MSP opracowane pytania

1.wyjaśnij różnice między pojęciem służba zagraniczna i służba dyplomatyczna


2.wymień kompetencje RB ONZ


Kompetencje:

Niezależne od ZO w sprawach dot. pokoju i bezpieczeństwa

Opracowywanie przy pomocy Wojskowego Komitetu Sztabowego planów dot. Ustanowienia systemu regulacji zbrojeń

Rozpatrywanie sporów i sytuacji zagrażających pokojowi

Wydawanie zaleceń dot. Sposobów rozwiązywania sporów

Podejmowanie decyzji dot. Sankcji

Może badać każdy spór, wzywać strony do rozstrzygnięcia go i podawać środki, użyć środków przymusu, przeprowadzić akcję wojskową

W razie wniesienia skargi dot. Groźby naruszenia pokoju zaleca osiągnięcie porozumienia pokojowymi środkami

Wysyła misja, mianuje wysłanników

Prosi Sekretarza o świadczenie dobrych usług, pośrednictwa czy mediacji

Organizuje operacje dla przywrócenia, utrzymania i budowy pokoju

Odwołać się do układów i organizacji regionalnych

Jej zalecenia są niezbędne do przyjęcia nowych członków, zawieszenia, wykluczenia, mianowania Sekretarza

Uczestniczy w wyborze sędziów MTS

Składa sprawozdanie ZO

Powołuje organy pomocnicze

Stałe Komitety

Grupy robocze ad hoc

2 trybunały karne


3.wymień kolejne projekty utworzenia UE i podaj daty ich ogłoszenia


- manifest Pan – Europa (1923); Kalergi proponował zjednoczenie zespolenie działań ogółu państw europejskich, wykluczając jednak ze współdziałania Wlk. Brytanię i ZSRR,

- Kalergi powoływał się również na rzymski uniwersalizm i ogólnoświatowy dorobek idei humanistycznych,

- zjednoczona Europa miała być ośrodkiem opozycyjnym do Panameryki, Imperium Brytyjskiego, Eurazji (ZSRR) czy Azji dalekowschodniej,

- podstawą dla Paneuropy miała być współpraca francusko – niemiecka,

- Paneuropa miała być jednocześnie federacją w ramach Ligi Narodów, zmierzającą do znoszenia granic i przeciwdziałania wpływom mocarstw światowych na kontynent europejski, jej szczytowym stadium miało być utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy; wzorem dla niej miały być szwajcarskie kantony,

- zjednoczona Europa miała posiadać własny parlament (dwuizbowy: Izba Narodów i Izba Państw,

- Manifest paneuropejski (1924) proponował tworzenie bloku państw i unii celnej na obszarze między Rosją, Atlantykiem i Morzem Śródziemnym

- 1926 – pierwszy Kongres Paneuropejski (2000 delegatów, 24 państwa), na którym powołano Unię Paneuropejską pod przewodnictwem Kalergiego, z centralą w Wiedniu (odbyło się 5 Kongresów UP, ostatni w 1943 r. w NY); w 1927 honorowym przew. UP został Aristide Briand


Stany Zjednoczone Europy – propozycje Aristide Brianda i Edouarda Herriota

- 5 IX 1929 Briand wystąpił na forum LN z ideą utworzenia Unii Federalnej – współpraca Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec miała „przyciągać” kolejne kraje europejskie – zaczątkiem wszystkiego miały być kwestie ekonomiczne,

- 17 V 1930 Projekt europejskiej unii federalnej, Briand proponuje:

a) Konferencję europejską (stały organ, przedst. wszystkich europejskich członków LN),

b) Stały Komitet Polityczny (organ wykonawczy, wyłoniony przez KE),

c) Sekretariat.

- według Projektu podstawą współpracy miał być wspólny rynek, a dopiero później federacja państw, zapewniająca wspólne bezpieczeństwo,

- Unia Federalna (Unia Europejska) miała być utworzona w ramach LN,

- część propozycji Brianda znalazła się później w Planie Schumana.


- Edouard Herriot już w 1924 roku wystąpił na forum LN z ideą utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy – proponował utworzenie regionalnego ugrupowania europejskiego, z powszechną równością członków oraz likwidacją barier celnych,

- idea opierała się oczywiście na współpracy francusko – niemieckiej,

- 10 X 1929 wykład o założeniach SZE w Berlinie, plus studium Stany Zjednoczone Europy (1930),

- federacja miała obejmować również Wlk. Brytanię; sterowanie miały zapewnić regularne konferencje, stały sekretariat i system arbitrażowy.


- Winston Churchill i jego Ruch Zjednoczonej Europy przeciwko żelaznej kurtynie (wykład w Fulton, 5 III 1946),

- Europejska Unia Federalistów (H. Brugmans i A. Spinelli, od 1947),


4.przedstaw (w ptk.) główne postanowienia układu moskiewskiego o ostatecznej regulacji w odniesieniu do Niemiec


12 września 1990 Moskwa

Zjednoczone Niemcy obejmą obszar RFN i NRD oraz obie części Berlina.

Obecne granice są ostateczne, tzn. Niemcy zrzekają się roszczeń wobec innych krajów (granica na Odrze i Nysie zostaje potwierdzona).

Niemcy potwierdzają uznanie pokoju i rezygnują z broni atomowej, chemicznej i biologicznej.

Wielkość niemieckiej armii zostanie zredukowana z 500 do 370 tys. żołnierzy.

ZSRR wycofa swoje wojska z NRD najpóźniej do 1994 roku.

Na terenie NRD nie mogą stacjonować wojska NATO oraz nie można umieszczać tam rakiet.

Zakończenie podziału Berlina.

Zjednoczone Niemcy uzyskają pełną suwerenność.

Umowę podpisali ministrowie spraw zagranicznych Hans-Dietrich Genscher z RFN, Lothar de Maizière z NRD, Roland Dumas z Francji, Eduard Szewardnadze z ZSRR, Douglas Hurd z Wielkiej Brytanii i James Baker z USA.


5.jakie są gł.cele polit.zagr. USA po zimnej wojnie


Założenia polityki zagranicznej administracji George'a Busha

 

▪          administracja G. Busha(od stycznia 1989) była pierwszą, która musiała zmierzyć się z po zimnowojenną rzeczywistością,

▪          program przedstawiony podczas wyborów był nieadekwatny do aktualnej sytuacji,

▪          początkowo działania USA były improwizowane, bez planowania na dłuższy okres,

▪          Bush był zwolennikiem internacjonalizmu, co skutkowało licznymi interwencjami na świcie, np. Zatoka Perska 1990/91; jego polityka choć po części opierała się o koncepcje multilateralną(działania w oparciu i z udziałem ONZ), to w razie takiej konieczności USA były gotowe do samodzielnego działania,

▪          wojna w Zatoce zapoczątkowała (wg Krauthammera) okres Pax Americana, światowej dominacji Stanów Zjednoczonych, oraz do wytyczenia polityki „nowego ładu światowego”,

▪          „nowy ład światowy” przedstawiony w wystąpieniu G.Busha w Kongresie 11.IX.1990 i w orędziu o stanie państw z 29.01.1991:

-          świat wolny od zagrożeń terroryzmu;

-          współpraca różnymi aktorami areny międzynarodowej, pod przewodnictwem USA,

-          dążenie do uniwersalnych wartości: pokoju, bezpieczeństwa, wolności  i zasad prawa,

-          USA przez swoja potęgę jest zobligowane do walki o pokój i demokrację – misja Stanów Zjednoczonych,

-          zmodyfikowany multilateralizm,

▪          w rzeczywistości, poza wojną w Zatoce Perskiej, USA nie podejmowały działań w skali globalnej,


6.wymień przesłanki ESDI I


Przesłanki ESDI.


17 III 1948 – traktat Brukselski zawarty przez Wielką Brytanię, Francję, kraje Beneluksu. Udzielenie pomocy sojusznikowi za pomocą wszelkich dostępnych środków.

23 X 1954 – powstanie UZE (sygnatariusze traktatu Brukselskiego + Niemcy).

1978 – NAC – zwiększenie budżetu na cele wojskowe i modernizacja sił nuklearnych (rakiety średniego zasięgu typu Pershing i Cruise). Zwiększenie budżetu Pentagonu: rozwój programów budowy okrętów podwodnych, bombowców strategicznych B-1 i pocisków balistycznych typu MX).

Napięcia w stosunkach transatlantyckich. Koncepcja SDI (Reagan). Spotkanie Reagan – Gorbaczow 1986 w Rejkiaviku. 8 XII 1987 – traktat w Waszyngtonie o likwidacji rakiet krótkiego i średniego zasięgu.

Eskalacja konfliktu bliskowschodniego i wzrost zagrożenia terroryzmem, zagrożenie napływem nielegalnych emigrantów. Zmiany w Europie Śr.-Wsch.

Rozwój integracji europejskiej. Powstanie EWP w latach 70tych. 19 VI 1983 – uroczysta deklaracja ws. UE przyjęta przez Parlament Europejski. Koncepcja wspólnej polityki bezpieczeństwa (1 VII 1987 – Jednolity Akt Europejski).


7.wymień misje petersberskie prowadzone przez UE (jakie/gdzie/kiedy)

Nazwa misji

Miejsce 

Rodzaj misji

Czas trwania

EUMM

Bałkany Zachodnie

Misja cywilna (obserwacyjna)

Od 2000 -

EUPT

Kosowo

Misja cywilna

10.IV.2006 -

ZPMMC/SPUE

Kosowo

Misja cywilna

15.IX.2006 – 31.III.2007

EUJUST – THEMIS

Gruzja

Misja cywilna 
(Rządy Prawa)

28.VI.2004 – 15.VII.2005

EUBAM

Mołdowa i
Ukraina

Misja cywilna 
(misja graniczna)

1.XII.2005 -

EUPM

Bośnia i 
Hercegowina

Misja cywilna
(policyjna)

1.I.2003 -

EUPOL PROXIMA

Macedonia

Misja cywilna
(policyjna)

15.XII.2003 – 14.XII.2005

EUPAT

Macedonia

Misja cywilna

15.XII.2005 - 15.VI.2006

CONCORDIA

Mcedonia

Misja wojskowa

31.III.2003 – 15.XII.2003

EUFOR ALTHEA

Bośnia i Hercegowina

Misja wojskowa

2.XII.2004 -


8.wymień instytucjonalne formy współpracy NATO z nie członkowskimi państwami Europy Śr-Wsch (nazwy instyt. i daty ich utworzenia)

Partnerstwo dla Pokoju (ang. Partnership for Peace) - program współpracy NATO z państwami OBWE nie będącymi członkami sojuszu, przyjęty z inicjatywy USA na szczycie NATO w Brukseli w styczniu 1994 roku. Celem PdP jest umacnianie pokoju i bezpieczeństwa na obszarze euroatlantyckim poprzez: zapewnienie przejrzystości planowania budżetów wojskowych, zagwarantowanie demokratycznej kontroli nad armią, zapewnienie zdolności i gotowości do uczestniczenia w operacjach pokojowych ONZ, rozwój wojskowych związków z NATO w celu przygotowania do podejmowania misji pokojowych, poszukiwawczych, ratowniczych i humanitarnych, osiągnięcie większej kompatybilności sił zbrojnych. NATO nie daje gwarancji bezpieczeństwa i zobowiązuje się tylko do konsultacji w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa uczestnika PdP. Forum koordynującym współpracę była Północnoatlantycka Rada Współpracy (North Atlantic Cooperation Council - NACC), a od 1997 roku jest nim Euroatlantycka Rada Partnerstwa (Euro-Atlantic Partnership Council - EAPC). Państwa zainteresowane uczestnictwem w PdP przedkładają Radzie NATO dokument intencyjny, określający własne potrzeby i stanowiący podstawę do opracowania indywidualnego programu partnerstwa.

PdP był kompromisem między dążeniami państw postkomunistycznych do przystąpienia do NATO a zastrzeżeniami Rosji wobec rozszerzenia sojuszu. Do 2009 roku w sumie do PdP przystąpiły 34 państwa, z których 10 stało się członkami sojuszu. Polska jako pierwsze państwo przedstawiła dokoument intencyjny i uzgodniła indywidualny program partnerstwa, gościła na poligonie w Biedrusku we wrzesniu 1994 roku pierwsze ćwiczenia wojskowe w ramach PdP i znalazła się w pierwszej grupie państw-uczestników PdP, które w marcu 1999 roku przyjęto do NATO. Uczestnicy PdP wsparli prowadzone przez NATO operacje na Bałkanach i w Afganistanie.


9.podaj date porozumienia pok.z Dayton i wymień gł.jego postanowienia


Układ z Dayton, porozumienie pokojowe zawarte w listopadzie 1995 przez przedstawicieli bośniackich Serbów, Muzułmanów oraz Chorwatów pod naciskiem Stanów Zjednoczonych, mające na celu zakończenie konfliktu w Bośni i Hercegowinie. Na jego mocy powołano międzynarodowe siły zbrojne IFOR, liczące 60 tys. żołnierzy, rozdzielające walczące strony i umożliwiające stabilizację regionu oraz zabezpieczające terytorialne uzgodnienia z Dayton.


Chorwacja odzyskała w 1996 wschodnią Slawonię, jednak najistotniejsze decyzje dotyczyły utworzenia nowego państwa Bośni i Hercegowiny, będącego luźną konfederacją autonomicznej Republiki Serbskiej (49%) z Federacją Chorwacko-Muzułmańską (51%), ze szczątkowym wspólnym rządem, dwoma korytarzami łączącymi obie połówki republiki, z Mostarem podzielonym do chwili wyborów na część chorwacką i muzułmańską.


Sarajewo pozostało niepodzielne, ale złożone z 9 autonomicznych dzielnic, ze wspólną radą miejską i rotacyjnym merem.


Przeprowadzone 14 września 1996 pierwsze wybory na terytorium całego kraju, choć zamknęły oficjalnie proces budowy nowego państwa, nie zakończyły konfliktu. Gospodarka zaczęła funkcjonować, część uchodźców wróciła do domu, pod naciskiem państw Zachodu powstały jednolite przedstawicielstwa dyplomatyczne republiki, ale nadal silne dążenia separatystyczne (szczególnie Serbów) są wyraźne, a pokój jest utrzymywany przez stacjonujące międzynarodowe siły (SFOR).


10.wymień struktury integracyjne(ugrupowania państw WNP)


  1. WNP miała pełnić funkcję amortyzatora łagodzącego proces rozpadu ZSRR, a jednocześnie instrumentu „cywilizowanego rozwodu” republik poradzieckich, zapewniającego tym samym elementarną strukturalizację obszaru byłego ZSRR.

  2. Po rozpadzie ZSRR nastąpiła znaczna intensyfikacja w dążeniu do kontroli nad państwami Europy Środkowo-Wschodniej, a także krajów WNP. Szczególną pozycje w tej geopolitycznej grze zajmują USA, Chiny, Turcja i Iran, oraz państwa zachodnioeuropejskie. Turcja: republiki środkowoazjatyckie i zakaukazkie; Rumunii w Mołdowie, Polski na Białorusi i Ukrainie oraz USA i Europy Zachodniej w regionie M. Kaspijskiego, na Ukrainie i w Azji Środkowej. Silną pozycję posiada także Uzbekistan, pretendujący do roli lidera w regionie – posiada niezależność energetyczną i stabilność gospodarczą. Wpływowym krajem jest także Kazachstan.

  3. Podział organizacji na obszarze WNP można dokonać na zasadzie kryterium wymiaru polityczno-strategicznego z jednej strony i gospodarczego z drugiej. Do pierwszej grupy zaliczymy:

GUUAM:

  1. Organizacja jest wyrazem dążenia państw ją tworzących do usamodzielnienia się od Rosji, związania się ze strukturami zachodnimi oraz stworzenie pewnej alternatywy wobec integracji w ramach WNP. Miała ona stanowić forum dyskusji i konsultacji w kwestiach bezpieczeństwa, promocji rozwiązywania konfliktów oraz przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom stabilności i rozwoju w regionie.

  2. Początek współpracy datuje się na szczyt Rady Europy w Strasburgu, 10.10.1997 r., gdzie prezydenci Gruzji, Ukrainy, Azerbejdżanu i Mołdowy wydali wspólny komunikat potwierdzający zasady nienaruszalności suwerenności, integralności terytorialnej, demokracji oraz prymatu prawa. Bezpośrednim impulsem był plan utworzenia transkaspijskiego korytarza transportowego Europa-Kaukaz-Azja. 24.4.1999 przyjęty został Uzbekistan – przekształcenie w GUUAM – wystąpienie w maju 2005 roku – powrót do początkowej nazwy

  3. Deklaracja waszyngtońska: potrzeba zacieśniania wzajemnych kontaktów, koordynacja polityki w instytucjach międzynarodowych, wzmocnienie współdziałania w ramach PdP i EAPC, aktywizacja w sferze pokojowego rozwiązania sporów, poszerzenie i zdynamizowanie prac nad rozwojem korytarza transportowego. Z perspektywy instytucjonalizacji ciekawe jest zadeklarowanie zamiaru odbywania regularnych spotkań.

  4. Memorandum Milenijne – przyjęte na szczycie ONZ 6.9.200r.: uruchomienie mechanizmu regularnych spotkań, na okres między szczytami koordynację działań grupy przekazano Komitetowi Koordynatorów Krajowych, najważniejszą motywacją współpracy jest zacieśnianie kontaktów i bezpośrednich związków między państwami i poszczególnymi organami państw, popieranie utworzenia korytarza tranzytowego, podejmowanie decyzji na zasadzie konsensusu, otwartość organizacji na państwa uznające i respektujące cele i zasady ich stowarzyszenia.

