Prawo konstytucyjne 04.11.2010

Konstytucja rzeczywista i fikcyjna

Nazwy te wskazują na charakter konstytucji. Czy jej postanowienia są stosowane w praktyce-wtredy mamy do czynienia z rzeczywistą konstytucją. Jej postanowienia są stosowane przez organy państwowe i inne podmioty.

Konstytucja fikcyjna jest fikcją, jej postanowienia nie są stosowane. Jest to konstytucja iluzoryczna.

Dwa pojęcia są tak skrajne, przeciwstawne. Jeśli będziemy brać pod uwagę konkretne konstytucje to okaże się że obydwa te pojęcia w rzeczywistości nie występują. Jest to rozróżnienie teoretyczne. Idału takiego, którego wszyscy przestrzegają nie znajdziemy. Zawsze w mniejszym czy większym stopniu będziemy mieli do czynienia z odstępstwami. Czy możemy podać przykład konstytucji, która w 100% byłaby przstrzegana?Też nie. Konkretne konstytucje, mogą być bardziej rzeczywiste. Konstytucje nierzeczywiste to takie, w których są odstępstwa. Zbliża się do bieguna fikcyjności. Za bardzo dobry przykład konstytucji fikcyjnej, może być konstytucja PRL z 1952 roku. Konstytucja obecna to przykład konstytucji rzeczywistej 1997.

Konstytucja PRL zasługuje na miano fikcyjnej, ponieważ znajdziemy bardzo wiele przykładów takich postanowień, które nie miały swojego odzwierciedlenia w rzeczywistości. W PRL władza należy do ludu pracującego miast i wsi. Czy rzeczywiście władza należała do społeczeństwa?Czy naród podejmował decyzje w najważniejszych decyzjach państwowych? Nie.

art.3 Konstytucji 1952 Przewodnią siłą jest Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Przepis był jak najbardziej rzeczywisty. Faktycznie władza należała do Partii komunistycznej. Pierwszego Sekretarza, Biura Komunistycznego.

Ciekawie przedstawia się treść art.2 KOnstytucji PRL 1952. Kto wybierał posłów i radnych.

Lud pracujący sprawuje władzę państową przez swych przedstawicieli w wyborach bezpośrednich, równych, powszechnych w głosowaniu tajnym. Jest to postanowienie o charakterze fikcyjnym, bo wynik wyborów był znany już przecież przed wyborami, w momencie gdy zostały ogłoszone listy kandydatów. Lista była jedna. 100% głosów było oddawane na jedną listę.

W tamtym okresie agitowano aby oddawano kartki bez skreśleń. To znaczy że oddaje głos na pierwszych 5 kandydatów co byli na liście.Pozostali 3 nie uzyskiwali żadnego głosu. Czy to postanowienie art. 2 było fikcyjne czy rzeczywiste? Fikcyjne, bo nie naród wybierał, a Ci co ustalali listę kandydatów w okręgu.

art. 2 Przedstawiciele ludu w sejmie i radach nardowych są odpowiedzialni przed swoimi wyborcami i mogą być przez nich odwoływani. Faktycznie ponosili odpowiedzialność przed partią komunistyczną. Przepis był fikcyjny.

Czy fakt złamania dyscypliny partyjnej oznacza że partia może wymusić złamanie mandatu? Nie może wymusić. Przewodniczący partii uruchamiałby dokument wtedy jakby się ktoś mu naraził. Brakowałoby tylko daty w dokumencie. Byłby to szantaż ze strony kierownictwa partii w stosunku do swoich posłów. Czy występowały takie przypadki?Nie.

Dzisiaj raz wybrany poseł, będzie pełnił tą funkcję do końca kadencji. Wyrzucenie z partii nie oznacza zrzeczenia mandatu. Odpowiedzialność przed wyborcami będzie w następnych wyborach. Posłem ktoś wybrany po raz kolejny nie będzie.

Rozdziałem konstytucji gdzie roi się od postanowień fikcyjnych jest rozdział 8 KOnstytucji PRL 1952. Art.83 Konstytucji. PRL zapewnia obywatelom wolność słowa, pochodów, wieców i manifestacji. Są to standardowe wolności polityczne, które powinny przysługiwać obywatelom. Do kiedy ten artykuł obowiązywał? 1997 roku.

Od 1989 roku wolności słowa, druku itd stały się rzeczywistymi. Zniesiono cenzurę, wprowadzono demokratyczne standardy, gdzie wolności rzeczywiście mają być przestrzegane. Do pewnego momentu postanowienia konstytucji były fikcyjne, a na skutek zmian polityczno-ustrojowych obowiązują w nowych warunkach i nabierają charakteru rzeczywistego.

