Narzady

1Nadnercza


Nadnercze składa się z dwóch połączonych ze sobą części, zewnętrznej i wewnętrznej, różnych pod względem budowy i czynności. Część zewnętrzna nosi nazwę kory nadnerczy, wewnętrzna to rdzeń nadnerczy. Kora stanowi główną masę gruczołu - około 90% całego nadnercza. Składa się z trzech warstw o różnej budowie histologicznej: kłębkowatej, pasmowatej i siatkowatej.Nadnercza są niezbędne do życia. Zwierzęta, którym usunięto oba gruczoły nadnerczowe, mogły przeżyć najwyżej kilka dni. Wstrzykiwanie adrenaliny w tej sytuacji nie ratuje życia, natomiast podawanie wyciągów z kory nadnerczy pozwala im przetrwać. Wynika stąd, że narządem niezbędnym do życia jest kora, a nie rdzeń nadnerczy.



2Trzustka (łac. pancreas) jest gruczołem składającym się zarówno z części wewnątrzwydzielniczej (hormonalnej) jak i zewnątrzwydzielniczej (trawiennej).

Trzustka jest położona w jamie brzusznej.


Składa się z głowy, objętej pętlą dwunastnicy, trzonu i ogona odchodzącego w sąsiedztwo śledziony i nerki lewej.

Komórki wchodzące w skład części trzustki produkującej hormony są zgromadzone w skupiskach nazywanych wyspami trzustkowymi lub wyspami Langerhansa. Liczbę wysp ocenia się na 1-3 milionów.



3Dwunastnica (łac. duodenum) u człowieka to rurowaty organ długości 25-30 cm, wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego.Miazga pokarmowa przechodzi z żołądka do dwunastnicy i tu miesza się z wydzieliną trzustki (sokiem trzustkowym), wątroby (żółcią) oraz dwóch typów gruczołów jelitowych.W dwunastnicy przebiega dalszy etap trawienia i absorpcji składników pokarmowych pożywienia.


4Śledziona (łac. lien) jest największym narządem limfatycznym. Głównym zadaniem śledziony jest wytwarzanie immunoglobulin. Śledziona jest miejscem usuwania defektywnych lub "starych" erytrocytów. W życiu płodowym jest miejscem namnażania erytrocytów.


5Wątroba (grec. hepar, łac. iecur) - wielofunkcyjny gruczoł, część układu pokarmowego położony wewnątrzotrzewnowo.Głównym zadaniem wątroby jest filtracja krwi:

neutralizuje toksyny (np. alkohol i inne używki)

toksyczny amoniak przekształca w mocznik (cykl ornitynowy)

węglowodany przekształca w łatwo przyswajalną dla organizmu glukozę, a jej nadmiar w glikogen lub w tłuszcze (które magazynuje)

aminokwasy zamienia w tłuszcze

produkuje i magazynuje niektóre białka surowicy krwi (np. albuminę)

wytwarza i magazynuje enzymy (np. heparynę)

produkuje ciepło, bierze udział w termoregulacji (krew wypływa cieplejsza o 1 °C


6Przepona (łac. diaphragma) - główny mięsień oddechowy występujący u ssaków, należy do mięśni poprzecznie prążkowanych płaskich. Oddziela jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej i stanowi jej ścianę dolną.


7Nerka narząd stanowiący najistotniejszą część układu wydalniczego większości zwierząt (głównie stałocieplnych). Nerki są narządem parzystym, którego kształt przypomina ziarno fasoli, koloru ciemnoczerwonego.

ówne zadania nerek to:

usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii

zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (reabsorbcja)

regulacja objętości płynów ustrojowych

wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-angiotensyna-aldosteron)

wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja erytropoetyny)

wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (pH krwi), dzięki możliwości zakwaszania moczu

wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci witaminy D3 narząd stanowiący najistotniejszą część układu wydalniczego większości zwierząt (głównie stałocieplnych). Nerki są narządem parzystym, którego kształt przypomina ziarno fasoli, koloru ciemnoczerwonego.


8Jelito grube (łac. intestinum crassum) - końcowy odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odbytem. W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału. Śluzówka jelita grubego nie tworzy kosmków jelitowych, jest jednak silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody i soli mineralnych z resztek pokarmowych.


Jelito grube (na ilustracji zaznaczone kolorem brązowym) ssaków dzieli się na:

jelito ślepe (cecum),

okrężnicę (wstępującą, poprzeczną i zstępująca) (colon)

esicę (sigmoideum)

odbytnicę, czyli (jelito proste) (rectum).


9Jelito cienkie (na ilustracji obok w kolorze czerwonym) - przewód, który ciągnie się od żołądka aż do jelita grubego, od którego oddziela je zastawka krętniczo-kątnicza. Zajmuje ono okolicę pępkową, podbrzuszną i obie okolice biodrowe, a częściowo i miednicę małą. W jelicie cienkim odbywa się końcowe trawienie pokarmów: cukrów złożonych do glukozy względnie fruktozy, tłuszczów do kwasów tłuszczowych i glicerolu oraz białek do aminokwasów. Stąd cukry proste i aminokwasy są wchłaniane do krwi, a kwasy tłuszczowe zarówno do krwi jak i limfy.


10.Nerwy czaszkowe (łac. nervi cranialis) - 12 par nerwów, które wychodzą i/lub wchodzą bezpośrednio do mózgowia, w zależności od tego, czy są to nerwy ruchowe, czuciowe, czy mieszane.


Jądra początkowe tych nerwów znajdują się bezpośrednio w mózgu.


Poszczególne nerwy są ponumerowane cyframi rzymskimi:


I - nerw węchowy


II - nerw wzrokowy


III - nerw okoruchowy


IV - nerw bloczkowy


V - nerw trójdzielny


VI - nerw odwodzący


VII - nerw twarzowy


VIII - nerw przedsionkowo-ślimakowy


IX - nerw językowo-gardłowy


X - nerw błędny


XI - nerw dodatkowy


XII - nerw podjęzykowy


Wyszukiwarka