeszycie ćwiczeń), wyjścia do muzeum, teatru, oglądanie filmu itp.

Zamieściłam także tematy lekcji dotyczące omawiania tekstów kultury i nauki o języku. W dużej mierze są one zaczerpnięte z Przewodnika dla nauczyciela (B. Ciszewskiej, E. Sobczyńskiej, E. Ścibisz), aby ułatwić poszukiwanie gotowych propozycji zajęć. Wymagania zostały podzielone na dwa poziomy – podstawowy (P) i ponadpodstawowy (PP). Są one również zgodne z wymaganiami przedstawionymi w Przewodniku dla nauczyciela.

Nauka o języku została wpleciona w roczny plan pracy zgodnie z zasadą, aby omawianie poszczególnych zagadnień językowych było skorelowane z wprowadzaniem form wypowiedzi pisemnych lub omawianiem tekstów literackich, np. rzeczownik i przymiotnik przed opisem, czasownik przed opowiadaniem lub wierszem J. Twardowskiego, w którym ta część mowy odgrywa ważną rolę. Oczywiście każdy nauczyciel może przyjąć inny sposób rozplanowania nauki o języku, dostosowany do potrzeb i możliwości swoich uczniów.

Przeglądając rubrykę zawierającą metody i techniki pracy, można zauważyć, że dominują metody aktywizujące uczniów, umożliwiające naukę przez działanie i przeżywanie, wykorzystujące naturalną w tym wieku skłonność uczniów do zabawy, stąd tak wiele gier i zabaw dydaktycznych, elementów dramy. Duży nacisk oczywiście położony został na pracę z tekstem, a jeśli chodzi o formy pracy, to często pojawia się praca w grupie jako umiejętność ponadprzedmiotowa pożądana także podczas zajęć z innych przedmiotów oraz w dalszym kształceniu i w późniejszej pracy. W zamieszczonej propozycji stosowania metod i form pracy wykorzystałam także wspomniane już scenariusze lekcji (patrz: Przewodnik dla nauczyciela).

Zamieściłam także propozycję dotyczącą ścieżek edukacyjnych. Każda szkoła ma swój sposób na ich realizację, zatem i tę część planu należy zweryfikować i dostosować do zasad obowiązujących we własnej placówce.

Liczba godzin		Lektura i inne teksty kultury. Tematy zajęć	Wymagania		Metoda, forma pracy		Pojęcia	Ścieżki edukacyjne
			P	PP
			Uczeń
Wrzesień - 20 godzin
1		Czego będziemy się uczyć w kl. IV?	Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć, przedmiotowym systemem oceniania. Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia.
1		Obraz W. Krzyżanowskiego Pejzaż z pociągiem T. Kubiak Wracamy T: Jaki pociąg przywiózł nas z wakacji? Nazwy własne i pospolite.	- wypowiada się na temat obrazu, - wymienia elementy pokazane na obrazie, - wyszukuje w tekście elementy łączące obraz i wiersz - buduje wypowiedź jednozdaniową na temat przyniesionych pamiątek, - zna i podaje bliskie skojarzenia do wyrazu pociąg, - stara się poprawnie zapisywać nazwy własne,	- wypowiada się na temat obrazu, ujawnia swą opinię, uzasadnia ją, - określa ich rolę, - opowiada w kilku zdaniach o swoich wakacjach, starając się zachować poprawność wypowiedzi, - podaje dalsze skojarzenia do wyrazu pociąg,	Praca w grupie, mapa skojarzeń, techniki manualno-plastyczne.		nazwa własna, nazwa pospolita	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna, czytelnicza i medialna.
2		T. Kubiak Wracamy T: Jakie było nasze pożegnanie wakacji, a jak żegna je osoba mówiąca w wierszu T. Kubiaka Wracamy?	- wyjaśnia, co żegnamy, a co nas wita, - próbuje znaleźć środki stylistyczne, - wie, na ile zwrotek dzieli się wiersz, - przy pomocy nauczyciela uzupełnia tabelkę,	- wyszukuje środki stylistyczne, potrafi je zinterpretować, - samodzielnie uzupełnia tabelkę,	Praca w grupie, praca z tekstem literackim, słoneczko, techniki dramy: stop-klatka, rysowanie, improwizacja.		osoba mówiąca w wierszu	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna, czytelnicza i medialna.
1		L. J. Kern Przed pierwszym dzwonkiem T: Przyrzekam ci, szkoło...	- słucha czytania wiersza, - czyta wyznaczoną część wiersza, - wybiera niektóre wyrazy kojarzące się ze szkołą i wpisuje do grafu, - dostrzega uosobienie, - rozumie wymowę wiersza, - wie, co niewłaściwego czyni w swojej szkole, - wskazuje w tekście niektóre fragmenty mówiące o uczuciach szkoły, - dobiera kilka rzeczowników nazywających uczucia szkoły w różnych sytuacjach, - pisze swoje przyrzeczenie w formie zdania pojedynczego,	- z uwagą słucha czytania wiersza, - z odpowiednią intonacją czyta cały wiersz, - samodzielnie wybiera wszystkie wyrazy kojarzące się ze szkołą i tworzy z nich graf, - wyjaśnia cel użycia uosobienia, - wyjaśnia wymowę wiersza, - zastanawia się nad swoimi negatywnymi i pozytywnymi zachowaniami w szkole, - uświadamia sobie, co może przyrzec swojej szkole, - wskazuje w tekście wszystkie fragmenty mówiące o uczuciach szkoły, - dobiera nazwy uczuć wyrażone rzeczownikami do różnych sytuacji, - pisze swoje przyrzeczenie w formie zdania pojedynczego rozwiniętego,	Indywidualna praca z tekstem literackim, praca w grupach.		osoba mówiąca w wierszu	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
1		Części mowy T: Odmienne i nieodmienne części mowy.	- zauważa, żze w swoich wypowiedziach używa różnych części mowy, a także różnych form tych samych wyrazów, - zna podstawowe części mowy, - wie, że części mowy dzielą się na odmienne i nieodmienne,	- tworzy inne formy podanych wyrazów, - odróżnia odmienne i nieodmienne części mowy,	Indywidualna praca z podręcznikiem.		odmienne i nieodmienne części mowy
2		J. J. Sempe, R. Goscinny Lekcja przyrody T: Niezapomniana lekcja.	- opowiada treść utworu, - układa i zadaje pytania do tekstu, - wybiera wyrazy określające nastrój utworu, - korzysta z atlasu geogr. pod kierunkiem nauczyciela, - krótko odpowiada na pytania dotyczące treści opowiadania, - korzystając z przyniesionych materiałów, redaguje krótkie pozdrowienia z wakacji, - redaguje krótką wypowiedź pisemną, próbuje uzasadnić swój wybór, - redaguje kilkuzdaniowe opowiadanie o dowolnej tematyce, - poprawnie odwzorowuje poznawane wyrazy,	- opowiada w 1. osobie treść utworu, - odpowiada na pytania, - samodzielnie określa nastrój utworu, - próbuje samodzielnie korzystać z atlasu geogr., - poprawnie wskazuje na mapie wymienione na lekcji miejscowości, - redaguje pozdrowienia z wakacji, - redaguje kilkuzdaniową wypowiedź pisemną, uzasadnia wybór, - redaguje kilkuzdaniowe opowiadanie, stosując słownictwo określające następstwo czasowe, - poprawnie zapisuje nazwy geograficzne wymienione podczas lekcji,	Rozmowa, praca w grupie, śnieżna kula.		nazwa własna, nazwa pospolita	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		K. Bagniewska Kłopoty z imieniem T: Pomagamy Dorocie w rozwiązaniu kłopotów z imieniem – opowiadanie Kseni Bagniewskiej Kłopoty z imieniem.	- ukierunkowany pytaniami opowiada o kłopotach Doroty - stara się tłumaczyć, na czym polega problem bohaterki, - znajduje przezwiska, - tworzy grupę wyrazów nazywających jedną osobę, opierając się głównie na pomysłach z opowiadania, - omawia wyniki pracy w grupie wspomagany pytaniami nauczyciela, pomocą kolegów,	- przedstawia chronologicznie treść opowiadania, - uzasadnia decyzję bohaterki i ją ocenia, określa nastrój opowiadania, - wyjaśnia różnicę między imieniem a przezwiskiem, - rozumie niestosowność używania i tworzenia niektórych przezwisk, - stara się znaleźć inne sposoby (niż w opowiadaniu) odróżnienia nazwaniem jednej Doroty od drugiej, - omawia wyniki pracy grupy ciekawie i samodzielnie,	Praca w grupie, techniki plastyczne.		pseudonim, przezwisko	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Projektujemy kalendarz naszej klasy. T: Dzisiaj są moje imieniny – projektujemy kalendarz naszej klasy.	- próbuje redagować krótką informację o swoim imieniu, - poprawnie odwzorowuje poznawane wyrazy, - pod kierunkiem nauczyciela poszukuje informacji, korzystając z różnych źródeł, - pod kierunkiem nauczyciela posługuje się technologią informacyjną,	- redaguje kilkuzdaniową notatkę o swoim imieniu, - poprawnie zapisuje nazwy świąt wymienione podczas lekcji, - porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł,	Kalendarz radości, praca w grupie.		imieniny, nazwy świąt	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Przedstawiamy się T: Umiem przedstawić się kulturalnie.	- przedstawia się imieniem i nazwiskiem,	- kulturalnie przedstawia się imieniem i nazwiskiem,	Pantomima, praca indywidualna, praca w grupach.		znak, nadawca, odbiorca	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		Życzenia T: Wysyłam kartkę z życzeniami.	- redaguje krótkie życzenia skierowane do kolegi,	- poprawnie, starannie i estetycznie redaguje życzenia skierowane do różnych adresatów,	Indywidualna praca z podręcznikiem.		życzenia	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Rzeczownik T: Rozpoznajemy rzeczowniki.	- odróżnia rzeczowniki od innych części mowy, - stara się poprawnie zapisywać rzeczowniki pospolite i własne,	- w wypowiedzi ustnej i pisemnej stosuje rozmaite rzeczowniki, - poprawnie zapisuje rzeczowniki pospolite i własne,	Indywidualna praca z podręcznikiem.		rzeczownik
2		D. Wawiłow Rozmowa T: Czy to naprawdę jest rozmowa? – wiersz Danuty Wawiłow. T: Patrzę, słucham, chyba rozumiem – wycieczka do ...	- czyta poprawnie wiersz, dostrzega związek tytułu z treścią utworu, - stara się podać informacje o osobie mówiącej w wierszu, - korzystając z pomocy, uzupełnia schemat,	- czyta wiersz z odpowiednią modulacją głosu, - umie wyjaśnić związek tytułu z treścią utworu, - rozumie i wyjaśnia żart językowy, - samodzielnie uzupełnia schemat,	Podająca, uzupełnienie schematu, praca w grupie.		nadawca, odbiorca, znaki naturalne	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Rodzaj rzeczownika T: Ja mam swoją płeć, a rzeczownik ma swój rodzaj.	- wie, że rodzaj rzeczownika określa się na podstawie formy liczby pojedynczej,	- poprawnie określa rodzaj rzeczownika,	Indywidualna praca z podręcznikiem.		rodzaj rzeczownika: męski, żeński, nijaki
1		J. J. Sempe, R. Goscinny Tajemny szyfr T: Jesteśmy doskonałymi szyfrantami.			Praca z tekstem, praca indywidualna, praca w grupie.		akcja opowiadania, nadawca, odbiorca	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
3		Alfabet. Litera. Głoska T: Jestem mistrzem w posługiwaniu się alfabetem. T: Rozróżniam litery i głoski. T: Jak zaznaczamy w piśmie miękkość spółgłosek?	- zna alfabet, - odróżnia literę i głoskę, - wie, jak zaznaczamy w piśmie miękkość spółgłosek	- posługuje się alfabetem, - wyjaśnia różnicę między literą i głoską, - poprawnie zaznacza w piśmie miękkość spółgłosek,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		alfabet, litera, głoska, spółgłoski miękkie, miękkość spółgłosek	Edukacja czytelnicza i medialna.