Sejm wybiera Marszałka, Wicemarszałków, Komisje. Artykuł ma chcarakter rzeczywisty. Jeżeli nawet jakąś konstytucję określamy mianem fikcyjnych, to nie znaczy że wszystkie jej postanowienia mają charakter fikcyjny.

Obecna Konstytucja

Czy wszystkie jej postanowienia są rzeczywiście stosowane?Znajdziemy przypadki naruszenia konstytucji przez Parlament. Parlamenty dość często dopuszczają się takich naruszeń. Ustalając ustawę sprzeczną z konstytucją. Czy naruszenie jest nieodwracalne?Możemy wskazać środki, które służyć będą naprawnieniu tego błędu. Jest możliwość naruszenia ustawy, która jest sprzeczna z konstytucją. Trybunał Konstytucyjny jest organem odpowiednim. Można składać skargi konstytucyjne i tą ustawę znieść.

Czy w sposób skuteczny możemy dochodzić uchylenia takiej decyzji? Możemy. Jeżeli przed organami sądowymi polskimi nie dojdziemy sprawiedliwości, to przysługują nam inne środki ochrony.

1950 Konwencja o Ochronie Podstawowych Praw i Wolności Człowieka. Na podstawie tej konwencji możemy składać skargę do TSUE.W okresie PRL było to niedopuszczalne.

Konstytucja pisana i niepisana

Konstytucja pisana to jedna ustawa zasadnicza, uchwalona w odpowiednim trybie, przez odpowiedni organ. Przykładem jest nasza z 2.04.1997. Ilość artykułów jest dokładnie znana i określona.

Przed 1997 na pojęcie konstytucji pisanej składały się 3 ustawy: Mała Kosnttucja z 17.10.1992, utrzymane w mocy przepisy konstytucji z 1952 roku,ustawa o trybie przygotowania i uchawalenia konstytucji RP. z 1992.

We Francji obowiązuje Konstytucja V Republiki z 1958 ale obowiązuje także Deklaracja Praw i Wolności Człowieka i Obywatela. Konstytucja ją uznaje. W tej deklaracji Powszechnej są uregulowane prawa wolności osobiste i polityczne. We wspólczesnych konstytucjach są jeszcze regulowane prawa o charakterze ekonomicznym, społecznym i socjalnym. Konstytucja się odwołuje do wstępu Konstytucji IV Republiki z 1946 roku.

Konstytucja niepisana-np. w Wielkiej Brytanii. Na jej pojęcie składają się 2 rodzaje norm prawnych: Akty królewskie, ustawy parlamentu. Oprócz tego są normy zwyczajowe, które powstają w drodze praktyki. Za najstarszą część składową konstytucji brytyjskiej uznaje się akt królewski, przywilej z 1215 Wielka Karta Swobód. Dokument dotyczy szeroko pojętej problematyki praw i wolności osobistych. Król ograniczył swoją władzę absolutną, nadając przywilej nietykalności majątkowej itd. Zakaz konfiskaty majątku bez wyroku sądowego.

Ustawa z 1999 WB. Na podstawie tej Ustawy dokonano zmian z Izbie Lordów. Ograniczono ilość członków Izby, których tytuły były dziedziczone. 10 krotnie zmniejszono ilość tytułów dziedzicznych. (w skkład wchodzą lordowie prawa, duchowni itd.Wprowadzono ustawy o autonomii Walii, Szkocji, Irladnii Północnej, Na podstawie powołano dla nich parlamenty. Te 3 ustawy też zaliczymy do konstytucji brytyjskiej. WB jest powszechnie uważana za państwo, w którym wykształcił się jeden z systemów rządów,mianowicie system parlamentarno-gabinetowy.

Zanim Królowa mianuje kogoś na stanowisko premiera to i tak wszyscy wiedzą, bo to przywódca partii, ktora wygrała wybory.

Królowi przysługiwało prawo weta w stosunku do ustaw i teoretycznie istnieje ono do dziś. Nigdy nie ustanowiono ustawy, na podstawie, której został by tego weta pozbawiony. Bo to prawo nie zostało ani ograniczone ani zniesione. Dzisiaj formalnie Królowa ma prawo weta, a realnie nie. Zwyczajowo monarcha utracił to prawo. CHoć dzisiaj podpis na ustawie musi się znaleźć. Dawna władza absolutna monarchy przeszła w zapomnienie. Dzisiaj najważniejszy jest Parlement i gabinet z Premierem na czele. Królowa panuje, ale nie rządzi. Królowa sama to jedynie może decydować o swoich ubiorach.