KINEZJOLOGIA

AKINEZJA brak zdolności wykonywania ruchów lub ich upośledzenie a hipokinezja. Patologia ta wywołana jest uszkodzeniem obwodowego narządu ruchu poprzez przykurcze mięśni czy ograniczenie ruchomości stawu. Przyczyną również może być ból, zmiany w układzie nerwowym czy zaburzenia psychiczne np.: histeria.

APRAKSJA utrata bądź ograniczenie zdolności do wykonywania dowolnych i celowych czynności . Czyli do złożonych i skoordynowanych ruchów. Patologia ta związana jest z uszkodzeniem mózgu. W apraksji wyróżnia się tzw. Apraksja wyobrażeniowa, która objawia się niemożliwością realizowania planowego ruchu może przejawiać się również pomijaniem istotnych elementów składowych, mogą również występować dodatkowe ruchy zbędne. Apraksja ruchowa polega na niemożności wykonywaniu ruchów precyzyjnych. Ruchy pacjenta są niezgrabne, nie pewne a deficyt ruchomości dotyczy strony przeciwnej do miejsca uszkodzenia mózgu.

ASTAZJA niemożność utrzymania postawy stojącej bardzo często występuje wspólnie z tzw. abazja zaburzeniem dotyczącym chodu i brakiem koordynacji ruchowej. Astazja dotyczy zaburzeń robaka móżdżku. Często również występuje w histerii.

ATAKSJA bezwład, niezborność ruchowa może dotyczyć uszkodzeń móżdżkowych (czyli ataksja móżdżkowa objawiająca się brakiem koordynacji ruchów ). Może również dotyczyć uszkodzeń rdzenia kręgowego ściślej jego powózków tylnych co nazywamy ataksją tylno powózkową. W odróżnieniu od ataksji móżdżkowej nasila się po zamknięciu oczu. Wraz z uszkodzeniem dróg koordynujących ruchy uszkodzona zostaje również droga czucia głębokiego (drogi wstępujące)

BRADYKINEZJA jest głównie objawem chorób neurologicznych szczególnie choroby Parkinsona. Polega na spowolnieniu ruchów, niemożność wykonywania szybkich pełnych ruchów. Występuje najczęściej wraz ze sztywnością mięśniową.

HIPOKINEZJA jeden z objawów choroby Parkinsona ze względu na sztywność mięśni występuje spowolnienie ruchów, maskowatą twarzą i zmniejszenie mrugania powiekami.

DRŻENIE MIĘŚNIOWE = TREMOR rytmiczne i naprzemienne skurcze mięśni antagonistycznych. Wywołujące rytmiczne ruchy naprzemienne. Odmianą jest drżenie spoczynkowe występujące w chorobie Parkinsona, w zatruciach rtęcią czy u osób starszych (drżenie starcze = tremor seminis). Odmianą również jest drżenie za miarowe występujące w chorobach móżdżku, pnia mózgu i zatruciach alkoholem czy chorobie tarczycy - nadczynności.

DRŻENIE POSTURALNE które uznaje się za fizjologiczne, które może nasilać się w stanach lęku czy niepokoju (drżenie psychogenne),po długotrwałym wysiłku fizycznym, w nadczynności tarczycy i w zatruciach lekowych czy alkoholowych.

HEMIBALIZM (BALIZM) objawia się gwałtownym nie regularnymi ruchami mimowolnymi. Najczęściej są to ruchy rotacyjne obejmujące kończyny i tłow. Przy jednostronnej patologii mówimy o hemibalizmie

MIOKLONIE są to krótkie gwałtowne skurcze mięśni wywołujące mimowolne bezcelowe ruchy. W przypadku nagłej i krótkotrwałej utracie napięcia mięśniowego np.: przy długo utrzymującej w pionie wyprostowanej kończynie może dojść do gwałtownego skurczu, który określa się mioklonią ujemną.

PLĄSAWICA rytmiczne ruchy o nagłym szybkim początku pozornie celowe.

PRZYKURCZ stan skrócenia mięśnia nie spowodowany skurczem. Przykurcze mogą być ostre i przemijające. W przypadku zwłóknienia mięśnia przykurcze mogą być utrwalone. Może też być spowodowany również nierównomiernym wzrostem mięśnia i wówczas mięśnie nie stawiają oporu swoim antagonistą. Symetria ciała jest jednym ze wskaźników nierównego wzrostu mięśni.

SPASTYCZNOŚĆ stan wzmożonego napięcia mięśniowego który ściśle łączy się ze wzmożeniem odruchów mięśniowych. Spastyczność ściśle łączy się z uszkodzeniem górnego neuronu ruchowego. Do charakterystycznych cech spastyczności zaliczmy asymetrię która przejawia się znacznie większym oporem mięśni antagonistycznych. Również zależnością oporu biernego od szybkości rozciągania mięśni. Także przy zmożonymi odruchami mięśniowymi.

SZTYWNOŚĆ jest to stan zmożonego napięcia mięśniowego który jest charakterystyczny dla choroby Parkinsona. Od spastyczności różni go:

0. Symetria brak wyraźnych różnic oporowych ze strony mięśni zginaczy i prostowników

1. Opór nie zależny jest od szybkości ruchu biernego

2. Brak wzmożonych odruchów mięśniowych

BIEG forma lokomocji człowieka obserwowana w zakresie średnich prędkości. Bieg charakteryzuje naprzemienne stawanie nóg rozpoczynające się zetknięciem pięty z podłożem. Faza podparcia kończyny jest krótsza o 50 % od cyklu kroku co oznacza że w czasie biegu nie występuje charakterystyczne dla chodu fazy podwójnego podparcia natomiast pojawią się krótkie fazy lotu.