Październik – 21 godzin
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa. Poznajemy narratora i bohaterów powieści Jana Brzechwy Akademia pana Kleksa (cz. 1.). T: Poznajemy narratora baśniowej powieści Akademia pana Kleksa autorstwa Jana Brzechwy.	- krótko omawia miejsce wydarzeń, - jednym zdaniem charakteryzuje bohaterów, - słucha czytania fragmentu powieści, - nazywa ulicę, przy której znajduje się Akademia, - wskazuje narratora i wymienia bohaterów, - przepisując fragment przedstawiający narratora, z pomocą nauczyciela zmienia formy czasowników z 1. os. na 3. os. i dopisuje odpowiednie zaimki,	- dokładnie omawia miejsce wydarzeń, używając przymiotników opisowych i oceniających, - formułuje kilkuzdaniową wypowiedź o bohaterach, - z uwagą słucha czytania fragmentu powieści, - nazywa miejsce wydarzeń światem baśniowym (fantastycznym), - wskazuje narratora będącego jednocześnie bohaterem powieści, - odróżnia narrację w 1. os. od narracji w 3. os., - wskazuje elementy fantastyczne, - samodzielnie redaguje pisemnie kilkuzdaniową notatkę o narratorze,	Wystawka, praca z tekstem, praca w grupie.		powieść baśniowa, narrator	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Czasownik T: Rozpoznajemy czasowniki.	- odróżnia czasowniki od innych części mowy, - zna pytania czasownika,	- tworzy czasowniki od podanych rzeczowników,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		czasownik
2		J. Twardowski W klasie T: Co lubi anioł z wiersza Jana Twardowskiego? T: Po co w wierszu Jana Twardowskiego pt. W klasie tyle czasowników?	- układa krótką wypowiedź ustną na temat atmosfery na lekcjach, - krótko odpowiada na pytania, - głośno czyta wiersz, - wie, czym jest wers, - wskazuje rzeczowniki, - dostrzega ogólny sens wiersza, - wskazuje pozytywne i negatywne zachowania, - przedstawia bałagan i porządek za pomocą symboli plastycznych,	- układa kilkuzdaniową wypowiedź ustną na temat atmosfery na lekcjach, - odpowiada na pytania, - poprawnie czyta wiersz, stosując pauzy, - wskazuje w wierszu odpowiednie wersy, - wskazane rzeczowniki porządkuje alfabetycznie, - wyraża własne sądy i opinie, popierając je argumentami,	Metoda „Podróż w świat wyobraźni”, praca z tekstem, kosz i walizeczka, praca w grupie, przekład intersemiotyczny.		wers	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
1		M. Lajdar Robot T: Jestem właścicielem robota.	- krótko wypowiada się na temat postępowania bohaterów, - z pomocą redaguje plan wydarzeń,	- ocenia czyny i zachowania bohaterów, uzasadniając swą wypowiedź, - redaguje plan wydarzeń,	Praca z tekstem, elementy dramy, praca w grupie.		plan opowiadania	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
2		L. J. Kern 46 nóg T: Układamy Honorowy Kodeks Kibica	- czyta wiersz z podziałem na role,	- wyjaśnia tytuł wiersza, - redaguje Honorowy Kodeks Kibica,	Praca z tekstem, praca w grupie.		kodeks	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
1		Przymiotnik T: Rozpoznajemy przymiotniki.	- odróżnia przymiotniki od innych części mowy, - zna pytania przymiotnika,	- określa cechy i właściwości rzeczowników oraz wyraża ich ocenę za pomocą przymiotników,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przymiotnik
1		Opis przedmiotu T: Opisujemy ulubiony przedmiot.	- zna elementy planu opisu: wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - stara się opisać przedmiot, wykorzystując plan opisu, - wykorzystuje przymiotniki opisujące, - stara się wykorzystać wyrazy i wyrażenia określające położenie opisywanych elementów przedmiotu względem siebie,	- opisuje przedmiot, wykorzystując plan opisu, - nadaje tytuł opisowi, - wykorzystuje przymiotniki opisujące i oceniające oraz wyrazy i wyrażenia określające położenie opisywanych elementów przedmiotu względem siebie, - używa obrazowych porównań w opisie,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		wstęp, rozwinięcie, zakończenie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		Sylaba. Przenoszenie wyrazów T: Jak poprawnie dzielić wyrazy na sylaby i przenosić wyrazy?	- dzieli wyraz na sylaby, - stara się poprawnie przenosić wyrazy,	- poprawnie przenosi wyrazy,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		sylaba	Edukacja czytelnicza i medialna.
2		M. Orłoń Gołębie pana Brożka T: Czego uczy nas bohater opowiadania Gołębie pana Brożka? T: Zastanowię się, zanim popełnię błąd.	- czyta cicho lub na głos tekst, - dzieli go na akapity, - rozumie ogólny sens, - wyodrębnia w nim wspomnienia bohatera z dzieciństwa i list profesora, - po długim zastanowieniu się buduje zdanie pojedyncze o kolejnym wydarzeniu z opowiadania, - nazywa uczucia bohatera wywołane wspomnieniami, - krótko przedstawia niewłaściwe zachowania bohaterach w czasach szkolnych, - proponuje, co chłopiec powinien zrobić,	- rozumie czytany cicho tekst, - rozumie, czemu służy stosowanie akapitów, - ustala kolejność wydarzeń, - rozumie powiązanie retrospekcji z listem, - samodzielnie buduje zdanie pojedyncze rozwinięte lub złożone o kolejnym wydarzeniu z opowiadania, - nazywa te uczucia, stosując przymiotniki oceniające, - dokładnie przedstawia te zachowania i ocenia je, - proponuje, co chłopiec powinien zrobić i powiedzieć, - formułuje wnioski w postaci wskazówek życiowych dla młodego czytelnika,	Burza mózgów, drama, kosz i walizka.		akapit, narrator, bohater, retropspekcja	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna
1		Odmiana rzeczownika przez przypadki T: Poznajemy różne formy rzeczownika.	- dostrzega, że rzeczowniki odpowiadają nie tylko na pytania kto? i co?, lecz także na inne, - zna nazwy przypadków i pytania do nich, - odmienia rzeczowniki przez przypadki w l. poj. i mn.liczbie pojedynczej i mnogiej, - stara się pisać poprawnie nie z rzeczownikami,	- swobodnie dzieli rzeczowniki na kategorie, - swobodnie określa przypadek, liczbę i rodzaj rzeczowników występujących w zdaniach, - swobodnie odmienia rzeczowniki przez przypadki w obu liczbach, - pisze poprawnie nie z rzeczownikami, - podaje rzeczowniki synonimiczne, - tworzy rzeczowniki od innych części mowy,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przypadki: nazwy, pytania
1		Podsumowanie rozdziału – sprawdzian kontrolny nr 1
1		Obraz L. Wyczółkowskiego Wesołe pacholęta S. Grabowski Piosenka o wakacjach T: Jaką tematykę rozdziału II zapowiada obraz, piosenka i wiersz? Tworzymy własne żywe obrazy.	- wyróżnia elementy obrazu, - nazywa barwy, - próbuje wyjaśnić tytuł, - czyta poprawnie wiersz, - umie określić w przedstawionej sytuacji czas, miejsce, postaci, - znajduje niektóre środki poetyckie, - ukierunkowany przez nauczyciela tworzy obraz, - tworzy notatkę pod kierunkiem nauczyciela,	- omawia elementy obrazu, nawiązując do jego tytułu, - uzasadnia tytuł, - tłumaczy, jakie malarstwo reprezentuje ten obraz: współczesne czy historyczne, - znajduje i nazywa środki poetyckie, - wyjaśnia zwrot „że przyjaźń nie odejdzie jesienną ścieżką”, - podaje, jaką tematykę rozdziału zapowiada wiersz i obraz, - wykazuje dużą inwencję przy tworzeniu swego dzieła, - tworzy notatkę samodzielnie,	Praca w grupach (w parach), żywy obraz.		dzieło malarskie (obraz), dzieło literackie (wiersz)	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna, czytelnicza i medialna.
