PRAWIDŁOWE ODDYCHANIE

Każdy człowiek wykonuje w ciągu dnia około 20 tysięcy wdechów i wydechów, przeciętnie 15 – 16 razy na minutę. Robimy to nieświadomie, niezależnie od naszej woli, a pomimo tego oddychamy nieprawidłowo.

Tymczasem poświęcając trochę czasu na opanowanie techniki oddychania, możemy nie tylko zwiększyć pojemność swoich płuc, ale również poprawić samopoczucie oraz... efektywność nauki.

Oddychanie pozornie wydaje się nieskomplikowane – jest przecież nieodłączną częścią naszego życia – i właściwie go nie zauważamy. Co prawda obserwujemy, że każde przeżywane uczucie wywołuje zmianę oddechu, ale z doświadczenia wiemy, że i te procesy są regulowane automatycznie (przez układ wegetatywny naszego organizmu). O ile jednak nie jesteśmy w stanie świadomie przyspieszyć rytmu serca, o tyle oddychaniem możemy – i często to robimy – sterować świadomie. Na przykład w sytuacji silnego poruszenia emocjonalnego, kiedy oddech jest płytki i przyspieszony, możemy zacząć oddychać wolniej i w rezultacie – uspokoić się. Okazuje się więc, że można pracować nad swoimi emocjami, wykorzystując zmiany częstotliwości i głębokości oddychania. Chińska mądrość głosi, że oddychanie jest pomostem pomiędzy tym, co świadome a tym, co nieświadome. Skoro więc ten odruchowy proces ma tak doniosłe znaczenie, przyjrzyjmy się mu bliżej.

Oddychanie jest jedną z trzech czynności organizmu bezpośrednio decydujących o życiu. Polega na dostarczaniu komórkom tlenu i wydalaniu na zewnątrz dwutlenku węgla. To czynność, której organizm uczyć się nie musi – wykonuje ją automatycznie. Jednak zazwyczaj oddychamy bardzo płytko, wykorzystując w niewielkim stopniu pojemność naszych płuc. Nieprawidłowości oddechu powodują zmęczenie, złe samopoczucie, a nawet choroby. Dodajmy do tego często przeludnione pomieszczenia, w których pracujemy na co dzień. Już po 10 minutach przebywania w nich gwałtownie rośnie stężenie dwutlenku węgla i substancji pogarszających wartość higieniczną powietrza.

Konieczność pracy nad umiejętnością dobrego i skutecznego oddychania wydaje się więc oczywista. Dobrego, to jest takiego, które ułatwi pracę serca, polepszy mechanizm przemian ustrojowych i poprawi stan naszego samopoczucia.

Można wyróżnić trzy rodzaje oddychania. U mężczyzn występuje oddychanie przeponowe, czyli brzuszne, u kobiet – piersiowe. Rzadko wykorzystujemy oddychanie środkowe – żebrowe. O typie oddychania decyduje udział określonych grup mięśniowych. Są to m.in. mięśnie międzyżebrowe, klatki piersiowej, przepona, mięśnie jamy brzusznej. Oddychanie idealne to takie, które łączy w sobie wspomniane wcześniej typy: począwszy od oddychania brzusznego, poprzez środkowe, na piersiowym skończywszy. Nauka prawidłowego oddychania polega na „dołączeniu” do typu oddychania dla nas charakterystycznego pozostałych dwóch, tak aby osiągnąć pełen oddech.

Znawcy przedmiotu zalecają wykonywanie ćwiczeń oddechowych kilka razy dziennie: po przebudzeniu, w drodze do pracy czy szkoły, podczas pracy i w trakcie ćwiczeń sportowych. Ćwiczenia oddechowe polegają przede wszystkim na kontroli procesu oddychania. Ważne jest, aby w trakcie nauki prawidłowego oddychania odpowiednio się skoncentrować – czy to na fragmencie książki, którą właśnie się czyta, czy też na czymś kolorowym znajdującym się w zasięgu wzroku, np. na klombie. W efekcie wykonywania ćwiczeń możemy osiągnąć wyostrzenie obrazu (np. tekstu w książce) i zwiększenie jaskrawości kolorów (np. kwiatu), jasność myślenia, łatwość kojarzenia faktów, zapał do pracy i koncentrację, a także poczucie panowania nad swoimi emocjami. Ćwiczenia można wykonywać stojąc, leżąc na plecach czy na boku, siedząc, klęcząc. Zawsze jednak pozycja musi być wygodna i zapewniająca relaks.

O wdechu myślimy jak o uzupełnianiu zapasu pozytywnej energii, zaś wydech utożsamiamy z pozbywaniem się energii negatywnej. W trakcie sesji ćwiczeń oddechowych wykonujemy tzw. pełne oddechy, a więc początkowo nabieramy powietrza tylko wydymając brzuch, następnie powoli rozluźniamy mięśnie splotu słonecznego, powoli pozwalając unosić się przeponie, by w końcu „przesunąć” powietrze do klatki piersiowej. Wydech zaczynamy od wciągania brzucha, następnie wypuszczamy powietrze ze środkowej, a na końcu z górnej partii płuc.