CHÓD forma lokomocji człowieka dotyczące dolnego zakresu szybkości poruszania się jego celu charakterystyczne jest długa faza podporowa trwająca ok. 60% cyklu kroku. Związane są z nią również dwie krótkie fazy podwójnego podparcia.

SPRINT najszybsza forma lokomocji w której faza podparcia odbywa się z palców.

CYKL KROKU okres między tymi samymi charakterystycznymi fazami ruchu tej samej nogi. Odwrotnością jest tzw. Tępo lokomocji, które dotyczy ilości kroków w ciągu minuty.

CYKL WYKROKU okres mierzony między tymi samymi momentami ruchu obydwóch kończyn np.: między kontaktem początkowym prawej i lewej nogi.

DŁUGOŚĆ KROKU jest to dystans przebyty w płaszczyźnie poruszania się w ciągu jednego kroku. Mierzy się go najczęściej jako odległość między dwoma kolejnymi miejscami podparcia tej samej stopy. W chodzie prawidłowym długość kroku jest taka sama dla prawej i lewej kończyny. Równa się dwóm wykrokom. Przeciętna długość kroku dorosłego człowieka = ok. 1,5 m, u dzieci długość kroku jest zbliżona lub równa jego wzrostowi.

DŁUGOŚĆ WYKROKU to odległość między charakterystycznymi punktami np.: między piętami lub czubkami palców lewej i prawej nogi w czasie podwójnego podparcia długość wykroku powinna być mierzona w czasie 1 kroku. W prawidłowym chodzie jeden wykrok = połowie długości kroków.

FAZA LOTU w biegu jest to moment podczas którego żadna z kończyn nie ma kontaktu z podłożem.

FAZA ODBICIA końcowy fragment fazy podparcia kiedy stopa odpycha się od podłoża. Rozpoczyna się z chwilom oderwania pięty od podłoża i kończy się wraz z oderwaniem palców od podłoża. Jest to charakterystyczne dla zginania podeszwowego stopy.

FAZA PODPARCIA okres podczas którego stopa pozostaje w kontakcie z podłożem. Czas trwania fazy podzielony jest na kilka okresów funkcjonalnych takich jak:

0. Przejście ciężaru

1. Właściwą fazą podparcia

2. Faza odbicia

FAZA PODWÓJNEGO PODPARCIA jest to moment charakterystyczny dla chodu podczas którego obydwie stopy mają kontakt z podłożem.

FAZA PRZENIESIENIA cykl kroku podczas którego stopa nie ma kontaktu z podłożem jest aktywne przenoszoną z tylnego skrajnego położenia do położenia do położenia przedniego i fazie tej można wyróżnić okres podnoszenia i okres wyciągania.

KĄT STAWOWY miarą kąta między dwoma segmentami tworzącymi połączenie stawowe po jednej stronie ciała. Wartość podawania jest w kątach i radianach odpowiednio interpretowana klinicznie.

KĄT SEGMENTALNY kąt zawarty między osią wzdłużną danego segmentu a osią wyznaczają kierunek danego ruchu.

KINEMATYKA przestrzenny opis ruchu bez uwzględnieniem sił wywołujących dane ruchy opis zawiera takie cechy jak przemieszczenie kątowe i liniowe, prędkość, przyspieszenie poszczególnych segmentów. Wszystkie kąty przyjmują wartość względne. Kinematyka dotyczących również parametrów wynikowych takich jak zmiany położenia ciała lub wybranych segmentów zmiany szybkości lub przyspieszeń segmentów ciała.

KINETYKA opis ruchu uwzględniających siłę, moc i energię napędową ruchu. Parametry kinetyki dotyczą reakcji podłoża, stawów, naprężenia ścięgien ich mocy i energii.

KONTAKT PALCÓW moment styczności palców z podłożem, najczęściej w początkowej fazie lokomocji.

KONTAKT PIĘTY odwrotność kontaktu palców dotyczy ostatecznego momentu styczności pięty z podłożem podczas lokomocji.

LOKOMOCJI aktywne przemieszczanie się organizmu w zależności od różnic koordynacyjnych poszczególnych segmentów ciała wyróżnia się chód, bieg, sprint, skoki.

ODERWANIE PALCÓW moment zakończenia kontaktu palców stopy z podłożem. Praktycznie jest to zakończenie fazy podparcia i rozpoczęcie fazy przemieszczania kończyny.

ODERWANIE PIĘTY moment zakończenia kontaktu pięty z podłożem, ściśle związana z fazą odepchnięcia pięty od podłoża.

PŁASZCZYZNA RUCHU płaszczyzna pionowa wzdłuż której środek masy ciała porusza się w ciągu cyklu kroku. Jeśli człowiek zmienia kierunek ruchu ujawnia się w tedy tzw. Chwilowa płaszczyzna ruchu.

POJEDYNCZE PODPARCIE faza w której tylko jedna stopa pozostaje w kontakcie z podłożem. W prawidłowym chodzie fazy przenoszone są jednakowe.

