ROZWÓJ - proces strukturalnych przemian,powstawanie nowych form.ma charakter zmian progresywnych - czyli przechodzenie od prostych do bardziej zlozonych form.
ONTOGENEZA - rozwoj organizmu od momentu zapolodnienia az do smierci.
FILOGENEZA - zmiany w dlugich szeregach miedzypokoleniowych
AUKSOLOGIA- nauka o ontogenezie.
ROZWOJ FIZYCZNY-caloksztalt procesow biologicznych w organizmie z wylaczeniem sfery psychicznej.
ROZWOJ ONTOGENETYCZNY sklada sie z 3 gr.: jakosciowych,ilosciowych i energetyczno inform.
ASPEKTY JAKOSCIOWE:
a) Wzrastanie -powiekszanie sie ciala :
-rozrost - zwiekszanie sie wielkosci i masy tkanek
-rozplem - mnozenie sie komorek na drodze podzialu i powielania DNA
b) Róznicowanie - doskonalenie budowy:
-cytogeneza i histogeneza
-organogeneza
-typogeneza
c)Dojrzewnie - doskonalenie sie funkcji:
-specjalizacja - kszatltowanie sie funkcji
-integracja -dostrajanie sie funkcji
ASPEKTY ILOSCIOWE:
a)kinetyka- poziom na jakim przebiega rozwoj
b)dynamika - tempo rozwoju
c) rozmach-wielkosc zmian wzgledem wyjsciowej urodzeniowej lub maksymalnej wielkosci cehcy.
d) rytmicznosc - rozne tempo rozwoju w poszczegolnych okr.ontog.
ENERGETYCZNO- INFORMACYJNE
a) energetyka- wykorzystanie zrodel energii i koszt energ.procesow rozwoju
b) informatyka- zrodla ,charatker, i mechanizmy przekazywania info.
c) metabolika - mechanizmy stymulacji i charakter przemiany materii
d)dystrybucja -sposob wykorzystania energii i przemiany materii przez ustroj
UKLAD NERWOWY - zespol narzadow ktory reguluje i koordynuje czynnosci organizmu i umowzliwia przystosowanie sie do srodowiska
a) uklad OSRODKOWY: rdzen kregowy i mozgowie
b) uklad OBWODOWY - wszystkie nerwy organizmu 12 par ner.czaszkowych i 31 symetr.nerw.kregowych
Uklad nerwowy zbudownay jest z neuronow =akson , komorki wyspecjalizowane w przewodzeniu pobudzen.zbudowane z : cialo komorki,dendryty,akson.
Regulacja jest mozliwa dzieki przewodzeniu pobudzen :
receptora ( komorka odbiorcza) => mozg( przetworzenie pobudzenia)=> efektory(komorki wykonawcze)
Dendryty- przewodza pobudzenia z receptora do ciala komorki,
Neuryty przewodza pobudzenia do innych neuronow.
Uklad Osrodkowy zbudowny jest z :
-mozgowia -skupienie tkanki nerwowej:
kresomozgowie, miedzymozgowie ,srodmozgowie,rdzen przedluzony, mozdziek.
-rdzen kregowy - reguluje czynnosci miesni i prostych ruchow narzadow wewnt.
-opony rdzeniowo mozgowe - okrywaja rdzen kreg. i mozgowie
OBWODOWY UKLAD NERWOWY :
zbudowany z nerwow mozgowych:
- nerwow ruchowych ,czuciowych i mieszanych
Przeowdzi bodzce po calym organizmie.
Uklad somatyczny -odpowiada za integracje podzcow ze srodowskia zewnetrznego.
Uklad autonomiczny,wegetatywny - zarzadza czynnosciami narzadow wewnt. Dzieli sie na :
-wpsolczulny
-przywspolczulny.
Wspolczulny - dziala w podnieceniu przeyspiesz. prace serca ,rozszerza naczynia krwionosne miesni i serca ,lezy po obu str rdzenia kreg.
Przywspolczulny - podtrzymuje dzialanie narzadow wewnt np wydzielanie ,trawienie
Odruch -reakcja ustroju na dany bodziec.
Odruchy sa mozliwie dzieki lukom odruchowym. Łuk - sklada sie z 3 neuronow: odbierajacego,posredniczacego i wykonawczego.
- bezwarunkowy : wrodzony ,zdeterminowany genetycznie ,automatyczny np. wymiotny
-warunkowy - nabyty ,wyuczony np. wydzielanie sliny pod wplywem zapachu jedzonka ;)