LEKI O DZIAŁANIU ŚCIĄGAJĄCYM !

-sa to leki które tworza nierozpuszczalne polaczenia tzw bialczany podczas zetkniecia

z tkanka powierzchniowa,

- działanie: leki te scinaja bialko, które tworzy wastrwe ochronna dla glebiej

polozonych tkanek,

* w ten sposób leki te dzialaja także oslaniajaco,

kurcza naczynia krwionośne co zmniejsza ich przepuszczalność a tym samym

zmniejsza ilość plynu wysiękowego z rany

PODZIAŁ LEKÓW ŚCIĄGAJĄCYCH:

1.SOLE METALI

- działanie: w zaleznosci od stężenia dzialaja sciagajaco lub zrąco,

- mechanizm działania:

*rozcieńczone roztwory soli metali scinaja bialko jedynie na powierzchni tkanek

*a roztwory stężone scianaja bialka wewnątrz komorek prowadzac do ich martwicy,

-zastosowanie: w stanach zapalnych skory, blon śluzowych, tkanek, saczacych rany,

-postacie leku: maści, zasypki, roztwory

A).SOLE BIZMUTU:

-związki bizmutu są najczęściej stosowane jednak lecznicze zastosowanie

maja jedynie zasadowe sole bizmutu

najczęściej stosowane sole bizmutu:

-zasadowy weglan bizmutu

-zasadowy azotan bizmutu

-zasadowy galusan bizmutu,

-zasadowy salicylan bizmutu,

ZASADOWE SOLE BIZMUTU: (węglan,azotan,galusan bizmutu)

* sa nie rozpuszczalne w wodzie i lipidach,

* posiadaja właściwości odkazajace, sciagajace, przeciwzapalne,

*sole te nieodwracalnie wiaza grupy sulfhydrylowe enzymow i bialek.

B). SOLE GLINU:

najczęściej stosowane sole glinu:

-siarczan glinu,

-zasadowy octan glinu,

-ałun glinowo potasowy,

ZASADOWY SALICYLAN GLINU:

-należy do metali niskotoksycznych,

-działanie: związki glinu dzialaja silnie sciagajaco, ale slabo przeciwbakteryjnie,

SIARCZAN GLINU

-działanie: przeciwzapalne i odkarzajace,

ZASADOWY OCTAN GLINU (PŁYN BUROWA)

-zastosowanie: do okładu

AŁUN GLINOWO POTASOWY

-działanie: sciagajace, hamuje niewielkie krwawienia, jest odtrutką

a w zatruciach solami ołowiu,

C.SOLE CYNKU

działanie: sole cynku dzialaja silnie przeciwzapalnie i sciagajaco,

-stosowane sa najczęściej w postaci rozcieńczonych roztworow,

ponieważ roztwory stężone dzialaja zrąco,

najczęściej stosowane sole cynku:

- tlenek cynku

-chlorek cynku,

TLENEK CYNKU:

- działanie:jest lagodnym srodkiem sciagajacym i antyseptycznym,

-postac:maści, zasypki ,

CHLOREK CYNKU:

-postac: roztwór działający sciagajaco i silnie przeciwzapalnie,

D.SOLE OŁOWIU

do najczęściej stosowanych soli olowiu naleza:

-octan ołowiu,

- zasadowy octan ołowiu,

- tlenek olowiu

CHLOREK OŁOWIU:

-jest związkiem silnie toksycznym,

- jego rozcieńczone roztwory posiadaja działanie sciagajace,

-zastosowanie:stosowane sa w stłuczeniach, stanach zapalnych skory

i egzemach w postaci okładu,

2.GARBNIKI – na farmakognozji

3.ICHTIOL:

- związek organiczny,

- rozpuszczalnośc: w lipidach, węglowodorach i wodzie,

-działanie: antyseptycznie, przeciwzapalnie, a w wyższych stężeniach lekko drazniaco

i znieczulająco,

-zastosowanie: masc ichtiolowa stosujemy na ropne stany zapalne skory, naczyń

krwionośnych i wysypki, masc ichtiolowa przyspiesza dojrzewanie ropni i odchodzenie

ropy z ogniska zapalnego,

- tzw czarna masc

4.LEKI DEZYNFEKCYJNE I ANTYSEPTYCZNE

ŚRODKI DEZYNFEKCYJNE:

- posiadaja szeroki zakres działania,

- wysoka aktywność bakteriobojcza,

- mogą nawet uszkadzać tkanki i komórki,

-zastosowanie: do odkarzania pomieszczen, odzieży ochronnej

i naczyń chirurgicznych

ŚRODKI ANTYSEPTYCZNE:

