Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP)-organizacja młodzieżowa, której początki sięgają 1910, kiedy to powstały pierwsze drużyny skautowe w Galicji w ramach Towarzystw Gimnastycznych "Sokół"; w 1911 powołano Naczelną Komendę Skautową; w 1912 utworzono tajną Naczelną Komendę Skautową w Królestwie Polskim; twórcą programu, założeń ideowych i organizacyjnych harcerstwa był Andrzej Małkowski; w 1916 połączono część dzielnicowych organizacj harcerskich w Związek Harcerstwa Polskiego, do którego w 1918-1920 przystąpiły pozostałe lokalne organizacje i drużyny skautowe; w latach dwudziestych w ZHP dominował ideał wychowawczy nawiązujący do koncepcji ruchu narodowego (Polak-katolik), po 1930 dominował ideał wychowania państwowego; opracowano oryginalne metody wychowawcze, w tym opracowaną przez Aleksandra Kamińskiego metodą zuchową; w skład ZHP wchodziły organizacie:Harcerek, Harcerzy, Przyjaciól Harcerstwa; od 1922 należał do Międzynarodowego Biura Skautów w Londynie; liczebność w 1939 200 tysięcy członków; przewodniczących m.in.: Tadeusz Strumiłło (1919-1923), generał J.Haller (1923-1925) M.Grażyński (1931-1939); podczas II Wojny Światowej w kraju działał w konspiracji jako Szare Szaregi, na uchodźstwie m.in.ZHP na Wschodzie: w XII 1944 na terenach wyzwolonych PKWN powołał ZHP, w którym dominowali działacze ZWM, członkowie Czerwonego Harcerstwa TUR; w 1946-47 działacze przedwojennego ZHP podjeli próbę przywrócenia dawnego ideału wychowawczego i tradycyjne metodyki harcerskiej, zostali jednak w 1948 usunięci z organizacji; w 1950 zlikwidowano ZHP zamias niego powstała Organizacja Harcerska ZMP; odbudowa organizacyjna nastąpiła w XII 1956 do 1959 trwały spory dotyczące ideowego kształtu organizacji zakończone ponownym pełnum opanowaniem ZHP przez władze komunistyczne; działał głównie w śród uczniów, organizował masowe akcje (Frombork 1001, Bieszczady 40); liczebność w 1980 ok.3 milionów członków; w 1973-1980 wchodził w skład Federacj Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej; w 1980 powstało nawiązujące do tradycji harcerskiej Porozumienie Kręgów Instruktorów Harcrskich im.Andrzeja Małkowskiego (rozwiązane w 1982), następnie półjawny Ruch Harcerstwa Rzeczypospolitej; od 1989 ZHP wprowadził zasadnicze zmiany programowe odwołaniem się do tradycyjnych założeń harcerstaw