  5. Podstawę instytucjonalną stanowi: Karta GUUAM przyjęta w Jałcie 7.6.2001: cele: rozwój społeczno-ekonomiczny, rozszerzenie kontaktów handlowych, wykorzystanie w interesie państwa członkowskich magistrali transportowo-komunikacyjnej, wzmocnienie bezpieczeństwa regionalnego we wszystkich jego wymiarach, rozwój stosunków w sferze humanitarnej oraz nauki i kultury, koordynację w ramach innych organizacji międzynarodowych, walka z terroryzmem międzynarodowym, zorganizowaną przestępczością, narkobiznesem.

  6. Najważniejsze dla GUUAM są kontakty z USA – dlatego na drugim szczycie organizacji w Jałcie, udział wzięła delegacja USA (20.7.2002), podpisano porozumienie o współpracy w celu zwalczania międzynarodowego terroryzmu. Do kolejnego spotkania w tym gronie doszło 3-4.7.2003, gdzie postulowano wprowadzenie Wirtualnego Centrum GUUAM, oraz utworzenia Międzynarodowego Systemu Informacyjno-Analitycznego.

  7. Głównym organem jest coroczna konferencja szefów państw. Zgodnie z Kartą Jałtańską do jej zadań należą: wytyczanie podstawowych kierunków polityki organizacji, ustalanie wspólnego stanowiska dotyczącego aktualnych wydarzeń.

  8. Organem wykonawczym jest Rada Ministrów Spraw Zagranicznych – spotkania odbywają się co pół roku; szczegółowe zadania Rady zostały określone w Porozumieniu o Radzie MSZ przyjętym na szczycie w Jałcie w lipcu 2002 roku. Art. 3. - działania Rady na rzecz rozwoju współpracy, w tym współdziałanie w sferze dyplomatycznej.

  9. Organem roboczym jest Komitet Koordynatorów Narodowych, przedstawiciele państw członkowskich mianowanych przez msz; komitet zapewnia działalność bieżącą i przygotowuje spotkania przedstawicieli na wyższym szczeblu. Spotkania planowane są co kwartał, ale na wniosek jednego z państw członkowskich zebrania mogą odbyć się poza wyznaczonym terminem.

  10. Kolejnym organem roboczym jest Rada Handlowa – powołana na podstawie Porozumienia o powstaniu Rady Handlowej z lipca 2002 r., funkcje informacyjne pełni Biuro Informacyjne z siedzibą w Kijowie.

  11. Kwestie sporne: problem uzależnienia od energetyki z Rosji, utworzenie strefy wolnego handlu, stosunek do Rosji,



Organizacja Układu o bezpieczeństwie zbiorowym państw stron WNP:

  1. 15.5.1992 podpisano Traktat Taszkencki; początkowo Armenia, Rosja, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, później Białoruś, Azerbejdżan, Gruzja. Układ wszedł w życie 20.4.1994 na okres 5 lat i podlegał prolongacie w 1999 r. W dniach 19-20.5.1999 Armenia, Białoruś, Rosja, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan przedłużyły protokół.

  2. W układzie nie rozróżniono zapisów o wspólnej obronie (wypisany wcześnie casus foederis) od mechanizmów wspólnego bezpieczeństwa (świadczy o tym zapis o niestosowaniu siły lub groźby jej użycia oraz rozwiązywaniu sporów drogą pokojową, prowadzeniu konsultacji we wszystkich ważniejszych kwestiach bezpieczeństwa.)

  3. Dążenie Moskwy do instytucjonalizacji: 7.10.2002 w Kiszyniowie podpisano Statut Organizacji Układu o bezpieczeństwie zbiorowym i Porozumienia o prawnym statusie organizacji – głównym celem jest zapewnienie pokoju, bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego, stabilności i integralności terytorialnej oraz suwerenności państw stron układu. W tym celu organizacja będzie współpracowała z państwami trzecimi i innymi organizacjami. Obowiązek koordynacji działąń na arenie międzynarodowej w dziedzinie bezpieczeństwa.

  4. Organy: Rada Bezpieczeństwa Zbiorowego – rozpatruje wszelkie kwestie związane z działalnością organizacji. Tworzą ją prezydenci państw, podejmują decyzje w sprawie realizacji celów i zadań, a także koordynują działalność UBZ, Rada może powoływać stałe i ad hoc organy.

  5. Rada Ministrów Spraw Zagranicznych – funkcje konsultacyjne i wykonawcze

  6. Rada Ministrów Obrony – konsultacje i wykonywanie polityki wojskowej, technicznej, oraz przemysłu wojskowego. Istniej także Komitet Sekretarzy Rady Bezpieczeństwa.

Sekretariat – administracja, analizy, konsultacje, współpracuje Stałą Radą w przygotowaniu projektów, decyzji i innych dokumentów. Siedziba – Moskwa, Sekretarza Generalnego Organizacji UBZ wyznacza Rada Bezpieczeństwa Zbiorowego na okres 3 lat, kieruje on działalnością sekretariatu oraz uczestniczy w posiedzeniach pozostałych organów.

11.wskaż (w ptk.)na różnice w podejściu USA i UE do konfliktu bliskowsch.

12.wymień gł.inicjatywy na rzecz budowy systemu bezp.kooperatywnego w ramach syst.międzyamerykańskiego a latach '90


13.wymień decyzje szczytu stambulskiego OBWE


W spotkaniu na szczycie OBWE w Stambule (18-19 listopada 1999 r.) wzięły udział 54 delegacje państw OBWE na szczeblu głów państw lub szefów rządów, szefowie ważniejszych organizacji międzynarodowych oraz przedstawiciele państw śródziemnomorskich, a także Japonii i Korei.

Podczas szczytu podpisano Kartę Bezpieczeństwa Europejskiego (zwaną także Kartą Stambulską), Porozumienie o adaptacji Traktatu o Konwencjonalnych Siłach Zbrojnych w Europie (CFE) oraz przyjęto wspólną deklarację oceniającą sytuację w Europie i wytyczającą zadania Organizacji na najbliższą przyszłość. Przygotowanie merytorycznych decyzji szczytu trwało ponad dwa lata – rozpoczęto je jeszcze w okresie polskiego przewodnictwa w 1998 r., a prace nad adaptacją Traktatu CFE zaczęły się w 1996 r.

Karta Bezpieczeństwa Europejskiego odzwierciedla dokonujące się zmiany roli Organizacji w polityce europejskiej, nie stanowi jednak przełomu w pracach OBWE. Przewiduje np. mechanizmy usprawniania reakcji OBWE na kryzysy poprzez przyspieszenie formowania nowych misji w terenie (system REACT). Dokument przewiduje też usprawnienie form współpracy OBWE z innymi organizacjami i instytucjami europejskimi, w ramach niehierarchicznego systemu (Platforma Bezpieczeństwa Kooperatywnego). Uzgodniono zapisy podkreślające znaczenie zasady solidarności w stosunkach międzynarodowych oraz dające OBWE mandat do podejmowania wspólnych działań w razie naruszania przez jedno z państw swoich zobowiązań. Wzmocniono system ochrony praw człowieka i promocji demokracji na obszarze OBWE, zwłaszcza post-sowieckim. Pośrednio daje to możliwość wglądu w sprawy wewnętrzne związane z funkcjonowaniem praw człowieka i demokracji. Karta nie instytucjonalizuje OBWE, ale usprawnia jej działanie i nakierowuje na bardziej operacyjne funkcje.

Podczas szczytu w Stambule, 30 państw- sygnatariuszy podpisało prawnie wiążący dokument dostosowujący Traktat CFE z 1990 r. do nowej sytuacji polityczno-militarnej w Europie. Dzięki temu możliwe będzie wypełnianie zobowiązań sojuszniczych w odniesieniu do nowych członków NATO bez potrzeby naruszania ograniczeń traktatowych. Adaptacja traktatu CFE miała złagodzić obawy Rosji co do zachwiania równowagi potencjału militarnego w Europie po rozszerzeniu Sojuszu na wschód. Nowy system ograniczeń terytorialnych uniemożliwia nadmierną koncentracje czołgów, bojowych wozów opancerzonych oraz artylerii na terytoriach państw-sygnatariuszy. Niezależnie od tego w sytuacjach kryzysowych Traktat dopuszcza tymczasowe rozmieszczenie obcego uzbrojenia w ilości jaką dysponują 2 ciężkie dywizje oraz zapewnia pełną swobodę rozmieszczania sił powietrznych. Dla nowych członków NATO ma to szczególne znaczenie. Traktat został otwarty dla akcesji innych państw europejskich. Nie wszedł jeszcze w życie, gdyż ratyfikowały go do tej pory jedynie Rosja, Białoruś, Kazachstan i Ukraina. Państwa NATO zajmują stanowisko, iż ratyfikacja będzie możliwa po wypełnieniu przez Rosję podjętych przez nią zobowiązań w sprawie wycofania żołnierzy i sprzętu wojskowego z Naddniestrza oraz zamknięcia baz wojskowych w Gruzji (tzw. zobowiązania stambulskie).

W czasie szczytu przyjęto Dokument Wiedeński 1999, znacznie rozszerzający – wobec zawartych w Dokumencie Wiedeńskim 1994 - wojskowe środki budowy zaufania i bezpieczeństwa (CSBMs); m.in. rozszerzono zakres wymiany informacji wojskowej, obniżono progi powiadamiania o określonych rodzajach działalności wojskowej, wzmocniono reżim obserwacji i weryfikacji oraz wprowadzono katalog środków do wykorzystania w wymiarze regionalnym lub dwustronnym. Nie zdołano opracować bardziej zaawansowanych środków przydatnych w sytuacjach konfliktowych.

Wspólna deklaracja polityczna szczytu dotyczyła przede wszystkim kwestii regionalnych. Potwierdzono rolę OBWE w dziedzinie zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, w szczególności na obszarze b. ZSRR i b. Jugosławii. Określono też główne kierunki przyszłego zaangażowania. Mimo oporów rosyjskich wprowadzono postanowienie, iż OBWE będzie odgrywała rolę w rozwiązaniu konfliktu w Czeczenii.

Podczas szczytu OBWE w Stambule uczyniono istotny krok w kierunku przekształcania OBWE bardziej w organizację operacyjną niż normotwórczą, zaangażowaną w zapobieganie konfliktom. Karta Stambulska instytucjonalizuje partnerską współpracę organizacji międzynarodowych, nie wprowadzając wśród nich hierarchii.


14.wymień istniejące strefy bezatomowe w świecie, podaj daty układów o ich ustanowieniu


1959 ANTARKTYDA (Traktat Antarktyczny)

1967 AMERYKA ŁACIŃSKA I KARAIBY (Traktat z

Tlatelolco)

1985 POŁUDNIOWY PACYFIK (Traktat z Rarotonga)

1995 POŁUDNIOWO-WSCHODNIA AZJA (Traktat z

Bangkoku)

1996 AFRYKA (Traktat z Pelindaba)


15.co to jest ASEAN i kiedy powstał

ASEAN (ang. Association of South-East Asian Nations, pol. Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej) - organizacja polityczno-gospodarcza, powstała na gruzach Association of South-East Asia utworzonego przez Malezję, Filipiny i Tajlandię w 1961 roku. Założona 8 sierpnia 1967 w Bangkoku. Jej siedzibą jest Dżakarta. Członkami są (w kolejności przystępowania): Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia (państwa założycielskie), Brunei (od 8 stycznia 1984), Wietnam (od 28 lipca 1995), Laos i Birma (od 23 lipca 1997), Kambodża (od 30 kwietnia 1999).


16.wymień przesłanki ewolucji bezpieczeństwa państw i systemów międzynarodowych

17.wymień ugrupowania subregionalne powstałe po zimnej wojnie na północy Europy i podaj datę ich powstania


18.uczestnicy stos.mn.


Państwa, organizacje międzynarodowe, narody, strony wojujące, rządy, powstańcy, korporacje ponadnarodowe


19.zasady stos.mn. wegług Karty NZ

1. Organizacja opiera się na zasadzie suwerennej równości wszystkich jej członków. 
2. W celu zapewnienia wszystkim członkom praw i korzyści, wynikających z przynależności do Organizacji, wszyscy oni wykonywać będą w dobrej wierze zobowiązania przyjęte zgodnie z niniejszą Kartą. 
3. Wszyscy członkowie załatwiać będą swe spory międzynarodowe środkami pokojowymi w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości. 
4. Wszyscy członkowie powstrzymają się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych. 
5. Wszyscy członkowie Organizacji okażą jej wszelką pomoc w każdej akcji podjętej zgodnie z niniejszą Kartą i powstrzymają się od udzielenia pomocy jakiemukolwiek państwu, przeciwko któremu Organizacja zastosowała środki zapobiegawcze lub środki przymusu. 
6. Organizacja zapewni, by państwa, które nie są jej członkami, postępowały zgodnie z niniejszymi zasadami w stopniu koniecznym dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. 
7. Żadne postanowienie niniejszej Karty nie upoważnia Narodów Zjednoczonych do ingerencji w sprawy, które z istoty swej należą do kompetencji wewnętrznej któregokolwiek państwa i nie zobowiązuje członków, aby przekazywali takie sprawy do załatwienia w trybie przewidzianym niniejszą Kartą. Jednakże zasada ta nie będzie stała na przeszkodzie zastosowaniu środków przymusu przewidzianych w rozdziale VII.

20.możliwość użycia siły wg. prawa mn.

Tylko w samoobronie albo za zgodą RB


21.porozumienie z Camp David


18 września 1978 podpisano dwa izraelsko-egipskie porozumienia:


Podstawy dla Pokoju na Bliskim Wschodzie - składało się z trzech części. Pierwsza część tworzyła podstawy dla przyszłych negocjacji w sprawie utworzenia palestyńskiego samorządu w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu Jordanu. Zostały one później odmiennie zinterpretowane przez Izrael, Egipt i Stany Zjednoczone tworząc liczne nieporozumienia. Druga część tworzyła podstawy pod zawarcie porozumienia pokojowego między Izraelem a Egiptem. Trzecia część tworzyła zasady, które powinny być stosowane w kontaktach Izraela z arabskimi sąsiadami.

Podstawy dla Traktatu Pokojowego między Egiptem a Izraelem - tworzyło podstawę do traktatu pokojowego, który został podpisany 6 miesięcy później. Porozumienie rozstrzygało przyszłość Półwyspu Synaj, z którego Izrael zgodził się wycofać w ciągu trzech lat wszystkie swoje wojska. Z Synaju mieli zostać ewakuowani wszyscy żydowscy osadnicy (około 4,500 ludzi). W zamian Egipt zgadzał się na nawiązanie normalnych stosunków dyplomatycznych z Izraelem, uznając tym samym prawo do istnienia państwa Izrael. Egipt gwarantował również swobodną żeglugę izraelskich statków przez Kanał Sueski i inne drogi wodne, takie jak Cieśniny Tirańskie. Postanowiono ograniczyć siły wojskowe: izraelskie w odległości do 3 km od granicy egipskiej oraz egipskie w odległości 30 km od granicy izraelskiej.


Zawarte porozumienia były powiązane z gwarancjami Stanów Zjednoczonych udzielenia Izraelowi i Egiptowi wielomiliardowych dotacji. Egipt od 1979 do 1997 otrzymywał 2 mld USD rocznie. Dodatkową pomocą była modernizacja egipskich sił zbrojnych, które stały się jednymi z największych na Bliskim Wschodzie. Natomiast Izrael otrzymywał 3 mld USD rocznie. Dodatkową pomoc stanowiło wybudowanie przez Stany Zjednoczone dwóch baz sił powietrznych na pustyni Negew.


22.podaj lata konfliktu bliskowschodniego


I wojna izraelsko-arabska

I wojna izraelsko-arabska (maj 1948 - lipiec 1949) wybuchła po proklamowaniu niepodległości przez Państwo Izrael (14 maja 1948). Wojska egipskie, syryjskie, jordańskie, palestyńskie, libańskie, irackie i saudyjskie wkroczyły na teren byłego brytyjskiego terytorium mandatowego, zajmując południową i wschodnią Palestynę oraz część Jerozolimy.


W pierwszych dniach wojny z agresorami walczyły jedynie oddziały Haganah, będące rodzajem pospolitego ruszenia. W maju 1948 rząd izraelski wydał postanowienie o natychmiastowym powołaniu do życia regularnej armii - Sił Obrony Izraela (IDF), która skutecznie odparła ataki arabskie, a następnie uderzając w najsłabsze punkty obrony arabskiej poszerzyła terytorium przyznane Izraelowi przez ONZ o przeszło 6,7 tys. km2.


1949 państwa arabskie zmuszone były do podpisania z Izraelem układów o zawieszeniu broni (24 lutego - Egipt, 23 marca - Liban, 3 kwietnia - Jordania, 20 lipca - Syria, Arabia Saudyjska wycofała się z wojny bez podpisania układu), w których uznawały linie frontowe za tymczasowe granice.

II wojna izraelsko-arabska

II wojna izraelsko-arabska (październik 1956 - marzec 1957), zwana kryzysem sueskim. Po ponownym otwarciu cieśniny Tiran dla izraelskiej żeglugi, Izrael wycofał się (marzec 1957) z półwyspu Synaj, okręgu Gazy i okolic zatoki Akaba.

III wojna izraelsko-arabska

III wojna izraelsko-arabska (5-10 czerwca 1967), tzw. wojna sześciodniowa.

IV wojna izraelsko-arabska

W wyniku IV wojny izraelsko-arabskiej (6-22 października 1973), zwanej także wojną Jom Kippur, Izrael wzmocnił swą pozycję polityczną i militarną. W 1979 podpisano izraelsko-egipski układ pokojowy, na mocy którego Egipt odzyskał półwysep Synaj w zamian za uznanie Państwa Izrael i nawiązanie z nim stosunków dyplomatycznych.