-związki pozbawione działania drażniącego,

- w niewielkim stopniu wchlaniaja się przez skore,

-zastosowanie: do odkarzania uszkodzonych tkanek, blon śluzowych i skory,

- mogą dzialac bakteriobójczo lub bakteriostatycznie w przeciwieństwie do srodkow

dezynfekujących które musza dzialac bakteriobójczo

5.ŚRODKI UTLENIAJĄCE:

mechanizm działania środków utleniających:

-polega na nieodwracalnych uszkodzeniach struktury blony cytoplazmatycznej

i unieczynnieniu enzymow zawartych w komorkach bakterii

NADMANGANIAN POTASU

- związek który posiada działanie bakterio i grzybobójcze,

-należy go stosować jedynie w formie rozcieńczonej, bo jego roztwor

stężony działa zrąco,

TLEN ATOMOWY

-działa toksycznie na komórki bakterii, dlatego wszystkie związki wydzielające

tlen atomowy posiadaja działanie przeciwbakteryjne

OZON

- posiada działanie drazniace na blony sluzowe,

-przyspiesza także proces stazenia skory materialu i tworzyw,

-zastosowanie: jest stosowany w miejsce chloru do uzdatniania wody

NADTLENEK WODORU (WODA UTLENIONA)

-3% roztwor nadletnku wodoru

-rozkłada się z wydzieleniem aktywnego tlenu atomowego,

reakcja ta zachodzi po zetknieciu z elementami morfotycznymi krwi,

elementy morfotyczne krwi zawierają enzym o nazwie katalaza,

który przyspiesza rozkład nadtlenku wodoru,

-roztwory nadtlenku wodoru rozkladaja się także pod wypływem swiatla,

wysokiej temp, i jonow wodorotlenowych

-zastosowanie: do odkażania ran, 0,5% stosowany jest do odkażania jamy ustnej

i do plukania zoladka

6.CHLOROWCE

CHLOR:

-działanie: przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwpierwotniakowo,

-zastosowanie: wolne jony chloru stosowane sa do uzdatniania wody,

ZWIĄZKI CHLORU:

PODCHLORYN WAPNIA:

-uwalnia jony chloru pod wpływem dwutlenku wegla,

-zastosowanie: do odkażania pomieszczen

CHLORAMINY: (ROZTWÓR CHLORANU)

- chlorowane kwasy sulfonowe,

- w roztworach wodnych uwalniają wolny chlor,

-działanie: przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, slabo przeciwgrzybiczo.

-zastosowanie:

* 5% roztwory chloranu stosowane sa do odkarzania pomieszczen i narzedzi

chirurgicznych,

* 1% mogą być stosowane do odkazrzania ran

7.ZWIĄZKI JODU: (JOD)

-stosujemy roztwory wodne i etanolowe,

-działanie: jod działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo

-mechanizm działania: utlenianie grup sulfhydyrlowych w komorkach bakterii i grzybow,

-działa szybko i silnie,

-PŁYN LUGOLA -wodny roztwor jodu , posiada stężenie 1%,

-JODYNA- etanolowy roztwor jodu ,posiada stezenia 3%,

-JODOFORY- sa kompleksami jodu z wieloczasteczkowymi związkami organicznymi,

*sa to związki rozpuszczalne w wodzie,

*nie posiadające działania drażniącego,

*mogą być stosowane do odkarzania skory i przedmiotow.

8.ZWIĄZKI METALI CIĘŻKICH:

a).RTĘC:

- związki rtęci dzialaja scinajaco na bialka,

- ich działanie odkarzajace zależy od wiązania i blokowania grup tiolowych

w enzymach bakteryjnych,

-jony rtęci sa silnie toksyczne,

-doustne spożycie nieorganicznych zwiazkow rtęci wywoluje gwałtowne zatrucie

objawiające się wymiotami, krwawymi biegunkami, zatrucie te może prowadzic

do śmierci na skutek niewydolności nerek,

-przewlekle narażenie na związki rtęci prowadzi do zaburzenia czynności

ośrodkowego układu nerwowego m.in. do zaburzen widzenia, słuchu, mowy

i koordynacji ruchowej.