OBCIĄŻENIE KOŃCZYNY okres między kontaktem początkowym i momentem maksymalnym ugięciem stawów kolanowych. W chodzie patologicznym w którym nie występuje ugięcie kolana obu kończyn definiuje się jako okres między kontaktem początkowym jednej kończyn a oderwaniem palców kończyny przeciwnej. Podczas chodu i biegu w fazie kontaktu początkowego następuje ugięcie stawu biodrowego i kolanowego. Początkowo zaabsorbowane są prostowniki biodra po czym ich rolę przejmują mięsień czworogłowy. Mięśnie stawu skokowego absorbują energię po rozpoczęciu kontaktu stopy z podłożem. Maksymalne ugięcie w stawie kolanowym kończyn absorbowana energia i cały ciężar ciała zostaje przeniesiony na kończyn podporową .

SEGMENT CIAŁA pojedynczy element lub układ brył sztywnych tworzących łańcuch kinematyczny. Zaliczamy : stopę, goleń, udo, miednicę, tłów , głowę, ramie, przedramię i ręka.

SIŁA REAKCJI siła zazwyczaj w równowadze ze siłami bezwzględności w układzie szkieletowym. Siła reakcji kieruje się do środka stanu istnieje możliwość działania sił reakcji po za stawem w przypadku zaprotegowania tego stanu. Wszystkie siły reakcji siły nacisku siły ścinające wszystkie te siły wzajemnie się sumują.

STOPA POZIOMA część formy podparcia kiedy cała stopa styka się z podłożem.

RYTM LOKOMOCJI =TĘMPO LOKOMOCJI liczba wykroków przypadających na jednostkę czasu = 120 wykroków na cykl kroków.

WZORZEC PIĘTA - PALCE typowy dla dorosłych wzorzec podparcia stopy w czasie chodzenia. Rozpoczyna go kontakt pięty z podłożem a kończyną, odbicie palców od podłoża. Wzorzec ten pojawia się u człowieka ok. 4 roku życia.

W kinezjologii przyjęto za dodatnie zmiany kąt ruchy zgodne ze wskazówkami zegara przyjmują wartości dodatnie dla tego dla ruchów zginania stosuje się zawsze wartości dodatnie a dla ruchów prostowania wartości ujemnych. W płaszczyźnie czołowej kiedy obserwuje się osobnika z przodu odwodzenie i przywodzenie np.: stawu biodrowego są równe 0

Zerowe wartości ma również stan patologiczny jakim jest koślawość kolana czy rotacja stopy.

Pronacja i supinacja stopy są zdefiniowane kinezjologicznie względem środkowej linii kończyny dolnej. Ruch pronacji zawsze jest dodatni a supinacji ujemny.

POCHYLENIE BIODRA jest kąt nachylenia linii łączącej dwa odpowiednie punkty orientacyjne prawego i lewego biodra względem. Zaleca się używanie jako punktów orientacyjnych kolców biodrowych przednich górnych.

POCHYLENIE TŁOWIA jest kąt nachylenia linii łączącej kręgi C7 i L5 względem poziomu. Kąt y dodatnie odnotowuje się w ruchach zgodnie ze wskazówkami zegara podobnie w płaszczyźnie poprzecznej rotacja zewnętrzna dalszych segmentów względem bliższych przyjmuje wartości dodatnie, a rotacja wewnętrzna ujemne.

KĄT STOPY jest to kąt między podłożem i przebiegają wzdłuż powierzchni podeszwowej stopy od części dalszej najczęściej od stawu śródstopno-palcowego V palca. Kierunek dodatni przyjmuje ruch zgodny ze wskazówkami zegara.

KĄT NOGI kąt między podłożem i osią wzdłużną kd mierzony w stawie skokowym.

KĄT UDA kąt mierzony od podłoża uwzględnieniem długiej osi kończyny na poziomie osi stawu kolanowego.

KĄT MIEDNICY kąt między podłożem a linią łączącą tylny górny kolec biodrowy z przednim górnym kolcem biodrowym.

KĄT TŁOWIA kąt zawarty między podłożem i osią kręgosłupa zawarty między linią łączącą wyrostek kolczysty C7 a wyrostki kolczyste L5.

KĄT STAWU SKOKOWEGO zawarty między osią długą stopy a osią długą kd przyjmuje wartość dodatnią dla zgięcia grzbietowego a wartość ujemną dla zginania podeszwowego.

KĄT KOLANA kąt zawarty między osią uda a podudzia przyjmuje wartość dodatnią przy zginaniu a wartość ujemną przy prostowaniu.

KĄT BIODRA zawarty między długą osią uda a o osią miednicy wartość dodatnia dla zgięcia a wartość ujemna dla prostowania.

PRĘDKOŚĆ KĄTA SEGMĘTÓW I STAWÓW zmiana kąt stawowego w jednostce czasu, obrót segmentu zgodny ze wskazówkami zegara. Oznacza dodatnią wartość kątową i na odwrót. Podobną prędkość kąta stawu przyjmuje wartość dodatnią dla ruchów zgięcia a wartość ujemną dla prostowania. Są to zmiany prędkości kąta przypadającego na jednostkę czasu.