V wojna izraelsko-arabska

V wojna izraelsko-arabska, inwazja na Liban (6-11 czerwca 1982) - Izrael, wykorzystując libańską wojnę domową, wysłał do Libanu armię w celu zlikwidowania oddziałów Organizacji Wyzwolenia Palestyny, mających główną siedzibę w Bejrucie. Lądowe siły izraelskie starły się z przebywającymi w Libanie od 1976 z tytułu mandatu Ligi Państw Arabskich wojskami syryjskimi. 11 czerwca podpisano izraelsko-syryjskie zawieszenie broni. Pośrednictwo ONZ doprowadziło do ewakuacji oddziałów palestyńskich z Bejrutu. Wojska izraelskie wycofały się z Libanu w 1985. Pod kontrolą izraelską pozostała tzw. strefa bezpieczeństwa (pas o szerokości 8-10 km w południowym Libanie, wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej), praktycznie okupowana przez wojska izraelskie od 1978.


23.ważne daty OJA->Unii Afrykańskiej


Organizacja Jedności Afrykańskiej (OJA; ang. Organization of African Unity, OAU) – jedna z najważniejszych i najliczniejszych regionalnych organizacji międzynarodowych zrzeszająca niemal wszystkie państwa Afryki z wyjątkiem Maroka. Założona została 25 maja 1963 roku w Addis Abebie (Etiopia), która pozostawała jej siedzibą. Nazywana potocznie klubem dyktatorów. W 2002 organizacja przestała istnieć i na jej miejsce została powołana Unia Afrykańska. Rocznica powołania OJA obchodzona jest jako Dzień Afryki.


Już na konferencji założycielskiej w 1963 roku przyjęto rezolucję, iż OJA będzie zwalczać wszelkie formy kolonializmu na kontynencie, ponieważ uznano go za zagrożenie dla pokoju w regionie. Zapowiedziano pomoc narodom kolonialnym w ich walce o wyzwolenie. W 1966 OJA powołała w Dar es Salam tzw. Komitet Wyzwolenia, mającego udzielać pomocy, także finansowej, ruchom narodowo-wyzwoleńczym. Od chwili powstania OJA ostro potępiała RPA za politykę apartheidu, nie prowadziła z nią rozmów, ani nie utrzymywała stosunków dyplomatycznych. W 1971 roku w OJA wybuchł kryzys – 13 państw organizacji chciało podjęcia dialogu z RPA. Propozycja ta została potępiona przez OJA. W 1975 roku podjęto decyzję o ostatecznym porzuceniu koncepcji rozwiązania sytuacji na południu drogą militarną. OJA odniosła kilka sukcesów, m.in.:


1963 – powołanie komisji arbitrażowej w sprawie uspokojenia konfliktu algiersko-marokańskiego;

1965 – doprowadzenie do zaprzestania walk między Somalią a Etiopią;

1980 – prace nad utworzeniem Afrykańskiej Rady Bezpieczeństwa, wysłanie do Czadu oddziałów OJA, które zastąpiły tam siły libijskie.

Przyczyną małej skuteczności, a w konsekwencji rozwiązania OJA, były: istotne różnice ustrojowe między krajami, odmienne koncepcje polityki zagranicznej, sprzeczne interesy ekonomiczne, powiązania z państwami pozaafrykańskimi. OJA nie potrafiła zapobiec wtrącaniu się niektórych byłych mocarstw kolonialnych w sprawy wewnętrzne kontynentu. Same państwa członkowskie zarzucały OJA bierną postawę. Najpoważniejszym kryzysem było przyjęcie do OJA Sahary Zachodniej (Arabskiej Demokratycznej Republiki Saharyjskiej) – istniały trudności już z samym zwołaniem posiedzenia jakiejkolwiek instytucji OJA, ponieważ 19 państw, które były przeciwne przyjęciu Sahary Zachodniej, opuszczało salę. Sesję udało się zwołać dopiero w 1983 roku, po oświadczeniu rządu Sahary Zachodniej, iż nie pojawi się na szczycie. Sesja wezwała Maroko do rozwiązania problemu i podjęcia rokowań z Republiką Saharyjską. Jednak Maroko na znak protestu zapowiedziało wystąpienie z OJA, co uczyniło w 1985 roku.


OJA dążyła też do ustanowienia Afryki strefą wolnego handlu, plany te jednak okazały się nierealne.

24.START1 START2 – daty

Strategic Arms Reduction Treaty (START I) – pierwszy z układów o redukcji zbrojeń strategicznych z serii układów START, zawarty między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Został podpisany 31 lipca 1991 - pięć miesięcy przed upadkiem Związku Radzieckiego - i zgodnie z zapisami traktatu, wygasł 5 grudnia 2009 roku.


START I zobowiązał Stany Zjednoczone oraz Związek Radziecki do redukcji liczby strategicznych wyrzutni do 1600 sztuk. Wyrzutnie te mogły dysponować nie więcej niż 6000 głowic u każdej ze stron. W związku jednak z faktem, iż traktat wprowadzał skomplikowany sposób obliczania liczby głowic, ich rzeczywista liczba mogła być większa, niż limit narzucony traktatem. START I wprowadził jednak również dodatkowe limity w konkretnych rodzajach broni. Łączna liczba pocisków balistycznych na lądzie oraz bazujących w morzu, nie mogła u żadnej ze stron przekroczyć 4900 sztuk. Traktat ograniczył również liczbę głowic przenoszonych przez lądowe systemu mobilne do 1100 sztuk. Liczba 'pocisków ciężkich' została zredukowana o połowę, zaś zsumowany throw-weight wszystkich pocisków nie mógł przekroczyć 3600 ton metrycznych. Traktat nie wprowadził restrykcji dotyczących pocisków manewrujących odpalanych z morza (Sea-launched Cruise Missile - SLCM).


25.porozumienia praskiego szczytu NATO

Szczyt NATO w Paryżu w 1997 - specjalny szczyt NATO z udziałem Federacji Rosyjskiej, zorganizowany 27 maja 1997 w Paryżu we Francji.


Postanowienia szczytu


W czasie szczytu w Paryżu, 16 państw członkowskich NATO podpisało z Rosją "Akt Stanowiący o podstawach wzajemnych stosunków, współpracy i bezpieczeństwa". Stronę rosyjską reprezentował prezydent Rosji Borys Jelcyn.


Zawarty dokument stanowił "mapę drogową" dla przyszłej współpracy NATO-Rosja:


obie strony uznały w nim, że nie uważają się nawzajem za przeciwników. Zobowiązały się do współpracy oraz budowy trwałego i całkowitego pokoju na obszarze euroatlantyckim.

powołano do życia Stałą Wspólną Radę NATO-Rosja, która miała być platformą konsultacji, współpracy i w miarę potrzeby budowy konsensusu.

ustanowienie przez Rosję Misji przy NATO

określono dziedziny wzajemnej współpracy: zapobieganie konfliktom, wspólne operacje, wymiania informacji i konsultacje na temat strategii, zapobieganie rozpstrzestrzenianiu broni masowego rażenia, kwestie dotyczące kontroli zbrojeń, walka z terroryzmem i nielegalnym obrotem narkotykami.

NATO potwierdziło, że "nie ma żadnej intencji, planu, ani powodu do rozmieszczania broni jądrowej na terytorium nowych członków"[1].

26.interwencja w Iraku wg.pr.mn



27.New European Headline Goal

Europejski Cel Operacyjny, zwany też Europejski Cel Zasadniczy, Helsiński Cel Operacyjny, (Europejski) Główny Cel, (Helsinki Headline Goal, European Headline Goal). Plan powstały podczas szczytu helsińskiego Rady Europejskiej z 1999 roku utworzenia do 2003 roku unijnych sił szybkiego reagowania w liczbie 60 000. Siły te miały być samowystarczalne, czyli zostaną skompletowane z elementów wszystkich rodzajów Wojsk (wojska lądowe, lotnictwo, marynarka wojenna) i będą dysponować wspólnym zapleczem logistycznym. Plan ten nie został zrealizowany i zastąpiony Nowym Europejskim Celem Operacyjnym 2010.

28.ESDI/ESDP -daty/zmiany

  1. Przesłanki i geneza ESDI:

    • Karta Północnoatlantycka (IV 1949) art. 5- strony udzielają pomocy państwom napadniętym, podejmując natychmiast akcję indywidualnie i w porozumieniu, nie wyłączając użycia siły- USA wykluczają wszelki automatyzm w sięganiu do środków wojskowych wobec Europy budziło to niezadowolenie i prowadziło do rozpoczęcia poszukiwać własnego systemu obrony.

    • 17.03. 1948- traktat Brukselski (GB, FR,BEL, HOL, LUX) casus foederis- udzielenie pomocy ofierze agresji wszystkimi dostępnymi środkami nie wyłączając wojskowych (art. 4- w zmodyfikowanym w 54’ traktacie art5 )

    • 23.10.1954 na mocy traktaty Brukselskiego utworzono Unię Zachodnioeuropejską. Państwa członkowskie zobowiązały się do ścisłej współpracy z NATO, a Rada i Agencjami UZE, w celu uniknięcia powtarzania i czynności sztabów NATO, organy UZE mają zgłaszać się z opinią i radą do NATO

W tym czasie nasilać zaczęła się Zimna Wojna.



ten zdecydowany kurs polityczny USA wobec ZSRR wywoływał rezerwę u państw Europy Zachodniej. Wiele z nich skorzystało na ociepleniu stosunków w Europie (RFN podpisało układ z NRD) . Zwiększyło to napięcia transeuropejskie.



11-12.10.1986 spotkanie Reagana i Gorbaczowa w Rejkjawiku (nieformalna zgodna Rosji na całkowite wyeliminowanie z arsenałów obu państw dwu klas broni jądrowej średniego i krótszego zasięgu.  układ w Waszyngtonie 8.12.1987





  1. Rozwój i ewolucja koncepcji:





W Rzymie- zapowiedziano współpracę 7 państw członkowskich w zakresie rozwoju europejskiego przemysłu zbrojeniowego i zredukowanie, a później zniesienie kontroli nad ilością broni konwencjonalnej.





Dod. 2 deklaracje





Kwestia misji petersberskich rozwinięta została w kolejnych dok Rady Ministerialnej z Noordwijk, Lizbony, a także z „Deklaracji z Kirchbergu” która dopuszczała do udziału w operacjach petersberskich partnerów stowarzyszonych oraz państw basenu Morza śródziemnego



~~BUDOWANIE ZDOLONOŚCI OPERACYJNEJ UZE~~

W deklaracjach petersberskich państwa oświadczyły swoją gotowość do oddania do dyspozycji organizacji jednostek wojskowych wszystkich rodzajów konwencjonalnych sił zbrojnych. Siły UZE postanowiono tworzyć, nie tylko z wojsk państw członkowskich ale również z państw NATO



8.11.1993 Zgromadznie UZE zwróciło się do NATO o określenie warunków na jakich powinno się opierać „nowe partnerstwo atlantyckie” i zaproponowało częstsze przeprowadzania konsutacji



14.11.1994 Noordwijk Rada Ministerialna UZE uznaje po otrzymaniu poparcia dla ESDI, że koncepcja Połączonych Sił Wielonarodowych do Zadań Specjalnych (CJTF) jest nowatorskim pomysłem, który pozwala skojarzyć działalność europejską i NATOwską. Podkreślono znaczenie uzgodnienia oddzielnych ale nie odrębnych zdolności wojskowych w ramach CJTF



 rozpoczęto rozmowę na temat wspólnej polityki obronnej w ramach UE. Określono 4 cele wspólnej polityki obronnej:



~~EUROPEJSKIE ODSTRASZANIE JĄDROWE~~

Postulat budowy europejskiego systemu odstraszania jądrowego był szerzej omawiany na nieformalnym spotkaniu min. Spraw zagr UE w Santander w dniach 9-10.09.1995- spotkało się to z oporem ze strony państw neutralnych



9.12.1996 w Norynberdze podpisana została „Wspólna koncepcja francusko-niemiecka w sprawie bezpieczeństwa i obrony”- obie strany wyraziły gotowość w sprawie odstraszania jądrowego w Europie



~~WSPÓŁPRACA W DZIEIDZINIE UZBROJENIA~~

na wiosennej sesji w 1993 r Rada Ministrów ustaliła, że szefowie resortów obrony państw UZE będą się spotykać przynajmniej raz w roku przed posiedzeniami Rady, by dokonywać przeglądu działalności forum współpracy na rzecz uzbrojenia ( Zachodnioeuropejska Grupa do spraw Uzbrojenia- WEAG)

w XI 1994 w Noordwijk skonkretyzowano te postanowienia i zdecydowano o harmonizacji i rozszerzeniu o problematykę uzbrajania WPZiB UE.



ZAŁOŻENIA POLITYKI WSCHODNIEJ UZE:

Sesja w Vianden VI1991 Rada UZE zaproponowała przeprowadzenie dialogu z krajami Europy śr-wsch:

Na nadzwyczajnym spotkaniu Rady Ministrów UZE i 8 państw Europy śr-wsch (PL, CZ, SŁ, WEG, BUŁ, RUM, LIT, ŁOT, EST) w Bonn 19 VI 1992 określono główny przedmiot konsultacji z krajami Europy środkowo-wschodniej. Dla instytucjonalizacji dialogu powołano Forum Konsultacyjne.

9.05.1994 w Kirchbergu przyznano dziewięciu uczestnikom Forum Konsult. Statusu „Partnerstwa Stowarzyszonego. Jednocześnie rozpoczęto badanie czy państwa stowarzyszone mogą być włączone do Zgromadzenia UZE.

9-10.07.1997 Madryt- zaproszenie do UZE PL, CZ, WEG gdy tylko powstanie decyzja o przyjęciu tych państw do UE

Powodem rozpoczęcia dyskusji było zbliżanie się daty wygaśnięcia traktatu brukselskiego.

5.12.1995 Javier Solana na forum Zgromadzenia UZE stwierdził, że stopniowe połączanie UZE i UE jest najlepsze i nieuniknione. Jest to też najlepszy rozwój ESDI. Pozwoliłoby to zlikwidować wzajemne dublowanie się UZE i UE.

Zgromadzenie UZE w dniach 22-23.02.1996 przychyliło się do tej opcji.

7.05.1996 w Birmingham posiedzenie Rady Ministrów UZE stwiedziło, że kluczowym sposobem budowania ESDI jest UZE przy pomocy UE i NATO. Wyznaczono również 5 stopniowy plan działania:



3 VI 1996 decyzja berlińskiej sesji Rady Północnoatlatyckiej o budowie ESDI w ramach NATO.

Posiedzenie Rady Europejskiej 16-17 VI 1997 w Amsterdamie (Traktat o UE)



c) 1998-2000



Do tej pory największym przeciwnikim ESDI była GB. Jej stanowisko zmieniło się wiosną 1998 kiedy to przygotowane zostało memorandum zapowiadające podjęcie nowych inicjatyw politycznych. Zapowiedziano ustalenie IV filaru ds. obrony, oddzielonych przynjamniej czasowo od CFSP



na szczycie w Helsinkach 10-11.12.1999 UE proklamowała Epółna Europejską Politykę Bezpieczeństwa i Obrony połączenie UE i UZE, przejęcie przez UE uprawnień UZE



  1. Budowa ESDI.

a) UZE jako regionalna organizacja obronna.

Cztery kategorie członków: 10 pełnoprawnych członków( FR,GB,HOL,BEL,LUX,WL,RFN,HISZ,PORT, GR), 6 członków stowarzyszonych (w tym Polska, CZ, WEG), 5 obserwatorów( DAN, AUST, SZWEC,FIN, IRL) i partnerzy stowarzyszeni (BUL, RUM, SŁ, LIT, ŁOT, EST, SŁOW) Wszyscy mogą uczestniczyć w dyskusjach dotyczących bezpieczeństwa europejskiego i rozwiązywaniu kryzysów.

Poszerzenie kompetencji UZE o możliwość prowadzenia operacji pokojowych. Dla Francji ESDI ma charakter antyamerykański, służy autonomizacji Europy w dziedzinie bezpieczeństwa.



b) rozbudowa organów UZE. Od początku UZE była podporządkowana NATO i nie mogła dublować prac organów NATO (poza Agencją Kontroli Zbrojeń).

Rada UZE – obraduje 2x w roku, na szczebli ministrów obrony i spraw zagranicznych. Siedzibą jest Bruksela. Najważniejszym organem pomocniczym jest Grupa Polityczno – Wojskowa, która zajmuje się analizą spraw bieżących i rozwiązywaniem kryzysów.

Sekretariat Generalny – stały organ, na jego czele stoi sekretarz generalny UZE, który przewodniczy obradom Rady i reprezentuje organizację na zewnątrz.

Zgromadzenie UZE – formułuje zalecenia i opinie pod adresem Rady, parlamentów i rządów państw członkowskich oraz organizacji międzynarodowych w zakresie polityki bezpieczeństwa i obrony. Składa się ze 115 przedstawicieli państw członkowskich. Zbiera się 2x w roku w Paryżu.

Komórka Planowania – przygotowuje plany użycia sił zbrojnych UZE, ćwiczeń, itp. W czasie kryzysów przygotowuje dla Rady opinie o rozwoju sytuacji i możliwościach interwencji, koordynuje i przygotowuje do użycia siły zbrojne UE. W 1995 utworzono w jej ramach Sekcję Wywiadu.

Centrum Sytuacyjne – obserwacja sytuacji w rejonach kryzysów, dostarczanie informacji Grupie Polityczno – Wojskowej.

Komitet Wojskowy – zbiera się 2x w roku, jako spotkanie szefów sztabów generalnych państw członkowskich.

Centrum Satelitarne – interpretacja obrazów satelitarnych, weryfikacja porozumień rozbrojeniowych, obserwacja rejonów kryzysów.

Instytut Studiów Bezpieczeństwa – współpraca z podobnymi instytucjami z innych krajów, stypendia.