CHLOREK RTĘCI:

-najczęściej używany

-jeden z najsilniej działających srodkow odkarzajacych,

-zastosowanie: stosowany o odkarzania przemiotow szklanych i porcelanowych,

* nie może być stosowany do odkarzania ran

* nie może być stosowany do odkarzania przedmiotow metalowych, ponieważ wywoluje

ich uszkodzenia i pokrycie szarym nalotem.

b).SREBRO:

-sole srebra dzialaja bakteriobójczo,

-poprzez denaturacje bialek w tkankach drobnoustrojow,

-działanie: w zaleznosci od stezen związki srebra dzialaja sciagajaco i przyzegająco,

- sole srebra scinajac bialko prowadza do utworzenia na powierzchni tkanki warstwy

ochronnej co hamuje migracje jonow srebra do nizej polozonych tkanek.

najczęściej wykorzystywana sola srebra:

AZORAN SREBRA (LAPIS)

- działa bakteriobójczo lub bakteriostatycznie,

- ma zdolność tworzenia kompleksow białkowo-srebrowych,

-w wyższych stężenia działaj zrąco,

-zastosowanie: rozcieńczone roztwory azotanu srebra przyspieszaja także ziarnowanie ran,

* 0,5% azotanu srebra stosowany jest jako srodek odkarzajacy w przypadku rozległych

oparzen

PROTEINIAN SREBRA (BIAŁCZAN SREBRA/PROTARGOL)

-działanie: sciagajace, odkarzajaco działa silniej od azotanu srebra

SREBRO KOLOIDALNE (KOLARGOL)

-działanie: bakteriobójcze,

-zastosowanie: do odkarzania blon śluzowych w okulistyce

9.BARWNIKI:

- działanie : przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpierwotniakowe,

przeciwpasożytnicze, przeciwzapalnie, sciagajaco, przyżegająco,

RODZAJE BARWNIKÓW:

a).AKRYDYNOWE (ŻÓŁTE)

RIVANOL (ETAKRYDYNA)

- żółte

- działanie: przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze

-zastosowanie: do odkażania błony śluzowej jamy ustnej i skóry w zakarzeniach

bakteryjnych i grzybiczych.

-mechanizm działania: poprzez laczenie się z dna jąder komórkowych bakterii

w wyniku czego zahamowana zostaje polimeraza rna i dna co hamuje syntezę

kwasow nukleinowych,

-działania nieporządane:

*riwanol jest dobrze tolerowany przez skore, nie drazni tkanek,

* duże stężenia wywoluja zolte zabarwienia skory,

* doustne spożycie riwanolu prowadzi do jego odkładania się we włosach

i paznokciach i może wywolac zaburzenia psychiczne

b).ANILINOWE (FIOLETOWE)

FIOLET KRYSTALICZNY (GENCJANA /PIOKTAINA)

-działanie:bakteriobójcze, grzybobójcze

-mechanizm działania: uszkodzenie błon cytoplazmatycznych drobnoustrojów

-nie wykazuje działania drażniącego

-stosowany w niskich stężeniach do 2 %

-w postaci roztworów wodnych i etanolowych

-zastosowanie: odkażanie naskórka (ran) , błon śluzowych, pola operacyjnego ,

środek wysuszający

10.POCHODNE 8 HYDROKSY-CHINOLINY

-chlorchinaldol

-chlorheksydyna

..................................................................................................................................................................

LEKI PRZECIWWIRUSOWE !

leczenie chorób wirusowych sprowadza się do:

- stymulacji czynnej odporności organizmu np.przez podawanie szczepionek

-lub do wywołania odporności biernej np. podaż gamma globulin.

-mechanizm działania: leki przeciwwirusowe adsrobują komórki wirusów

i hamują ich reprodukcję.

PODZIAŁ LEKÓW PRZECIWWIRUSOWYCH Z WZGLĘDU NA MECHANIZM DZIAŁANIA:

A).LEKI UNIECZYNNIAJĄCE WIRUSY

w wyniku reakcji z kwasami nukleinowymi lub białkami kapsydowymi wirusów

np. związki karboksylowe.

B).LEKI ZABEZPIECZAJĄCE

przed przyłaczeniem wirusa do komórki i wnikaniem wirusów do komórek

makroorganizmu

np.pochodne adamantanu

C).LEKI ZABURZAJĄCE

syntezę wirusowych kwasów nukleinowych

np.antymetabolity zasad pirymidynowych oraz pochodne guanidyny

D).LEKI INDUKUJĄCE (STYMULUJĄCE)

przyłączanie interferonu

E).HAMUJĄCE PROCES OPŁASZCZANIA SIĘ WIRUSA

czyli uwalniania genomu wirusa.

np. kortykosteroidy ,chlorochina, kwas acetylosalicylowy,

inhibitory syntezy białek.