Warto wykonać kilka takich sesji oddechowych. Z czasem, kiedy dojdziemy do wprawy, możemy zwiększać ich częstotliwość – chodzi przecież o to, by prawidłowe oddychanie weszło nam w nawyk. Weźmy zatem naprawdę głęboki oddech...

Zapomniana sztuka

Niestety straciliśmy tę umiejętność wraz z rozwojem cywilizacji. Prawidłowe oddychanie stało się zapomnianą sztuką. Nieprawidłowy, zbyt płytki oddech jest chyba najbardziej rozpowszechnioną ułomnością współczesnego człowieka. Oddychamy szybko, krótko, płytko, dostarczając płucom i krwi jedynie najpotrzebniejszą dawkę tlenu. Jest to zaledwie około pół litra powietrza na oddech. Przy czym należy pamiętać, że pojemność płuc dorosłego człowieka to około sześć litrów. To niby-oddychanie powoduje wiele dolegliwości, a nawet chorób. Człowiek nieprawidłowo oddychający czuje się zwykle źle, brak mu jasności widzenia i koncentracji, szybko się męczy i często cierpi na bóle głowy. W wielu religiach i kulturach oddychanie cieszy się zasłużonym szacunkiem. Jest ono traktowane nie tylko jako zwykła reakcja chemiczna organizmu, lecz skomplikowany energetycznie proces, który rozgrywa się nie tylko na poziomie fizycznym. Właściwie wszystkie systemy filozofii Wschodu – joga i kung fu, tao i buddyzm – przywiązują wielką wagę do prawidłowego oddychania. Oddychanie płci Mężczyźni oddychają zwykle inaczej niż kobiety. U mężczyzn działa przede wszystkim brzuch; jest to tak zwane oddychanie dolne. Przepona ulega opuszczeniu, a brzuch wypięciu. I na tym najczęściej się kończy. Oddech jest płytki i krótki. Kobiety z kolei oddychają od razu klatką piersiowa; jest to tak zwane oddychanie górne. Przepona podnosi się, brzuch ulega wciągnięciu, a schwytane powietrze wędruje od razu do płuc. Oddychanie kobiece też jest płytkie i nieprawidłowe. Obu tym modelom brak oddychania środkowego, które jest etapem przejściowym między fazą dolną a górną. Prawidłowy oddech polega na wciągnięciu powietrza brzuchem, po czym uruchomieniu przepony, która przenosi powietrze z brzucha do piersi. Jest to więc proces dwuetapowy. I właśnie tej dwuetapowości brakuje niemal wszystkim tym, którzy oddychają nieprawidłowo. Takiego oddychania należy się nauczyć. Oczywiście ideałem byłoby, gdyby ludzie zawsze tak oddychali, ale jest to raczej niemożliwe. Ważne jest więc, by w odpowiednich chwilach, zwłaszcza gdy można się zrelaksować, gdy jest się na świeżym powietrzu, w lesie, nad wodą, dotleniać organizm przez ćwiczenia prawidłowego oddychania. Wdech – wydech Wszystko powinno odbywać się powoli. Powolne, głębokie zaciągnięcie powietrza przez nos do brzucha, potem przeniesienie go do klatki piersiowej, którą warto rozszerzyć odciągnięciem ramion. Powietrze należy następnie krótko przytrzymać w płucach i zacząć także powoli, jeszcze wolniej niż następował wdech, wypuszczać, zawsze ustami i to najlepiej zaciśniętymi jak do gwizdania. Trzeba też pamiętać o maksymalnie pełnym wydechu aż do wystąpienia odczucia silnego braku powietrza. Nieprawidłowe, płytkie oddychanie powoduje bowiem, że w naszych płucach wciąż zalega około 1,5 litra nie wymienianego powietrza. Powolny i głęboki wydech oczyszcza płuca. Reasumując: należy rozpocząć od oddychania dolnego, a następnie uruchomieniem przepony przejść etapem środkowym do oddechu górnego. Oddychanie tylko dołem lub tylko górą jest nieprawidłowe. Sama gimnastyka oddechu wcale nie jest trudna. Dość łatwo jest więc nauczyć się prawidłowego oddychania, problem polega głównie na tym, by o nim pamiętać. Zwykle oddychanie jest czynnością bezwiedną. Prawidłowe oddychanie jest – odwrotnie – ćwiczeniem całkowicie uświadomionym. Jasność, szybkość, siła Prawidłowe oddychanie to przede wszystkim dobre dotlenienie organizmu. Dzięki temu dobrze działają wszystkie jego organy, gdyż wszystkie wymagają odpowiedniej dawki tlenu. Dotlenienie wpływa też na umysł, ponieważ dobrze dotleniony mózg szybciej zwalcza zmęczenie, jest jaśniejszy, co człowiek odczuwa przede wszystkim jako wzmożoną zdolność do wysiłku i koncentracji. Ciało przepełnione tlenem staje się też silniejsze, o czym świadczy na przykład fakt, że zawodnicy uprawiający sporty walki lub sporty siłowe zwykle tuż przed wzmożoną aktywnością wykonują nawet bardzo forsowne ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia takie należy stosować codziennie kilka razy w seriach po kilka oddechów. To gwarantuje, że organizm zostanie prawidłowo dotleniony, a płuca oczyszczone. Dobry oddech jest wyśmienitym, niestety bardzo rzadko stosowanym lekiem na stres i zmęczenie, na bóle głowy, problemy z zasypianiem, brak koncentracji, drażliwość i wiele innych dolegliwości. Pozwala zacząć żyć pełnią życia. Źródło: Promenady Sukcesu Wiosna 2008