Zachodnioeuropejska Grupa ds. Uzbrojenia – forum współpracy w dziedzinie przemysłu obronnego i dostaw uzbrojenia. Organizacja współpracy, ujednolicenie norm, otwarcie rynków, współpraca badawczo – rozwojowa.

Zachodnioeuropejska Organizacja ds. Uzbrojenia – rozwój wspólnej polityki zbrojeniowej, wspieranie rozwoju technologicznego. Współpraca ta napotyka na poważne trudności ze względu na zróżnicowanie przemysłów i dużą konkurencję ze strony USA.


29.ugrupowania integracyjne Am.Śr.i Karaibów


CACM -(od ang. Central American Common Market - Środkowoamerykański Wspólny Rynek) - organizacja integracji gospodarczej, założona 13 grudnia 1960 roku w Managui przez Salwador, Gwatemalę, Honduras i Nikaraguę. W 1962 roku przyjęto Kostarykę. Między rokiem 1960 a 1970 dzięki zwolnieniu większości towarów od ograniczeń celnych i przyjęciu wspólnej taryfy zewnętrznej handel między członkami CACM zwiększył się 10-krotnie. Całkowita wartość obrotów handlowych, w 1960 roku wynosząca zaledwie 33 mln dolarów, w 1980 roku przekroczyła 1 mld dolarów. Organizacja praktycznie zawiesiła działalność po wybuchu wojny futbolowej w 1969 roku między Salwadorem i Hondurasem (Honduras wycofał się w grudniu 1970 roku i do 1986 roku prowadził handel z innymi członkami CACM na zasadach umów dwustronnych) i odrodziła się dopiero po przeszło 20 latach, na szczycie w Antigui w 1990 roku.

SICA - System Integracji Środkowoamerykańskiej (SICA, hiszp. Sistema de la Integración Centroamericana) – organizacja międzynarodowa powołana w 1991 roku, której celem jest wspieranie integracji politycznej, gospodarczej i społecznej krajów Ameryki Środkowej. SICA rozpoczęła funkcjonowanie 1 lutego 1993 roku, a jej siedziba znajduje się w San Salvador w Salwadorze.

Do Systemu Integracji Środkowoamerykańskiej należy osiem państw członkowskich, w tym jedno posiadające status państwa stowarzyszonego. Dodatkowo, osiem państw posiada status obserwatora. Członkowie: Belize, Dominikana (państwo stowarzyszone),Gwatemala, Honduras, Kostaryka, Nikaragua, Panama, Salwador

Obserwatorzy: Argentyna, Brazylia, Chile, Hiszpania, Meksyk. Niemcy, Tajwan, Włochy


CARICOM (ang. The Caribbean Community and Common Market), Karaibska Wspólnota i Wspólny Rynek – organizacja powstała na mocy paktu z 4 lipca 1973 roku podpisanego przez cztery państwa: Barbados, Gujanę, Jamajkę oraz Trynidad i Tobago. Pakt wszedł w życie 1 sierpnia 1973 roku. Integralną część CARICOM stanowi Karaibskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (CARIFTA, ang. The Caribbean Free Trade Association).


Obecnie organizacja liczy 20 członków, w tym 5 nieposiadających pełnego statusu członkowskiego.


Do czterech państw założycielskich (Barbados, Gujana, Jamajka, Trynidad i Tobago) dołączyły:


1 maja 1974 roku: Antigua i Barbuda, Belize, Dominika, Grenada, Saint Lucia, Montserrat, Saint Kitts i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny;

4 lipca 1983 roku: Bahamy (pozostały poza strefą wolnego handlu CARIFTA);

1 lipca 1991 roku: Brytyjskie Wyspy Dziewicze (bez pełnego statusu), Turks i Caicos (bez pełnego statusu); 4 lipca 1995 roku: Surinam; 1 lipca 1999 roku: Anguilla (bez pełnego statusu); 16 maja 2002 roku: Kajmany (bez pełnego statusu); 3 lipca 2002 roku: Haiti;2 lipca 2003 roku: Bermudy (bez pełnego statusu).


OECS – międzyrządowa organizacja utworzona w 1981 na rzecz harmonizacji ekonomicznej i integracji, ochrony praw człowieka i ogólnego przestrzegania prawa i dobrej współpracy między krajami wschodnich Karaibów. Sekretariat, najważniejszy organ organizacji jest w Santa Lucia. Członkowie :

Antigua i Barbuda, Dominica, Grenada. Montserrat, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent I Grenadyny. Stowarzyszone : Anguilla, Brytyjskie Wyspy Dziewicze

AEC – organizacja powstała 24 lipca 1994 dla promowania konsultacji, współpracy i skoncentrowanych akcji we wszystkich krajach Karaibów. Nie będę już tłumaczyć na polski nazw członków i państw stowarzyszonych :) Antigua and Barbuda, Bahamas, Barbados, Belize, Colombia, Costa Rica, Cuba, Dominica, Dominican Republic, El Salvador, Grenada, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaica, Mexico, Nicaragua, Panama, St Kitts and Nevis, St Lucia, St Vincent and the Grenadines, Suriname, Trinidad and Tobago, Venezuela.

Associate Members . Associate Members shall have the right to intervene in discussions and vote at meetings of the Ministerial Council and Special Committees on matters which affect them directly, falling within their constitutional competence. The list of Associate Member s is as follows:

Aruba , France (on behalf of French Guiana , Guadeloupe and Martinique ), the Netherlands Antilles and Turks and Caicos.


30.decyzje NATO dot.misji "out of area"


31.szczyt NATO w Rzymie


Nowa koncepcja strategiczna- Rzym 1991r.

„strategia doraźniej adaptacji”

„Stare zapisy”:

„Nowości”:


32.traktaty graniczne pol-niem


33.misje w ramach ESDP Wielka trójka arbitralnie ustanawiając w Jałcie powojenny podział Europy (w Poczdamie nastąpiły tylko pewne korekty i uzupełnienia postanowień jałtańskich) przychyliła się do żądań Stalina utrzymania przez ZSRR jego zdobyczy terytorialnych powziętych kosztem Polski w wyniku ataku z 17 września 1939 doprecyzowanych 28 września 1939 w porozumieniu z Niemcami zwanym drugim paktem Ribbentrop-Mołotow. W ich wyniku zagarnięta w 1939 Zachodnia Ukraina ze Lwowem i Stanisławowem, Zachodnia Białoruś z Brześciem nad Bugiem,


Przesunięcie granic Polski w wyniku II wojny światowej; Linia Curzona zaznaczona na niebiesko

Baranowiczami i Grodnem oraz Wileńszczyzna pozostała w rękach ZSRR, a granicę pomiędzy Polską a ZSRR ustanowiono na zaproponowanej ćwierć wieku wcześniej linii demarkacyjnej rozdziału wojsk sowieckich i polskich w 1920 zwanej linią Curzona. Jako rodzaj "rekompensaty" zdecydowano przyznać Polsce terytoria leżące przed II wojną światową w granicach Niemiec, tzn. część Prus Wschodnich - Warmię i Mazury (Olsztyn i Elbląg) oraz Pomorze – ze Szczecinem i Gdańskiem na północy, ziemię lubuską oraz Śląsk – Górny i Dolny z Gliwicami, Opolem i Wrocławiem. Koncepcja tak ustanowionej granicy opierała się m.in. na dążeniu do maksymalnego skrócenia linii granicznej polsko-niemieckiej. Argument ten był często później przedstawiany na porównanie do przebiegu granic Polski sprzed 1939 roku, kiedy Niemcy "obejmowały" Polskę z praktycznie trzech stron i zdolne były wprowadzić swe wojska we wrześniu 1939 ze wszystkich tych kierunków. Przebieg nowej granicy nie był do końca ściśle ustalony, szczególnie na odcinku północnym (istniało kilka wariantów przebiegu granicy przez Puszczę Wkrzańską i Zalew Szczeciński). Szczecin jako całość (bez podziału między Niemcy a Polskę) został przyznany Polsce dopiero po konferencji poczdamskiej tj. 4 października 1945[4], skrawek lądu na wyspie Uznam z ujęciem wody pitnej dla Świnoujścia. Polska uzyskała od NRD latem 1951, a ostatnie ustalenia graniczne w obrębie Frankfurtu nad Odrą dokonane zostały we wrześniu 1951[5].


Granica polsko-niemiecka nad rzeką Nysą

Decyzja wielkiej trójki skutkowała także tym, że Polacy zamieszkali na Kresach Wschodnich musieli – chcąc żyć w państwie polskim – pozostawić swoje ziemie i przenieść się wraz ze wszystkim, co im się udało zabrać ze sobą, na zachód. Równocześnie zamieszkali na terytoriach przyznanych Polsce obywatele niemieccy zmuszeni zostali do wyprowadzki na zachód, poza granicę na Odrze i Nysie; proces ten odbywał się często bez zachowania dostatecznych standardów i w niemieckiej nomenklaturze nazywany jest Vertreibung ("wypędzeniem")[6].


Jednocześnie z operacją przemieszczania Niemców w głąb Niemiec i Polaków z Kresów do nowych województw zachodnich i północnych (nazywanych w polskiej powojennej propagandzie "Ziemiami Odzyskanymi") przeprowadzane były operacje przymusowego rozpraszania na Ziemiach Zachodnich mieszkającej w Bieszczadach i wschodniej Małopolsce ludności ukraińskiej i łemkowskiej w ramach Akcji "Wisła".


Pierwszym formalnym potwierdzeniem międzypaństwowym ustalającym przebieg granicy na Odrze i Nysie był układ zgorzelecki z 6 lipca 1950 zawarty między PRL i NRD. Dalsze zabiegi o uznanie międzynarodowe tej granicy napotykały na liczne opory zarówno w samych Niemczech, których straty terytorialne w wyniku wywołanej i przegranej II wojny światowej były - wobec zaistnienia tej granicy - znaczne, jak i w niektórych innych krajach zachodnich, które w okresie zimnej wojny stosowały różne taktyczne zagrania używając jako karty przetargowej m.in. sprawę uznania granicy na Odrze i Nysie. Ostatecznie do ratyfikacji układu granicznego pomiędzy Polską a Niemcami[7] doszło dopiero blisko pół wieku po zakończeniu wojny, dwa lata po upadku muru berlińskiego i rok po zjednoczeniu Niemiec, podczas posiedzenia Bundestagu 16 grudnia 1991. Decyzja niemieckiego parlamentu uprawomocniła się i weszła w życie miesiąc później - 16 stycznia 1992.


34.traktaty ograniczające uzbrojenie w Europie

Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (ang. Treaty on Conventional Armed Forces in Europe, CFE), porozumienie ramowe zawarte w Paryżu 19 listopada 1990, pomiędzy państwami NATO i Układu Warszawskiego, kończące formalnie drugą rundę wiedeńskich negocjacji rozbrojeniowych KBWE.


Było to wzajemne zobowiązanie do proporcjonalnej redukcji sił konwencjonalnych w Europie. Traktat został podpisany pomiędzy dwoma "grupami państw stron" t.j. państwami NATO i państwami b. Układu Warszawskiego.


Stronami traktatu były:


Belgia, Bułgaria, Czechosłowacja, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Stany Zjednoczone, Turcja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy, ZSRR

Traktat wprowadzał pojęcie strefy stosowania, w granicach której obowiązywały limity rozmieszczania broni konwencjonalnej. Obejmowała ona lądowe terytoria państw-stron położone pomiędzy Oceanem Atlantyckim a Uralem, a także wyspy: Ziemię Franciszka Józefa, Nową Ziemię, Svalbard, Wyspę Niedźwiedzią, Maderę, Azory, Wyspy Kanaryjskie. Strefa stosowania objęła także prawie całe terytorium Turcji.


Ograniczono liczbę poszczególnych rodzajów uzbrojenia dla każdej z "grup państw stron" w strefie stosowania do:


20 000 czołgów

20 000 sztuk artylerii

30 000 bojowych wozów piechoty

6 800 samolotów bojowych

2 000 śmigłowców uderzeniowych

Państwa, które przekroczyły stan uzbrojenia dozwolony traktatem zmuszone zostały do jego zniszczenia pod międzynarodowym nadzorem.


CFE-1A

Uzupełnieniem traktatu CFE jest podpisany 10 lipca 1992 w Helsinkach Akt Zamykający ws.stanów osobowych sił konwencjonalnych w Europie (ang. Final Act on Personnel Strength of Conventional Armed Forces in Europe (CFE-1A)), na podobnej zasadzie określający limity stanu osobowego poszczególnych sił zbrojnych

W związku z rozpadem ZSRR i rozwiązaniem Układu Warszawskiego w 1991, 19 listopada 1999 w czasie konferencji OBWE w Stambule podpisano Adaptowany traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie.


Sygnatariuszami były:


Armenia, Azerbejdżan, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Kanada,, Kazachstan, Luksemburg, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania, Włochy

Traktat przestał tym samym nosić znamiona porozumienia międzyblokowego, przeistaczając się w zobowiązanie poszczególnych państw. Zrobiono wyjątek dla Rosji, która wynegocjowała nieobowiązywania postanowień traktatu w pskowskim okręgu wojskowym i w obwodzie kaliningradzkim. Do traktatu nie przystąpiły republiki bałtyckie - Litwa, Łotwa i Estonia, które poczuły się zagrożone uprzywilejowaną pozycją Rosji.


Rosja już wkrótce złamała postanowienia traktatu, naruszając reżim flankowy przez wprowadzenie dodatkowych wojsk na północny Kaukaz, do Naddniestrza i w strefie konfliktu w Gruzji.


Zmodyfikowany traktat wejdzie w życie dopiero po ratyfikowaniu go przez sygnatariuszy, co dotychczas zrobiła jedynie Rosja, Ukraina, Kazachstan i Białoruś.


36.atrybuty zewnętrzne państwa

ius tractatuum (ius contrahendi) – zdolność zawierania umów międzynarodowych. W ramach ius tractatuum upatruje się także zdolności uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych, jako że tworzone są one właśnie na mocy umów międzynarodowych,

ius legationis – zdolność uczestniczenia w stosunkach dyplomatycznych, czyli przyjmowania (legacja bierna) i wysyłania (legacja czynna) przedstawicieli dyplomatycznych innych podmiotów,

ius standi – zdolność występowania z roszczeniami, ale też odpowiedzialność wobec prawa międzynarodowego


37.BEAR

38.środki pokojowego rozstrzygania sporów

Metody rozstrzygania sporów. Wśród metod pokojowych metod rozróżnia się

metody:

a) dyplomatyczne

- obejmujące jedynie zainteresowane państwa

- z udziałem podmiotów trzecich

b) sądowe

- z udziałem sądów międzynarodowych

- z udziałem sądów bądź trybunałów arbitrażowych.

§ 4. Metody dyplomatyczne

A. Negocjacje

- MTS: jeśli w odniesieniu do jakiejś kwestii zachodzi sprzeczność interesów i

uprawnień państw pozostających w sporze, metodą najwłaściwszą pozwalającą na

zrównoważone i sprawiedliwe jego rozstrzygnięcie są negocjacje

- Strony powinny przystąpić do bezpośredniej wymiany poglądów w kwestiach

spornych w dobrej wierze

- Rozmowy powinny być prowadzone w sposób umożliwiający zawarcie

sprawiedliwej umowy w ich wyniku; z obowiązku działania w dobrej wierze wynika

konieczność gotowości państw na ustępstwa

- W razie gdy w toku negocjacji w rozsądnym terminie do porozumienia nie dojdzie –

strony sięgają po kolejne metody, natomiast same negocjacje pomagają w

sprecyzowaniu przedmiotu sporu

- "rozsądny termin" zależy od okoliczności konkretnej sprawy. 2

B. Mediacja

- w rokowaniach dyplomatycznych obok samych stron sporu uczestniczy podmiot

trzeci: państwo – np. Watykan, organizacja międzynarodowa- np. Międzynarodowy

Komitet Czerwonego Krzyża, funkcjonariusz organizacji – SG ONZ

- zakres uprawnień mediatora określają same strony sporu

- jest neutralny wobec sporu, zadaniem jest ułatwienie osiągnięcia porozumienia

- jest doradcą i udziela zaleceń, ale nie jest sędzią ani arbitrem

- oferta mediacji nie powinna być uważana za akt o nieprzyjaznym charakterze

C. Dobre usługi

- z udziałem podmiotów trzecich

- jedyną rolą państwa świadczącego dobre usługi – umożliwienie kontaktu stronom

pozostającym w sporze oraz doprowadzenie do ich rozmów; przydatne zwłaszcza w

sytuacjach gdy strony sporu nie utrzymują stosunków dyplomatycznych

- gwarantuje bezpieczne miejsce spotkania, organizuje kontakt stron sporu,

umożliwia organizacyjnie i technicznie podjęcie innych metod dyplomatycznych –

np. negocjacji

- dawca dobrych usług nie proponuje rozwiązań, nie uczestniczy merytorycznie w

rozstrzygnięciu sporu

D. Komisja śledcza (komisja badań)

- same strony powołują między sobą komisję śledczą, określają tryb jej powołania i

działania, skład, miejsce działania, język postępowania, tryb podejmowania decyzji

- orzeczenie komisji ogranicza się do stwierdzenia faktów i nie ma charakteru

orzeczenia arbitrażowego

- komisja na podstawie przeprowadzonych dowodów bada sytuację faktyczną,

przedstawia stronom sporu sprawozdanie i wnioski

- strony mają swobodę co do tego, w jaki sposób wykorzystać raport

- komicja śledcza może być powołana także na potrzeby i w związku z inną metodą

rozstrzygania sporu

E. Koncyliacja

- postępowanie ugodowe

- koncyliacja polega na zbadaniu sprawy przez komisję powołaną do tego ad hoc

przez strony sporu albo stałą komisję

- komisja przedstawia konkluzje co do faktów lub prawa, ewentualnie niewiążące

zalecenia dla stron, propozycje rozstrzygnięcia

- zazwyczaj każda ze stron powołuje swoich członków komisji oraz wspólnie

określają zasady powoływania członków neutralnych, którzy powinni stanowić w

komisji większość

- koncyliacja jest bardziej sformalizowana niż mediacja, zwykle przedstawia się jedną

wersję raportu

- na wszczęcie koncyliacji konieczna jest zgoda obu stron sporu; charakter zaleceń i

propozycji - niewiążący 3

F. Rozstrzyganie sporów przez organizacje międzynarodowe

- organami uczestniczącymi w rozstrzygnięciu są Zgromadzenie Ogólne i Rada

Bezpieczeństwa;