INNY PODZIAŁ LEKÓW PRZECIWIRUSOWYCH:

A).LEKI HAMUJĄCE WNIKANIE WIRUSÓW DO KOMÓREK

np.amantadyna i jej pochodne rymantadyna, tomatydyna.

TOMATYDYNA

działanie:

-działa przeciwwirusowo poprzez hamowanie wnikania wirusów do komórek

-oraz przeciwparkinsonowo ponieważ zwiększa wydzielanie dopaminy w obrębie moczu.

-zastosowanie: w zakarzeniach wirusami grupy typu A i ich chorobie parkinsona

-działania nieporządane: bezsennośc , zawroty głowy, zaburzenia koncetracji, drgawki,

zaburzenia mowy i widzenia, obrzęk, jadłowstręt

-interakcje:

*leki moczopędne zwiększają jej toksycznośc

*leki przeciwhistaminowe i opioidy nasilają działanie tomatydyny

B).LEKI HAMUJĄCE SYNTEZĘ GENOMU WIRUSÓW

1. LEKI HAMUJĄCE AKTYWNOŚC WIRUSOWEJ POLIMERAZY DNA

np.analogi nukleozydów :acyklowir, gancyklowir , rybawiryna, widarabina ,

foskarnet

-analogi nukleozydów są pochodnymi puryny i piramidyny

-wbudowywują się w nowo powstałe łańcuchy DNA

-blokują centraaktywnośc enzymów

-uniemożliwiają powielanie genomów.

preparaty:

-herpes

-zovirax

-heviran

ACYKLOWIR

-zastosowanie: w opryszczce, ospie wietrznej i półpaśccu

-mechanizm działania: wnika do komórki zakażonej wirusem i ulega przekształceniu

w jego postac aktywną czyli trifosforan.

* jest on substratem dla polimerazy DNA wirusa co hamuje dalszą syntezę wirusowego

DNA

-działania nieporządane: biegunki, bóle stawów i mięśni, sennośc, zawroty głowy,

zaburzenia czynności nerek.

2.LEKI HAMUJĄCE AKTYWNOŚC ODWROTNEJ TRANSKRYPTAZY

np.zydowudyna, stawudyna.

3.LEKI HAMUJĄCE AKTYWNOŚC PROTEAZ

PROTEAZA- enzym niezbędny do syntezy białkowych otoczek wirusa.

np.ritonawir, indinawir, sachinawir.

4.LEKI MODELUJĄCE

w przypadku infekcji wirusowych stosujemy także leki modulujące działanie układu

immunologicznego np.interferon immunoglobuliny, przeciwciała, modulatory odpornościowe.

5.TOKSYCZNE ANTYBIOTYKI

przeciwwirusowo działają także niektóre antybiotyki których zastosowanie ogranicza jednak

wysoka toksycznośc np.ryfampicyna (unieczynnia polimerazę wirusowego DNA) ,

antybiotyki peptydowe.

................................................

RETROWIRUSY-wirusy o genomie RNA które w procesie odwrotnej transkrypcji

przepisują informacje z genomowego RNA na cząsteczkę komplementarnego DNA.

cząsteczka ta może byc wbudowana do genomu komórki zakażonej przez wirus,

prowadzi to najczęściej do powstania mutacji , mże byc jednym z czynników rozwoju

nowotworu.

ETAPY W INFEKCJI WIRUSAMI RNA:

1.ETAP

adsorbują na powierzchnię komórek makroorganizmów

2.ETAP

-wprowadzanie i powielanie materiału genetycznego

3.ETAP

-synteza białek wirusowych, opuszczanie tych białek i uwolnienie wirusów z komórek.

-3 etap często prowadzi do lizy komórek makroorganizmów.

- terapia wirusa HIV obecnie nie pozwala na całkowite usunięcie

wirusa HIV z organizmu,

celem terapi jest jedynie poprawa jakości życia chorego

i zmniejszenie częstości zachorowań na schorzenia związane z infekcją

wirusa HIV.

Wirus HIV niszczy układ immunologiczny osoby zakażonej

wirus ten niszczy limfocyty pomocnicze czyli komórki które bronią organizm

przez wirusami , bakteriami i grzybami.

GRUPY LEKÓW ANTYRETROWIRUSOWYCH:

A).INHIBITORY ODWRTOTNEJ TRANSKRYPTAZY

B)INHIBITORY PROTEAZY

C). obecnie trwają prace nad włączeniem do leczenia tzw. INHIBITORÓW INTEGRAZY

(enzym który odpowiada za włączenie komplementarnej prowirusowej cząsteczki DNA

do genomu komórki organizmu zakażonego wirusem).