1		Wypowiedzenie. Rodzaje wypowiedzeń. T: Poznajemy różne wypowiedzenia.	- wie, czym jest wypowiedzenie, - wie, jak rozpoczynamy i kończymy wypowiedzenie w piśmie, - rozpoznaje w piśmie różne wypowiedzenia: oznajmujące, pytające, rozkazujące, - wie, czym jest wypowiedzenie wykrzyknikowe, - stara się odczytać wypowiedzenia wykrzyknikowe z właściwą intonacją,	- nazywa wypowiedzenia ze względu na cel wypowiedzi, - w wypowiedzi ustnej i pisemnej stosuje zdania rozkazujące, - przekształca zdania oznajmujące na pytające, - w wypowiedzi ustnej i pisemnej stosuje zdania wykrzyknikowe, by wyrazić większe emocje,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		wypowiedzenie, wypowiedzenie oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
3		A. Stern O tym, co najpiękniejsze na świecie T: Co jest najpiękniejsze na świecie? – szukamy odpowiedzi.	- czyta poprawnie tekst, - rozumie treść, - umie wyodrębnić występujące postaci i ich odpowiedzi na pytanie z tytułu, - potrafi po analizie opowiadania na lekcji uzupełnić tabelkę, - wie, czym jest dialog, - wskazuje w tekście dialogi, - potrafi zapisać krótki dialog - nazywa odczucia postaci w danej sytuacji, - ukierunkowany pytaniami omawia pracę grupy, - próbuje krótko uzasadnić swoje zdanie,	- umie uzasadnić odpowiedzi postaci na pytanie z tytułu, - tłumaczy, od czego zależy odpowiedź bohatera, - potrafi uzupełnić tabelkę, korzystając z cytatów, - tworzy dialog między przyjaciółmi, - wyciąga wnioski wynikające z przedstawionej sytuacji, - uzasadnia w kilku zdaniach swoją odpowiedź na pytanie z tytułu,	Burza mózgów, praca w grupie, plakat.		dialog	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
2		M. E. Letki Jutro znów pójdę w świat T: Jak rozumiemy słowa Andrzeja: „Żeby dobrze mieć siebie, trzeba mieć kogoś, kto miałby nas”? T: Mieć przyjaciela – co to znaczy?	- przedstawia swojego przyjaciela, - dostrzega osobę opowiadającą o postaciach i zdarzeniach w utworze, - dostrzega głównego bohatera i postaci drugoplanowe, - wyjaśnia, na czym polegało „przeczekiwanie” chłopca, - próbuje wskazać moment przełomowy w opowiadaniu, - układa pytania do tekstu, - odpowiada na pytania, budując krótkie wypowiedzi jednozdaniowe, - zapisuje cechy prawdziwej przyjaźni, - zna przysłowia o przyjaźni, - buduje krótką wypowiedź pisemną na temat prawdziwego przyjaciela, - bierze udział w grach dramowych,	- wskazuje narratora, - podaje przyczyny postawy chłopca, - wskazuje moment przełomowy w opowiadaniu, - wypowiada się na temat postaci utworu, - ocenia postępowanie bohatera, używając argumentów, - podejmuje próbę dyskutowania, - układa definicję wyrazu przyjaciel, - układa dialog na wskazany temat, - wyjaśnia sens przysłów o przyjaźni, - wypowiada się na temat prawdziwego przyjaciela, wykorzystując słownictwo z Banku przyjacielskich słówek	Karuzela, praca z tekstem, śnieżna kula, praca w grupie, kosz i walizeczka, chmurki, technika dramy: rzeźba.		przysłowie, narrator, główny bohater, postaci drugoplanowe	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
Listopad – 20 godzin
2		Kartka z kalendarza: 1 XI – Wszystkich Świętych D. Wawiłow Znicze T: Kartka z kalendarza: 1 listopada – Wszystkich Świętych. T: Czcijmy pamięć bohaterów, którzy zginęli w obronie Ojczyzny.	- krótko odpowiada na pytania, - z uwagą słucha wiersza, - próbuje określić jego nastrój, - próbuje wyjaśnić łatwiejsze obrazy poetyckie, - wiąże wiersz z Dniem Wszystkich Świętych i II wojną światową, - pod kierunkiem nauczyciela pisze poprawnie nazwy wymagające na początku wielkiej litery, - z pomocą nauczyciela redaguje zapiski w tabelce, - rozumie znaczenie wyrażeń: bohater narodowy, heroiczna walka, - potrafi namalować wymagany obrazek,	- udziela kilkuzdaniowych odpowiedzi na pytania, - samodzielnie redaguje notatki, - dokładnie określa nastrój wiersza, - wyjaśnia wszystkie obrazy poetyckie, - tłumaczy związek utworu z wydarzeniami historycznymi, - samodzielnie stosuje w nazwach wielkie litery ze względów uczuciowych i dla wyrażenia szacunku, - posługuje się wyrażeniami: bohater narodowy, heroiczna walka, - świadomie używa odpowiedniej techniki malarskiej dla zobrazowania treści i wymowy wiersza,	Pogadanka, mapa skojarzeń, indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		nastrój wiersza, bohater, heroiczna walka	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		Odmiana przymiotnika przez rodzaje i przypadki T: Jak odmieniamy przymiotniki?	- wie, że przymiotnik odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje, - dobiera rzeczowniki do form przymiotnika w liczbie poj. i mn., - stara się dostosować rodzaj przymiotnika do rodzaju rzeczownika, - stara się poprawnie pisać nie z przymiotnikami,	- poprawnie odmienia przymiotnik przez przypadki, liczby i rodzaje, - stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych przymiotniki opisujące i oceniające, - dobiera przymiotniki bliskoznaczne i przeciwstawne, - poprawnie pisze nie z przymiotnikami, - poprawnie pisze przymiotniki składające się z dwóch członów,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przymiotnik, rodzaj męski, żeński, nijaki, męskoosobowy, niemęskoosobowy
5		A. Mickiewicz Przyjaciele T: „Gdzie ty, tam ja – co moje, to twoje” – na czym polega przyjaźń? T: Przyjaciela poznasz w biedzie... T: Dwie opowieści o tym samym wydarzeniu... (na podstawie Przyjaciół Adama Mickiewicza).	- układa krótką wypowiedź na jeden z podanych tematów dotyczących przyjaźni, - z uwagą słucha nagrania recytacji wiersza, - próbuje określić nastrój wiersza, - uzupełnia graf z wyrażeniami z wiersza, - kończy zdanie na zadany temat, - wymienia cechy prawdziwej przyjaźni, - dostrzega morał w utworze, - wskazuje rymy, - dostrzega podział na strofy,	- redaguje wielozdaniową wypowiedź pisemną na jeden z podanych tematów, - recytuje wiersz z podziałem na role, - wyraża nastrój wiersza za pomocą symboli plastycznych, - przedstawia sytuację za pomocą „rzeźby”, - wyjaśnia znaczenie morału, - wyjaśnia, czym jest rym i strofa,	Bazgroły, rzeźba, słoneczko, śnieżna kula, praca w grupie, praca z tekstem literackim, znaczki pocztowe, „gorące krzesło”.		Rym, zwrotka, nastrój utworu,	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Oś czasu: T: Adam Mickiewicz – nasz wieszcz narodowy.	- po wysłuchaniu opowiadania nauczyciela umie wyjaśnić związek niektórych ilustracji z życiem poety,	- znajduje wyraz wieszcz w Słowniku terminów literackich, - uzasadnia, dlaczego A. Mickiewicz jest wieszczem narodowym,	Wykład, praca z mapą.		wieszcz narodowy	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, do życia w rodzinie.
1		W. Chotomska O poecie i biedronce T: Korzystamy z zapasów poety, czyli jak stosować znaki interpunkcyjne.	- rozróżnia znaki interpunkcyjne,	- stara się poprawnie stosować poznane znaki interpunkcyjne,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		znaki interpunkcyjne	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Forma osobowa a bezokolicznik T: Bezokolicznik – forma czasownika.	- wie, że czasownik przybiera formy osobowe i nieosobowe, - wie, czym jest bezokolicznik, - stara się poprawnie pisać w zakończeniu poznanych bezokoliczników -źć,	- odróżnia bezokoliczniki od osobowych form czasowników, - pisze czasowniki bliskoznaczne do podanych, - poprawnie pisze w zakończenie bezokoliczników -źć, - pisze poprawnie nie z czasownikami, - dobiera czasowniki bliskoznaczne i przeciwstawne,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		forma osobowa, nieosobowa, bezokolicznik
3		Kartka z kalendarza: 11 XI – Święto Niepodległości J. Wybicki Mazurek Dąbrowskiego T: Kartka z kalendarza: 11 listopada – Święto Niepodległości T: Jestem Polakiem - Mazurek Dąbrowskiego to mój hymn narodowy...	- z uwagą słucha treści hymnu, - potrafi w grupie odśpiewać I zwrotkę i refren, - udziela jednozdaniowych odpowiedzi, - przepisuje wskazane informacje z dostępnych źródeł, - rozumie znaczenie hymnu dla współczesnych Polaków, - wskazuje występujące w tekście nazwiska, - poprawnie odczytuje wyrazy staropolskie, - z pomocą potrafi znaleźć potrzebne wiadomości, - z pomocą nauczyciela prawidłowo stosuje małą i wielką literę w wymaganych nazwach, - z pomocą uzupełnia tekst z lukami, - z pomocą zakreśla prawwaidłowe odpowiedzi w tekście,	- samodzielnie śpiewa I zwrotkę i refren, - formułuje dłuższe odpowiedzi, - samodzielnie redaguje notatki historyczne, korzystając z dostępnych źródeł, - wyjaśnia znaczenie pieśni dla Polaków dawniej i dziś, - wyróżnia nazwiska polskie oraz obce w treści hymnu, - rozumie znaczenie wyrazów staropolskich i zastępuje je współczesnymi słowami, - w różnych źródłach samodzielnie znajduje wymagane informacje, - prawidłowo posługuje się małą i wielką literą w wymaganych nazwach, - samodzielnie uzupełnia tekst z lukami, - samodzielnie zakreśla prawwaidłowe odpowiedzi	Pogadanka, praca z podręcznikiem (praca z komputerem), praca w grupach, praca w parach.		hymn, symbole narodowe	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
2		W. Osuchowska-Orłowska List do przyjaciela T: Jak napisać list do przyjaciela?.	- zna zasady budowy listu,, rozróżnia osobę nadawcy i adresata, - redaguje list do kolegi, starając się zachować zasady budowy, stosować wyrazy i zwroty grzecznościowe, - rozróżnia formy rodzaju czasu przeszłego czasownika,	- poprawnie redaguje list do kolegi, starając się zachować poznane zasady, poprawną pisownię wyrazów i zwrotów grzecznościowych oraz formy rodzaju czasu przeszłego czasownika,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		list, akapit, adresat, nadawca, postscriptum	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
2		J. Ratajczak Liście jak listy K. Iłłakowiczówna „***[Klon krwawy...]” T: Jesień, liście i wiatr w poezji.	- czyta głośno wiersz, - wypowiada się na temat treści, - dostrzega uosobienie w wierszu, - wskazuje podobieństwa między utworami, - czuwa nad poprawną wymową zmiękczonego l,	- płynnie czyta głośno wiersz, - wypowiada się na temat treści i nastroju, - stara się wyjaśnić rolę uosobienia, - wyjaśnia, na czym podobieństwa polegają, - poprawnie wymawia zmiękczone l,	Praca z tekstem, elementy dramy, praca w grupie.		uosobienie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		M. Terlikowska Ziółko T: Dlaczego „Wszyscy mówią o mnie Ziółko”?	- wymienia przezwiska nadane bohaterce, - czyta wskazane fragmenty, - wie, czym jest monolog,	- wyjaśnia ich trafność, - wyjaśnia sens zakończenia, - wyjaśnia rolę monologu,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		monolog	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja prozdrowotna.
Grudzień – 15 godzin
2		A. Lindgren Ronja, córka zbójnika T: Opowiadamy o przygodzie bohaterów utworu.	- zapisuje punkty planu, - krótko opowiada o przygodzie, - pisze dalszy ciąg opowiadania zgodnie z podanym planem,	- porządkuje wydarzenia według planu, - ciekawie opowiada o przygodzie, - samodzielnie pisze dalszy ciąg opowiadania,	Praca z tekstem, elementy dramy, praca w grupie.		plan wydarzeń	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Rozmowa z Astrid Lindgren Pippi Langstrump i inni T: Rozmowa z Astrid Lindgren.	- czyta głośno tekst rozmowy,	- określa temat rozmowy i komentuje ją,	Praca z tekstem.		wywiad	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		Podsumowanie rozdziału – sprawdzian kontrolny nr 2
1		Obraz W. Strzemińskiego Powidok słońca J. Kulmowa Błękit T: Powidok słońca... z aniołami – obraz Władysława Strzemińskiego i wiersz Joanny Kulmowej.	- opowiada o kolorystyce obrazu, - poprawnie czyta wiersz, - nazywa kolory wymienione w utworze, - znajduje wersy ujęte w cudzysłów, - podaje bliskie skojarzenia do wyrazu anioł, pomaga sobie tekstem wiersza, bierze udział w tworzeniu pracy plastycznej,	- próbuje wytłumaczyć tytuł obrazu, - z odpowiednią intonacją, we właściwym tempie czyta wiersz, - określa nastrój wiersza, - wyjaśnia wersy ujęte w cudzysłów, - wypowiada się o rymie w utworze, wyjaśnia, co łączy obraz i wiersz, - podaje i uzasadnia dalsze skojarzenia z wyrazem anioł, - umie wytłumaczyć znaczenie wykonanej wspólnie pracy plastycznej,	Mapa skojarzeń, burza mózgów, technika manualno-plastyczna.	nastrój utworu, temat, barwy, kompozycja, światło			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna, czytelnicza i medialna.
