STATYSTYKA NAWOJCZYK – r.2 „JAK MIERZYĆ ZMIENNE”

ZMIENNE	JEDNOSTKA ANALIZY
Pleć – kolor włosów	Osoby (ludzie)
Występowanie rewolucji – narastanie nierówności społecznych	Państwa
Zanieczyszczenia – wzrost zachorowań	Wielkie miasta

POMIAR – polega na przypisaniu określonej kategorii zmiennej do każdej jednostki analizy.

Podstawowe poziomy pomiaru:

1. Nominalny – najniższy poziom. Warunki, jakie musi spełniać: być wyczerpujący i rozłączny. Przypisujemy jednostkę tylko do 1 kategorii, spośród kilku np.:

- płeć (kobieta albo mężczyzna).

- Religia (katolicyzm, prawosławie, protestantyzm)

Prezentacja zebrania danych – sposoby:

1. Utworzenie rekordu – zaw. identyfikacje jednostki analizy i wszystkie charakteryzujące ją zmienne.

2. Szereg statystyczny – uporządkowany; każda kategoria zmiennej i jej liczebność

Zmienna dychotomiczna – zmienna, która ma tylko 2 kategorie; np. płeć

2. Porządkowy – wyższy poziom; dot. continuum natężenia danej zmiennej; np. klasyfikacja państw ze względu na liczbę mieszkańców; ważne!!Istotna jest logiczna kolejność kategorii zmiennych (w porządku rosnącym lub malejącym!)

POZIOM PORZĄDKOWY	POZIOM NOMINALNY
STATUS	EKONOMICZNY
1. Biedny	1. Biedny
2. Dochód wystarczający	2. Dochód średni
3. Dochód średni	3. Bogaty
4. Dochód więcej niż średni	4. Dochód więcej niż średni
5. Bogaty	5. Dochód wystarczający

Tabela: Poziom porządkowy – porządek rosnący

Tabela: Poziom nominalny – brak porządku, dowolna kolejność.

SKALA LIKERTA – to skala ocen; np.”Kara śmierci powinna być przywrócona w Polsce, czy Pani/Pan zgadza się z tym stwierdzeniem?”. Pozwala poznać opinie respondenta na dany temat a także ocenić jego zdecydowanie w danej kwestii. W skali występuje 5 opcji, opcja środkowa (3) jest opcją neutralna – dla osób, które nie umieją się zdecydować.

3. Interwałowy – pozwala na wprowadzenie wartości liczbowych; każdej jednostce analizy przypisana jest, wartość liczbowa, a NIE własność określonej zmiennej. Na zmiennej interwałowej można wykonywać działania algebraiczne. Na tym poziomie określić można kolejność i dystans pomiędzy poszczególnymi jednostkami analizy. Pkt. zerowy jest przyjęty w sposób umowny, arbitralny. Np. rok urodzenia; jednakowa odległość między kategoriami!!Określenie dolnej i górnej granicy przedziału!!

Przedziały- dolny i górny

<10-15)

<15-20)

<20-25)

<25-30)

Nawias ostry „<” przy dolnej granicy przedziału oznacza, że wartość ta jest zawarta w danym przedziale

Nawias okrągły „)” przy górnych granicach przedziałów oznacza, że wartość ta NIE zawiera się w danym przedziale, ale zawierają się wszystkie wartości od niej mniejsze.

4. Ilorazowy – charakteryzuje się występowaniem absolutnego zera, – jeśli zmienna przybiera wartość zero, jest to równoznaczne z brakiem jej występowania.

Np. wiek (liczony w latach),

Wysokość (mierzona w cm/calach),

Temperatura (mierzona za pomocą skali Kelvina),

Dochód (mierzony w złotówkach)

SZEREG STATYSTYCZNY – szereg, w którym każda wartość stanowi kategorię lub w którym kategorie stanowią przedziały wartości.

ROZWARTOŚĆ PRZEDIAŁU – różnica pomiędzy górną i dolną granicą przedziału.

DEFINICJE OPERACYJNE - w których definiowany termin określany jest przez wskazanie czynności pozwalających na stwierdzenie jego występowania.

Kiedy ustalimy, co i dlaczego włączamy do definicji operacyjnej, musimy określić jak najbardziej precyzyjnie, co przez poszczególne wymiary będziemy rozumieć. Definicje operacyjne tworzy się na ogół w oparciu o odpowiedzi respondentów na szereg pytań, ilustrujących różne wymiary badanych postaw.

INDEKS.

Zwykle w badaniach tworzy on więcej niż 5 stwierdzeń.

Im więcej stwierdzeń badających jednostkowe opinie, tym indeks złożony jest bliższy interwałowemu poziomowi pomiaru (zakładając ze wartość indeksu zawiera się w przedziale 0 do 100, im więcej wskaźników na ten indeks się składa, tym większa jest „ciągłość”- wszystkich wartości indeksu)

TRAFNOŚĆ – stanowi o nim stopień zgodności pomiędzy ideą, koncepcja, którą zamierzamy zmierzyć a tym, co mierzą w rzeczywistości poszczególne zmienne i indeksy.

Trafność teoretyczna – sprawdzenie na ile definicja operacyjna odzwierciedla ogólnie przyjęte znaczenie badanego pojęcia.

Trafność empiryczna – ocena zdolności prognostycznych miary;

-powiązanie zmiennych z nasza miarą

RZETELNOŚĆ.

MIARA JEST RZETELNA, JEŚLI JEST WEWNETRZNIE SPOJNA I STABILNA – JEST WOLNA OD BLĘDÓW POMIARU. Dobra miara powinna być zarazem trafna i rzetelna.

Platforma e-learning - odpowiedzi

Jednostki analizy

Grupa pracownicza, klasa, województwo, kontynent, państwo, zakład pracy, miasto.

Poziom pomiaru

Ilościowy, porządkowy, nominalny, porządkowy, ilościowy, porządkowy, nominalny, porządkowy, porządkowy, nominalny.

Poziom pomiaru i jednostka analizy