Kinezjologia stawu mostkowo-obojczykowego

Ruchy w stawie mostkowo-obojczykowym są podobne do stawu kulistego. Wyrostek barkowy łopatki opisuje ruch kulisty na powierzchni stożka, którego wierzchołek znajduje się przy mostku zaś średnica podstawy wynosi 10-12 cm. W ruchach tych oprócz ruchów do przodu, do tyłu, ku dołowi i ku górze odbywa się równocześnie obrót obojczyka dookoła jego długiej osi. Obojczyk porusza się dookoła trzech prostopadło do siebie ustawionych osi. Z połączenia spoczynku jakim jest postawa anatomiczna przy swobodnie zwisających ramionach. Obojczyk w stawie mostkowo-obojczykowym wykonuje nieznaczny ruch ku dołowi wynoszący do 5stopni, do przodu 26stopni, najbardziej wydatny ruch - cofanie 35 stopnie i unoszenie 50stopni. Ruch ku dołowi zachowany jest przez I żebro i pasmo przyśrodkowe więzadła mostkowo-obojczykowego. Przez ramienia ku dołowi i do tyłu obojczyk zbliża się do I żebra na taką odległość, że uciska tętnicę podobojczykową. W skutek czego zanika tętno w tętnicy promieniowej. W ruchu tym może dojść również do ucisku splotu ramiennego.

Kinezjologia stawu barkowo-obojczykowego

Staw ten podobnie jak staw mostkowo-obojczykowy odpowiada ruchomości stawu kulistego jednak zakres ruchów jest w nim mniejszy, gdyż ograniczony jest sąsiedztwem klatki piersiowej. Jeżeli wyłuszczy się koniec mostkowy obojczyka ze stawu mostkowo-obojczykowym może również wykonać ruch dookoła powierzchni stożka którego wierzchołek rzutuje na wyrostek barkowy łopatki. Ponadto ruch sprzężenie analogiczne 3 osie do połączenia mostkowo-obojczykowego.

Kinezjologia barku

Ruchomość w stawach obręczy kończyny górnej jest wspólna i polega na przesuwaniu łopatki i całej obręczy na klatce piersiowej co związane jest ściśle z ruchami ramienia. Łopatka jest zawieszona na klatce piersiowej tylko za pomocą pętli mięśniowych. Jedna pętla unosi łopatkę jest to część górna mięśnia czworobocznego, dźwigacz łopatki i równoległoboczny. Ta sama pętla obniża ją. Ruch ten powoduje ciężar łopatki, część dolna czworobocznego grzbietu, mięśnie piersiowe większy i mniejszy, mięsień zębaty przedni oraz mięsień najszerszy grzbietu. Druga pętla przesuwa bark do przodu ruch ten powoduje mięsień zębaty przedni i mięśnie piersiowe pętla ta również wykonuje ruch cofania. Mięsień czworoboczny, równoległoboczny i najszerszy grzbietu. Trzecia pętla wykonuje ruch obrotowe łopatki. W stawie ramiennym wchodzącym funkcjonalnie do barku można podnosić ramię do poziomu dalszy ruch ramienia prawie do pionu jest możliwy przez zmianę położenia łopatki w położeniu tym panewka stawowa skierowuje się ku górze, kąt dolny przesuwa się do przodu i nieco bocznie a w ruch tym szczególną rolę odgrywają mięsień zębaty przedni i czworoboczny. Powrót panewki stawowej do położenia spoczynkowego odbywa się pod wpływem ciężaru samej łopatki i pętli mięśniowej utworzonej przez m. piersiowy mniejszy. Znacznie stawów obręczy kg wyraźnie jest widoczne w przypadku usztywnienia stawu ramiennego. W przypadku gdy kość ramienna zrasta się z łopatką zachowany jest znaczny stopień ruchomości stawu ramiennego, gdyż ruch przejmują stawy obręczy kg.

Czynność stawów obręczy zwiększa wybitnie ruchomość ramienia.

Kinezjologia stawu ramiennego

Pod względem funkcjonalnym staw ramienny jest stawem kulistym wolnym a czynnikami zwiększającymi ruchomość stawu są;

0. Dysproporcja wielkości powierzchni stawowych

1. Obecność elementu uzupełniającego budowę stawu - obrąbek stawowy

2. Luźna wiotka torebka stawowa

3. Słaby aparat wiązadłowy

4. Współzależność stawu ramiennego z ruchomością połączeń obręczy kg

Wielostronność ruchów w stawie ramiennym można sprowadzić do 4 ruchów zasadniczych:

0. zginanie i prostowanie

1. odwodzenie i przywodzenie

2. nawracanie i odwracanie

3. Obwodzenie

Ruchy zginania i prostowania są wybitnie ruchami wahadłowymi wykonujemy je prostopadle do płaszczyzny łopatki w stosunku do osi poprzecznej leżącej w płaszczyźnie. W ruchach zginania i prostowania ramiona poruszają się skośnie do przodu i przyśrodkowo oraz skośnie do tyłu i bocznie. W sumie są to ruchy złożone w czystej płaszczyźnie strzałkowej. Ruch zginania do przodu wynosi tylko ok. 60 stopni. Ruch prostowania z położeniem wyjściowego w czystej płaszczyźnie strzałkowej praktycznie jest niemożliwy. Zginanie do przodu powodują głównie części obojczykowej m. naramiennego i m. piersiowego większego, m. dwugłowy ramienia i kruczo-ramienny. Ruch prostowania odbywa się pod wpływem ciężaru ramienia, głowy długiej m. trójgłowego ramienia, części grzebieniowej m. naramiennego, m. obłego większego oraz m. najszerszego grzbietu. Ruchy odwodzenia i przywodzenia ma największy zakres jeżeli wykonujemy go w płaszczyźnie łopatki w stosunku do osi strzałkowej ustawiony prostopadle do tej płaszczyzny w tym położeniu ruch odwodzenia ramienia jest możliwy do 90stopni ten sam ruch wykonywany w typowej płaszczyźnie czołowej ciała wynosi ok. 70 stopni a ubytek ruchu spowodowany jest głównie napięciem włókien torebki stawowej. Podczas ruchu odwodzenia dół pachowy otwiera się w ruchu przywodzenia zamyka się. Podczas ruchu odwodzenia główną rolę odgrywają część barkową m. naramiennego, m. nadgrzebieniowego, głowa długa m. dwugłowego w ruchu przywodzenia główną rolę odgrywa ciężar ramienia ponadto piersiowy większy, głowy długiej m. trójgłowego i m. najszerszy grzbietu. W warunkach fizjologicznych w postawie anatomicznej przywodzenie ramienia jest niemożliwe. Odwodzenie ramienia powyżej poziomu nie jest możliwe z powodu napięcia mm przywodzących i napięcia dolnej ściany torebki wreszcie z powodu oparcia się guzka większego kości ramiennej o sklepienie stawu ramiennego. Dalsze odwodzenie odbywa się wyłącznie w stawach obojczyka przy biernym zachowaniu stawu ramiennego. Ruchy te osiągają zakres najwyżej 150-160 stopni, dalszy ruch ramienia aż do pionu przejmuje klatka piersiowa, która przez prostowanie kręgosłupa odchyla się ku tyłowi wokół osi długiej kości ramiennej dokonują się ruchy obrotowe do wewnątrz (nawracanie). Ruchy te są wyraźnie widoczne w czasie obracania przedramienia zgiętego pod kątem 90stopni. Rotacja w całości wynosi ok. 90 stopni jeżeli dodamy ruchy obrotowe które odbywają się w obu stawach promieniowo-łokciowych (ok. 120stopni ) oraz dodane ruchy w stawach obojczyka to łańcuch stawowy jaki powstanie będzie mógł wykonać obrót ręki około 360 stopni. Rotacji zewnętrznej wykonują głównie mięśnie podgrzebieniowy, obły mniejszy, część tylna naramiennego i bardzo nieznacznie m. nadgrzebieniowy. Rotacja wewnętrzna powoduje ciężar ramienia m. podłopatkowy, piersiowy większy, najszerszy grzbietu, obły większy, dwugłowy i część obojczykowa m. naramiennego. Ruch obwodzenia powstaje przez połączenie zginania i prostowania z odwodzeniem i przywodzeniem. Wolny koniec kości zatacza elipsę i łączy się z odpowiednimi ruchami w stawie obojczyka zwiększając zakres ruchu.

Kinezjologia stawu łokciowego

Staw łokciowy pod względem morfologicznym jest jednolity gdyż posiada jedną torebkę stawową. Natomiast pod względem funkcjonalnym stanowi zespół trzech połączeń:

0. Staw ramienno-łokciowy

1. Staw ramienno-promieniowy

2. Staw promieniowo-łokciowego bliższego

W dwóch pierwszych połączeniach oś stawu przechodzi przez środek bloczka i główki kości ramiennej biegnąć poniżej nadkłykcia w stawach tych odbywają się ruchy zginania i prostowania w których udział biorą wspólnie obie kości przedramienia. Więzadła pierścieniowate mają swój początek na kości łokciowej przytrzymuje do niej kości promieniowa jest ona zmuszona wykonywać ruchy kości łokciowej. Oś stawu łokciowego nie jest stała w rzeczywistości ruchy odbywają się wokół wielu osi chwilowych, które wahają się wokół średniej. Jeżeli byśmy obrazowali ruch w stawie łokciowym to w rzeczywistości uzyskali byśmy wykres linii łamanej. Odchylenia od czystego ruchu w stawie są dość znaczne mogą niejednokrotnie zaburzać obraz ruchów w stawie. Spowodowane są one głównie trudnościami w wyborze właściwej osi oraz układem mięśniowym żaden z mięśni stawu łokciowego z wyjątkiem m. ramiennego nie jest ścisłe i wyłącznie mięśniom zginającym z tego powodu staw ramienno-łokciowy uważa się za typowy staw zawiasowy z wielu osiami chwilowymi które oscylują wokół średniej w położeniu wyprostowanym ramię i przedramię u mężczyzn tworzy kąt 175stopni u kobiet niespełna 180 stopni. Nadmierny ruch prostowania występuje częściej u kobiet niż mężczyzn. A najczęściej u dzieci u których wyrostek dziobiasty i łokciowy są słabiej rozwinięte. U osobników fizycznie mocnych wyrostki te są silnie rozwinięte i mogą powodować ograniczenie zakresu ruchu. W położeniu maksymalnego zgięcia ramię i przedramię tworzą kąt ok. 40stopni. Hamowanie ruchu prostowania odbywa się po przez oparcie wyrostka łokciowego o dno dołu tego wyrostka. W chwili zginania hamowanie odbywa się przede wszystkim przez napięcie tylnej ściany torebki stawowej i mięśni prostowników głównie jednak przez zetknięcia się wyrostków dziobiastego z dołem tego wyrostka. Rolę hamującą spełniają również znajdujące się między mm ramienia i przedramienia początki m zginaczy (nadkłykieć przyśrodkowy). Staw ramienno-promieniowy ze względu na budowę powierzchni stawowych jest stawem kulistym ma jednak dwa rodzaje ruchów zginania i prostowania oraz ruchy obrotowe. Ruchy zginania i prostowania są wspólnie w stawie ramienno-łokciowym , ruchy obrotowe głowy kości promieniowej na główce kości ramiennej są one wspólne z ruchami obrotowymi w stawie promieniowo-łokciowego bliższego pomimo budowy kulistej stawu ruchy w 3 osiach (odwodzenie jest niewykonywane). Podczas ruchów w stawie ramienno-promieniowym głowa kości promieniowej nie zawsze styka się całkowicie z główką kości ramiennej. Powierzchnie stawowe stykają się w ruchach zgięcia pod kątem prostym jest to położenie największej stabilizacji stawu łokciowego jest również położeniem naturalnym w którym staw znajduje się w większości ruchów dnia codziennego. W położeniu wyprostowanym głowa kości promieniowej tylko z przodu i z tyłu przylega do dolnego końca kości ramiennej na powierzchni bocznej i przyśrodkowej obie kości nie co odstają od siebie szczególnie od strony kości promieniowej wyraźnie wyczuwa się szczelinę stawową pomiędzy główki kości ramiennej a głową kości promieniowej. W stawie łokciowym połączenia kostne są stosunkowo sztywne ulegają łatwiej uszkodzeniu niż bardziej giętkie połączenia ręki jest to przyczyna częstych zwichnięć stawów. Pomimo złożonej ruchomości stawu łokciowego nie może zastąpić żadne inne połączenie. Wszelkie uszkodzenia stawu łokciowego najlepiej stwierdza się od strony tylnej stawu. Porównuje się między sobą najbardziej występujące punkty kostne tzw. wyrostek łokciowy i oba nadkłykcie w położeniu wyprostowanym znajdują się na jednej linii w położeniu zgięcia stawu tworzą trójkąt równoramienny. Brak równości tych linii wskazuje na patologię występuje w obrębie tego stawu. Układ mięśniowy działały na staw łokciowy może podzielić na dwie grupy:

0. Zginaczy - leżących na powierzchni przedniej stawu

1. Prostowników - znajdują się po stronie tylnej

Główne zginacze stawu łokciowego to:

1. M dwugłowy ramienia

2. M ramienny

Które są wspomagane przez m ramienno-promieniowy, w mniejszym stopniu przez nawrotny obły oraz prostownik promieniowy długi nadgarstka. W porównaniu do nich działanie prostowników i zginaczy jak zginacz promieniowy nadgarstka, prostownik krótki nadgarstka i dłoniowy długi ich działanie jest nieznaczne.

Główne prostowniki stawu łokciowego to:

3. obie krótkie głowy m trójgłowego ramienia ( boczna i przyśrodkowa ), które działają wyłącznie na staw łokciowy. Również głowa długa posiada wybitne działanie prostujące ale znacznie mniejsze od poprzednich

4. Mięśnie pomocnicze najsilniej działające m. łokciowy

Mięśnie zginające są znacznie silniejsze od prostowników. Dlatego ich tonus powoduje położenie lekkiego zgięcia w którym położeniu staw łokciowy znajduje się w stanie spoczynku.

Kinezjologia stawów promieniowo-łokciowych

Oba stawy promieniowo-łokciowe bliższy i dalszy są czynnościowo sprzężone. Ruchy odbywają się do zawsze równocześnie. Są to stawy obrotowe ruchy odbywają się dookoła osi biegnącej przez środek głowy kości promieniowej. Skośnie do przestrzeni międzykostnej prawie równocześnie (20stopni) do kierunku włókien błony międzykostnej oraz przez głowę kości łokciowej gdy ręka znajduje się w pozycji odwrócenia. Obie kości przedramienia znajdują się względem siebie równolegle w pozycji nawrócenia kość promieniowa krzyżuje od przodu kość łokciową.

W stawie promieniowo-łokciowym bliższym głowa kości promieniowej w obrębie pierścienia utworzonego przez więzadło pierścieniowate i wiązadło promieniowe. Kość łokciowa wykonuje obrót do wewnątrz i na zewnątrz .

W stawie promieniowo-łokciowym dalszym koniec dalszy kość promieniowa wraz z ręką wykonuje dookoła kości łokciowej obrót do wewnątrz i również na zewnątrz. W pozycji stawu łokciowego wyprostowanego przedłużenie osi ruchów obrotowych przedramię ku górze biegnie przez środek głowy kości ramiennej. Dlatego możemy dookoła tej samej osi wykonywać nie tylko ruchy obrotowe kości promieniowej ale również kości ramiennej w stawie ramiennym. W pozycji anatomicznej oś taka odpowiada mniej więcej linii ciężkości ramienia. Należny zaznaczyć że pomimo nadkładających się osi ruch obrotowy przedramienia wykonuje się w pozycji zgiętego stawu łokciowego pozycja ta umożliwia wyłączenie z ruchu mięśni stawu ramiennego. W stawie łokciowym wyprostowanym nałożenie się obu osi wzdłużnych powoduje wykonanie tych samych ruchów przez z różnorodne pod względem funkcji łańcuchy kinematyczne. Zakres ruchów obrotowych przedramienia waha się w granicach 120-140 stopni przy czym jest on hamowany przez tonus zarówno mm nawrotnych i odwracających. Po wyłączeniu tego napięcia zakres ruchu może wzrosnąć o 50 stopni maksymalnie do 190stopni. W obu położeniach krańcowych torebka stawu są bardzo silnie napięte dodatkowo w pozycji odwrócenia silnie napięta jest struna skośna.

