Słowacki - Genezis z Ducha

"Genezis z Ducha. Modlitwa" - poemat prozą Juliusza Słowackiego. powstały w 1844, a powtórnie zredagowany w 1846 roku, wydany pośmiertnie w Lwowie w 1871 roku. Utwór jest wg J. Kleinera "autobiografią kosmiczną" w formie modlitewnego monologu, skierowanego do Boga jako świadka. Utwór pełni także funkcję analogiczną do "Księgi Rodzaju". Zgodnie z podstawową dla genezyjskiej myśli poety, spirytualityczną koncepcję wszechświata, Słowacki pojmuje jako emanacyjny proces wyłaniania się z absolutu duchów odwiecznie w nim przedistniejących: od biblijnej wersji różni "Genezis z Ducha" pogląd, że stworzenie materii dokonało się ni z woli Boga, lecz z woli samych duchów: zażądały one kształtów, gdyż pragnęły miłować Boga przez aktywność i własną zasługę - tworzyć własną swoją boskość, nie tylko statycznie być w niej. Wyłonione tak duchy dążą do doskonałości poprzez niszczenie kolejnych form i tworzenie, nowych i doskonalszych - siłą tworczą jest wyobraźnia kreacyjna i wola. W progresywnym procesie indywidualne duchy zachowują osobową tożsamość, przechodząc od form niższych do wyższych poprzez metempsychozę, a widzialnym świadectwem reinkarnacji jest ewolucja przyrody - drabina gatunków i rodzajów biologicznych.

"Genezis z Ducha" jest poetyckim wykładem pierwszego etapu "rewolucji ducha", do powstania gatunku ludzkiego. Słowacki wykorzystuje w poemacie wiedzę paleologiczną i transformizm J. B. Lamarcka. Utwór różnie przyjmowany w różnych epokach - odrzucany jako "absurd" przez pozytywistów, wysoko ceniony przez przedstawicieli Młodej Polski.