Zgapa.pl Oryginalny tekst: http://www.zgapa.pl/data_files/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=2065

Bezpośrednie i pośrednie dowody o ewolucji człowieka

POŚREDNIE

Przedmiotem badań anatomii porównawczej jest porównywanie układów (np. oddechowego, krążenia, nerwowego) i narządów (np. serca, mózgu, kończyn), jak też szczątkowych organów, w różnych grupach roślinnych lub zwierzęcych celem wykrycia pokrewieństwa między nimi i ustalenia kierunku rozwoju w przyszłości. Analizując rozwój np. płuc, serca i mózgu u kręgowców można wykazać istnienie zasadniczego planu budowy tych narządów. [[Analiza]] narządów szczątkowych dostarczana przez anatomię porównawczą pozwala przytoczyć inne przykłady ewolucji.

Embriologia to [[nauka]] o rozwoju zarodka i płodu. Rozwój embrionalny dostarcza wielu dowodów pokrewieństwa i podobieństwa organizmów. Przykładem rekapitulacji jest powstawanie np.:? u zarodka ssaka najpierw przednercza, później pranercza i w końcu [[nerki]] ostatecznej;? u zarodka ssaka kolejno serca dwudziałowego (jak u ryb), trójdziałowego (płazów), trójdziałowego z niepełną przegrodą w komorze (gadów) i w końcu czterodziałowego (ptaki, ssaki);? stadium trochofory występujące w rozwoju mięczaków i pierścienic;? rozwój szczelin skrzelowych u zarodków płazów, gadów i ssaków. [[Biochemia]] i [[fizjologia]] dostarczają dowodów na ogólne [[pokrewieństwo]] i wspólne pochodzenie wszystkich istot żywych na Ziemi. Dowodem świadczącym o jedności świata organicznego są np.:? [[podobieństwo]] budowy dwóch związków białkowych (barwników) ? chlorofilu typowego dla roślin (Mg +) i hemoglobiny typowej dla zwierząt (Fe2+);? podobny skład chemiczny płynów ustrojowych (krwi, limfy) różnych zwierząt (bezkręgowców, kręgowców) i wody oceanicznej, dotyczący ilości Na, K, Ca, Mg, Cl (wskazujące na wspólne praśrodowisko życia);? reakcje serologiczne (oddziaływanie białkowy antygen-przeciwciało), wskazujące na [[stopień]] podobieństwa budowy białek, a tym samym [[stopień]] pokrewieństwa różnych zwierząt;? sekwencja aminokwasów w cytochromach c, wykazująca tym większe [[podobieństwo]], im bliżej spokrewnione są organizmy;? uniwersalny kod genetyczny;podobna budowa monomerów [[białka]] (aminokwasów) i kwasów nukleinowych (nukleotydów);- podobne mechanizmy replikacji DNA i [[RNA]], transkrypcji i translacji;- mechanizmy oraz [[przebieg]] mitozy i mejozy;- komórkowa budowa organizmów eukariotycznych.

BEZPOŚREDNIE

Podstawowe typy organizmów o twardych elementach budulcowych pojawiły się dopiero w kambrze ? pierwszym okresie ery paleozoicznej. Do wyobraźni ludzi najbardziej przemawiają bezpośrednie dowody w postaci [[skamieniałości]] (odcisków w materiale skalnym albo skamieniałych szczątków). Aby materiały kopalne miały pełną [[wartość]] naukową, należy prawidłowo ocenić ich [[wiek]] bezwzględny. Można tego dokonać na kilka sposobów, ale obecnie najbardziej rozpowszechnione są [[metody]] wykorzystujące znajomość okresów połowicznego rozpadu niektórych pierwiastków promieniotwórczych, takich jak [[potas]], [[argon]] czu uran. Przykładowo tzw. [[metoda]] potasowo-argonowa (40K ?> 4()Ar) wykorzystuje [[fakt]], że [[czas]] połowicznego rozpadu tych pierwiastków wynosi aż 1,33 x 10 do 9 lat. W ten sposób można więc datować szczątki dorównujące wiekiem naszej planecie (ściślej mówiąc [[metoda]] ta pozwala oznaczać [[wiek]] skał, w (lub przy) których znajduje się [[materiał]] paleontologiczny)