Budowa skóry:
Składa się z naskórka, skóry właściwej, tkanki podskórnej i zawiera przydatki skóry (gruczoły łojowe, potowe, mieszki włosowe ) oraz naczynia krwionośne, chłonne i narządy czuciowe.
Budowa naskórka: zbudowany z keratonocytów skłąda sie z nastepujących warstw:
-warstwa podstawna- warstwa macierzysta komórek położonych wyżej, komórki podstawne są cylindrycznie, mają podłużne, silnie zasadochłonne jądra ułożone prostopadle do powierzchni naskórka, wystepują tu również melanocyty i komórki Langerhansa)
-warstwa kolczysta-komórki tej warstwy są wieloboczne, bardziej spłaszczone w kierunku powierzchni naskórka
-warstwa ziarnista- komórki zawierają silnie zasadochłonne ziarna kkerotohaliny, grubość warstwy ziarnistej, którą stanowi jeden do kilku rzedów komówrek, pod stopą i dłonią wystepuje warstwa jasna
-warstwa rogowa- komórki nie zawierają jąder, komórki silnie przylegające i silne złuszczanie
Skóra właciwa- zbudowana jest z włókien tkanki łącznej (kolagenowych, spręzonych, retikulinowych), komórek tkankin łącznej oraz substancji podstawowej.
Naskórek od skóry włąsciwej odziela błona podstawna.
Budowa skóry właściwej dzieli sie na:
-Warstwa brodawkowata- zawiera brodawki i liczne naczynia krwionośne
-warstwa siateczkowatą-obejmuje głębsze warstwy skóry aż do tkanki podskórnej,
Tkanka podskórna: składa się ze zrazików tłuszczowych, które przedzielonę są tkanką łączną włóknistą. Pomiędzy zrazikami obecne są naczynia krwionośce, czesci wydzielnicze gruczołów potowych i łojowych,
Komórki w naskórku to keratonocyty, rogowej-korneocyty
Hiperkeratoza- nadmierne rogowacenie czyli zgrubienie warstwy rogowej
Parakerotoza- nadmierne ale niecałkowite rogowacenie z zachowaniem jąder w warstwie rogowej
Dyskeratoza- przedwczesna keratynizacja lub keratynizacja pojedyńczych komórek
Hypergranuloza- zwiększenie grubości warstwy zaiarnistej
Agranuloza- zanik warstwy ziarnistej
Aktanoza- przerost warstwy kolczastej tworzący rozrost sopli naskórkowych
Akanatoliza- rozpuszczanie połączen desmosomalnych w naskórku, powodujące utworzenie okragłych komórek naskórka obecnej w przestzreniach (opryszczka zwykła)
Wykwity pierwotne jako pierwsza manifestacja zmian skórnych w przebiegu dermatozy:
-plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel pokrzywowy.
Wykwity wtórne to powstałe na bazie wykwitów pierwotnych w trakcie procesu transformacji, zapalenioa, regresji, gojenia:
- łuska, strup, nadżerka, owrzodzenia, blizna, rozpadlina.
Plama- zmiana wystepująca w poziomie skóry, niewyczówalna przy plapacji, różniąca się od skóry otoczeniem zabarwieniem.
Hiperpigmentacja- za duża melatoniny
hipopigmentacja- za mało barwnika
Depigmentacja- całkowity brak barwnika
Plamy złogowe- pochodzenia egzogennego-bardzo często polekowe, tatuaże. pochodzenia endogennego-hemosyderyna, przy owrzodzeniach,
Plamy zapalne- zaczerwienienie, rumień
Plamy naczyniowe- drobne: wybroczyny, wieksze: podbiegnięcia krwawe, bardzo duze: krwiaki,
trwałe rozdzielenie naczyń- teleangiektazja, nowotworzenie drobnych naczyń ,
Bąbel pokrzywkowy- zmiana wyniosła ponad powierzchnię skóry, kolr różowy, czerwony, polceranowo biały, bardzo szybko pojawia sie i znika po 24 h, nie pozostawiajac śladu, wielkość bardzo zróżnicowana, typy: pokrzywka naczyniowa, pęcherzyk naczynioruhowy,
Grudka- zmiana wynoiosła ponad skórę, dość wyraźnie ograniczona, różni sie swoistością, może mieć różne rozmiary, mogą byc przerosłe, ustepują bez pozostawienia śladu,
Guzek- wykwit wyrosłyu podnad skóę, związane ze zmianami w skórze włąściwej, ustepuje z pozostawieniem blizny. Guzy zapalne i nowotworowe.
Pęcherzyk \ pęcherz- zmiany wyniosłe ponad skórę, wypełnione płynem, ustepuje bez pozostawienia śladu, w obrebie naskórka lub pod błoną podstawną, rozmiar różny.
Pęcherze podrogowe, śródnaskórkowe, podnaskórkowe, dermolityczne.
Krosta- zmiana o typie pęcharzyka lub pęcherza ale wypełniny ropą. Treść ropna moze być widoczna od samego poczatku albo później.
Łuska- złuszczająca sie warstwa rogowa naskórka, podział łusek: łupieżokształtne, kształtu rybiej łuski, złuszczajacej się, krezowate. Pojedynczego kerneocytu nie można zobaczyc gołym okiem.
Strup- zaschniety płyn wysiękowy, treść ropna albo pokrywa nadżerki albo owrzodzenia.
Nadżerka- ubytek naskórka powstajacy w wyniku jego zniszczenia, ustepuje bez pozostawienia blizny.
Przeczos- nadżerka, najczęciej linijna, powstała zazwyczaj na podłożu skóry niezmienionej pod wpływem drapania (świerzb, wszawica).
Pęknięcie i rozpadlina- linijane częściowo o układzie promienistym ubytki dotyczące głębszego warstw skóry niż przeczos, mogą penetrować głębszą skórę włąściwą. Pozostawiają bliznę.
Owrzodzenie- ubytek skóry włąsicwej, niekiedy warstw głębszych, ustępuej z pozostawienim blizny.
Rana- nie jest to wywit, ubytek skóry który powstał w wyniku urazu ale w tkance uprzednio zdrowej.
Blizna- trwała zmiana skórna powstała w wyniku gojenia sie ubytków skórnych powstałych w nastepstwie uszkodzenia skóry włąsciwej i zastąpienia ich tkanką włóknista. Blizne charakteryzuje brak normalnego rysunku skórnego, nieobecność wiekszości skórnych przydatków.