- W ramach ONZ rozstrzygane są spory poważne, mogące stanowić zagrożenie dla

pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego

- Rada Bezpieczeństwa ONZ może się zająć sporem: z inicjatywy państw będących

członkami ONZ, nawet jeśli nie są stronami sporu

- Państwa poza ONZ – tylko jeśli są stronami sporu

- Rada Bezpieczeństwa – z inicjatywy własnej/innych organów

- Rada Bezpieczeństwa wydaje zalecenia, sugestie

- Działania Rady Bezpieczeństwa są niewiążące dla stron sporu

- Zgromadzenie Ogólne ONZ – na jego forum spór może być wniesiony przez

każde państwo oraz Radę Bezpieczeństwa

- Może wydać zalecenia dotyczące pokojowego rozstrzygnięcia sporu z

zastosowaniem konkretnej metody

- Może powołać komisję śledczą

§ 5. Metody sądowe rozstrzygania sporów międzynarodowych

A. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

- najważniejszym organem sądowym, kontynuator Stałego Trybunału

Sprawiedliwości Międzynarodowej

- działa na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych, Statutu i Regulaminu

- 15 sędziów, wybierani przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa;

siedziba w Hadze

- orzeka w sprawach sporów prawnych, wykładni traktatu, naruszeń prawa

międzynarodowego, jakichkolwiek zagadnień prawa międzynarodowego

- orzeka w sporach prawnych, nie politycznych

- rozstrzyga spory wyłącznie między państwami

- przed Trybunałem nie może dojść do non liquet – sytuacji w której brak podstawy

prawnej dla rozstrzygnięcia – w celu uniknięcia takiej sytuacji w art. 38 statutu

odwołanie do ogólnych zasad prawa międzynarodowego uznanych przez narody

cywilizowane i możliwość orzekania ex aequo et bono za zgodą stron

Zgoda na jurysdykcję Trybunału:

- już po zaistnieniu sporu przez zawarcie przez jego strony porozumienia o poddaniu

sporu rozstrzygnięciu MTS – zgoda ad hoc

- zaakceptowanie skargi wniesionej przez drugą stronę sporu do MTS w sposób

dorozumiany, poprzez przystąpienie do czynności procesowych przez Trybunałem–

forum prorogatum

- na podstawie klauzuli jurysdykcyjnej zawartej w umowie – umowa musi być

obowiązywać między stronami sporu; wszystkie one muszą być stronami statutu

MTS 4

- złożenie jednostronnej deklaracji do SG ONZ (klauzula fakultatywna) – stwarza

po stronie państwa ją składającego obowiązek do uczestniczenia w postępowaniu

przed MTS gdy inne państwo wystąpi przeciw niemu. Deklaracja może być

wycofana albo zmodyfikowana.

- jurysdykcja transferowana: MTS uznał za skuteczne wobec siebie także

jednostronne deklaracje wyrażające zgodę na jurysdykcję, złożone przez państwa

jeszcze przed STSM

Środki tymczasowe

- w razie konieczności MTS może w toku postępowania wskazać pewne środki

tymczasowe służące zabezpieczeniu praw stron sporu – mają charakter wiążący

Postępowanie

- pierwsza faza: badanie jurysdykcji Trybunału

- możliwe jest dopuszczenie interwencji państwa trzeciego które nie jest stroną sporu,

jeśli jego prawa mogłyby zostać przez postępowanie naruszone

Wyrok MTS jest wiążący dla stron

- mają obowiązek wykonania orzeczenia

- w razie niezastosowania się – RB może wydać stosowne zalecenia co do

dalszego postępowania

Opinie doradcze

Poza sprawowaniem jurysdykcji spornej MTS może wydawać opinie doradcze. Opinię

doradczą MTS może wydać na wniosek Rady Bezpieczeństwa albo Zgromadzenia

Ogólnego – w każdej kwestii prawnej. Inne ograny ONZ oraz organizacje

wyspecjalizowane (one po uzyskaniu upoważnienia Zgromadzenia Ogólnego) mogą

wnieść do Trybunału o wydanie opinii w kwestiach prawnych, które wyłoniły się w

toku ich działalności. Z wnioskiem o wydanie opinii NIE może wystąpić państwo

członkowskie ONZ. Opinia doradcza ma charakter niewiążący.

B. Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza

- utworzony na podstawie Aneksu VI do Konwencji o Prawie Morza z 1982

- siedziba w Hamburgu, 21 sędziów

- kompetencja przedmiotowa Trybunału obejmuje spory wynikłe ze stosowania

Konwencji z 1982 roku; stronami postępowania mogą być tylko państwa będące

stronami Konwencji

- orzeczenie Trybunału – ostateczne, wiąże strony

C. Arbitraż

- Konwencja haska: arbitraż międzynarodowy ma za zadanie rozstrzyganie sporów

między państwami przez sędziów przez nie wybranych na zasadzie poszanowania

prawa. Zastosowanie arbitrażu pociąga za sobą obowiązek poddania się z dobrą

wiarą jego wyrokowi

- Podstawą arbitrażu zawsze – porozumienie między stronami: kompromis

arbitrażowy (umowa) albo klauzula arbitrażowa zawarta w umowie

- Strony same ustalają sposób powoływania arbitrów, skład i procedurę

- Wyrok jest wiążący dla stron 5

- Procedura na ogół jest jednoinstancyjna

- Stały Trybunał Arbitrażowy – od 1899 (konwencja haska), mało aktywny


2. "united for peace"


Przyjęta 3 listopada 1950 roku rezolucja "Zjednoczeni dla Pokoju" przewiduje, że jeśli RB ONZ nie może podjąć działania z powodu braku jednomyślności stałych członków Rady, a istnieje zagrożenie dla pokoju lub doszło do aktu agresji, wówczas ZO ONZ zajmie się natychmiast sprawą celem udzielenia członkom odpowiednich zaleceń.


3. Szanghajska Organizacja Współpracy - główne cele


Sygnatariusze „Deklaracji o utworzeniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy”  stwierdzili, że  do celów organizacji należy: „umocnienie wzajemnego zaufania, przyjaźni i stosunków dobrosąsiedzkich między państwami członkowskimi; zapewnienie efektywnej współpracy między nimi w obszarach: polityki, handlu i gospodarki, nauki i techniki, kultury, wykształcenia, energetyki, transportu, ekologii i innych; współdziałanie w celu podtrzymywania i  zachowywania pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w regionie oraz budowa nowego demokratycznego, sprawiedliwego i racjonalnego politycznego i gospodarczego porządku” (art. 2 „Deklaracji o utworzeniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy”).

„Karta Szanghajskiej Organizacji Współpracy” rozszerzała i precyzowała wyżej wymienione cele. W tym dokumencie położono przede wszystkim nacisk na dążenie do zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa w regionie, zapobieganie konfliktom regionalnym oraz walkę z tzw. „trzema złami” – terroryzmem, separatyzmem i ekstremizmem. Na dalszym miejscu postawiono współdziałanie na poziomie politycznym i gospodarczym oraz współpracę w dziedzinie integracji z gospodarką światową (art. 1 „Karty Szanghajskiej Organizacji Współpracy”)

1. rola NATO i USA w Jugosławi

10.I.1994- szefowie państw NATO wydają oświadczenie o gotowości przeprowadzenia ataków lotniczych w Bośni z mandatu ONZ.

5.II.1994-wybuch pocisku na rynku w Sarajewie.68 osób zginęło. Państwa zachodnie od razu obwiniają Serbów, pomimo poszlak na prowokację Muzułmanów.

9.II.- NATO stawia ultimatum Serbom. Mają wycofać broń ciężką z pobliża Sarajewa. W przeciwnym razie NATO grozi atakiem lotniczym. Serbowie spełniają warunki.

III.1994- zawarcie w Waszyngtonie pod presją administracji USA porozumienia Chorwatów i Muzułmanów, przewidującego utworzenie chorwacko- muzułmańskiej federacji. Powstała ona 13 maja. Miało to zakończyć walki między nimi i umożliwić wspólną ofensywę przeciw Serbom.

10.IV.- w związku z serbską ofensywą na Gorażde samoloty amerykańskie dokonują ataku na pozycje serbskie.

22.IV.- NATO żąda powstrzymania ofensywy i wycofania się od miasta.

23.IX.1994- NATO zbombardowało serbskie oddziały w okolicach Sarajewa.

24.XII.1994- zawieszenie broni na okres 4 miesięcy, zawarte za pośrednictwem Jimmy’ego Cartera.


III.1995- porozumienie zerwane przez Muzułmanów, którzy rozpoczynają ofensywę na pozycje serbskie. W odpowiedzi Serbowie ostrzeliwują Tuzlę. Powoduje to kolejną interwencję NATO(nalot lotniczy na Pale- siedzibę władz republiki Serbów bośniackich).

V.1995- Serbowie odpowiadają akcją pojmowania oenzetowskich „błękitnych hełmów” (niemal 400 zakładników).18 czerwca uwalniają zakładników.


VII.1995- Serbowie zdobywają jedną z enklaw bezpieczeństwa ONZ- Srebrenicę. Dochodzi do rzezi. Następnie Serbowie zdobywają kolejną enklawę Zepa i podejmują ofensywę na Bihać. Powstrzymuje ich interwencja armii chorwackiej.

VIII.1995- skoordynowana akcja Chorwatów w Serbskiej Krainie oraz Chorwatów i Muzułmanów w Bośni. W Bośni Serbom udaje się utrzymać pozycje i wznowić ostrzał Sarajewa.


30.VIII.1995- rozpoczynają się działania NATO przeciw bośniackim Serbom, nazwane Deliberate Force. Tego same dnia Serbowie zgadzają się rozpocząć rozmowy.2 września NATO zawiesza bombardowania, by wznowić je po 3 dniach .

9.IX.1995-w zachodniej i środkowej Bośni rusza wielka ofensywa chorwacko- muzułmańska, która odnosi znaczące sukcesy. Serbowie decydują się na wycofanie artylerii z okolic Sarajewa. NATO zawiesza naloty.

5.X.1995- ogłoszony zostaje 60 dniowy rozejm.

21.XI.1995- porozumienie pokojowe w Dayton.

Jeszcze przed tym porozumieniem podpisano zobowiązanie w którym prezydenci Serbii i Chorwacji zobowiązywali się do uregulowania sporu w sprawie obszaru Wschodniej Sławonii. Przyczynili się też do ponownego zjednoczenia Mostaru- miasta, które zostało podzielone po powstaniu chorwackiego państewka „Herceg- Bośni”

Na mocy porozumienia BiH miała się składać z Federacji Muzułmańsko- Chorwackiej(51%) i Republiki Serbów Bośniackich(49%) oraz z autonomicznego dystryktu Brčko, podległemu bezpośrednio rządowi centralnemu. Osoby oskarżone o ludobójstwo miały być wyłączone z życia publicznego. W BiH miało stacjonować ok. 60 tys. żołnierzy IFOR, czyli sił które miały zastąpił UNPROFOR

Obie części posiadają własne parlamenty, rządy i pełną autonomię w sprawach wewnętrznych. Nieliczne tylko kompetencje (w tym sprawy zagraniczne, polityka monetarna i celna) należą do rządu centralnego.

Przyniosło to za sobą decyzję o zapowiedzi stopniowego znoszenia embarga na bron dla państw byłej Jugosławii.

14 XII 1995 – traktat pokojowy- podpisany w Paryżu, gwarantami były USA, FR, ROS i GB, dodatkowo sekretarze generalni NATO- Javier Solana i Organizacji Konferencji Islamskiej- Hamid Algabid

3. GUUAM – główne cele


Cele współpracy


W oficjalnej deklaracji, przyjętej podczas szczytu stwierdzono, że nowa organizacja ma na celu demokratyzację krajów członkowskich, zapewnianie ochrony praw człowieka w regionie i rozwój ekonomiczny krajów członkowskich.

Kraje członkowskie zobowiązały się do współpracy na rzecz rozwiązania konfliktów w regionie celem zapewnienia stabilizacji i bezpieczeństwa na obszarze GUAM.

Zapowiedziano utworzenie strefy wolnego handlu pomiędzy państwami członkowskimi oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego.

W sferze polityki zagranicznej ogłoszono kontynuację działań zmierzających do integracji europejskiej przez umocnienie więzów z Unią Europejską, Stanami Zjednoczonymi, NATO i innymi organizacjami międzynarodowymi.


1. Deklaracja moskiewska

Deklaracja Moskiewska - podpisana 30 października 1943 r. podczas konferencji moskiewskiej. Deklaracja Moskiewska jest zwana także Deklaracją czterech mocarstw, gdyż została złożona przez cztery sprzymierzone mocarstwa: Związek Radziecki, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Chiny.


Deklaracja ta dotyczyła utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych (głosiła konieczność powołania organizacji dostępnej dla wszystkich krajów miłujących pokój i opartej na ich suwerennej równości, oraz stawiającej sobie za cel utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa).


Deklaracja ta zawierała także ustęp na temat hitlerowskich zbrodni wojennych (którego nie podpisały Chiny). Ustęp ten stwierdzał, że w przypadku zawarcia jakiegokolwiek rozejmu z jakimkolwiek rządem niemieckim wszyscy Niemcy, którzy brali udział w zbrodniach popełnionych na terenach okupowanych przez III Rzeszę, będą wydani krajom, na których obszarze popełnili zbrodnie i przestępstwa, w celu osądzenia ich przez sądy tych krajów. Deklaracja przestrzegała Niemcy przed popełnianiem dalszych zbrodni, zapowiadając, że sprawców zbrodni będą ścigać „aż do krańców świata”. Deklaracja zaznaczała także, że sprawa osądzenia głównych zbrodniarzy wojennych, „których przestępstwa nie są umiejscowione geograficznie”, zostanie rozstrzygnięta później. Deklaracja Moskiewska stanowi główną podstawę formalną do ścigania, sądzenia i karania zbrodniarzy wojennych. Na podstawie tej deklaracji został utworzony Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze, który osądził i ukarał głównych zbrodniarzy wojennych. Deklaracja stanowiła również podstawę do ekstradycji, w celu osądzenia przestępców wojennych, z okupowanych Niemiec do poszczególnych krajów, w których w czasie okupacji popełnili zbrodnie.


Deklaracja ta także głosiła, że Austria jest państwem niepodległym, Anschluss Austrii był nielegalny i będzie odwrócony, a Włochy powinny zrzucić jarzmo faszyzmu i stać się państwem demokratycznym.


2. Rola ChRL w Azji

  Chiny:

          wielowiekowa dominacja w regionie, osłabiona w ciągu ostatnich 200 lat; utworzenie hierarchicznego systemu skupionego wokół Chin;

          współczesne dążenie imperialne powodowane sprzecznością między aktualnymi możliwościami a pozycją w przeszłości; można to rozpatrywać w 4 aspektach:

         sprzeczność między chwała w przeszłością a obecnym zacofaniem(zrzucanie winy na „zachód”),

         sprzeczność między wysokim mniemaniem o sobie a faktyczną pozycją międzynarodową,

         sprzeczność między aspiracjami mocarstwowymi a faktycznym potencjałem materialnym,

         różnica między obecnym stanem a tym pożądanym w przyszłości,

od 1949 Chiny ukierunkowane były na rozwiązanie powyższych problemów,

          w realizacji tych zadań można wyróżnić dwa okresy:

         1949-1977 – Chiny jako lider ruchu komunistycznego i III świata,

         1978- do dziś – budowanie potęgi materialnej,

          globalna socjalizacja Chin – internalizacja norm zachowań międzynarodowych; akceptacja współzależności jako konsekwencji współpracy międzynarodowej,

          brak otwarcia na wartości demokratyczne, itp.,

 

4. Konflikty na terytorium WNP

gorny karabach
nadniestrze
osetia poludniowa
abchazja
czeczenia
miedzy rosja a ukaraina o flote krymska


5. Misje UE


EUPM/ Bośnia i Hercegowina

1 stycznia 2003 roku została rozpoczęta pierwsza misja policyjna EUPM

EUPOL PROXIMA/ Macedonia

Operacja PROXIMA była drugą policyjną misją wykonywaną przez oddziały UE w ramach EPBiO.

EUPAT/ Macedonia

 Kontynuacją misji policyjnej UE EUPOL PROXIMA była misja doradcza Policyjnego Zespołu Doradczego EUPAT, która rozpoczęła się 15 grudnia 2005 roku, a zakończyła się 15 czerwca 2006 roku.

U BAM  Moldova and Ukraine/ Mołdawia i Ukraina

Misja kontroli granicznej w Mołdawii i na Ukrainie została ustanowiona w wyniku listu prezydentów Mołdawii i Ukrainy z 2 lipca 2005 roku proszącego o pomoc w budowie infrastruktury  granicznej i wsparcia kontroli na terenach graniczących z Naddniestrzem. Misja, która rozpoczęła swoją działalność 30 listopada 2005 roku jest wyłącznie techniczno-doradczym ciałem bez uprawnień wykonawczyc


EUJUST THEMIS/ Gruzja

28 czerwca 2004 roku Rada UE uchwaliła wspólne działanie o ustanowieniu misji rządów prawa w Gruzji. 16 lipca 2004 roku misja została rozmieszczona na terenie Gruzji gdzie miała pozostać przez następne 12 miesięcy


CONCORDIA/ Macedonia


Była to pierwsza operacja wojskowa prowadzona samodzielnie przez wojska państw członkowskich Unii Europejskiej


EUFOR-ALTHEA/ Bośnia i Hercegowina


Jest to druga po CONCORDII europejska misja wojskowa UE w ramach EPBiO.