Funkcje błony międzykostnej

Błona międzykostna jest silnie napięta w semipronacji (położeniu pośrednim z kciukiem uniesionym ku górze). W tym położeniu trzony obu kości przedramienia odchylają się najbardziej od siebie. We wszystkich innych położeniach poszczególne pasma błony międzykostnej tracą swe napięcie. Dlatego błona międzykostna nie odgrywa większej roli podczas hamowania ruchów nawracania i odwracania. Natomiast ma ona duże znaczenie w hamowaniu ruchu podłużnego w którym kość promieniowa porusza się względem kości łokciowej co szczególnie ma miejsce podczas ruchu prostowania w stawie łokciowym. Dlatego błona międzykostna stanowi ważna zabezpieczenie dla kości przedramienia w razie upadku na nawróconą rękę. Ucisk jaki działa wtedy na kość promieniową przenoszony jest na kość łokciową a następnie na kość ramienną. Oprócz znaczenia kinezjologicznego błona międzykostna uzupełnia również pole przyczepu mm przedramienia. W porównaniu z mm obrotowymi ramienia działanie analogicznych mm przedramienia jest znacznie słabsze przy czym odwracacze przedramienia (m dwugłowy ramienia) niż mm nawrotne z tego powodu wiele narzędzi jest odpowiednio przystosowany do ruchów odwracania dla osobników praworęcznych gdyż ramię znajduje się w pozycji swobodnego zwisu, ręka ustawia się w położeniu pronacji. Natomiast w pozycji supinacji ustawia się tylko pod wpływem działania mięśni. Bardzo silnymi mięśniami nawrotnymi są mięśnie które krzyżują powierzchnie przednią kości przedramienia nawrotny obły - najsilniejszy szczególnie gdy staw łokciowy jest w pozycji zgiętej. Znaczniej słabszy jest m czworoboczny nawrotny, następnie zginacz promieniowy nadgarstka prostownik promieniowy długi nadgarstka. Najsilniejszy odwracacz - m dwugłowy ramienia wspomagany jest przez mm odwracacz ramienia, odwodziciel i prostownik długi kciuka, prostownik krótki kciuka i prostownik wskaziciela. Mięsień ramienno-promieniowy obok swej głównej czynności zginania może również powodować nawracanie i odwracanie przedramienia.

Kinezjologia ręki

Połączenie promieniowo-nadgarstkowe i śródnadgarstkowe

W położeniu anatomicznym ręki osie palca III kości główkowatej i przedramienia leżą na jednej prostej. W tym położeniu torebki stawów są równomiernie i słabo napięte. W ruchach ręki wyróżniamy ruchy obrotowe, które przenoszone są jako ruchy bierne przedramienia, a spotęgowane ruchami ramienia. Podczas występującego ruchu zgięcie grzbietowe i zgięcie dłoniowe, odwodzenie promieniowe i łokciowe oraz ruchy obwodzenia stanowiące kombinację zginania i odwodzenia. W połączeniu ruchów obwodzenia z ruchami obrotowymi ręka może wykonywać ruchy jak w stawach kulistych. W ruchach zgięcia dłoniowego i grzbietowego czynny udział bierze staw promieniowo-nadgarstkowy i pośrednio staw śródnadgarstkowy. Stopień ich udziału jest różny co wyraźnie widać w zakresach ruchomości w ruchach zginania grzbietowego ręki. W stawie promieniowo-nadgarstkowym wynosi on ok. 25stopni i jest znacznie mniejszy od stawu śródnadgarstkowego którego zakres wynosi 45stopni. W ruchach zginania dłoniowego stosunek jest odwrotny w stawie promieniowo-nadgarstkowym wynosi ok. 50stopni a w śródnadgarstkowym 30stopni. Zgięcie grzbietowe jest na ogół nieco mniejsze niż zgięcie dłoniowe z powodu położenia panewki kości promieniowej. Utwór ściśle nie kieruje się ku dołowi lecz skierowana jest ku przodowi. Osie obu wymienionych stawów biegną poprzecznie do długiej osi ręki. Oś stawu promieniowo-nadgarstkowego biegnie poprzecznie przez kość księżycowatą. Oś stawu śródnadgarstkowego przebiega przez głowę kości główkowatej. W ruchach zginania grzbietowego po stronie dłoniowej da się palpacyjnie wyczuć guzek kości łódeczkowatej po stronie !Natomiast w zgięciu dłoniowym guzek chowa się pukla się tworząc charakterystyczny dołek. Zgięcie promieniowe i łokciowe ruchy odwodzenia ręki są złożone ponieważ oba szeregi kości nadgarstka odbywają ruchy skośne do wszystkich 3 głównych kierunków. A więc nie jest to czysta oś strzałkowa przebiegająca z kierunku dłoniowego. W ruchach zginania promieniowego szereg bliższy przesuwa się w 3 kierunkach łokciowym, zgięcia dłoniowego czyli strzałkowym i słabo pronuje. Kość łódeczkowata przesuwa się w kierunku dłoniowym, kość trójgraniasta grzbietowym. Dlatego na grzbiecie ręki jest ona wyraźnie wyczuwalna. W odwodzeniu promieniowym kość czworoboczna większa zbliża się do końca dalszego kości promieniowej praktycznie stykając się z nią. Po drugiej stronie kości grochowatej oddala się od kości łokciowej. Kość łódeczkowata kierująca się w stronę dłoniową ustawia się między kością promieniowa a czworoboczną większą w tym połączeniu odwiedzenia promieniowego dołek promieniowy który położony jest na stronie promieniowej grzbietowej ręki wybitnie pogłębia się.

