Propozycje na Dzień Myśli Braterskiej

Tak się składa, że 22 lutego to rocznica urodzin zarówno założyciela skautingu, Roberta Baden-Powella, jak i jego żony Oliwii, twórczyni guidingu (zwanego niezupełnie prawidłowo “skautingiem żeńskim”). Skauci całego świata obchodzą ich urodziny jako Dzień Myśli Braterskiej - zwyczaj ten zapoczątkowały dziewczęta, dopiero później rozszerzył się on na całą wspólnotę skautową. W tym dniu guidki i skauci przesyłają sobie pozdrowienia, odwiedzają się wzajemnie na zbiórkach, szczególnie dbają o pogłębienie braterstwa w drużynach. Braterstwo jest przecież - obok służby i pracy nad sobą - jedną z trzech podstawowych zasad skautingu.

Nie wiedzieć czemu w wielu polskich drużynach Dzień Myśli Braterskiej (a zresztą i masa innych ważnych dni) wygląda mniej więcej tak. Do harcówki (choćby pogoda w lutym wyjątkowo zachęcała do zajęć na powietrzu) schodzi się drużyna. Wszyscy są śmiertelnie poważni, niemal smutni. Drużynowy intonuje jakąś pieśń (z reguły tzw. nastrojową - czyli bardzo poważną), potem mówi jeszcze poważniejszą gawędę - a im dłużej mówi o braterstwie, tym bardziej robi się smutny. Potem znów smętny śpiew jakiejś bardzo ideowej piosenki... Dość!

Nie wiem, kiedy dotrze do ciebie ten numer “Propozycji” - mam nadzieję, że do 22 lutego będzie jeszcze trochę czasu. Zastanów się, jak zorganizować świętowanie tego dnia w sposób niebanalny - ale tak, by twoi harcerze dobrze go zapamiętali. Przedstawiam ci trzy różne propozycje.

Propozycja 1

We własnym gronie

Jest to propozycja przede wszystkim dla drużyn nowych, niedawno powstałych, w których harcerki i harcerze jeszcze nie do końca się znają. Dzień Myśli Braterskiej jest świetnym sposobem na zintegrowanie drużyny. Postaraj się odejść od opisanego wyżej standardu - i zrób zbiórkę wesołą. Pamiętaj jednak, że to nie zabawa jest twoim celem. Chodzi bowiem o to, by uczestnicy zbiórki lepiej się poznali, poczuli radość płynącą ze wspólnego działania, przełamali bariery, które im taką współpracę uniemożliwiają, zrozumieli, na czym polega braterstwo. Przygotuj możliwie dużo odpowiednich gier i zabaw. Na przykład:

• Dobierzcie się dwójkami. Dowiedz się jak najwięcej (ponad to, co już wiesz) o swoim partnerze, a następnie przedstaw go wszystkim. On niech zrobi to samo - i tak po kolei. Potem można urządzić konkurs na najlepszego znawcę drużyny - np. Kto w drużynie ma trzech braci? Czyja mama pracuje w szpitalu? Kto śpiewa w chórze?

• Niech każdy znajdzie wśród uczestników zbiórki jak najwięcej osób podobnych do niego - kolorem włosów, oczu, wzrostem, imieniem (pierwszym i drugim), literami w nazwisku, liczbą rodzeństwa, zawodami rodziców, okularami lub ich brakiem itp.

• Rozdaj zastępom krzyżówkę bez wpisanych haseł, z rozwiązaniem “BRATERSTWO”. Każdy zastęp niech uzupełni diagram - ale tak, by hasła wiązały się właśnie z braterstwem. Potem porozmawiajcie przez chwilę o tym, jak można rozumieć to słowo i co z tego wynika dla waszego codziennego życia.

Propozycja 2

Zaprośmy kogoś

Harcerze wychowują się w działaniu - trudno byłoby więc krzewić braterstwo tylko mówiąc o nim. Dlatego dobrym zwyczajem jest wzajemne zapraszanie się drużyn na zbiórkę z okazji Dnia Myśli Braterskiej. Umówcie się - może w tym roku wy zaprosicie jakąś drużynę do siebie, a za rok pójdziecie z rewizytą? Program takiego spotkania można ułożyć na dwa sposoby:

• Możecie poświęcić wspólną zbiórkę po prostu prezentacji środowisk - nauczyć się wzajemnie ulubionych piosenek waszych drużyn, obejrzeć slajdy z ostatnich obozów, pokazać (i obejrzeć) scenki obrazujące najciekawsze wydarzenia z życia drużyny.