1		K. I. Gałczyński W leśniczówce. Muzyka Szopena, Bacha, Beethovena T: „Nocne koncertowanie” – wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego W leśniczówce.	- bezbłędnie czyta wiersz, - umie wskazać elementy obrazów poetyckich, - znajduje wyrazy mające związek z muzyką, - wyszukuje niektóre środki poetyckie, - z pomocą pisze notatkę,	- czyta wiersz, modulacją głosu oddając nastrój, - uzasadnia, dlaczego w tym wierszu poeta jest zarazem podmiotem lirycznym, - znajduje środki poetyckie, które podkreślają „nocne koncertowanie”. - samodzielnie pisze notatkę,	Podająca, praca z komputerem, praca w grupach.	środki poetyckie: epitety, porównania, przenośnie, rymy, dźwiękonaśladownictwo (bez wprowadzania terminu)			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		A.Rymkiewicz Dom zwierząt T: „Puszcza to zwierząt wielki dom...” T: Jakim gościem jestem w lesie?	- stara się wyjaśnić tytuł wiersza, - płynnie czyta wiersz, - wskazuje w tekście przymiotniki, - zna zasady kulturalnego zachowania się gościa,	- wyjaśnia tytuł wiersza, podając przykłady z wiersza, - czytając głośno wiersz, oddaje jego sens i nastrój, - świadomie dobiera przymiotniki, by uniknąć powtórzeń, - rozumie, dlaczego należy być kulturalnym gościem,	Praca z tekstem, elementy dramy, praca w grupie.	poetyckie zwroty i wyrażenia			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja ekologiczna.
1		E. Burakowska Zimą też bywa gorąco T: Dlaczego zimą też bywa gorąco?	- czyta wskazane części opowiadania, - wypowiada się na temat tekstu,	- poszczególnym częściom opowiadania nadaje tytuły, - wyjaśnia znaczenie tytułu całego tekstu,	Praca z tekstem.	wstęp, rozwinięcie, zakończenie			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja ekologiczna.
1		Mój przyjaciel Kropcio Uczymy się opisywać zwierzątko. T: Poznajemy budowę opisu zwierzątka. Uczymy się opisywać zwierzątko.	- rozumie, jakie informacje zawiera opis zwierzątka, - z pomocą rozpoznaje w opisie wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - wskazuje w tekście akapity, - redaguje punkty planu, nie zwracając uwagi na powtórzenia, - z pomocą układa równoważniki,	- wyjaśnia, jaką formą wypowiedzi jest opis zwierzątka, - samodzielnie rozpoznaje w opisie wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - rozumie i wyjaśnia użycie wszystkich akapitów w tekście, - samodzielnie rysuje obraz graficzny opisu o i go wyjaśnia, - unika powtórzeń, stosując wyrazy bliskoznaczne, - posługuje się równoważnikami przy redagowaniu punktów planu, - dobiera samodzielnie obrazowe porównania do opisu, - formułuje wniosek dotyczący redagowania opisu zwierzątka,	Praca w grupach, praca indywidualna.	wstęp, rozwinięcie, zakończenie, plan opisu			Edukacja ekologiczna.
2		A. Rymkiewicz Zima zimie nierówna T: Dwa obrazy zimy w wierszu Aleksandra Rymkiewicza Zima zimie nierówna. T: Od dźwięków i odgłosów dochodzących z otaczającego nas świata do wyrazów.	- zgłasza pomysły podczas „burzy mózgów”, - wie, czym są wyrazy dźwiękonaśladowcze, - wskazuje wyrazy, które naśladują dźwięki, - poprawnie czyta wiersz, - próbuje naśladować dźwięki podanych zjawisk, - przedstawia opisane zjawisko za pomocą obrazu, - zapisuje przymiotniki określające zimę,	-dDokonuje selekcji pomysłów, uzasadnia powody, - wskazuje w wierszu wyrazy dźwiękonaśladowcze, - odgaduje, jakie zjawiska dźwiękowe są naśladowane za pomocą podanego brzmienia słów, - wyjaśnia celowość zastosowania wyrazów naśladujących dźwięki, - czyta wiersz, zwracając uwagę na wyrazy dźwiękonaśladowcze, - buduje wypowiedź kilkuzdaniową na temat różnic w dwóch obrazach zimy opisanych w wierszach,	Praca z tekstem, praca w parach, doświadczenia z zakresu fizyki.	wyraz dźwiękonaśladowczy			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja ekologiczna.
1		Czasownik. Formy czasu T: Poznajemy formy czasu czasownika.	- wie, że czasowniki występują w trzech formach czasu, - odróżnia czasowniki w poszczególnych czasach, - stara się poprawnie odmieniać przez osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej poznane na lekcji czasowniki, - stara się poprawnie odmienić czasownik umieć w czasie teraźniejszym,	- umie wytłumaczyć, w jaki sposób w czasie przeszłym i przyszłym forma czasownika wskazuje na rodzaj wykonawcy czynności, stosuje właściwe formy, - odróżnia czasowniki w poszczególnych czasach, także przyszłym prostym i złożonym, - określa formy osoby i liczby czasowników, - poprawnie odmienia przez osoby i liczby poznane na lekcji czasowniki, - poprawnie odmienia czasownik umieć w czasie teraźniejszym, - poprawnie odmienia czasownik wziąć w czasie przeszłym,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.	czas teraźniejszy, przeszły, przyszły
2		Kartka z kalendarza: 25 XII – Boże Narodzenie L. Staff Gwiazda T: Czarowny czas świąt Bożego Narodzenia - kartka z kalendarza. T: Przygotowujemy się do celebrowania świąt Bożego Narodzenia.	- układa standardowe życzenia świąteczne, - wymienia najpopularniejsze potrawy wigilijne, - głośno czyta przydzieloną zwrotkę wiersza, - rozumie związek utworu z Bożym Narodzeniem, - z grupą śpiewa kolędę, - odwzorowuje gwiazdę betlejemską z podręcznika, - z pomocą układa w całość pociętą na kawałki pocztówkę, - odgaduje łatwiejsze hasła z krzyżówki, - rozumie znaczenie czasownika celebrować,	- układa nietypowe, ciekawe życzenia świąteczne, - zapisuje według alfabetu 12 potraw wigilijnych, - wyraźnie i wyraziście czyta cały wiersz, - rozumie i wyjaśnia związek utworu z Bożym Narodzeniem, - przewodzi grupie podczas śpiewania, - z pamięci rysuje gwiazdę betlejemską. - samodzielnie układa puzzle w całość, - odgaduje wszystkie hasła z krzyżówki, - właściwie używa zwrotu celebrować coś,	Mapa skojarzeń, pogadanka, praca z tekstem, praca w grupach.	tradycja, kolęda, nadawca, adresat, celebrować			Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
Styczeń – 20 godzin
1		K. Bagniewska Okres próbny T: Na czym polegał okres próbny?			Praca z tekstem.		plan opowiadania	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja ekologiczna.
2		Ogłoszenie T: Zgubiłem, znalazłem, sprzedam – układamy ogłoszenie.	- zapisuje punkty planu, - z pomocą opowiada, - czyta wskazane fragmenty, - zapisuje wskazane przymiotniki, - próbuje opisać psa, - z pomocą redaguje ogłoszenie,	- opowiada treść według planu, - wyjaśnia reakcję mamy, cytując odpowiednie fragmenty tekstu, - wypisuje z tekstu przymiotniki, podkreśla przymiotniki oceniające, wyjaśnia ich użycie, - opisuje psa, - redaguje ogłoszenie,	Praca w grupach.		ogłoszenie	Edukacja czytelnicza i medialna.
1		Przysłówek T: Chcesz wiedzieć więcej? Nie zapomnij o przysłówku.	- odróżnia przysłówki od innych części mowy, - zna pytanie przysłówka, - wskazuje przysłówki w tekście, - stara się poprawnie pisać nie z przysłówkami,	- tworzy przysłówki od przymiotników, - wskazuje przysłówki w tekście i określa ich rolę, - pisze poprawnie nie z przysłówkami,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przysłówek
2		D. Wawiłow Dziwny pies M. Groński Nos T: Jak w trudnej sytuacji swojemu właścicielowi pomaga pies? Wiersz Nos. Rytm i jego rola.	- poprawnie czyta wiersz, - wie, dlaczego wyraz Nos napisano w wierszu wielką literą, - znajduje w wierszu informacje o nastroju bohatera i zachowaniu psa, - podaje przykłady rytmu w wierszu, - w niektórych fragmentach uzupełnianego tekstu potrzebuje pomocy nauczyciela, - znajduje przykłady rytmu w otaczającym świecie,	- czytając, stara się oddać nastrój, - nazywa środki poetyckie, - uzasadnia zachowanie psa, - znajduje wszystkie przykłady rytmu w wierszu, - samodzielnie uzupełnia tekst z lukami, - podaje wiele przykładów rytmu i potrafi je uzasadnić,	Podająca, drama – ćwiczenia pantomimiczne, ruchowe		rytm, rytm w wierszu, muzyce, plastyce, w czasie, otaczającym świecie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja ekologiczna.