EUPOL-KINSHASA/ Demokratyczna Republika Konga

 Misja ta była kolejnym krokiem, po misji wojskowej ARTEMIS, w procesie stabilizowania sytuacji wewnętrznej w Demokratycznej Republice Konga. Stanowiła ona trzecią operację policyjną UE, oraz pierwszą misję tego rodzaju realizowaną w Afryce.


EUPOL RD Congo/ Demokratyczna Republika Konga

Operacja ta jest kontynuacją  misji EUPOL-KINSHASA

EUSEC RD Congo/ Demokratyczna Republika Konga

Wskutek prośby rządu DRK, Rada UE zdecydowała się 2 maja 2005 roku ustanowić wspólnym działaniem misję w ramach EPBiO, której celem miałaby być reforma kongijskiego sektora bezpieczeństwa.


AMIS/ Darfur/Sudan


Na podstawie wspólnego działania uchwalonego przez Radę UE 19 lipca 2005 roku została powołana unijna misja wsparcia dla operacji Unii Afrykańskiej (UA).


ARTEMIS/ Demokratyczna Republika Konga

12 czerwca 2003 roku, w odpowiedzi na rezolucję 1484 Rady Bezpieczeństwa ONZ, Rada UE przyjęła plan operacyjny i podjęła decyzję o wysłaniu misji wojskowej do Demokratycznej Republiki Konga. Zgodnie z zapisami  wspólnego działania z 5 czerwca 2003 roku miała to być pierwsza misja wojskowa w ramach EPBiO o charakterze humanitarnym.


UFOR-RD Congo/ Demokratyczna Republika Konga


EUFOR-RD Congo była czwartą operacją wojskową w ramach EPBiO. Była autonomiczną operacją UE przebiegającą na zasadach przepisów określonych w VII rozdziale Karty Narodów Zjednoczonych. 25 kwietnia 2005 Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję 1671 autoryzującą czasowe użycie sił UE jako wsparcia misji MONUC w czasie przeprowadzania wyborów w DRK. 


EUPOL AFGHANISTAN/ Afganistan

Misja ta rozpoczęła się 16 czerwca 2007 roku, na podstawie wspólnego działania uchwalonego przez Radę UE 30 maja 2007 roku.


EUPOL COPPS/ Palestyna

Wspólnym działaniem Rady UE z dnia 14 października 2005 roku ustanowiono misję policyjna UE w Palestynie - EUPOL COPPS. Faza operacyjna rozpoczęła się 1 stycznia 2006 roku i ma być kontynuowana przez trzy lata. 

EU BAM Rafah/ Palestyna, Izrael, Egipt

15 listopada 2005 roku władze izraelskie i palestyńskie podpisały „porozumienie w sprawie ruchu i dostępu” wyznaczające zasady korzystania z przejścia granicznego Rafah w strefie Gazy. 21 listopada 2005 roku Rada UE zgodziła się podjąć rolę „trzeciej strony” mającej zarządzać przejściem, co zaskutkowało powołaniem do działania misji EU BAM Rafah. Faza operacyjna rozpoczęła się 30 listopada 2005 roku i ma trwać (wskutek przedłużenia czasu misji przez Radę) do 24 maja 2008 roku.

Aceh Monitoring (AMM)/ Indonezja

Jest to jedna z najdalszych misji w ramach EPBiO uzmysławiająca dążenie UE do postrzegania jej jako „globalnego gracza”. AMM miała na celu nadzorowanie porozumienia pokojowego między rządem indonezyjskim a Ruchem Wyzwolenia Aceh (GAM), które kończyło trzydziestoletni konflikt wewnętrzny. Misja została rozpoczęta 15 września 2005 roku a zakończyła się (po uprzednim przedłużeniu w maju 2006 roku) po pierwszych wolnych lokalnych wyborach 11 grudnia 2006 roku. 

EUJUST LEX Iraq/ Irak

Dzięki poprawie stosunków UE z USA, Rada UE mogła odpowiedzieć pozytywnie na prośbę irackiego rządu o przeprowadzenie zintegrowanej misji rządów prawa. 21 lutego 2005 roku, po wcześniejszej misji zespołu ekspertów badającego potrzeby irackiego wymiaru sprawiedliwości, Rada UE uchwaliła wspólne działanie precyzujące mandat misji EUJUST LEX w ramach EPBiO.


6. Francja wobec ESDI


7. Europejska strategia bezpieczeństwa


Europejska Strategia Bezpieczeństwa została przyjęta 12 grudnia 2003 roku przez Radę Europejską w wyniku inicjatywy Prezydencji greckiej, nieformalnej Rady Ministrów Spraw Zagranicznych (Kastellorizon, maj 2003 r.) i konkluzji ze szczytu Rady Europejskiej w Salonikach (19-20 czerwca 2003 r.), w celu przeciwdziałania i zwalczania nowych zagrożeń, które są bardziej zróżnicowane, mniej widoczne i mniej przewidywalne.


Europejska Strategia Bezpieczeństwa została stworzona by bronić kontynent europejski przed czynnikami destabilizującymi. Są to przede wszystkim:


1. Terroryzm:


zagraża życiu ludzi

powoduje wzrost wydatków

prowadzi do osłabienia otwartości i tolerancji naszych społeczeństw

oraz stanowi coraz większe zagrożenie strategiczne dla całej Europy


2. Rozprzestrzenianie broni masowego rażenia

3. Konflikty regionalne

4. Rozpad państwa

5. Przestępczość zorganizowana


Zmierzając do obrony europejskiego bezpieczeństwa i wspierania jego wartości, Unie Europejska stawia przed sobą trzy cele strategiczne:


1. Odpowiedź na zagrożenia

Unia Europejska aktywnie przeciwdziała głównym zagrożeniom:


W odpowiedzi na wydarzenia z 11 września 2001 r. wprowadziła środki, które obejmują: przyjęcie europejskiego nakazu aresztowania, przeciwdziałanie finansowaniu terrorystów oraz porozumienie w sprawie wzajemnej pomocy prawnej z USA. UE wciąż rozwija współpracę w tej dziedzinie i ulepsza środki obrony.

UE prowadziła politykę przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia. Unia uzgodniła program działań, który zakłada podjęcie kroków mających na celu wzmocnienie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, środków zaostrzających kontrolę eksportu oraz zwalczających nielegalne przewozy i niedozwolone zaopatrzenie. UE chce doprowadzić do przestrzegania zapisów traktatów wielostronnych oraz wzmocnienia traktatów i postanowień dotyczących weryfikacji ich przestrzegania.

Unia Europejska i państwa członkowskie podjęły kroki zmierzające do zapewnienia pomocy w zakresie rozwiązywania konfliktów regionalnych oraz przywrócenia równowagi w państwach, które uległy rozpadowi, w tym na Bałkanach, w Afganistanie i w Demokratycznej Republice Konga. Przywrócenie dobrego rządu, wspierającego demokrację i umożliwiającego organom państwa zwalczanie przestępczości zorganizowanej, jest jednym z najbardziej skutecznych środków walki z przestępczością zorganizowaną w UE.



2. Budowanie bezpieczeństwa w naszym sąsiedztwie


3. Porządek międzynarodowy oparty na skutecznym multilateralizmie



8. Proces pokojowy na bliskim wschodzie po zimniej wojnie


Konflikty w Gwatemali po 1950......Data rezolucji ONZ.....


ABAKO (Stowarzyszenie Plemienia Bakongo),


OAS (Organizacja Tajnej Armii, OAS - założona w 1961, zaliczana do skrajnie prawicowych grup terrorystycznych, zwalczająca ideę przyznania niepodległości Algierii, która była w tym czasie częścią Republiki Francuskiej, zamieszkiwaną przez liczną mniejszość francuską.),


UNITA( Narodowy Związek na rzecz Całkowitego Wyzwolenia Angoli (União Nacional para a Independência Total de Angola) jest partią polityczną w Angoli. Partia została założona w 1966 roku przez Jonasa Savimbi.),

ZAPU( Afrykański Ludowy Związek Zimbabwe (ang. Zimbabwe African People's Union (ZAPU)) – partia polityczna w Zimbabwe utworzona w 1961, na której czele stanął Joshua Nkomo. )


FLN (Narodowy Front Wyzwolenia, Front de Libération Nationale (FLN), Dżabhat at-Tahrir al-Watanijja (arab. jجبهة التحرير الوطني) organizacja narodowo-niepodległościowa powstała w Algierii tuż po wybuchu powstania 1 listopada 1954 w wyniku przekształcenia się Rewolucyjnej Rady Jedności i Działania (CRUA) założonej w marcu 1954. FLN był organizacją o orientacji lewicowo-nacjonalistycznej powołującą się na doktrynę socjalizmu. Z jej inicjatywy powstała algierska Narodowa Armia Wyzwoleńcza (Armée de Libération Nationale, ALN), która doprowadziła do uzyskania przez Algierię niepodległości.) ,


FARC (FARC-EP (hiszp. Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – Ejército del Pueblo, pol. Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii - Armia Ludowa) – najstarsza, największa i o największym potencjale kolumbijska grupa partyzancka, która została utworzona w 1964, pierwotnie jako zbrojne skrzydło Kolumbijskiej Partii Komunistycznej.Na czele FARC do 2008 stał Manuel Marulanda Vélez znany pod przydomkiem "Tirofijo". Od 1997 roku FARC była zwalczana przez zbrojne prawicowe oddziały zwane AUC. Przez wiele krajów FARC uważana jest za organizację terrorystyczną, utrzymuje się m. in. z porwań dla okupu, handlu narkotykami. W 2008 roku ponad 4,8 mln Kolumbijczyków w całym kraju wzięło udział w manifestacjach przeciwko terrorystycznej działalności FARC, w szczególności przeciwko porywaniu dzieci i dorosłych dla okupu.),


ELN (Ejército de Liberación Nacional (ELN) (pol. Armia Wyzwolenia Narodowego) — lewicowa organizacja polityczno-wojskowa działająca od 1964 na terenie Kolumbii.

Jest drugą co do wielkości (po FARC) lewicową organizacją prowadzącą działania partyzanckie na terenie Kolumbii. Od grudnia 2005 roku prowadzi z rządem Kolumbii negocjacje pokojowe.)


3. integracja w nato po zimnej wojnie

Potrójne rozszerzenie

  1. przyjęcie nowych członków spośród byłych państw UW (szczyt w Madrycie 1997r., rozszerzenia w 1999 i 2004r.)

  2. instytucjonalizacja współpracy na rzecz stabilności i bezpieczeństwa ze wszystkimi innymi byłymi krajami postkomunistycznymi poprzez m.in. NACC( poźniej Radę Partnerstwa Euroatlantyckiego), program PdP, Rada NATO- Rosja, Karta o szczególnym partnerstwie NATO- Ukraina

3) rozszerzenie działaności operacyjnej na akcje spoza art. 5: konflikt na Bałkanach- interwencja w Bośni i Hercegowinie (1995r.) i w Kosowie (1999r.)


4. konflikty w am lac w ktorych udzial braly usa

Inwazja w Zatoce Świń – pierwszy kryzys karaibski; strony to antykomunistyczne siły emigrantów kubańskich z USA szkolonych przez CIA, które walczyły z siłami rewolucyjnymi na Kubie. W dniach 17 – 19 kwietnia 1961 roku miała miejsce nieudana próba przejęcia władzy na Kubie. Wojska interwencyjne pomimo początkowych sukcesów ostatecznie zostają pokonane przez wojska wierne Fidelowi Castro.

Kubański kryzys rakietowy (drugi kryzys karaibski, kryzys październikowy). Strony to USA kontra Kuba i ZSRR. W październiku 1962 roku, Amerykańskie samoloty szpiegowskie wykryły na Kubie wyrzutnie rakiet średniego zasięgu. Aby uniemożliwić zamontowanie rakiet na wyrzutniach, Amerykanie wprowadzają blokadę morską Kuby. Żądają również od ZSRR zdemontowania tych wyrzutni. Po długich i nerwowych rozmowach przywódców USA i ZSRR – Rosjanie zgodzili się zdemontować instalacje rakietowe i wycofać swoich „doradców wojskowych” z Kuby, w zamian Amerykanie obiecali nie instalować wyrzutni rakietowych w Turcji.

nterwencja wojsk miedzyamerykańskich na Dominikanie – strony konfliktu to prawica i lewica dominikańska, a także interwencyjne oddziały wojsk krajów Ameryki. Do interwencji doszło w kwietniu 1965 roku. Powodem była sytuacja wewnętrzna na Dominikanie po 1963 roku, kiedy w wyniku zamachu stanu władzę objęła grupa prawicowych wojskowych. Powodowało to opór społeczeństwa Dominikany i doprowadziło do wojny domowej. Kres tej wojnie położyła interwencja wojsk amerykańskich głównie USA. Po interwencji doszło do przeprowadzenia wyborów i uspokojenia sytuacji.

Interwencja wojsk USA w Grenadzie – stronami były radykalne oddziały lewicowe i siły zbrojne USA. Interwencja miała miejsce w październiku 1983 roku. Doszło wtedy do krwawego zamachu stanu na Grenadzie zorganizowanego przez lewicowe oddziały zbrojne, które zapowiedziały ścisłą współpracę z krajami socjalistycznymi, głównie z Kubą. Radykalizm działań komunistów był pretekstem do interwencji oddziałów USA. Powołane pod nadzorem Amerykanów nowe władze przywróciły porządek na wyspie.

Interwencja wojsk USA w Panamie. Do interwencji doszło w 1989 roku, powodem był Kanał Panamski, a w zasadzie kontrola nad tym niezwykle ważnym ze względów strategicznych regionem. W 1903 roku wyłączność na kontrolę nad kanałem uzyskały Stany Zjednoczone. W 1977 roku USA przekazały ją Panamie ale nie uspokoiło to sytuacji w tym kraju. W 1983 doszło do zamachu stanu i przejęcia władzy przez gen. Manuela Noriegę. Nieudolne rządy dyktatora, kryzys gospodarczy, napięcia społeczne, a przede wszystkim oskarżenia o handel narkotykami doprowadziły do interwencji zbrojnej USA w Panamie. Interwencja zakończyła się obaleniem dyktatora.

10. kryzys w nato:kiedy i dlaczego

Po zimnej wojnie, zniknął podział świata i przeciwnik będący racją bytu dla NATO

11. co to jest salt 1

Strategic Arms Limitation Treaty (SALT I) – pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (ang. Strategic Arms Limitation Talks) podpisany 26 maja 1972 roku między USA a ZSRR roku podczas wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w Moskwie. Podpisanie dokumentu poprzedziły dwustronne rokowania w latach 1969 - 1972.


Układ ten stanowił element dialogu amerykańsko-radzieckiego podczas zimnej wojny. Dotyczył redukcji systemów obrony przeciwrakietowej - ograniczono liczbę wyrzutni rakietowych do stu a do sześciu liczbę stacji radiolokacyjnych. Układ wszedł w życie 3 października 1972 r. SALT I był przełomem w stosunkach USA - ZSRR. W rzeczywistości układ ten stał się porażką USA, ponieważ naruszył równowagę strategiczną na korzyść ZSRR. Późniejszy marszałek Nikołaj Ogarkow przekonał Amerykanów, że nowy radziecki pocisk UR-100 (SS-11) jest bronią defensywną i jako taki nie podlega reżimowi tego traktatu (co mijało się z prawdą).

12. co to jest :cfe I, cfe IA, cfe II -> Traktaty o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie


13. przyczyny wojny w iraku

Wojna w Iraku rozpętana przez Stany Zjednoczone wzbudza obecnie bardzo żywe dyskusje na całym świecie i uznawana jest za niezwykle kontrowersyjną. Oficjalnie rząd amerykański głosi, że jest ona częścią międzynarodowej walki z terroryzmem. W pierwszej części tej walki amerykanie skupili się na działaniach skierowanych przeciwko Afganistanowi oraz Al-Qaedzie, szybko jednak okazało się, że plany amerykańskie są znacznie szersze. W jednym ze swych przemówień prezydent George W. Bush mianem "osi zła" nazwał trzy kraje azjatyckie: Koreę Północną, Irak oraz Iran. W ten sposób określił niejako wrogów Stanów Zjednoczonych. Amerykanie wstrząśnięci serią zamachów na World Trade Center długo nie mogli otrząsnąć się z traumy. Prawdopodobnie została ona wpisana w psychikę obywateli tego kraju. Reakcją ze strony władz na wydarzenia 11 września była akcja poszukiwania osoby odpowiedzialnej za te zbrodnicze czyny- Osamy ibn Ladena. Schwytanie terrorysty okazało się być jednak zadaniem nadspodziewanie trudnym. Nieustające poszukiwania nie przynosiły rezultatów. Ambicje Busha nie mogły pozostać niezaspokojone. Zdecydował się on zatem na przeprowadzenie akcji zbrojnej w Iraku rządzonym przez Saddama Husajna, którego dyktatura trwała nieprzerwanie od wielu lat. Oficjalnym powodem ataku była chęć zaprowadzenia demokratycznych rządów w tym bliskowschodnim kraju, jednak troska Ameryki o dobro ludności irackiej wydaje się bardzo mało wiarygodna i światowej opinii publicznej trudno w nią uwierzyć. Innym argumentem przemawiającym za koniecznością ataku na Irak była chęć rozprawienia się z Al-Qaedą, która według Amerykanów pozostawała w ścisłym związku z reżimem Saddama Husajna, będąc przez niego popierana. Nie udało się jednak uzyskać żadnych wiarygodnych danych potwierdzających tą tezę.