• Możecie też po prostu zrobić (podobnie jak w propozycji 1) zbiórkę na wesoło, tyle że wspólną. Można tu wykorzystać na przykład konwencję jakiegoś znanego teleturnieju. Zastanówcie się jednak poważnie, planując rywalizację. Znam przypadki, że takie spotkanie zamiast zintegrować, tylko skłóciło obie uczestniczące w zbiórce drużyny. Dlatego pomyśl, czy nie można na przykład zorganizować współzawodnictwa w grupach mieszanych.

Jeśli działacie w szczepie - sprawa jest prosta: organizujecie “braterską” zbiórkę z jedną z drużyn waszego środowiska. Jeśli nie - zaproście drużynę z sąsiedniej szkoły czy osiedla. A może zorganizujecie wspólną zbiórkę z drużyną z innej organizacji harcerskiej?

Propozycja 3

Po skautowemu

Dzień Myśli Braterskiej jest też świetną okazją do wprowadzenia harcerzy w tematykę skautową i uświadomienie im przynależności do ruchu skautowego (dziewczęta - do WAGGGS: Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek, chłopcy - do WOSM: Światowej Organizacji Ruchu Skautowego). Jest to przecież święto obchodzone przez guidki i skautów całego świata.

• Zapoznaj harcerzy (w formie gier, nie wykładu!) z symboliką lilii i koniczyny - znakami WOSM i WAGGGS.

• Nauczcie się pozdrowienia skautowego i najprostszych zwrotów w kilku językach. A może (w nieco starszej drużynie) będzie można urządzić konkurs ze znajomości języków obcych?

• Niech każdy zastęp wcieli się w reprezentację skautów z innego kraju - przygotowując odpowiednie stroje, potrawy narodowe, piosenkę lub taniec do nauczenia innych. Materiałów poszukajcie w bibliotekach - a przy okazji (choć nie wiąże się to z braterstwem) może to sposób również na to, by harcerze nauczyli się z nich korzystać?

O czym trzeba zawsze pamiętać?

• Tradycyjnie dzień 22 lutego to w naszym Związku dzień “akcji Grosik”. Wszyscy członkowie ZHP zbierają w tym dniu pieniądze na potrzeby Centrum Zdrowia Dziecka. Nazwa pochodzi od tego, że nawet gromadząc symboliczną kwotę od każdego zucha, harcerki, harcerza, instruktorki i instruktora możemy zebrać dużą sumę i w ten sposób pomóc w leczeniu chorych dzieci. W najbliższej akcji “Grosik” zbierać będziemy pieniądze na zestaw urządzeń diagnostycznych o wartości około 80 000 złotych. Dla każdego z nas jest to suma ogromna, wprost niewyobrażalna - ale łatwo policzyć, że jest to mniej więcej 20 groszy od jednej osoby należącej do ZHP. Najprościej byłoby po prostu zrobić dodatkową składkę - ale dużo bardziej po harcersku będzie po prostu zarobić pieniądze na ten cel. Warunek jest jeden - pieniądze mogą pochodzić wyłącznie od członków ZHP, nie wolno organizować na ten cel np. kwest ulicznych. Jeśli chcecie zarobić sami na akcję “Grosik” - na zbiórce z okazji Dnia Myśli Braterskiej znajdźcie chwilę czasu na uroczyste ogłoszenie, jak suma została zebrana i na co zostanie przeznaczona.

• Jest dobrym skautowym zwyczajem, że skauci i całe drużyny przesyłają sobie z okazji Dnia Myśli Braterskiej kartki z pozdrowieniami. Mogą to być kartki zaprojektowane i wydrukowane w drużynie (w większych hufcach może to być nawet pomysł na akcję zarobkową!), możecie też zrobić je sami ręcznie. Wygląd kartki zależy od waszej inwencji. Utarło się umieszczać na takich pozdrowieniach symbole harcerskie i cytaty z pism wielkich postaci skautingu i harcerstwa, oczywiście na temat braterstwa. Szczególnie cenionym motywem jest symbol tego dnia (i skautowy symbol braterstwa) - węzeł płaski. Wyślijcie te kartki do pozostałych drużyn waszego hufca, do drużyn, które mieliście okazję poznać na różnych imprezach, do swoich władz harcerskich, do sojuszników drużyny - to tylko przykłady. Niech wasza lista będzie jak najdłuższa!

Dzień Myśli Braterskiej jest tylko raz w roku. Zadbaj jednak o to, by twoi harcerze pamiętali o tym, że “Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza” również w ciągu 364 pozostałych dni. 22 lutego ma być przypomnieniem, a nie jednorazową akcją!

hm. Jerzy Rzędowski

Uwaga od redakcji strony www

Niniejszy tekst powstał na potrzeby kwartalnika “Propozycje” kilka lat temu. Fragment o centralnej akcji Grosik jest nieaktualny, ale postanowiłam go zostawić, by pokazać jak to było kilka lat temu.

E.Pr.