1		J. Tuwim Figielek T: Bawimy się słowami.	- zapisuje pary rzeczowników i czasowników, - wypowiada się na temat utworu, - zapisuje porównania,	- wyszukuje pary rzeczowników i czasowników, - wyjaśnia sens ostatniego wersu, - wyjaśnia tytuł wiersza, - wskazuje przyczyny rytmu w utworze, - tworzy porównania,	Praca z tekstem		rytm, żart językowy, słowny	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		J. Ratajczak Tresowane tramwaje T: Poszukujemy niezwykłych skojarzeń i połączeń słów.	- uważnie słucha nagrania wiersza, - wie, jak jest różnica między autorem i osobą mówiącą w wierszu, - z pomocą wypełnia tabelkę, - wypowiada się na temat wiersza,	- wypowiada się na temat rytmu w poznanych wierszach, - rozpoznaje autora i osobę mówiącą w wierszu, - samodzielnie wypełnia tabelkę, - wyjaśnia, na czym polega efekt zaskoczenia,	Praca z tekstem		rytm, żart językowy, słowny	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
2		Plakat R. Kalarusa Ratujmy środowisko! I. Krasicki Dzieci i żaby T: Jestem odpowiedzialny, dbam o środowisko.	- zgłasza pomysły podczas „burzy mózgów”, - dostrzega problemy związane z ochroną środowiska, - słucha uważnie treści wiersza, - dostrzega morał w utworze, - dostrzega uosobienie, - próbuje wyrazić uczucia za pomocą barw, - stara się wyrazić emocje w improwizacji, - opowiada o zachowaniu bohaterów, - na ogół pisze poprawnie zaprzeczone czasowniki,	- dokonuje selekcji pomysłów, - wyjaśnia znaczenie morału, - stara się wyjaśnić znaczenie uosobienia, - wyraża uczucia za pomocą barw, - wyraża emocje za pomocą głosu, ciała i mimiki, - uzasadnia powody dokonanej selekcji pomysłów, - wyjaśnia konieczność ochrony środowiska, - formułuje jednozdaniową wypowiedź pisemną na zadany temat, - ocenia zachowanie chłopców, - poprawnie pisze nie z czasownikami,	Burza mózgów, dywanik pomysłów, piramida priorytetów, praca z tekstem, moja koszulka, improwizacja, praca w grupie.		morał, uosobienie	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Części mowy – podsumowanie T: Znam już niektóre części mowy...	- rozpoznaje w tekście różne części mowy, próbuje określić ich formę, - stara się poprawnie pisać cząstkę nie z poznanymi wyrazami,	- nazywa części mowy, określa ich formę, zna odmienne i nieodmienne części mowy, - pisze poprawnie pisać cząstkę nie z różnymi częściami mowy,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		rzeczownik, przymiotnik, czasownik, przysłówek, części mowy odmienne i nieodmienne
2		A.Minkowski Złota Troć T: Na tropie Złotej Troci.	- określa ogólną myśl utworu, - redaguje krótki list w sprawie, - dostrzega problemy związane z ochroną środowiska,	- opowiada o zdarzeniach, stosując następstwo czasu, - redaguje list w sprawie, zachowując zasady pisania listu, - wyjaśnia konieczność ochrony środowiska,	Praca z tekstem, praca w grupach, elementy dramy.		narrator, list	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Zdanie T: Zdanie – po czym je rozpoznamy?	- wie, czym jest zdanie, - próbuje wskazać w tekście wypowiedzenia będące zdaniem oraz zaznaczyć czasowniki w formie osobowej,	- wskazuje w tekście zdania oraz czasowniki w formie osobowej, - z podanych grup wyrazów tworzy zdania, używając wyrazów w odpowiednich formach,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		zdanie
2		F. H. Burnett Tajemniczy ogród T: Dlaczego Tajemniczy ogród?	- określa czas i miejsce wydarzeń, - z pomocą wypełnia tabelkę, - opisuje ogród, wykorzystując podsuwane przymiotniki,	- opowiada o wydarzeniach, - samodzielnie wypełnia tabelkę, - opisuje ogród, stosując przymiotniki bliskoznaczne: oceniające i opisujące,	Praca z tekstem, praca w grupach, przekład intersemiotyczny.		przymiotniki bliskoznaczne	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		Opis krajobrazu T: Opisuję krajobraz	- redaguje krótki opis krajobrazu, wykorzystując podane słownictwo, - stosuje przymiotniki opisujące, - stara się stosować przymiotniki oceniające oraz wyrazy określające położenie elementów krajobrazu względem siebie,	- poprawnie redaguje opis krajobrazu, - stosuje przymiotniki opisujące i oceniające, - używa wyrazów, które określają położenie elementów krajobrazu względem siebie, - stosuje różne czasowniki,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		opis krajobrazu, przymiotniki, opisujące, oceniające,	Edukacja ekologiczna.
2		W. Chotomska Motyle T: Miasto i motyl – jaki jest między nimi związek?	- wskazuje powtórzenia i kontrast, - wypowiada się na tematy związane z otaczającym światem, - próbuje krótko opisać miasto z wiersza,	- wyjaśnia rolę powtórzeń i kontrastu, - wypowiada się na tematy związane z otaczającym światem, uzasadniając swe zdanie i odwołując się do wiersza, - redaguje opis miasta,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		nastrój wiersza, powtórzenia	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
Luty – 10 godzin
2		E. Biela „***[wszędzie już dawno]” T: Czy łatwo być dzisiaj „człowiekowidem“?	- uważnie słucha recytacji wiersza, - wskazuje w wierszu niezwykłe rzeczowniki, - z pomocą wymyśla własne słowa do nazwania zjawisk natury, - dostrzega ogólny sens utworu, - podejmuje decyzję, - układa jednozdaniową wypowiedź ustną, starając się uzasadnić swój wybór, - próbuje ułożyć dialog, - próbuje wyrazić stosunek do omawianego tematu za pomocą symboli plastycznych,	- wskazuje wspólną cząstkę tych rzeczowników, - samodzielnie wymyśla własne słowa do nazwania zjawisk natury, - wyjaśnia sens utworu, - formułuje wielozdaniową wypowiedź ustną, uzasadniając wybór, - układa dialog, - wyraża stosunek do omawianego tematu za pomocą symboli plastycznych,	Techniki dramy, praca z tekstem, praca w grupie, moja koszulka.		niezwykłe rzeczowniki	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		O okrutnym wilku z Gubbio – legenda ze zbioru Kwiatki z ogrodu świętego Franciszka T: Co niezwykłego zrobił święty poznany w legendzie?	- wskazuje wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - wypowiada się na temat utworu, - czyta wskazane fragmenty,	- wykonuje ilustrację do legendy, - wyjaśnia sens utworu, odwołując się dto tekstu, - wyjaśnia, czyim patronem jest św. Franciszek,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie, przekład intersemiotyczny.		wstęp, rozwinięcie, zakończenie, komiks, wyrazy dźwiękonaśladowcze	Edukacja ekologiczna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Podsumowanie rozdziału – sprawdzian kontrolny nr 3
1		Obraz J. Mehoffera Dziwny ogród A. Asnyk Baśń tęczowa T: Wkraczamy w dziwny, ale tęczowy świat baśni. Wykonujemy naszą plastyczną wizytówkę do rozdziału.	- wymienia elementy obrazu, - wypowiada się na temat kolorystyki, - znajduje elementy fantastyczne, - czyta poprawnie wiersz, - wskazuje określenia do wyrazu baśń, próbuje nazywać środki poetyckie, - znajduje fragment mówiący o świecie, do którego prowadzi baśń, - samodzielnie wykonuje pracę plastyczną, - wypowiada się krótko na jej temat,	- wypowiada się na temat kompozycji i światła, - uzasadnia tytuł, - tłumaczy, dlaczego to dzieło otwiera rozdział, - czyta wiersz, starając się pokreślić nastrój, - nazywa środki poetyckie, - uzasadnia ich użycie, - tłumacz, co łączy obraz i wiersz, - wyjaśnia, dlaczego baśń „rośnie” z nami, - uzasadnia wybór tematu pracy plastycznej, - wskazuje na podobieństwo do pomysłu malarza,	Technika plastyczna.		zwrotka, wers, epitet, przenośnia, rym	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja czytelnicza i medialna.
1		J. Kulmowa Krajdywan T: Co trzeba zrobić, aby znaleźć się na czarodziejskiej wyspie?	- uważnie słucha recytacji wiersza, - wypowiada się na temat wiersza, - zapisuje podane spostrzeżenia, - próbuje wymyślić własną niezwykłą wyspę,	- opowiada o dalszych niezwykłych wydarzeniach, - samodzielnie uzupełnia notatkę, - wymyśla własną niezwykłą wyspę,	Praca w grupie, technika dramy: rysowanie, praca z tekstem, dywanik pomysłów.		zwroty i wyrażenia zwyczajne i fantastyczne	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja czytelnicza i medialna.
2		C. S. Lewis Poza murami gimnazjum T: Na czym polega magia“ „Tamtego Miejsca”“?	- próbuje wskazać narratora, - z pomocą wymienia uczucia bohaterów, - dostrzega fragmenty tekstu zawierające opis Tamtego Miejsca, - wskazuje elementy fantastyczne w opowiadaniu, - próbuje wyjaśnić, dlaczego dzieci postanowiły udać się do Tamtego Miejsca, - opowiada tekst, - wskazuje uczucia pozytywne i negatywne, - próbuje ułożyć rady dla Julii, - opisuje miejsce, używając podanych przymiotników,	- wskazuje narratora, - samodzielnie wymienia uczucia bohaterów, - wyjaśnia użycie elementów fantastycznych w opowiadaniu, - dokładnie opowiada tekst, - wyraża uczucia za pomocą ciała i mimiki twarzy, - redaguje rady dla Julii, - redaguje kilkuzdaniową wypowiedź, w której wyjaśnia, czym dla bohaterów jest Tamto Miejsce,	Praca z tekstem, praca w grupie, technika dramy: poza, kosz i walizeczka, śnieżna kula, „Podróż w świat wyobraźni”, dywanik pomysłów.		narrator, wydarzenia i postacie realistyczne (prawdopodobne) i fantastyczne (nieprawdopodobne), świat rzeczywisty, świat wyobrażony, świat przedstawiony	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja czytelnicza i medialna.
2		M. Kunstler Perła jaśniejąca w nocy T: Który z bohaterów baśni zasługuje na rękę królewny?	- wskazuje elementy fantastyczne w baśni, stara się wyjaśnić ich funkcję, - dostrzega uosobienie w baśni, - z podanych wyrażeń i zwrotów wybiera te, które odnoszą się do baśni, - wskazuje morał, - nazywa cechy postaci, - układa plan wydarzeń, - opowiada treść baśni, - z pomocą projektuje mapę skojarzeń, - dzieli postacie na dobre i złe, - projektuje krzyżówkę, układając pytania do baśni,	- wskazuje elementy fantastyczne w baśni, wyjaśnia ich funkcję, wyjaśnia rolę uosobienia w baśni, - wymienia cechy baśni, - wyjaśnia znaczenie morału, - określa cechy charakteru postaci, - wskazuje przeciwstawne cechy, - dokładnie opowiada treść baśni, - z pomocą projektuje mapę skojarzeń, - próbuje ocenić postępowanie bohaterów, - redaguje krótką wypowiedź pisemną,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		baśń, cechy baśni, uosobienie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
Marzec – 20 godzin
1	Podmiot i orzeczenie T: Poznajemy podmiot i orzeczenie.		- wie, czym jest orzeczenie i podmiot, - stara się odnaleźć w wypowiedzeniu orzeczenie i podmiot,	- wskazuje związek główny w zdaniu, - umie wytłumaczyć, dlaczego forma orzeczenia zależy od podmiotu,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		podmiot, orzeczenie
1	D. Wawiłow Trójkątna bajka T: Co może być prawdziwą bajką? – wiersz Danuty Wawiłow Trójkątna bajka.		- czyta poprawnie wiersz, - wypowiada się na temat świata trójkątnego, - wypowiada się na temat świata okrągłego, - wykonuje świat trójkątny, okrągły i pełen kształtów, - ocenia świat, który stworzył, odpowiada pojedynczymi zdaniami, naprowadzany pytaniami,	- czyta, starając się zaakcentować wyrazy napisane drukowanymi literami, - uzasadnia, co dla króla było prawdziwą bajką i dlaczego, - podaje główną myśl wiersza, - ocenia świat, który stworzył, - uzasadnia i wyjaśnia swoją ocenę,	Praca w grupie, technika manualno-plastyczna.		baśń, strofa, wers, przenośnia	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1	I. Sikirycki O tym, jak kowal w świat powędrował T: Szukamy znanych baśniowych zdarzeń i sytuacji w tekście I. Sikiryckiego O tym, jak kowal w świat powędrował		- czyta tekst, - z pomocą opowiada o wydarzeniach, wie, czym jest motyw wędrowny, - wypowiada się na temat utworu, - próbuje porównać zakończenie o kowalu z innymi baśniami, - stara się poprawnie zapisać dialog,	- ustala kolejność obrazków, nadaje im tytuły, - ciekawie opowiada, - wskazuje motywy wędrowne w poznanych baśniach, - porównuje zakończenie o kowalu z innymi baśniami, - poprawnie zapisuje dialog,	Indywidualna praca z tekstem.		motyw wędrowny	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
2	H. Ch. Andersen Nowe szaty cesarza T: Jaką prawdę przekazuje baśń H. Ch. Andersena Nowe szaty cesarza		- czyta wskazane fragmenty, - buduje wypowiedzi jednozdaniowe, - bierze udział w pantomimie,	- wyjaśnia sens baśni, odwołując się do tekstu, - wyjaśnia zakończenie baśni, - odwołuje się do znanych baśni, - aktywnie uczestniczy w pantomimie,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		morał	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
2	J. Ratajczak Do góry nogami T: Tworzymy własną domową baśń – konkurs na opowiadanie baśni.		- wypowiada się na temat wiersza, - czyta wskazane fragmenty, - próbuje ułożyć niezwykłe zaklęcie,	- wyjaśnia tytuł wiersza, - wskazuje poetyckie określenia i wyjaśnia je, - układa niezwykłe zaklęcie,	Indywidualna praca z tekstem, konkurs.		baśń	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja czytelnicza i medialna.
