Wyrok

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

z dnia 26 lipca 2006 r.

VII SA/Wa 686/06

1. Fakt prowadzenia działalności gospodarczej, a nie wpis do ewidencji przesądza o istnieniu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

2. Ocena czy stan faktyczny niewykonywania działalności gospodarczej ma wpływ na podleganie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego musi być poprzedzona ustaleniem, czy w okresie w którym skarżący zgłosił zawieszenie prowadzenia działalności, faktycznie działalność ta w ogóle nie była prowadzona. Zakwestionowanie w rezultacie tej kontroli zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczenia prowadzi do obalenia domniemania zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej skutkującej uchyleniem obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

LEX nr 258495

258495

Dz.U.2010.220.1447: art. 2

Dz.U.2009.205.1585: art. 13

Dz.U.1999.101.1178: art. 7(b)

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia WSA Krystyna Tomaszewska (spr.).

Sędziowie WSA: Grzegorz Czerwiński, Leszek Kamiński.

Protokolant: Marcin Grabowski.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lipca 2006 r. sprawy ze skargi Marka H. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 15 lutego 2006 r. w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym:

I. uchyla zaskarżoną decyzję,

II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku,

Uzasadnienie faktyczne

Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w P. po przeprowadzeniu wznowionego postępowania w sprawie zakończonej własną decyzją ostateczną z dnia 30 września 2004 r. w sprawie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, decyzją z dnia 1 grudnia 2005 r. na podstawie art. 151 § 1 w związku z art. 146 § 2 k.p.a. odmówił uchylenia własnej decyzji ostatecznej.

W uzasadnieniu podał, iż ubezpieczony Marek H. wniósł prośbę o uznanie mu okresu zawieszenia działalności gospodarczej od 1 lipca 1999 r. co w ocenie organu stanowiło nową okoliczność nieznaną organowi w chwili wydawania decyzji ostatecznej.

W związku z powyższym, postanowieniem z dnia 27 października 2005 r. na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. organ wznowił z urzędu postępowanie w sprawie zakończonej ostateczną decyzją stwierdzającą, iż Marek H. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2000 r.

Po wznowieniu postępowania, organ nie uznał okresu zawieszenia działalności gospodarczej ubezpieczonego Marka H.

Przesłanką do stwierdzenia, że w okresie od dnia 30 czerwca 1999 r. do dnia 1 stycznia 2001 r. Marek H. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą była decyzja Burmistrza Gminy S. z dnia 12 stycznia 2001 r. o wykreśleniu ubezpieczonego z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 1 stycznia 2001 r. wskutek rezygnacji z dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w P. uznał, iż w wyniku wznowienia postępowania może zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej, "dlatego też zgodnie z art. 146 § 2 k.p.a. nie można dotychczasowej decyzji uchylić".

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia po rozpatrzeniu odwołania Marka H., decyzją z dnia 15 lutego 2006 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W ocenie organu odwoławczego przepisy prawne nie przewidują zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej, które miałoby polegać na faktycznym zaprzestaniu prowadzenia tej działalności bez wykreślania wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób prowadzących działalność pozarolniczą wynika z art. 66 ust 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.).

Zgodnie z art. 69 ust 1 powyższej ustawy, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych, które mówią o obowiązkowym ubezpieczeniu osoby prowadzącej działalność gospodarczą od dnia rozpoczęcia jej wykonywania do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Przy określaniu znaczenia pojęć "rozpoczęcie" i "zakończenie" prowadzenia działalności gospodarczej zasadnicze znaczenie zdaniem organu odwoławczego mają przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) oraz przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.).

Zgodnie z art. 7 ust 1 ustawy - Prawo działalności gospodarczej, przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

Natomiast stosownie do treści art. 7e ust 1 pkt 1 ww. ustawy, zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej powoduje wykreślenie powyższego wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.

