1. AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA - wielki obszar zycia publicznego, wyrażający się w różnych formach organizacyjno - prawnych ( lub posiadający ukształtwoanych form), pozwalajacy obywatelom na podejmowanie działań społecznych, nakierowanych na różne cele.

2. ORGANIZACJA SPOŁECZNA - pojęcia służace określeniu aktywności społecznej, obywatelskiej. Ma ona zwykle strukturę organizacyjną, osbowość prawną i okreslone położenie prawne. Jest to kategroia szeroka, obejmująca ogromny obszar partycypacji ludzi w życiu publicznym.

3. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - pojęcie popularne w Polsce od niedawna. Zwykle powiada się ze są to organizacje niezależne. Termin ten stosowany jest w prawie międzynarodowym. W myśl prawa polskiego" organizacjami pozarzadowymi są nibędące jednostkami sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągniecia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej w tym fundacje i stowarzyszenia zamiennie z pojęciem organizacje pozarządowe u,zywa się: organizacje niezależne, organizacje obywatelskie.

4. ORGANIZACJE OCHOTNICZE - organizacje oparte na pracy ochorników ( wolontariuszy), ludzi pracujących bez wynagrodzenia.

5. DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO - działalność społecznie uzyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych.

6. KLASYFIKACJA PODMIOTÓW SEKTORA OBYWATELSKIEGO

- KLASYFIKACJA PODMIOTOWA - typologia osób prawnych prowadzących działalność o celach niezarobkowych. wyrózniamy w niej następujące rodzaje organizacji: fundacje, stowarzyszenia, związki zawodowe, związki i zrzeszenia różnego typu, korporacje, związki wyznaniowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, spółdzielnie, stowarzyszenia kultury fizycznej, stowarzyszenia samorządu terytorialnego, organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.

- KLASYFIKACJA PRZEDMIOTOWA - w niej uwzględniany jest obszar życia poblicznego, w którym porawdzona jest działalność. Według tej klasyfikacji wyróżnić można następujące podmioty sektora obywatelskiego: organizacje pracownicze, organizacje gospodarcze, społdzielnie, organizacje regionalne, organizacje samorządowe, organizacje konsumenckie, organizacje kobiece, organizacje pacyfistyczne, organizacje oświatowe, organizacje studenckie, organizacje harcerskie, organizacje sportowe, organizacje charytatywne, organizacje kuturalne.

7. FUNKCJE ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

a) związane z zaspokojeniem potrzeb, zainteresowan i aspiracji: 1) FUN. AFILIACYJNA - wynikająca z pierwotnej i naturalnej potrzeby przynaleznosci czlowieka do okreslonych grup spolecznych, taka funkcje moga pelnic np. stowarzyszenia rencistowi emerytow, organizacje kobiece itp. 2) FUN>EKSPERSYJNA - polega na umożliwieniu ludziom realizacji potrzeb najwyzszego rzędu tj. potrzeb samorealizacji, taką funkcję mogą pełnić np. organizacje działające w obszarze kultury, uniwersytety trzeciego wieku. 3) FUN> POMOCOWA - związana jest ściśle z ideą samopomocy i pomocy charytatywnej, dotyczy problemu zaspokojenia najbardziej podstawowych potrzeb człowieka, czyli głodu fizjologicznego, potrzeb bezpieczeństwa, wolności od lekó, zagrożen. mogą to pełnić : wspolnoty osob bezdomnych, kluby anonimowych alkoholików.

b) związane z realizacją potrzeb szerszej społeczności: 1) INTEGRACYJNA - organizacje pozarządowe mogą sprzyjać budowaniu więźi społecznych, zblizaniu jednostek i społeczności lokalnych, a takze calych narodow, funkcje te w szczegolnosci pelnia organizacje kulturalne, oswiatowe, towarzystwa przyjazni. 2) OPIEK-WYCHOW - ukierunkowana na kształtowanie osobowości dzieci i młodzieży, zwiążana z rolą jaką powinno odgrywać środowisko lokalne w procesie wychowawczym, a także obejmuje czynniki opiekuńcze, jak pomoc społeczna i wsparcie społeczne ( oferowana wszystkim rodzicom ,i kazdemu potrzebujacemu). 3)NORMALIZACYJNA - organizacje pozarzadowe stanowia plaszczyznę harmonizowania dzialanosci spolecznej z wymaganiami prawa, wypelniają luki,, w sieci instytuacji publicznych i poszerzają bazę świadczenia usług społecznych. 4) GRUPY NACISKU - org pozarz bronią podstawowych wartości społeczeństwa demokratycznego: wolności,pluralizmu, poszanowania interesó wszystkich grup społecznych i wspólnego dobra niejednoktortnie wywierają presję na władze panstwowe, by te zaspokoily np. podstawowe potrzeby niektoych grup. spol. by zworcily uwage na niektore problemy spoleczne itp. przykladem organizacji pelniacych tę funkcje są np. organizacje ekologiczne. 5) USPOŁECZNIENIA PAŃSTWA - organizacje pozarządowe urzeczywistniają ideę demokracji, wspołkształtują zycie społeczne w danym kraju.