W celu przeprowadzenia akcji zbrojnej w Iraku Stany Zjednoczone potrzebowały militarnego wsparcia ze strony innych państw. Jako pierwsza swą pomoc zadeklarowała Wielka Brytania. W tej sytuacji Bush poczuł się znacznie pewniej.

Według nie potwierdzonych informacji współpraca terrorystów z Al-Qaedy z Irakiem miała trwać przez całe lata 90. minionego stulecia. Pogłoski mówiły również o tym, że kraj ten dysponuje bronią chemiczną, która jest w Iraku konstruowana, a następnie informacje o jej sposobie użycia przekazywane są organizacjom terrorystycznym. Tego typu rewelacje podane zostały do publicznej wiadomości przez Donalda Rumsfelda pełniącego funkcję sekretarza obrony narodowej Stanów Zjednoczonych. Nie przedstawił on jednak dowodów na potwierdzenie prawdziwości tych słów. Przez cały czas przygotowania do wojny i w czasie jej trwania prezydent USA i jego najbliżsi współpracownicy wysuwali szereg argumentów przemawiających przeciwko Irakowi i reżimowi Saddama Husajna, jednak zawsze argumenty te pozostawały bez pokrycia. Opierały się przeważnie na pogłoskach, spekulacjach i niepewnych źródłach. Jest rzeczą niebywałą i jednocześnie przerażającą, że zwykle przypuszczenia wystarczyły do wszczęcia tak krwawej wojny.

Przez pewien czas w mediach nieustannie pojawiała się informacja o zamiarze rozbrojenia broni chemicznej, którą to bronią miał rzekomo dysponować Irak. Argument ten tłumaczyć miał konieczność przeprowadzenia akcji zbrojnej. W jednej z publicznych wypowiedzi Collin Powell poinformował, że udało się zlokalizować wytwórnię broni chemicznej. Miejscem tym miał być iracki obóz Ansar. Kiedy jednak tuż po ogłoszeniu tej informacji dziennikarze przybyli we wskazane miejsce okazało się, że nic nie wskazuje na to by jakakolwiek broń miała tam być produkowana.

Amerykanie podejmowali bardzo wiele działań by udowodnić powiązania pomiędzy bliskowschodnimi organizacjami terrorystycznymi a rządem irackim. Tylko w ten sposób wszczęta wojna zyskałaby akceptację środowiska międzynarodowego. Nie udało się jednak przedstawić jednego naprawdę mocnego dowodu w tej sprawie.

Dlaczego zatem Stanom Zjednoczonym tak bardzo zależało na rozpętaniu wojny? Bardzo trudno uwierzyć, że Georgowi Bushowi zależało na przywróceniu demokracji w tym azjatyckim kraju. Na świecie istnieje więcej krajów, w których rządy niewiele wspólnego mają z demokracją związku z tym dlaczego Amerykanie pragnęli pomóc właśnie Irakijczykom?

Powyższe pytanie ma charakter retoryczny, wiadomo bowiem, że Stany Zjednoczone dostrzegły w tej wojnie możliwość potwierdzenia swych wpływów na Bliskim Wschodzie, udowodnienia po raz kolejny światu swej militarnej potęgi, a także opanowania obszarów zasobnych w najbardziej ceniony obecnie surowiec energetyczny na świecie- ropę naftową.


14. wymien porozumienia izraela z panstwami arabskimi

1949, 24 lutego–20 lipca – Izrael podpisuje porozumienia rozejmowe z 4 sąsiadującymi państwami arabskimi, kończące wojnę niepodległościową; Izrael uzyskuje o 50% większe terytorium niż plan podziału palestyny przyjęty przez ONZ; Jordania kontroluje Zachodni Brzeg Jordanu, a Egipt – Strefę Gazy, Jordania zostaje podzielona na sektor izraelski i jordański 

1983, 17 maja – Izrael i Liban podpisują w Kiryat Shmonie i Khaldeh porozumienie pokojowe 

1994, 4 maja – Rabin i Arafat podpisują w Kairze porozumienie o ustanowieniu Autonomii Palestyńskiej w Strefie Gazy i na obszarze Jerycha na Zachodnim Brzegu 

994, 26 października – Rabin i król Jordanii Husajn podpisują na przejściu granicznym Wadi Araba traktat pokojowy 
1995, 28 września – Rabin i Arafat podpisują tzw. porozumienie Oslo II, przewidujące rozszerzenie Autonomii Palestyńskiej na większą część Zachodniego Brzegu 

1997, 15 stycznia – Netanyahu i Arafat podpisują porozumienie o wycofaniu wojsk izraelskich z Hebronu 

2000, 11-25 lipca – Nieudany szczyt Barak-Arafat w Camp David przy bezpośredniej mediacji prezydenta USA Billa Clintona 

2003, 30 kwietnia – Waszyngton przedstawia szczegółowy plan pokojowy, tzw. „mapę drogową” 

15. na czym polegal konflikt w rwandzie

Konflikt w Rwandzie od I wieku zaczęły się tu osiedlać rolnicze plemiona Hutu. Na przełomie XV i XVI wieku, koczowniczo-pasterskie ludy Tutsi (Watutsi) podbiły te tereny (przejmując zwyczaje i kulturę Hutu), i utworzyły silne państwo plemienne Rwanda, z rozwiniętą administracją centralną, w której dominującą rolę odgrywała arystokracja feudalna. Rwanda dysponowała stałą armią podległą królowi. Król zawsze pochodził z klanu Njiginja, który miał wyłączność na bycie wojownikami. W latach 50. (z inicjatywy Belgów i ONZ) zaczęły powstawać pierwsze organizacje polityczne skupiające ludność murzyńską, m.in. Narodowa Unia Rwandy (reprezentująca Tutsi) oraz w 1957 r. Partia Emancypacji Ludu Hutu.Władze belgijskie podsycały konflikty pomiędzy nimi, co doprowadziło w 1959 r. do wybuchu wojny domowej, w wyniku której Tutsi stracili swoją pozycję. Ostatni władca Rwandy i jego urzędnicy zostali wypędzeni z kraju, a do władzy doszli liczniejsi Hutu. Nastąpił rozpad Urundi i Rwandy, proklamowano niepodległość. Po wygraniu wojny domowej, zwycięzcy Hutu dopuszczali się masowych masakr ludności Tutsi, ci więc masowo uciekali za granicę, do Burundi i Ugandy.W 1963 roku Tutsi podjęli zbrojną próbę odzyskania władzy, ale nie powiodła się ona i w rezultacie nastąpiły kolejne masakry, w których zginęło ok. 12 tys. ludzi. Ostateczne zwyciężyli Tutsi (będący mniejszością). 18 sierpnia 1994 FPR uznał wojnę za zakończoną i ogłosił jednostronne zawieszenie broni, w związku z tym Francja wycofała swoje wojska z Rwandy, część uchodźców powróciła do kraju.

16. wymien konflikty w Azji

Wojna w Korei

Wojny w Wietnamie

Wojna iracko-irańska

Wojna w Zatoce Perskiej

Wojna w Afganistanie

Wojna w Iraku

Konflikt Tybetańsko-Chiński

Konflikt Izraelsko-Palestyński

17. przyczyny rozpadu Jugosławii

· po śmierci Josipa Broz Tito w r. 1980 stopniowo odżyły w poszczególnych republikach Jugosławii tendencje nacjonalistyczne, skutecznie tłumione przez kilkadziesiąt lat przez reżim komunistyczny

· uprzywilejowana pozycja Serbów i dążenie innych narodów do emancypacji

· polityka przywódcy serbskiego Slobodana Miloszevicia, który dążył do utworzenia Wielkiej Serbii w przypadku niemożności utrzymania federacji jugosłowiańskiej

· różnice religijne – Serbowie, Czarnogórcy i Macedończycy są wyznawcami prawosławia, Chorwaci i Słoweńcy – katolicyzmu, zaś Bośniacy i Albańczycy – islamu

Przyczyny zewnętrzne rozpadu Jugosławii.

Przyczyny wewnętrzna rozpadu Jugosławii.

22.12.1990 - nowa konstytucja Chorwatów proklamująca Chorwację jako państwo narodowe i pozbawiająca Serbów statusu narodu konstytutywnego

23.12.1990 - referendów niepodległościowe w Słowenii

uzbrajanie oddziałów paramilitarnych w poszczególnych republikach

parlament w Chorwacji zatwierdza uchwałę, iż prawo federalne musi być zgodne z nową konstytucją



21. ile bylo spotkan wnp - spotykają się średnio dwa razy do roku… ale ile tych spotkań było?

23. etapy zblizania polski do NATO

Proces przystępowania Polski do NATO został zapoczątkowany w 1989 roku, po odzyskaniu przez Polskę suwerenności w realizowaniu polityki zagranicznej. W tym roku po raz pierwszy w historii NATO na obrady Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Rzymie zostali zaproszeni parlamentarzyści z Polski. Rok później Polska i NATO nawiązały stosunki dyplomatyczne. Po likwidacji Układu Warszawskiego (1991) i rozpadzie ZSRR Polska znalazła się przejściowo w strefie zmniejszonego bezpieczeństwa. W tej sytuacji uznano, że sojusz jest jednym z niezbędnych filarów bezpieczeństwa europejskiego i w 1992 oficjalnie sformułowano dążenie do uzyskania pełnego członkostwa w NATO. Mimo sprzeciwu Rosji Polska i pozostałe kraje tego regionu coraz bardziej integrowały się z paktem północnoatlantyckim. Jednak już w 1993 Borys Jelcyn oświadczył, że Rosja nie ma obiekcji odnośnie wstąpienia Polski do NATO.W 1994 roku Polska przystąpiła do programu ?Partnerstwo dla pokoju?, którego celem było przygotowanie do współdziałania wojskowego z krajami NATO przez wspólne ćwiczenia wojskowe i zwiększanie kontroli cywilnej nad siłami zbrojnymi. Kolejnym krokiem przybliżającym moment wejścia Polski do NATO było opowiedzenie się obradującego w Budapeszcie Zgromadzenia Północnoatlantyckiego za przyjęciem do NATO Polski, Czech, Węgier, Słowacji i Słowenii do końca 1998 roku. W Brukseli Polska podpisała Umowę między Państwami- Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego a innymi państwami uczestniczącymi w Partnerstwie dla Pokoju dotyczącą statusu ich sił zbrojnych oraz jej Protokół dodatkowy, sporządzone w Brukseli 19 czerwca 1995 roku. 11 grudnia Polska oficjalnie potwierdziła przyjęcie zaproszenia NATO do udziału w operacji IFOR w Bośni. Polscy żołnierze z 6. Brygady Desantowo - Szturmowej zostali włączeni w skład Brygady Nordyckiej, operującej w ramach amerykańskiej 1. dywizji pancernej. W 1996 przyjęto ustawy o cywilnej kontroli nad armią i strukturze Ministerstwa Obrony Narodowej. Przeprowadzono zmiany w samych siłach zbrojnych pod kątem przyszłego współdziałania z siłami NATO. Jednocześnie przeprowadzono zabiegi dyplomatyczne w celu uzyskania zgody państw NATO na przystąpienie Polski do sojuszu.

Badania przeprowadzone w Polsce w 1997 roku wykazały, że aż 90% ogółu Polaków opowiada się za wstąpieniem Polski do NATO. W tym samym roku sekretarz stanu USA Madeleine Albright zaprosiła 3 kraje: Polskę, Czechy i Węgry do rozmów na temat uzyskania członkowstwa. W listopadzie 1997 roku Polska po raz pierwszy wzięła udział w sesji wielostronnego planowania obronnego NATO, wyjaśniając sojusznikom szczegóły stanu swoich sił zbrojnych i infrastruktury obronnej oraz plany ich rozwoju w przyszłości. Po zakończeniu rokowań umowa akcesyjna została ratyfikowana przez parlamenty państw członkowskich oraz przez Sejm RP. Szefowie dyplomacji 16 państw NATO podpisali w Brukseli protokoły o przystąpieniu Polski, Czech i Węgier do Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Po ratyfikacji protokołów przez 16 parlamentów i następnie przystąpieniu trzech krajów do Traktatu staną się one formalnie pełnymi członkami Sojuszu dokładnie 16 grudnia 1997roku. W styczniu 1998 Polska po raz pierwszy uczestniczyła w cotygodniowym posiedzeniu Rady NATO (na szczeblu ambasadorów). Tematem obrad była sytuacja w Bośni. Przedstawiciel Polski poinformował o pracach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, której Polska przewodniczyła w 1998 roku. 12 marca 1999 roku w miejscowości Independence (USA) przez ministra Bronisława Geremka dokumentów ratyfikacyjnych o wstąpieniu Polski do NATO. Od tego momentu Rzeczpospolita Polska formalnie stała się członkiem NATO. W tym samym dniu Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski i inni najwyżsi przedstawiciele władz państwowych wzięli udział w ceremonii podniesienia na maszt flagi NATO na Placu Marszałka Piłsudzkiego w Warszawie. Ceremonię poprzedziła uroczysta zmiana wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W 1999, jeszcze w ramach programu ?Partnerstwa dla pokoju?, Prezydent RP, zwierzchnik Sił Zbrojnych Aleksander Kwaśniewski, na wniosek Rady Ministrów, wydał postanowienie o użyciu Polskiej Jednostki Wojskowej w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w składzie KFOR (Kosovo Force). Polscy żołnierze weszli w skład Brygady Nordyckiej i objęli swoją placówkę w Bośni. Będąc już pełnoprawnym członkiem paktu, Polska wydzieliła także batalion do sił KFOR, odpowiedzialnych za pokój i bezpieczeństwo w Kosowie.

24. gdzie i kiedy polska zglosila zastrzezenia do traktatu

ustanawiajacego konstytucje dla europy


Było to na szczycie w Porto Carras w Grecji. Polska nie chciała zmiany korzystnego dla niej systemu głosowania, przyjętego w 2000 roku na szczycie w Nicei. W Nicei przyznano Polsce prawie taką samą liczbę głosów w Radzie UE jak Niemcom, Francji, Wielkiej Brytanii i Włochom oraz niemal identyczne możliwości blokowania decyzji. Teraz jednak Konwent zaproponował, żeby wprowadzić "demokratyczny" system, uzależniający siłę głosu każdego państwa od liczby ludności. Polska miałaby w nim dwa razy mniej głosów niż Niemcy.

Warszawa liczyła także na odniesienie w preambule konstytucji do wartości chrześcijańskich oraz zastrzegła, że nie zakceptuje, by pogłębiana przez Unię współpraca w dziedzinie obrony stała się konkurencją dla NATO.


  1. Droga PL do NATO http://www.youtube.com/watch?v=bdEY5JIuI_4 , jutro pozbieram moje notatki i Sylwii w jedną całość dlatego teraz w ramach relaxu link do youtuba. ewentualnie na szybko z super wiarygodnego źródła:http://www.msz.gov.pl/Polska,droga,do,NATO,29331.html

  2. Gdzie i kiedy PL zgłosiła swoje zastrzeżenia do traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy:

Wydaje mi się, że chodzi o Jana Rokitę kiedy powiedział słynne zdanie: "Nicea albo śmierć". Hasło szybko podchwycone przez zachodnie media. Polski sprzeciw dotyczył nierównego podziału głosów wśród członków. Miejsce: szczyt w Brukseli, czas: 12-13 grudnia 2003r.

  1. Plan Ariasa

Plan pokojowy dla Ameryki Środkowej, opracowany w 1987r. przez S.O.Ariasa, zaakceptowany przez Gwatemalę, Salwador, Honduras, Nikaraguę i Kostarykę. Plan przewidywał przerwanie walk pomiędzy wojskami rządowymi, a partyzantami, szeroką demokratyzację życia politycznego, ogłoszenie amnestii dla więźniów politycznych oraz wstrzymanie obcej interwencji i pomocy militarnej. Jego realizacja doprowadziła do zakończenia wojny domowej w Nikaragui (demokratyczne wybory, demilitaryzacja Contras) i czasowego ustabilizowania regionu w Europie.

  1. Co to jest uczestnictwo w SM?

Zdolność do aktywności międzynarodowej, zdolność do zmieniania bądź utrwalania stanów rzeczy w środowisku międzynarodowym.

  1. Na czym poległy kontrowersje w ONZ w związku z interwencją w Korei?

Pierwsza dotyczyła złamania zasady jednomyślności, ponieważ RB 07.07.1950 pracując bez przedstawiciela ZSRR podjęła rezolucję wprowadzającą sankcje przeciw KRLD i powierzyła dowództwo sił zbrojnych ONZ USA. Te sformułowały "koalicję chętnych" z 16 państw. ZSRR sprzeciwiło się uruchomieniu sankcji wojskowych. Kolejna kontrowersja dotyczyła zmiany kompetencji ZO kosztem RB, gdy "chińscy ochotnicy" przyłączyli się do wojny po stronie KRLD. ZO uchwaliło rezolucję UNITING FOR PEACE 03.09.1950, która dała ZO możliwość działania na rzecz przywrócenia pokoju w razie braku zgody w RB. Gdy RB nie może podjąć decyzji, może być zwołana nadzwyczajna sesja w ciągu 24h, która większością 2/3 głosów zaleca zastosowanie zbiorowych środków przymusu. Sesja może być zwołana na żądanie 9 członków RB lub większości członków ONZ. Dzięki temu ZO uchwaliło 01.02.1951 rezolucję o uznaniu ChRL za agresor, a 18.04.1951 nałożyło embargo na dostawy do ChRL i KRLD broni, amunicji, sprzętu wojskowego, urządzeń do produkcji, transportu i paliw.

