TOKSYCZNOŚĆ LEKÓW DZIAŁAJĄCYCH DEPRESYJNIE NA OUN

Pochodne kwasu barbiturowego: barbital (Yeronal), fenobarbital (Luminal), allobarbital (Dial), leki uspokajające,
nasenne, środki stosowane do znieczulenia ogólnego i przeciwdrgawkowe. Mają zdolność przenikania przez barierę
łożyskową oraz do mleka matki. Niezwykle niebezpieczne jest interakcja barbituranów z etanolem, w jej wyniku
dochodzi do zaburzenia czynności OUN.

Kilkakrotne przekroczenie dawki nasennej może prowadzić do silnego zatrucia. Dawka 10-krotna może być
dawką śmiertelną. DL 1-2 g.

Zatrucia ostre: zamierzone (samobójcze) lub wynikające z przedawkowania przy nadużywaniu; zaburzenia
świadomości od oszołomienia do ciężkiej śpiączki, zaburzenia czynności oddechowej, układu sercowo-
naczyniowego, pokarmowego oraz termoregulacji, obniżenie ciśnienia krwi: zapaść i niedotlenienie mózgu. Śmierć
następuje w wyniku porażenia ośrodka oddechowego i naczynioruchowego z objawami obrzęku płuc.

Leczenie objawowe - podtrzymywanie podstawowych czynności życiowych; usuwanie trucizny: alkalizacja
moczu, forsowna diureza oraz zabiegi dializy otrzewnowej.

Pochodne benzodiazepiny - diazepam (Relanium, Valium), oksazepam. Leki anksjolityczne, znoszą niepokój,
napięcie emocjonalne i uczucie lęku. Działają także uspokajająco i nasennie, przeciwdrgawkowo, zwiotczają mięśnie
szkieletowe. Pochodne benzodiazepiny są lekami o małej toksyczności. Często zdarzają się zatrucia o różnym stopniu
ciężkości, rzadko jednak kończą się śmiercią. DL 50-500 mg/kg m. c.

Zatrucie ostre: senność, osłabienie, oczopląs, zaburzenia koordynacji ruchowej, znużenie, śpiączka, możliwa
sinica i zaburzenia oddychania. Możliwym powikłaniem jest żółtaczka mechaniczna, uszkodzenie wątroby,
leukopenia, agranulocytoza.

Zatrucia przewlekłe: senność, depresja, niepokój, bóle głowy, dolegliwości żołądkowe.

TOKSYCZNOŚĆ NIESTEROIDOWYCH LEKÓW PRZECIWZAPALNYCH.

Pochodne kwasu salicylowego -salicylany- leki p/bólowe, p/gorączkowe, p/zapalne (Polopiryna, Aspirin).
Mało toksyczne leki, DL dla pochodnej kwasu salicylowego 25-35 g, paracetamol DL 15g. Zatrucia dość często
występują u dzieci (zatrucia śmiertelne po 10 g).

Działanie toksyczne: - pobudzenie ośrodka oddechowego - oddech głębszy i przyspieszony - utrata C02 -
zasadowica oddechowa.

- Ale główne objawy to kwasica metaboliczna. W lekkich zatruciach następuje mobilizacja kwasów organicznych
prowadząca do pewnej rekompensacji. Organizm, w celu zachowania równowagi wydala dodatkowe ilości jonów
sodowych i potasowych z moczem. Utrata jonów zasadowych, gromadzenie się kwasów organicznych, powodują
wystąpienie kwasicy metabolicznej, szczególnie szybko u dzieci.

Uszkodzenie wątroby szczególnie syntezy protrombiny; działanie przeciwagregacyjne, obniża krzepliwość krwi.
Zatrucia lekkie: piekące bóle gardła i brzucha, nie wolno podawać osobom z chorobą wrzodową, pobudzenie
oddechu, zawroty głowy, obniżenie ciśnienia krwi.

Zatrucia średnio ciężkie - pobudzenie oddechu, wybroczyny skórne, gorączka, objawy psychiczne - niepokój.
Zatrucia ciężkie - niewydolność oddechowa i nerek, drgawki, śpiączka.

Przewlekłe zatrucia: krwawienia z żołądka (krew utajona w kale), wysypki skórne, objawy choroby wrzodowej,
szum w uszach, objawy psychiczne - pesymizm.

Efekt alergizujący - niekiedy 500-1000 mg może wywołać reakcje alergiczne z zapaścią i wstrząsem
anafilaktycznym (salicylany mają zdolność acylowania lizyny w albuminie, po acylacji albumina staje się białkiem
obcym, antygenowym).

Pochodne aniliny = fenacetyna, paracetamol

Fenacetyna- składnik tabletek od bólu głowy; paracetamol - metabolit fenacetyny.

Nie są bardzo toksyczne, składniki wielu mieszanek p/bólowych, p/zapalnych, dlatego zdarzają się zatrucia.
Fenacetyna - głównie objawy nefrotoksyczne, podrażnienie żołądka, szum w uszach, zaburzenia rytmu serca,
sinica - methemoglobinemia ( metHg -hemoglobina z żelazem trójwartościowym), niewydolność oddechowa ->
zgon. Może również wystąpić zapalenie wątroby, zmiany zwyrodnieniowe, lekozależność.
Paracetamol - działanie hepatotoksyczne, mogą wystąpić wymioty, nudności, żółtaczka.

Zatrucia przewlekłe bóle brzucha, głowy, osłabienie, zawroty głowy, obn. ciśnienie krwi, wysypki skórne, sinica,
ciężkie uszkodzenie nerek (ostra niewydolność kanalikowa).

Alkaloidy- np. atropina, hamuje układ przywspółczulny, alkaloid z roślin takich jak bieluń dziędzierzawa,
pokrzyk wilcza jagoda ( Atropa belladonna), lulek czarny. Objawy zatrucia: rozszerzenie źrenic, przyspieszenie tętna,
gorączka, suchość (hamuje wydzielanie potu), zaczerwienienie skóry. Stosowana jako spazmolityk przy skurczach
przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego, oskrzeli, bywa też stosowana w chorobie Parkinsona( działa
antagonistycznie w stosunku do acetylocholiny, obecnej w nadmiarze w porównaniu z dopaminą).

Glikozydy naparstnicy -substancje o działaniu nasercowym z różnych gatunków naparstnicy (Digitalis),
digoksyna, digitoksyna. Działanie- zwiększenie siły mięśnia sercowego bez wzrostu zapotrzebowania na tlen,
zmniejszenie częstości skurczów serca i zwolnienie przewodnictwa.

1