W konsekwencji znaczenie prawne dla określenia okresu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania działalności pozarolniczej ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz jego wykreślenie z tej ewidencji.

Z decyzji Burmistrza Gminy S. z dnia 12 stycznia 2001 r. wynika, iż Marek H. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 7 kwietnia 1997 r. i wykreślił ją z dniem 1 stycznia 2001 r.

Oznacza to zdaniem organu odwoławczego brak podstaw prawnych do uchylenia decyzji ostatecznej.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniósł Marek H.

Skarżący podnosi, iż uzyskanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie jest jednoznaczne z datą jej rozpoczęcia podobnie jak data wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej nie zawsze pokrywa się z datą faktycznego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.

Skarżący podkreśla, iż o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej wskutek jej zawieszenia powiadomił Urząd Skarbowy oraz prowadzenie działalności gospodarczej wyrejestrował w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Skarżący przyznaje, iż nie dopełnił obowiązku zgłoszenia zmian w ewidencji działalności gospodarczej lecz uważa, iż nie można przyjmować zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej od wykreślenia wpisu w ewidencji.

W odpowiedzi na skargę, organ podtrzymał swoje stanowisko wnosząc o oddalenie skargi.

Uzasadnienie prawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

Błędne jest stanowisko organów obu instancji o decydującym dla wykonywania działalności gospodarczej znaczeniu prawnym wpisu i wykreśleniu działalności skarżącego z ewidencji prowadzenia działalności gospodarczej.

Wpis do ewidencji działalności gospodarczej ma jedynie charakter deklaratywny (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1996 r., III CZP 111/95, OSNC 1996, nr 5, poz. 63 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1998 r., II CZ 74/98, OSNC 1999, nr 2, poz. 36).

Nie każdy sposób prowadzenia działalności gospodarczej wymaga wpisu do ewidencji jak też nie każde wykreślenie wpisu decyduje w sensie prawnym o zaprzestaniu działalności.

Fakt prowadzenia działalności gospodarczej, a nie wpis do ewidencji przesądza o istnieniu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego skarżącego, który prowadził działalność pozarolniczą trwał według art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Bezspornym w sprawie jest, iż skarżący rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 7 kwietnia 1997 r., a w dniu 1 lipca 1999 r. zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej o czym powiadomił Urząd Skarbowy oraz wyrejestrował prowadzenie działalności gospodarczej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej jest stanem faktycznym, a nie prawnym bowiem takiego stanu nie przewidują przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178), ani przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) czy też przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.).

Pojęcie "zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej" nie zostało również wprowadzone do ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 ze zm.) jak też do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) w aspekcie zakresu obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych i ubezpieczeń społecznych.

Przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej spowodowana jej zawieszeniem pozwala na przyjęcie, iż skarżący zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w myśl przepisu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) i w związku z tym nie podlegał w zgłoszonym okresie ubezpieczeniu zdrowotnemu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04, OSNP z 2005 r., nr 13, poz. 198).

Jednakże samo zgłoszenie "wyrejestrowania z ubezpieczenia" nie jest dla organu rentowego bezwzględnie wiążące lecz podlega kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ocena czy stan faktyczny niewykonywania działalności gospodarczej ma wpływ na podleganie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego musi być poprzedzona ustaleniem, czy w okresie w którym skarżący zgłosił zawieszenie prowadzenia działalności, faktycznie działalność ta w ogóle nie była prowadzona.

Zakwestionowanie w rezultacie tej kontroli zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczenia prowadzi do obalenia domniemania zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej skutkującej uchyleniem obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

Z uwagi na fakt, iż zaskarżona decyzja została wydana bez dostatecznego wyjaśnienia istotnych okoliczności z naruszeniem art. 7 k.p.a., 77 § 1 k.p.a. i art. 107 § 1 k.p.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 145 § 1 pkt 1c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) orzekł jak w pkt I sentencji.

Zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku na zasadzie art. 152 ww. ustawy.