1	R. Dahl Receptura Wonka-Vitu T: Nasz czarodziejski przepis na…		- czyta tekst, - wypowiada się na temat utworu, - z pomocą uzupełnia tabelkę, - próbuje wymyślić czarodziejski przepis,	- wyjaśnia działanie pigułki, - wymyśla niezwykłą historię, - samodzielnie uzupełnia tabelkę, - wymyśla i redaguje czarodziejski przepis,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		przepis	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja czytelnicza i medialna.
2	W. Chotomska Kopciuszek, Śpiąca królewna T: Przygotowujemy klasową inscenizację.		- ogólnie przypomina treść poznanych baśni, - wskazuje zmiany wprowadzone w poznanej baśni, - uczestniczy w inscenizacji,	- dokładnie przypomina treść poznanych baśni, - wskazuje zmiany wprowadzone w poznanej baśni, komentuje je, - aktywnie uczestniczy w inscenizacji,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie, inscenizacja.		inscenizacja	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja czytelnicza i medialna.
1	Zaproszenie T: Jak napisać zaproszenie?		- redaguje zaproszenie pisemne i ustne, skierowane do różnych adresatów, zachowując konieczne składniki,	- poprawnie redaguje zaproszenie pisemne i ustne, w różnej formie, skierowane do różnych adresatów, zachowując konieczne składniki,	Praca indywidualna.		zaproszenie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, edukacja czytelnicza i medialna.
2	B. Leśmian Przygody Sindbada Żeglarza T: Kim są bohaterowie utworu Bolesława Leśmiana pt. Przygody Sindbada Żeglarza? T: Co kryje się w oddali? – planujemy podróż z Sindbadem.		- wskazuje w tekście motywy baśniowe, - nazywa cechy postaci, uważnie słucha opisów postaci czytanych przez kolegów, - opowiada treść utworu, - opisuje bohaterów utworu, - pisze list na zadany temat, - stara się samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, - buduje jednozdaniową wypowiedź ustną, wymienia najciekawsze miejsca, - stara się poprawnie zapisywać wymienione nazwy geograficzne,	- wyjaśnia użycie elementów fantastycznych w tekście, - dokładnie opowiada treść utworu, - redaguje opis postaci, - redaguje poprawnie list, - samodzielnie korzysta z różnych źródeł informacji, - buduje kilkuzdaniową wypowiedź ustną, wymienia najciekawsze miejsca, odwołuje się do tekstu, - poprawnie zapisuje wymienione nazwy geograficzne,	Praca z tekstem, praca w grupie, śnieżna kula, mapa skojarzeń, technika dramy: rysowanie, dokumentowanie.		cechy baśni, motywy baśniowe	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie
1	Podsumowanie rozdziału – sprawdzian kontrolny nr 4
2	Obraz W. Weissa Zasmucona. Prace plastyczne uczniów pod tym samym tytułem. S. Grabowski „[Matki dłonie]” T: Co w moim (wymarzonym) domu jest najważniejsze? – wkraczamy do rozdziału V. T: Kto mnie ochroni przed burzą?		- omawia kolorystykę obrazu, wygląd postaci, - stara się wyjaśnić znaczenie wyrazu dom, - próbuje tłumaczyć metaforę, - wykonując pracę, korzysta z pomocy,	- stara się uzasadnić tytuł obrazu, - zauważa wspólne cechy dla obrazu malarza i prac uczniowskich, - szuka w słowniku jęz. pol. wyrazu dom, - uzasadnia, w jakim znaczeniu będziemy rozmawiać o domu, - tłumaczy związek obrazu z wierszem, - wyjaśnia metaforę, - samodzielnie wykonuje pracę, - uzasadnia swój wybór,	Mapa skojarzeń, pogadanka, techniki dramy: poza, wywiad, rzeźba; burza mózgów, praca w grupie.		dzieło malarskie, dzieło literackie, nastrój wiersza, osoba mówiąca w wierszu	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna, czytelnicza i medialna.
1	Magda z Wrocławia O mojej mamie T: Moja mama...		- z uwagą słucha recytacji wiersza, - poprawnie czyta wiersz, - z pomocą omawia budowę wiersza, - krótko wypowiada się na temat swoich odczuć i wrażeń, - bierze udział w etiudzie dramowej, - kończy zdania na zadany temat, - układa życzenia, - układa jednozdaniową wypowiedź pisemną, w jaki sposób może pomóc swojej mamie, - redaguje zaproszenie,	- wyraźnie, z właściwą intonacją czyta wiersz, - samodzielnie omawia budowę wiersza, - buduje kilkuzdaniową wypowiedź na temat swoich odczuć i wrażeń, - przygotowuje etiudę dramową, - poprawnie układa życzenia, - układa wiersz na zadany temat, - poprawnie redaguje zaproszenie,	Praca z tekstem, techniki dramy: etiudy dramowe; niedokończone zdania, śnieżna kula.		powtórzenia	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2	T. Jansson Opowiadanie o niewidzialnym dziecku T: Dlaczego Nini stała się niewidzialna?		- wie, kto jest autorem powieści o Muminkach, - czyta wskazane fragmenty, - próbuje redagować przepis, - z pomocą rysuje portret Nini,	- wyjaśnia, dlaczego Nini stała się niewidzialna, - opowiada o trudnych sytuacjach, - wyjaśnia sposób pomocy Nini, odwołując się do tekstu, - samodzielnie wymyśla i redaguje przepis, - rysuje portret Nini,	Praca z tekstem, przekład intersemiotyczny.		przepis	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1	Zdanie nierozwinięte. T: Jak zbudowane jest zdanie nierozwinięte?		- wie, czym jest zdanie pojedyncze nierozwinięte, próbuje odszukać je w tekście,	- wskazuje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		zdanie nierozwinięte
Kwiecień – 15 godzin
1		Drzewo gGenealogiczne T: Tworzymy drzewo genealogiczne naszej rodziny.	- odczytuje informacje z drzewa genealogicznego zamieszczonego w podręczniku, - wie, co znaczy słowo genealogia, - z pomocą wykonuje drzewo genealogiczne swojej rodziny,	- swobodnie posługuje się nazwami stopni pokrewieństwa, - samodzielnie wykonuje drzewo genealogiczne swojej rodziny, - wyjaśnia sens przysłów o rodzinie,	Praca plastyczna.		drzewo genealogiczne	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		S. Grabowski Czerwony zeszyt T: Jak powinien postąpić Mariusz?	- z pomocą wskazuje fragmenty tekstu świadczące o tym, że pamiętnik Lemka wywarł na Mariuszu silne wrażenie, - próbuje nazwać uczucia Mariusza, - zapisuje elementy świata przedstawionego, - czyta wskazane fragmenty, - wymienia cechy pamiętnika, - krótko ocenia postępowanie bohatera, - opowiada treść utworu, - redaguje krótki opis bohatera literackiego., list lub pamiętnik, - układa dialog na zadany temat,	- wskazuje fragmenty tekstu świadczące o tym, że pamiętnik Lemka wywarł na Mariuszu silne wrażenie, - nazywa uczucia Mariusza, - wskazuje elementy świata przedstawionego, - ustala kolejność wydarzeń w pamiętniku Lemka, - ocenia postępowanie bohatera, - się na temat działań i uczuć bohaterów, - redaguje opis bohatera lit., list lub pamiętnik, - poprawnie układa dialog na zadany temat,	Śnieżna kula, karuzela, praca w grupie.		pamiętnik	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		D. Wawiłow Smutny wiersz E. Zawistowska Radość. Muzyka poważna T: Radość i smutek jak światło i cień w naszym życiu. Wiersze Smutny wiersz Danuty Wawiłow i Radość Ewy Zawistowskiej.	- poprawnie czyta wiersze, - próbuje określić podmiot liryczny, - odszukuje niektóre środki poetyckie i je nazywa, - wypowiada się na temat budowy wiersza, - sporządza tabelkę, wpisując niektóre cytaty, - nie wpisuje wcale lub 1-2 własne skojarzenia, - z pomocą przygotowuje swój występ,	- czyta wiersze, starając się oddać ich nastrój, - wypowiada się o podmiocie lirycznym, korzystając z cytatów, - znajduje i nazywa środki poetyckie, - wyjaśnia porównania i przenośnie, - sporządza tabelkę, wpisując wszystkie cytaty, - podaje po kilka własnych skojarzeń, - samodzielnie przygotowuje swój występ,	Drama – pantomima, praca w grupach, wykonywanie masek.		rytm, porównanie literackie, przenośnia, uosobienie, strofa	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
1		E. Nowacka Dwa dni w listopadzie T: W życiu nie zawsze jest wesoło...	- zapisuje plan wydarzeń, - określa czas i miejsce akcji, - wskazuje głównego bohatera, - czyta wskazane fragmenty, - wykonuje ilustrację,	- samodzielnie układa plan wydarzeń, - swobodnie wypowiada się na temat świata przedstawionego, - określa bohaterów i narratora, odwołując się do tekstu, - wykonuje ilustrację, komentuje ją,	Indywidualna praca z tekstem.		plan opowiadania, akcja, bohater, nastrój	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