INSTYTUCJE SPOŁECZNE WG SZCZEPANSKIEGO - 1. Nazwa może odnosić się do pewnej grupy osób powołanych do załatwiania spraw doniosłych dla życia zbiorowego. W tym znaczeniu instytucją nazywamy pewną grupę ludzi, wykonujących funkcje publiczne.

2. Nazwa ta może oznaczać pewne formy organizacyjne zespołu czynności wykonywanych przez niektórych członków grupy, w imieniu całej grupy.

3. INstytuacja może oznaczać zespół urządzeń materialnych i środków działania pozwalającym niektórym upoważnionym jednostkom na wykonywanie publicznych i impersonalnych funkcji mających na celu zaspokojenie potrzeb lub regulowanie zachowań członków grup.

4. Instytucjami nazywa się niektóre role społeczne, specjalnie doniosłe dla grupy.

POWSTANIE INSTYTUACJI WG EARL BABBIE - przyczyna są szeroko rozumiane potrzeby nie tylko społeczne, ale i indywidulane jednostek. Stanowią sposób zaspokojenia tych potrzeb.

INSTYTUACJE wg babbie- są to zbiory zasad organizacyjnych i wzorów zachowań, stanowiące kontekst dla organizacji społecznych. PODSTWOWE ELEM INST - 1) normy - oczekiwane wzory zachowań, 2) sankcje - pozytywne i negatywne formy rekacji na konkretne zachowanie członkó grupy, 3) wartości i przekonania - to one stanowią podstawę funkcjonowania instytucji np. forma instytucji rodziny jak funkcjonuje w polsce, jest scisle powiazana z wartosciami i przekonaniami , funkcjonujacymi w spoelczenstwie polskim w krajach o innym zbiorze wartosci i przekonan funkcjonuje inna instytuacja rodziny np. rodzina poszerzona lub malzenstwa grupowe.

INSTYTUACJE Malinowski - zespół ludzi zorganizowanych wedlug okreslonych regul wccelu zaspokojenia pewnej potrzeby. NA STRUKTURE INST SKŁADA SIE: - 1)normy - czynnik normatywny ktore okreslaja sposob wspoldzialania jednostek w ramach instytuacji. 2) cele - czynnik celowosciowy , kotre okreslaja zarowno cele jak i zadania ktore instytucja powinna realizaowac. 3) personel - grupa ludzi tworzacych instytuacje, 4) środki materilane sluzace do realizacji celow(zasoby), 5) działanosc instytuacji - czyli typy aktywnosci podejmowane i realizowane w ramach inst zgodne z jej celami, 6) rzeczywiste funkcje instytucji cztyli rola jaka inst odgrywa w szerszym kontekscie kulturowym

ORGANIZACJA WG BIELSKIEGO - Marek Bielski organizacja jest otwartym systemem społeczno ? technicznym (w jego skład wchodzą ludzie, jakiś rodzaj techniki) zorientowanych celowo i mającym określoną strukturę.Cechy organizacji wg Bielskiego:

1) organizacje są artefaktami (wytworami człowieka) stworzonymi dla zrealizowania określonego celu; organizacje są celowo zorientowane, powołane dla określonego celu,

2) w skład organizacji wchodzą ludzie stanowiący ich niezbędny składnik oraz rzeczowe środki, którymi ludzie posługują się w swoich działaniach.

3) Organizacje są systemami zachowującymi się rozmyślnie, zdolnymi do korygowania a nawet zmiany pierwotnie wyznaczonych celów,

4) Organizacje są wyodrębnione z otoczenia, a równocześnie otwarte, czerpią z otoczenia dobra, usługi, wartości informacje,

5) Organizacje są strukturalizowane ( składają się z różnego rodzaju jednostek, mają własną strukturę i własną hierarchię)

6) Organizacje mają wyodrębniony człon kierowniczy, sterujący ich funkcjonowanie i rozwój,

7) Organizacje utrwalają sposoby zachowania ludzi i zasady ich współdziałania w drodze formalizacji,

8) Organizacje w zasadzie są tworami (systemami) samoorganizującymi się, zdolnymi do podnoszenia stopnia swego wewnętrznego uporządkowania.

9) Organizacje są stabilne, zdolne do utrzymania równowagi,

10) Organizacje są ekwiwalentne, zdolne do osiągania tych samych rezultatów różnymi metodami.

ORGANIZACJA WEBER - grupa formalna, celowa w ktorej istnieja wzgledne trwale zasady postepowania w okreslonych sytuacjach.

ORGANIZACJA WG BABBIE - cechuje ja biurokracja czyli oficjalne okreslone zasady relacji statusow i rol ktore nie maja nic wspolnego z zajmujacymi dane stanowisko osobami. to biurokracja pozwlala przetrwac organizacjom mimo ze personal w nich pracuje. ELEMENTY TWORZE ORG - wartosci i cele, technika i technologia z ktorych organizacje korzystaja realizaujac swe cele, jednostki ludzie, struktura organizacji, wyodrebniony czlon zarzadzajacy.

TRZECI SEKTOR - w polsce zaczal funkcjonowac w 1984 roku wraz z ustawa o fundacjach oraz uchwalone w roku 1989 Prawo o stowarzyszeniach.. 24 kwietnia stawa o działalności pozytku publicznego i o wolontariacie. (okresla status i warunki dzialania wolontariuszy)