Warszawa 15.03. 2003
SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ
LABORATORIUM Z FIZYKI
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA NR C2
Wyznaczanie
stosunku
dla
powietrza metodą Clementa i Desormensa
Wykonał:
str. pchor. Kamil Karpiński
str. pchor. Michał Głowacki
DSZ-PK1 pl. 1
I
Wstęp teoretyczny do omawianego ćwiczenia
Między
Cp
i Cv
gazów
doskonałych zachodzi związek Cp
= Cv
+ R. Cp
danego gazu jest zawsze większe od Cv
o R, ponieważ podczas przemiany izobarycznej część dostarczonej
energii zużywana jest na pracę rozprężania gazu. Natomiast w
przemianie izochorycznej całość dostarczonej energii idzie na
wzrost energii wewnętrznej ( bo ∆V=0 ). Istnieje metoda ( tzw.
Metoda Klemensa i Desormensa ) , dzięki której wyznaczamy stosunek
Cp
do Cv
, tzw. Współczynnik adiabaty k=
.
W tej metodzie wykorzystywane są prawa dotyczące gazów
doskonałych, ale gazy rzeczywiste w warunkach normalnych ( T0=273K
, p0=1013hPa
) w bardzo dobrym przybliżeniu stosują się do tych praw.
II
Opis wykonywanego ćwiczenia.
W celu obliczenia k korzystając z metody Clementa i Desormensa będziemy potrzebowali do obliczeń h1 i h2 , gdzie:
h1 – różnica wysokości słupów cieczy w ramionach U-rurki po zwiększeniu ciśnienia w balonie do p0 + p1
h2 - różnica wysokości słupów cieczy po przemianie adiabatycznej, po wyrównaniu temperatur z otoczeniem
Kolejne kroki do uzyskania pomiarów h1 i h2 to:
Zwiększamy ciśnienie w balonie do p0 + p1 , gdzie p1≈20cm słupa wody
Odczekujemy kilka minut – do wyrównania temperatur powietrza w balonie z otoczeniem ( ustabilizowania poziomów cieczy w rurce ) i odczytujemy różnicę poziomów = h1
Przeprowadzamy przemianę adiabatyczną, otwierając zawór K2, i po jej przeprowadzeniu ( po wyrównaniu się poziomów w rurce ) zamykamy zawór K2 i czekamy do wyrównania temperatury powietrza w balonie i na zewnątrz
Odczytujemy różnicę poziomów w U-rurce = h2
Wykonujemy 10 takich pomiarów
III
Zasady pomiaru.
Równanie
końcowe k=
otrzymujemy przekształcając równanie adiabaty
i
korzystając z prawa Boyle’a i Mariotte’a (
)
Ograniczamy się do pierwszego wyrazu rozwinięcia logarytmu w szereg, korzystając z tego, że:
oraz
Jeśli:
P0
100000Pa
P1=20cm słupa wody=2000Pa
<<1
Uzyskujemy:
lub
kśr
obliczamy ze wzoru
dla n=10
∆ki=
∆kśr=
dla n=10
,gdzie
IV
Wykonanie obliczeń do ćwiczenia.
V. Wynik: kśr=1,34
VI. Wnioski.
Wartość stałej adiabaty k odczytywana z tablic fizycznych dla powietrza wynosi k=1,31. Powodem różnicy wyników kśr i k odczytanego z tablic jest głównie wpływ błędu powstającego przy zamykaniu zaworu K2 (w czasie zrównania się poziomów cieczy w U-rurce) podczas przemiany adiabatycznej, ponieważ zachodzi ona bardzo szybko. Analizując wyniki możemy stwierdzić, że podczas wykonywania ćwiczenia ( szczególnie na początku) zawór K2 był zamykany zbyt wcześnie ( przed zrównaniem się poziomów w U-rurce). Zawór zamykany był zbyt wcześnie, ponieważ wyniki k były w większości ( 7 na 10 ) zawyżone w stosunku do k odczytanego z tablic – wynika z tego, że h2 było zbyt duże. W tym przypadku odczyt h2 był obarczony błędem różnicy poziomów podczas zamknięcia zaworu K2. Błąd odczytu h1 i h2 po ustabilizowaniu się poziomów jest niewielki ( 2mm) i nieznacznie wpływa na wynik.