1		L. Marjańska Wszystko dla Babci T: Co mógłbym/mogłabym podarować swojej babci?	- z uwagą słucha recytacji wiersza, - dostrzega osobę mówiącą w wierszu, - próbuje nazwać cechy babci z wiersza, - dostrzega ogólny sens wiersza, - układa jednozdaniową wypowiedź ustną, będącą uzasadnieniem wyboru, - bierze udział w etiudzie dramowej lub układa dialog, - zgłasza pomysły na zrobienie przyjemności bliskiej osobie, - redaguje zaproszenie,	- czyta zwroty i wyrażenia, które wskazują na osobę mówiącą w wierszu, - nazywa cechy babci z wiersza, dopisuje inne cechy, - wyjaśnia zakończenie wiersza, - układa poprawną jednozdaniową wypowiedź, uzasadniając wybór, - przygotowuje etiudę dramową lub poprawnie układa dialog, - dokonuje selekcji pomysłów, uzasadniając swój wybór,	Burza mózgów, piramida priorytetów, praca w grupie, techniki dramy: rysowanie, rozmowy, etiudy dramowe.		zaproszenie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Kartka z kalendarza – Wielkanoc J. Kulmowa Wielkanoc T: Kartka z kalendarza – Wielkanoc. Motywy świąteczne w wierszu Joanny Kulmowej.	- poprawnie czyta wiersz, - znajduje motywy świąteczne, - nie potrafi wyjaśnić związku wszystkich motywów ze świętami, - opowiada krótko, chaotycznie o zwyczajach wielkanocnych, - nie zawsze potrafi wyjaśnić ich pochodzenie,	- czyta wiersz z odpowiednią intonacją, - znajduje wszystkie motywy świąteczne, - potrafi wyjaśnić związek wszystkich motywów ze świętami, - ciekawie opowiada o zwyczajach wielkanocnych, - zna ich genezę,	Pogadanka, wystawa świątecznych widokówek, praca w grupach, technika plastyczna.		tradycja, Wielkanoc	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		Określenia. Zdanie rozwinięte. T: Tworzymy zdania pełne określeń.	- wie, że dzięki określeniom uzyskujemy dodatkowe informacje o wyrazach określanych, - wskazuje wyrazy pozostające ze sobą w bezpośrednim związku, - próbuje wskazać wyraz określany i określający, - tworzy zdania pojedyncze rozwinięte poprzez dodanie określeń,	- bogaci teksty składające się ze zdań pojedynczych nierozwiniętych przez celowe rozwijanie zdań i poprawne tworzenie związków wyrazowych, - wskazuje wyraz określany i określający, - rozwija zdania pojedyncze nierozwinięte przez dodanie określeń bezpośrednich i pośrednich do podmiotu oraz orzeczenia,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		określenia, zdanie pojedyncze rozwinięte, wyraz określany i określający
2		J. Kulmowa Kto J. Twardowski Bóg T: Szukamy odpowiedzi na ważne pytania.	- stara się określić temat wierszy, - czyta wskazane fragmenty wierszy, - wypowiada się na temat utworów,	- ciekawie i twórczo wypowiada się na temat utworów, - wypowiada się na temat braku znaków interpunkcyjnych w wierszu, - czyta wiersze, starając się oddać ich nastrój i charakter,	Indywidualna praca z tekstem.		strofa, wers, temat utworu	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		A. Mickiewicz Powrót taty T: Życie kupca i jego dzieci wisiało na włosku – Adam Mickiewicz Powrót taty.	- z uwagą słucha czytania wiersza, - rozumie jego treść po wyjaśnieniu archaizmów, - wymienia bohaterów utworu, - z pomocą wskazuje fragmenty wypowiadane przez narratora i postacie, - z pomocą podkreśla w tekście zdania pytające oraz wykrzyknikowe, - czyta poprawnie fragmenty wiersza, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne, - wskazuje fragmenty mówiące o decyzji herszta bandy, - krótko wyjaśnia zakończenie utworu, - z pomocą redaguje opowiadanie, - pisemnie wyjaśnia wyrażenie „czarny charakter”, odwołując się do herszta bandy,	- rozumie i opowiada treść wiersza bez wyjaśniania archaizmów, - wymienia narratora i bohaterów utworu, - samodzielnie wyodrębnia fragmenty wypowiadane przez narratora i postacie, - samodzielnie podkreśla w tekście zdania pytające oraz wykrzyknikowe, - wskazuje wyrazy wymagające zaakcentowania, - czyta płynnie tekst, oddając głosem uczucia bohaterów, nastrój, - rozumie przyczyny decyzji herszta bandy, - dokładnie wyjaśnia decyzję herszta bandy i zakończenie, - redaguje opowiadanie, - pisemnie wyjaśnia wyrażenie „czarny charakter”, odwołując się do herszta bandy, ukazuje niejednoznaczność oceny	Praca z tekstem, praca w grupach.		narrator, bohater, recytacja	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
2		R. M. Groński Dorośli i kłopoty T: Czy dorośli dostają stopnie?	- wypisuje z utworu wyrażenia dotyczące dorosłego, - wymyśla tytuł wiersza, - wskazuje wers tłumaczący zachowanie dorosłego, - dostrzega niezwykłe połączenia wyrazów w wierszu, - dostrzega osobę mówiącą w wierszu, - dostrzega ogólny sens utworu, - wymienia skojarzenia z młodością i dorosłością, - kończy zdanie na zadany temat, uzasadniając swoją propozycję, - zgłasza pomysły, jak można pomóc dorosłemu, gdy ma kłopoty, - układa zdania rozwinięte,	- opisuje dorosłego z wiersza, używając przymiotników, - próbuje tłumaczyć przyczyny zachowania dorosłego z wiersza, wyciąga wnioski, - wyjaśnia celowość użycia niezwykłych połączeń wyrazów, - określa osobę mówiącą w wierszu, - wyjaśnia sens ostatniej strofy wiersza, - dokonuje selekcji pomysłów, uzasadniając swój wybór, - wyrażaą uczucia za pomocą ciała i mimiki twarzy,	Dywanik pomysłów, rundka: niedokończone zdania; praca z tekstem, pantomima, praca w grupie, poker kryterialny.		przenośnia	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
Maj – 20 godzin
1		B. Wiza Macoszka T: Sytuacja i problemy wielodzietnej rodziny z opowiadania pt. Macoszka Barbary Wizy.	- porządkuje plan zgodnie z kolejnością wydarzeń, - wymienia bohaterów tekstu, - rozumie ciężkie położenie dzieci po śmierci matki, - rozumie niezadowolenie głównej bohaterki z zachowania ojca, - z pomocą zamienia równoważniki na zdania oznajmujące, - krótko wypowiada się na zadany temat, - z pomocą udziela odpowiedzi na wylosowane pytanie w imieniu Tekli, - próbuje argumentować swoje zdanie w sprawie, - redaguje lakoniczne pocieszenie dla bohaterki,	- uporządkowane punkty planu zestawia za odpowiednimi fragmentami tekstu, - identyfikuje główną bohaterkę z narratorem opowiadania, - stosuje narrację pierwszoosobową w pamiętniku, - wyjaśnia ciężkie położenie dzieci i ojca po śmierci matki i żony, - wyjaśnia pretensje najstarszej córki do ojca i obawy drugiej córki dotyczące przyszłości oraz motywy postępowania ojca, - samodzielnie zamienia równoważniki na zdania oznajmujące, wyjaśnia w nich rolę czasowników osobowych, - wypowiada się wyczerpująco na zadany temat, - udziela dokładnej odpowiedzi na wylosowane pytanie w imieniu Tekli, - podaje wiele argumentów na potwierdzenie swego stanowiska,	Pytania i odpowiedzi, debata.		narrator, narracja w 1. osobie, bohater, pamiętnik	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		Podsumowanie rozdziału – sprawdzian nr 5
2		T. Makowski Teatr dziecięcy Z. Rossa „***[tak sobie kreślić]” T: Czy każdy może być artystą?	- krótko opowiada o przedstawionej na obrazie sytuacji, - nadaje tytuł obrazowi, - próbuje krótko opowiadać o przedstawionej na obrazie sytuacji, - słucha z uwagą treści wiersza, - dostrzega ogólny sens utworu poetyckiego, - wymienia uczucia lub myśli po stworzeniu ciekawego dzieła, wymienia zalety i wady bycia sławnym, - wyraża uczucia i emocje za pomocą obrazu, ciała i mimiki twarzy, - krótko wypowiada się na temat swoich odczuć podczas ćwiczenia, - redaguje zaproszenie, stosując koniecznie składniki zaproszenia,	- dokładnie krótko opowiada o przedstawionej na obrazie sytuacji, - określa nastrój wiersza, - próbuje wyjaśnić znaczenie niezwykłych połączeń wyrazów, - wyraża uczucia i emocje za pomocą obrazu, i słowa, ciała i mimiki twarzy, - buduje kilkuzdaniową wypowiedź ustną na temat swoich odczuć podczas ćwiczenia,	Śnieżna kula, bazgroły, burza mózgów, technika dramy: sytuacja symulowana; praca w grupie, kosz i walizeczka.		obraz, wiersz	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
2		K. Bagniewska Cudowne dziecko T: Co skłoniło Dorotę do pisania powieści? T: Układamy opowiadanie.	- czyta wskazane fragmenty tekstu, - zapisuje plan wydarzeń, - opowiada według planu, - z pomocą redaguje opowiadanie,	- wyszukuje potrzebne fragmenty tekstu, - redaguje plan wydarzeń, - ciekawie opowiada według planu, - samodzielnie pomocą redaguje opowiadanie,	Praca z tekstem, praca w grupach.		plan opowiadania, opowiadanie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie, edukacja prozdrowotna.
2		Zdanie pojedyncze i złożone. Interpunkcja T: Tworzymy różne rodzaje zdań.	- wie, czym różnią się zdania pojedyncze od złożonych, - wskazuje w tekście zdania pojedyncze i złożone, - wie, czym jest zdanie składowe, - stara się oddzielać zdania składowe przecinkami, - stara się nie stawiać przecinków przed niektórymi wyrazami,	- przekształca zdania pojedyncze w zdania złożone, - rozumie zależność między liczbą orzeczeń i liczbą zdań składowych w zdaniu złożonym, - wskazuje wyrazy, za pomocą których zdania składowe łączą się w zdania złożone, - oddziela zdania składowe przecinkami, pamiętając o wyrazach, przed którymi nie stawia się przecinka, - wie zna i stara się stosować zasadę stawiania przecinków przed powtórzonymi spójnikami,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		zdanie pojedyncze, zdanie złożone, interpunkcja
1		Kartka z kalendarza: Święto Konstytucji 3 maja R. Suchodolski Witaj, majowa jutrzenko T: Dlaczego dziś obchodzimy Święto Konstytucji 3 maja?	- rozumie, dlaczego obecnie dzień 3 maja jest świętem narodowym,	- wyjaśnia, dlaczego obecnie dzień 3 maja jest świętem narodowym,	Wykład, pogadanka.		Święto Konstytucji 3 maja, święto narodowe	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie
1		Cz. Miłosz Ojciec w bibliotece T: Za co dzieci podziwiają ojców?	- z uwagą słucha czytania wiersza, - wskazuje bohatera utworu, - rozpoznaje miejsce jego pobytu, - odnajduje w tekście fragmenty mówiące o zamianie ojca w czarodzieja, - nazywa osobę obserwującą bohatera, - próbuje określić nastrój utworu, - pisze poprawnie tytuły znanych książek,	- wskazuje bohatera utworu i domniemywa, że może nim być ojciec poety, - rozumie zastosowany zwrot poetycki i porównania, - nazywa osobę mówiącą w wierszu i domniemywa, że może nią być sam poeta, - samodzielnie określa nastrój utworu, - pisze poprawnie wszystkie tytuły utworów,	Praca z tekstem, śnieżna kula, indywidualne prezentacje.		poetycki zwrot	Wychowanie do życia w rodzinie.