  1. Wymień 2 operacje USA w ramach wojny z terroryzmem. Podaj daty.

10.2001 - Afganistan - "Enduring Freedom"

20.03.2003 - Irak (USA z sojusznikami) - "Iraqi Freedom"

  1. Plan z Esquipilas.

?

  1. Jakie zmiany w polityce zagranicznej spowodowała pierestrojka?

Ocieplenie stosunków z USA i RFN, zgoda na zjednoczenie Niemiec (umowa w Stawropolu, deklaracja moskiewska), liberalizacja w stosunkach z krajami bloku komunistycznego, większa swoboda, układ INF z USA z 1987, START I (? Bo 1990), CFE,

  1. Przyczyny zewnętrzne rozpadu Jugosławii.

  1. Nowa koncepcja strategiczna NATO. Kiedy, na jakim forum, założenia.

Lizbona 2010, potwierdzenie art. 5, nowe wyzwania: terroryzm, cyberterroryzm, bezpieczeństwo energetyczne, rakiety dalekiego zasięgu (budowa systemu obrony przeciwrakietowej z Rosją i innymi partnerami), choć wciąż głównym zagrożeniem jest wojna konwencjonalna, obrona terytoriów i ludności przed rakietami balistycznymi

  1. Droga PL do UE

  2. 3 strefy bezatomowe, kiedy, gdzie, obszary.

1959 – konferencja waszyngtońska – obszar Antarktyki

1967 - układ z Tlatelolco - obszar Ameryki Łacińskiej

1967 – Londyn, Waszyngton, Moskwa – przestrzeń kosmiczna

1985 - układ z Rarotunga - obszar południowo-wschodniego Pacyfiku

1995 - układ z Bankoku - obszar południowo-wschodniej Azji

  1. Wymień w punktach różnice pomiędzy operacjami pokojowymi ONZ przed i po zakończeniu zimnej wojny.

Zimna wojna: tylko w określonej fazie konfliktu, ograniczają się do pilnowania przerwania ognia i realizacji postanowień pokojowych, obecność nie aktywność, broń tylko w samoobronie,

Teraz: znacznie więcej 22 w samej Afryce, szerszy wachlarz zadań, kompleksowy mandat: prewencja, wygaszanie i opanowywanie konfliktu, monitorowanie zawieszenia ognia, wielopoziomowe, wymuszanie posłuchu z użyciem siły, częste łamanie zasad Boutrosa Ghali,

  1. Wymień konflikty w Gwatemali po 1950.

  2. Przyczyny i skutki wojny w Kongo.

Dekolonizacja, nieformalny wpływ Belgii i USA, w efekcie konflikt między Lumumbą (premier) a Kasavubu (prezydent) secesja Katangi i Kasai, zamach stanu Mobutu 1960, skutki – dyktatura Mobutu, podsycanie konfliktu etnicznego między Hutu a Tutsi, powstaje Zair,

  1. Między jakimi państwami toczyła się wojna futbolowa?

Salwador - Honduras - 1969

  1. Skład kwartetu bliskowschodniego.

04.2002 - Madryt : USA, UE, ONZ, Rosja

  1. Pokój w Wietnamie.

Konferencja pokojowa w Paryżu 1972 – 1973

  1. Rozmowy pokojowe w wojnie o niepodległość Algierii.

rozpoczęcie rokowań pokojowych 18.05.1961 w Evian, a porozumienie w Evian kiedy Francja uznała niepodległość Algierii łącznie z Saharą to 18.03.1962

  1. Pakt z Rio/TRIAR podstawa utworzenia OPA 1947 wówczas 21 państw Unia Afrykańska – od 9.07.2002 zastępuje OJA, Akt założycielski Unii Afrykańskiej w Durbanie, 53 państwa

  2. Problem Korei po zakończeniu zimnej wojny.

  3. Jaka była reakcja NATO po 11 września?

Wojna z terroryzmem, oś zła

  1. Czym są misje petersberskie? Przez kogo i kiedy ustanowione?

19.06.1992 - Bonn - Deklaracja petersberska - upoważnienie UZE do stosowania środków zapobiegania konfliktom i opanowywania sytuacji kryzysowych włączając w to działania podejmowane przez KBWE i RB ONZ.

Misje petersberskie realizują art. V zmienionego Traktatu brukselskiego 1954, określają możliwość realizacji misji humanitarnych działań na rzecz przywrócenia pokoju przez UZE na i poza jej terytoriami na trytorium UE i poza jej granicami, teraz w ramach WPZiB

  1. Interwencje USA w Ameryce Łacińskiej.

  2. Daty układów o zakazie broni biologicznej i chemicznej.

  1. Przeciwko komu Erytrea poparła rząd trybunałów islamskich w 2006/2007?

Przeciw rządowi Somalii i potem interweniującej Etiopii.

  1. Rezolucje ONZ w konflikcie izraelsko-arabskim. Kiedy i czego dotyczyły

  2. Porozumienie w Dayton.

21.11.1995 - Na mocy porozumienia BiH miała się składać z Federacji Muzułmańsko-Chorwackiej (51%) i Republiki Serbów Bośniackich (49%) oraz z autonomicznego dystryktu Brcko, podległemu bezpośrednio rządowi centralnemu. Osoby oskarżone o ludobójstwo miały być wyłączone z życia publicznego. W BiH miało stacjonować ok. 60 tys. żołnierzy IFOR, czyli sił które miały zastąpić UNPROFOR.

  1. Porozumienia w ramach WNP.

Mechanizm bezpieczeństwa dla członków WNP, system bezpieczeństwa zbiorowego, sojusz wojskowy.

2002 - Kiszyniów - Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (następca Układu z Taszkientu)

2008 - stworzenie sił szybkiego reagowania

  1. Co to jest INF?

08.12.1987 - Waszyngton- USA ZSRR- Układ o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu, czyli likwidacja arsenałów rakietowych pocisków balistycznych pośredniego i średniego zasięgu obu stron oraz zakaz produkcji, przechowywania i używania.

  1. Porozumienia o ograniczeniach zbrojeń USA-ZSRR.

SALT I, START I, INF, CFE I, II

  1. Źródła zagrożeń w Azji Południowej i Pacyfiku.

  2. Źródła zagrożeń w Ameryce Południowej i Łacińskiej.

  3. EPBiO - jaki organ ustanowił i kiedy?

  4. Ponieważ w obliczu m.in. kryzysu w Jugosławii UZE i WPZiB okazały się zupełnie bezsilne i generalnie mało wydajnej WPZiB, w czerwcu 1999 w Kolonii uzgodniono Deklarację RE o umocnieniu wspólnej europejskiej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Przywódcy państw uznali, że EPBiO ma być narzędziem realizacji WPZiB, możliwość podejmowania decyzji o pełnym zakresie operacji zapobiegania konfliktom i zarządzania kryzysowego, autonomia działań, bez zależności od NATO, równoprawne uczestnictwo wszystkich krajów UE, przejęcie przez UE UZE, oficjalne ustanowienie grudzień 1999 w Helsinkach, NATO jak podstawa bezpieczeństwa, współpraca z ONZ, OBWE, RE,

Realizacja Europejskiego Celu Strategicznego – wojskowe przygotowanie do realizacji misji petersberskich (zgoda RB ONZ), 50-60tys żołnierzy do 2003, piechota, marynarka, lotnictwo, wydłużono do 2010,

  1. Co może zrobić UA w celu rozwiązania konfliktu?

Prawo do wysyłania misji pokojowych, obserwacyjnych oraz określanie momentów konfliktów zbrojnych. Przewidywane jest utworzenie stałych afrykańskich sił stabilizacyjnych oraz Wojskowego Komitetu Sztabowego

  1. Jak dzielimy operacje ONZ?

Peacemaking, peacekeeping, peacebuilding

Operacje pokojowe, humanitarne, wymuszające,

  1. Jakie cele broni narodowa polityka bezpieczeństwa?

  2. Kiedy i kto założył WNP?

08.12.1991 - Szuszkiewicz, Krawczuk, Jelcyn - Wiskula pod Brześciem na Białorusi

  1. Co to jest CFE, CFE-1A,

CFE - Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, 19.11.1990. Traktat wprowadzał ograniczenia na pięć rodzajów sprzętu wojskowego: czołgi, bojowe wozy piechoty, artyleria kalibru powyżej 100mm, bojowe lotnictwo oraz śmigłowce bojowe.

CFE-1A - Traktat o liczebności sił zbrojnych z 10.07.1992. Traktat wprowadzał jeszcze większe ograniczenia na pięć rodzajów sprzętu wojskowego.

ADAPTED CFE - 19.11.1999 - Stambuł - podpisano adaptowany traktat o konwencjonalnych siłach w Europie. Miał on usunąć limity blokowe i strefowe, wprowadzając w ich miejsce pułapy narodowe i terytorialne. Traktat nie wszedł w życie, ponieważ USA i inne państwa NATO odmówiły jego ratyfikacji do czasu jak Rosja wypełni dotychczasowe limity oraz zrealizuje zobowiązania przyjęte w Dokumencie końcowym konferencji OBWE w Stambule w 1999 (wycofanie wojsk z Gruzji i Mołdawy do 2002)

  1. Definicja roli międzynarodowej państwa.

Role międzynarodowe stanowią konkretyzację ról społecznych państw i innych uczestników SM. Mianem roli społecznej można określić zachowanie poszczególnych jednostek w ramach pozycji społecznych w stosunku do siebie nawzajem i z uwzględnieniem norm i oczekiwań społecznych. Pod pojęciem roli międzynarodowej państwa rozumieć można zatem zorganizowany i celowy system oddziaływań państwa na innych uczestników SM, będący funkcją jego subiektywnej oceny i wpływu środowiska zewnętrznego.

  1. 5 interwencji na podstawie roz. VII KNZ.

Korea 1950, Bośnia i Hercegowina UNIPROFOR 1992, Liberia UNMIL 2005, Somalia UNOSOM 1992, Sierra Leone UNAMSIL 2000, Ruanda UNAMIR 1994

  1. Przyczyny wojny w Iraku.

  2. Kryzys NATO.

  3. Przyczyny wewnętrzna rozpadu Jugosławii.

22.12.1990 - nowa konstytucja Chorwatów proklamująca Chorwację jako państwo narodowe i pozbawiająca Serbów statusu narodu konstytutywnego

23.12.1990 - referendów niepodległościowe w Słowenii

uzbrajanie oddziałów paramilitarnych w poszczególnych republikach

parlament w Chorwacji zatwierdza uchwałę, iż prawo federalne musi być zgodne z nową konstytucją

  1. Organizacje subregionalne w europie + daty powstania:



  1. \Subregionalne struktury współpracy w Afryce.

  1. Doktryna busha (główne założenia, dokumenty, lata)

Zasady polityki zagranicznej USA przyjęte po 11.09.2001, walka z terroryzmem, podział świata na 2 obozy: proamerykańskie – walka z terroryzmme, lub wspierające terrorystów, koncepcja wojny prewencyjnej, jako metody zapobiegającej zagrożeniom, mesjanizm, unilateralizm, militaryzm, prewencja, przykłady realizacji: atak na Afganistan („Trwała wolność” i Irak, dokumenty: Narodowa Strategia bezpieczeństwa 2002: promocja wartości demokartycznych, sojusz, współpraca na rzecz walki z terroryzmem, pokój zapewni wyeliminowanie terrorystów i tyranów

69. Współpraca rosyjsko - chińska (przykłady, przejawy, dziedziny)

B. dobre relacje od 1949 do poł. lat 50’, potem konflikt ideologiczny, poprawa relacji wraz z pierestrojką,

Wspólnie próbowały też zapobiec nałożeniu restrykcyjnych sankcji na Iran w związku z programem nuklearnym, sprzeciw wobec niepodległości Kosowa, Chiny i Rosja są uczestnikami 6-stronnych rozmów w sprawie programu nuklearnego Korei Północnej, wzrost wymiany handlowej, wspólne manewry wojskowe. Stosunki nieco ochłodziły się w wyniku wojny rosyjsko – gruzińskiej.

  1. zasady operacji pokojowych onz wg kogoś tam

Zgoda stron, bezstronność, zakaz użycia siły w celu innym niż samoobrona

III koszyk KBWE/OBWE i data "ludzkiego wymiaru" KBWE

Zawarty w Akcie końcowym KBWE 1975 (Helsinki) postanowienia dotyczące ludzkiego wymiaru stosunków między państwami uczestniczącymi w konferencji. Kraje "realnego socjalizmu" przyjęły w ten sposób na siebie, jeśli nawet nie prawne, to moralno-polityczne zobowiązania do respektowania praw człowieka w zamian za akceptację przez Zachód polityczno-terytorialnego status quo w Europie i przyznanie szerszych możliwości współpracy gospodarczej. Dotyczył 4 dziedzin: kontaktów międzyludzkich – zwiększenie zakresu swobody; informacji – poprawa przepływu i swobody wymiany; współpracy i wymiany w dziedzinie kultury i edukacji

  1. Ustanowienie EPBiO

Ponieważ w obliczu m.in. kryzysu w Jugosławii UZE i WPZiB okazały się zupełnie bezsilne i generalnie mało wydajnej WPZiB, w czerwcu 1999 w Kolonii uzgodniono Deklarację RE o umocnieniu wspólnej europejskiej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Przywódcy państw uznali, że EPBiO ma być narzędziem realizacji WPZiB, możliwość podejmowania decyzji o pełnym zakresie operacji zapobiegania konfliktom i zarządzania kryzysowego, autonomia działań, bez zależności od NATO, równoprawne uczestnictwo wszystkich krajów UE, przejęcie przez UE UZE, oficjalne ustanowienie grudzień 1999 w Helsinkach, NATO jak podstawa bezpieczeństwa, współpraca z ONZ, OBWE, RE,

Realizacja Europejskiego Celu Strategicznego – wojskowe przygotowanie do realizacji misji petersberskich (zgoda RB ONZ), 50-60tys żołnierzy do 2003, piechota, marynarka, lotnictwo, wydłużono do 2010

  1. Zasady pancha shila

Pięć zasad pokojowego współistnienia, zawartych w preambule chińsko--indyjskiego traktatu w sprawie Tybetu z 29 kwietnia 1954 roku. Zasady te to:

1) wzajemne poszanowanie integralności terytorialnej i suwerenności,

2) wzajemna nieagresja,

3) wzajemna nieinterwencja w sprawy wewnętrzne,

4) równość i obopólne korzyści,

5) pokojowe współistnienie

Miał stanowić podstawy pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Zasady pancha shila zostały przyjęte i rozwinięte przez Ruch Państw Niezaangażowanych na konferencji w Bandungu w kwietniu 1955 roku oraz przez państwa uczestniczące w procesie KBWE w Akcie Końcowym z 1975 roku, stając się tym samym powszechnie akceptowanymi zasadami stosunków międzynarodowych.

  1. wymien etapy zjednoczenia Niemiec

Wizyta Honeckera w RFN 1987, Obalenie muru berlińskiego 1989 i 10 punktowy plan Kohla (m.in. pomoc dla NRD, stopniowe dążenie ku federacji), , 1990 rozmowy 2 + 4 (USA, UK, Francja, ZSRR/Rosja), umowa w Stawropolu (Kohl i Grobaczow – ZSRR zgadza się w zmian za kredyty i bliską współpracę gosp. oraz redukcję potencjału militarnego Niemiec), układ o osttecnzym uregulowaniu sprawy Niemiec, 3.10.1990 oficjalne zjednoczenie

  1. wymien instrumenty Wspolnej polityki zagranicznej i bezpieczenstwa

Zapisane w TUE, wg Traktatu amsterdamskiego:

  1. gdzie walczyli sandinisci z kims tam

W Nikaragui (gł. w stolicy Mangui) lewicowy ruch partyzancko – rewolucyjny obalił reżim skorumpowanego klanu Somozów w 1979

  1. na czym polegal konflikt w Rwandzie

Społeczeństwo Rwandy było zdominowane przez 2 duże grupy społeczne – rolników Hutu i pasterzy Tutsi. Przez wiele lat Tutsi stanowili elitę społeczną, której byli podporządkowani Hutu, miedzy grupami narastały antagonizmy. W wyniku wyborów przewagę zdobyli Hutu, którzy rozpoczęli ataki na Tutsi. Tutsi dążyli do odzyskania władzy. Po wypadku samolotowym z prezydentem Habyamiranem na pokładzie w kwietniu 1994, rozpoczęła się rzeź Tutsi. Dopiero interwencja UNAMIR oraz RMF pod wodzą Paula Kagame, totalna nieskuteczność ONZ

  1. wymien konflikty w Azji – gorący front zimnej wojny

Obecnie ataki terrorystyczne, partyzantka itd.

  1. daty powstania opa, oja i ile maja członków

OPA 35/1948 Bogota, OJA (klub dyktatorów) 53/1963

  1. kiedy byla inwazja w zatoce swin – data

1961

  1. czego dotyczyl plan vensa-owena

W konflikcie serbsko – chorwackim 3.I.1993- przewidywał utworzenie 10 obdarzonych szeroką autonomią prowincji, przy zachowaniu centralnego rządu. Wszystkie miały mieć mieszany skład etniczny. Każda z trzech społeczności miała przeważać w 3 prowincjach. Projekt ten był niekorzystny dla Serbów, ponieważ ich regiony nie były położone wzdłuż granicy z Serbią. Mimo tego, iż Serbowie mieli oddać wg. planu ok.39% ziem Radowan Karadzić zgodził się, by stał się on podstawą pertraktacji. Chorwaci przyjęli plan w całości. Plan został jednak odrzucony w referendum przez społeczność serbską

  1. dopasowywanie nazwisk do kraju (Tudjman Chrowacja, Lumumba Kongo, Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga Kongo/Zair, Mugabe Zimbabwe, Nehru Indie, Noriega Panama, Armas Gwatemala, Ho Chi Minh Wietnam, Taylor Liberia)



Wyszukiwarka