Prawidłowe oddychanie sprawia, że komórki mózgowe są dotlenione, a zbędne ilości dwutlenku węgla wyeliminowane. Proces ten reguluje pracę serca, rozgrzewa dłonie, odpręża, a nawet wpływa korzystnie na barwę głosu. Opanowanie techniki zajmuje niewiele czasu, a płynące z tej umiejętności korzyści są na wagę złota

Drogi oddechowe-jama nosowa,gardło,krtań,tchawice,oskrzela głowne,które wchodza do pluc./Jama oplucna-jej wilgotna pow zmiejszatarcie miedzy plucami i klatka piersiowa podczas oddychania./Jama nosowa-tam dostaje się wdychane pow ,ulega ogrzaniu,nawilzeniu,oczyszczeniue z kurzu.jest wyscielona silnie unaczynioa blona sluzowa z nablonkiem wielowarstwowym migawkowym./Pole wechowe-niewielki urzesiony nablonek,znajduje się w gornej czesci jamy nosowej.kom pozwalaja odroznic kilka tys zapachow./Gardlo-krzyzja się tam drogi oddechowe z pokarmowa../ Krtan-jest to zlozony zespol chrzastek,wiezadel,miesni,umozliwia wydawanie dzwiekow.Faldy glosowe-ograniczaja szparke głosni.Tchawica-nieco splaszczone rury,wzmocnione chrzastkami. Oskrzla glowne-rozgaleznia się w klatce piersiowej. Pluca-powietrze dostaje się tam przez oskrzela glowne.pluca sa pecherzykowatymi narzadami o platowej budowie.w prawym wyrozniamy 3 platy w lewym 2.Pecherzyki plucne-stanowia czynna pow wymiany gazowej.300-500milionow ,pow ich to 90m2.
Oddychanie – jest to proces wymiany gazowej między żywym ustrojem, a otaczającym go środowiskiem. Rozróżniamy oddychanie zewnętrzne i wewnętrzne.
Oddychanie zewnętrzne odbywa się w płucach i polega na wymianie tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem pęcherzykowatym i krwią przepływającą przez naczynia włosowate oplatające pęcherzyki płucne. Oddychanie wewnętrzne jest to wymiana tlenu i dwutlenku węgla między krwią i tlenkami ustroju. Prawidłowe oddychanie zewnętrzne zależy od prawidłowej wentylacji i dyfuzji oraz właściwego krążenia krwi w naczyniach włosowatych płuc.
0DDYCHANIE TLENOWE-pierwszym wyróżnia się trzy zasadnicze etapy: glikolizę, zachodzącą w cytoplazmie komórkowej, oraz cykl Krebsa (spalanie metabolitów powstałych z przemiany węglowodanów, tłuszczów i aminokwasów oraz tworzenie energii i dwutlenku węgla wydalanego przez organizm) i łańcuch oddechowy (tworzenie cząsteczek wody z tlenu pobranego z krwi przez redukcję wodorem), zachodzące w mitochondriach.
Oddychanie komórkowe beztlenowe (fermentacja) to beztlenowy rozkład węglowodanów. Proces fermentacji zaczyna się od glikolizy, która przebiega podobnie jak w oddychaniu komórkowym tlenowym do momentu wytworzenia kwasu pirogronowego, następnie zachodzi redukcja produktu glikolizy
U człowieka wymiana gazowa przebiega w pęcherzykach płucnych, między ścianą pęcherzyka a oplatającymi ją naczyniami włosowatymi. Przez ścianę pęcherzyka i naczyń dyfundują gazy: tlen i dwutlenek węgla. Dyfuzja odbywa się z miejsc o większym stężeniu do miejsc o stężeniu mniejszym, zgodnie z gradientem stężeń. Cząsteczki tlenu dyfundują z pęcherzyków płucnych do krwi, w odwrotnym kierunku wędruje dwutlenek węgla. Tempo tych zjawisk zależy od ciśnień parcjalnych gazów.