1		J. Kulmowa Moje wiersze T: Rozmawiamy o wierszach.	- czyta wiersz, - wypowiada się na jego temat, - stara się wyjaśnić sens uosobienia, - krótko pisze o swoich upodobaniach dotyczących wierszy,	- wyjaśnia sens wiersza, - wyjaśnia sens uosobienia, - ciekawie pisze o swoich upodobaniach dotyczących wierszy,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przenośnia, uosobienie	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		J. Słowacki W pamiętniku Zofii Bobrówny T: Poetycki wpis do pamiętnika - J. Słowacki W pamiętniku Zofii Bobrówny	- czyta wiersz, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - w wypowiedziach stara się stosować słownictwo dotyczące budowy wiersza,	- wyjaśnia sen użytych przez poetę przenośni, - wskazuje adresata utworu, - nazywa uczucia osoby mówiącej i mówi o jej losach,	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		przenośnia, pamiętnik poetycki, rym, rytm, zwrotka, znaki interpunkcyjne
2		Oś czasu: Juliusz Słowacki i jego epoka T: „Bo to jest wieszcza najjaśniejsza chwała...” – przygotowujemy wystawę poświęconą Juliuszowi Słowackiemu i jego epoce.	- umie posłużyć się osią czasu, - zna tytuły najpopularniejszych utworów Słowackiego, - z pomocą poszukuje informacji, korzystając z różnych źródeł, posługuje się technologią informacyjną,	- umie ustalić kolejność wydarzeń, określić ich miejsce w czasie, obliczyć upływ czasu, - samodzielnie korzysta z osi czasu, - wymienia najważniejsze fakty z życia poety, które wpłynęły na jego twórczość, - porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł,	Praca w grupie, dokumentowanie, targ.		epoka romantyzmu	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		Wypowiedzenie i zdanie – podsumowanie T: To już wiem! – rozróżniam i stosuję wypowiedzenie i zdanie.	- zna podział wypowiedzeń ze względu na cel wypowiedzi, sposób ich wypowiadania, obecność czasowników w formie osobowej, - wie, czym są zdania pojedyncze nierozwinięte i pojedyncze rozwinięte oraz pojedyncze i złożone, - stara się wskazać w tekście poszczególne wypowiedzenia i zdania,	- wskazuje w tekście i układa wypowiedzenia, biorąc pod uwagę cel wypowiedzi, sposób ich wypowiadania, - rozwija zdania nierozwinięte przez dodanie określeń, - wskazuje i układa zdania pojedyncze i złożone, - zamienia zdania pojedyncze na złożone (i na odwrót),	Indywidualna praca z podręcznikiem, praca w grupie.		wypowiedzenie, zdanie
2		J. J. Sempe, R. Goscinny Mówiliśmy przez radio T: Jak należy nagrywać wywiad?	- czyta wskazane fragmenty, - rozumie ogólny sens tekstu, - wie, jak powinno mówić się w radiu, - uczestniczy w nagraniu wywiadu,	- wyjaśnia zakończenie opowiadania, - wyjaśnia ogólny sens tekstu, - wyjaśnia, jak powinno mówić się w radiu, - przygotowuje nagranie wywiadu,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie.		wywiad radiowy, nagranie	Edukacja czytelnicza i medialna, wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
1		Polskie Radio T: Lubię radio czy nie lubię?	- korzysta ze wskazanych źródeł informacji, - mówi o swoich doświadczeniach związanych ze słuchaniem radia,	- wyszukuje informacje dotyczące historii radia, - korzysta z Internetu, szukając potrzebnych informacji, - świadomie wybiera audycje radiowe, - ciekawie wypowiada się na temat audycji radiowej,	Praca indywidualna.		nagranie radiowe, program radiowy	Edukacja czytelnicza i medialna
1		Program telewizyjny T: Jestem świadomym odbiorcą programów telewizyjnych.	- wie, jakie rodzaje programów nadawane są w telewizji, - mówi o swoich doświadczeniach związanych z oglądaniem telewizji, - stara się być świadomym odbiorcą programów telewizyjnych, - zna inne sposoby spędzania wolnego czasu niż oglądanie telewizji, - stara się wziąć udział w dyskusji,	- wyjaśnia, jakie zagrożenia płyną z nadmiernego oglądania telewizji, - świadomie odbiera programy telewizyjne, - proponuje ciekawe sposoby spędzania wolnego czasu, - bierze udział w dyskusji,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie, dyskusja.		program telewizyjny	Edukacja czytelnicza i medialna
1		R. Billington Gwiazdą być T: Na planie filmowym.	- rozpoznaje tematykę tekstu, - czyta wskazane fragmenty utworu, - z pomocą opowiada, jak wyglądał dzień na planie filmowym, - nazywa uczucia bohaterki, - zapisuje „bank słówek filmowych”, - pisze krótkie opowiadanie,	- nadaje tytuły częściom tekstu, - wyjaśnia, dlaczego Charlotte dostała rolę w filmie, - opowiada, jak wyglądał dzień na planie filmowym, odwołując się do tekstu, - odgrywa scenkę, wcielając się w rozmaite role, - wyjaśnia uczucia bohaterki, - sporządza „bank słówek filmowych”, - poprawnie pisze opowiadanie,	Indywidualna praca z tekstem, praca w grupie, scenki dramowe.		aktor, reżyser, operator kamery, fryzjer, plan filmowy	Edukacja czytelnicza i medialna
Czerwiec – 15 godzin
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa T: Portret pana Ambrożego Kleksa słowem malowany.	- redaguje punkty planu z powtórzeniami, - rozumie, jakie informacje zawiera opis postaci, - z pomocą umie rozpoznać w opisie wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - wskazuje w tekście akapity, - z pomocą układa równoważniki, - w opisie popełnia rozmaite błędy,	- unika powtórzeń przez stosowanie wyrazów bliskoznacznych, - wyjaśnia, jaką formą wypowiedzi jest opis postaci, - samodzielnie rozpoznaje w opisie wstęp, rozwinięcie, zakończenie, - rozumie i wyjaśnia użycie wszystkich akapitów w tekście, - samodzielnie rysuje obraz graficzny opisu i go wyjaśnia, - posługuje się równoważnikami przy redagowaniu punktów planu, - stosuje w opisie obrazowe porównania, przymiotniki opisowe i oceniające wygląd postaci, - poprawnie redaguje opis postaci,	Praca z tekstem, praca ze słownikiem, praca w parach.		opis postaci	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa T: Pan Kleks – najwspanialszy polski czarodziej.	- potrafi podać przykład fantastycznej umiejętności bohatera, - jednym zdaniem omawia fantastyczną umiejętność bohatera, - próbuje udowodnić, że można go nazwać czarodziejem, - redaguje krótką notatkę o panu Kleksie,	- wymienia bardzo wiele fantastycznych umiejętności bohatera, - wymienia przedmioty o cudownej mocy, - dokładnie omawia fantastyczne umiejętności bohatera, - z przekonaniem udowadnia, że można go nazwać czarodziejem, - wyraża uczucia za pomocą ciała i mimiki twarzy, - w swoich wypowiedziach unika powtórzeń, - poprawnie redaguje bogatą wypowiedź dotyczącą tematuy lekcji,	„Gorące krzesło”, elementy dramy.		bohater literacki, snob	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa T: Mamy lekcję kleksografii.	- potrafi wyodrębnić niektóre zajęcia uczniów, - słucha czytania fragmentu powieści, - wyodrębnia czynności bohaterów na kleksografii, - z uwagą słucha nagrania piosenki, - odgaduje część haseł w krzyżówce, - ustala kolejność czynności w instrukcji, - redaguje jednozdaniowy opis kleksa lub dwulinijkową rymowankę,	- zna i rozumie funkcjonowanie Akademii, - czyta tekst z odpowiednią modulacją głosu, - rozumie sens uczenia się kleksografii, - identyfikuje tekst piosenki z wierszem J. Brzechwy, - samodzielnie rozwiązuje krzyżówkę, - samodzielnie układa instrukcję, - redaguje ciekawy kilkuzdaniowy opis kleksa lub rymowankę o nim,	Praca w parach, praca indywidualna.		kleksografia	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa T: Uczymy się przędzenia liter.	- rozumie ogólny sens powieści, - zapamiętuje wiele zdarzeń z życia bohatera, - z pomocą wybiera zdarzenia najważniejsze i układa je chronologicznie, - dostrzega uosobienie w tekście, - potrafi wymienić kilka elementów fantastycznych, - z pomocą zapisuje najważniejsze wydarzenia w formie równoważników, - wypowiada zdanie pojedyncze słabo rozwinięte o dalszych losach bohatera,	- rozumie czytany tekst, - zapamiętuje wydarzenia w następstwie przyczynowo-skutkowym, - wyodrębnia najważniejsze zdarzenia, - rozumie, na czym polega uosobienie ptaka, - prawidłowo wymienia elementy realistyczne i baśniowe, - samodzielnie pisze punkty planu w formie równoważników, - wypowiada zdanie pojedyncze bogato rozwinięte lub zdanie złożone o dalszych losach bohatera,	Praca w grupach, zabawa dydaktyczna.		rozdział powieści, plan wydarzeń	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.
1		J. Brzechwa Akademia pana Kleksa T: Adam Niezgódka z wizytą w baśni pt. ...	- przyniósł tekst znanej baśni, - słucha prezentacji przygotowanych przez kolegów, - słucha czytania fragmentu powieści, - wymienia jego bohaterów, - podejmuje próby połączenia swej baśni z powieścią, - wypowiada się krótko na temat wybranej baśni i rekwizytu z nim związanego, - redaguje krótkie opowiadanie na zadany temat.	- rozpoznaje tytuły baśni na podstawie rekwizytów, - rozumie, na czym polega pomysł przeistoczenia się w autora uzupełniającego rozdział powieści opowiadaniem o wizycie Adama w wybranej baśni, - wypowiada się na temat baśni, uzasadniając wybór, - tłumaczy związek rekwizytu z wybraną baśnią, - samodzielnie redaguje poprawne i ciekawe opowiadanie na zadany temat, - posługuje się synonimami dla uniknięcia powtórzeń, - prawidłowo wprowadza do tekstu dialog, - prawidłowostosuje akapity.	Praca indywidualna – kreatywne pisanie.		opowiadanie fantastyczne	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, do życia w rodzinie.

7