Utlenienie - polega na podwyższeniu stopnia utlenienia pierw. (oddawanie elektronów). Redukcja - obniżenie stopnia utlenienia pierw. (przyjmowanie elektronów).Reduktor - podwyższa swój stopień utlenienia (oddaje elektrony). Utleniacz - obniża swoj stopień utlenienia (przyjmuje elektrony).
grupa |
1a |
2a |
3a |
4a |
5a |
6a |
7a |
njw st |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
njm st |
0 |
0 |
0 |
-4 |
-3 |
-2 |
-1 |
Jeżeli pierwiastek występuje na swoim najwyższym stopniu utlenienia to w reakcji redox pełni rolę wyłącznie utleniacza. Na najmniejszym stopniu - na odwrót. Pośrednie stopnie utlenienia wskazują na to że substancja może być utleniaczem lub reduktorem. Zależy to od drugiego reagenta. Reakcje dysproporcjonowania - to reakcje w których 1 substancja równocześnie ulega utlenieniu i redukcji (jest utleniaczem i reduktorem. Szereg reaktywności metali:
wzrost reaktywności
K,Na,Ca,Mg,Al,Mn,Zn,Fe,Cd,Co,Ni,Sn,Pb,H2, Cu,Hg,Ag,Au,Pt
Metale szlachetne reagują tylko z kwasami utleniającymi. Do nich zaliczamy HNO3, H2SO4, wg schematu:
metal+kwas sól+tlenek niemetalu+woda