W ruchach odwodzenia łokciowego przesunięcia wymienionych wyżej kości i wzajemne ich przekształcenia odbywają się w odwrotnym kierunku. Zwiększa się odległość między kością czworoboczną większą a promieniową. Między kością grochowatą a łokciową zmniejsza się. W kierunku grzbietowym przesuwa się kość łódeczkowata która w całości wypełnia dołek promieniowy. Oś ruchu stawu promieniowo-nadgarstkowego biegnie od strony grzbietowej w kierunku dłoniowym przez wyrostek rylcowaty kości promieniowej głowę kości łódkowatej oraz przez kość grochowatą.

Szereg dalszy nadgarstka nie może poruszać się dookoła tej samej osi bowiem cała ręka wykonywała by w ruchu odwodzenia promieniowego zginanie dłoniowe i nawracanie. Szereg dalszy w związku z tym wykonuje ruch boczny w tym samym kierunku co odwodzenie promieniowe i sprzężony jest z zgięciem grzbietowym i odwracaniem. Dlatego zgięcie grzbietowe oraz nawracanie szeregu bliższego zostaje zniesione i ręka wykonuje tylko czyste odwodzenie promieniowe.

Szereg dalszy nadgarstka odbywają się ruchy dookoła osi skośniej odwrotnie od poprzedniej tzn. kość grochowata, łódkowata i wyrostek rylcowaty. Zakres ruchu odwodzenia szczególnie łokciowe są znacznie większe niż promieniowej. Jest to związane z tym że powierzchnia stawowa nadgarstka i kości promieniowej jest skierowana nie tylko nieco do przodu, ale również w kierunku łokciowym. Z położenia pośredniego ręki zakres ruchu odwodzenia łokciowego może dochodzić do 45 stopni a promieniowym 15-20 stopni. Na ruchy stawów nadgarstka najsilniej działają zginacze. Praca zginaczy jest porównywalna do zgięcia stawu łokciowego. Siła prostowników stanowi tylko 2/5 siły zginaczy.

Mięsnie odwodzące w stronę promieniową są nieco silniejsze niż w stronę łokciową. Do najsilniejszych zginaczy dłoniowych zalicza się : oba zginacze palców (powierzchowny i głęboki) znacznie słabiej działa zginacz długi kciuka i oba zginacze nadgarstka, najsłabiej odwodziciel długi kciuka.

Zginanie grzbietowe ręki najsilniej wykonuje prostownik palców słabiej pracują 3 prostowniki nadgarstka, najsłabiej prostownik wskaziciela i długi kciuka. Zginanie łokciowe to współdziałanie prostownika i zginacza łokciowego nadgarstka. Zginanie promieniowe wykonuje głównie prostownik długi nadgarstka wspomagany przez prostownik krótki kciuka, odwodziciel długi i prostownik długi kciuka. Nieznacznie wspomagają ruch prostownika wskaziciela i zginacz promieniowy nadgarstka.

Kinezjologia stawów nadgarstkowo-śródręcznych i między- śródręcznych II-V palca

Stawy nadgarstkowo-śródręczne oprócz stawów kciuka są stawami płaskimi. Posiadającymi bardzo silnie napięte torebki stawowe i więzadła. Dlatego kości szeregu dalszego nadgarstka i kości śródręcza czynnościowo tworzą jedną całość o bardzo małej ruchomości. Największa ruchomość ma kość śródręcza palca III nieznacznie większa kość II śródręcza natomiast kości IV i V śródręcza połączone są znaczniej luźniej z nadgarstkiem. Podstawa V kości śródręcza jest najsłabiej wklinowana w nadgarstek dzięki czemu V palec może wykonywać nieznaczne ruchy przeciwstawne.

Kinezjologia stawu śródręcznego kciuka

Ruchy kciuka odbywają się w 2 osiach. Jedna oś przebiega w kierunku grzbietowo-dłoniowym i wokół niej odbywają się ruchy odwodzenia i przywodzenia kciuka. Oś duga biegnie w kierunku promieniowo-łokciowym. Dookoła niej odbywają się ruchy przeciwstawiania i odprowadzania.

Zakres odwodzenia wynosi 35-40 stopni.

Zakres przeciwstawiania 45-60 stopni

Kombinacje ruchów odwodzenia i przywodzenia z ruchami przeciwstawiania i odprowadzania prowadza do ruchów obwodzenia. W stawach śród-nadgarstkowym i śródręcznym można biernie wykonywać ruchy obrotowe dookoła długiej osi przytrzymując ręką paliczek dalszy kciuka. Poprzez ruch przeciwstawiania wszystkie palce wykonują wielostronne ruchy.

KINEZJOLOGIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Kinezjologia stawu biodrowego

Dla stawu biodrowego prawidłowa pionowa postawa ciała stanowi położenie końcowe. W położeniu pośrednim w którym wszystkie włókna torebki stawowej są luźne udo znajduje się w położeniu niewielkiego zgięcia , odwiedzenia i rotacji zewnętrznej. W położeniu tym torebka stawowa jest najbardziej pojemna. Dlatego w przypadku zalegania płynu wysiękowego skupia się w położeniu pośrednim torebki stawowej. W położeniu tym wierzchołek głowy kości udowej odpowiada najgłębszemu miejscu panewki. Obrąbek panewkowy styka się z częścią chrzęstną głowy kości udowej. W odróżnieniu od pionowej postawy panewka obejmuję głowę kości udowej tylko po stronie tylnej i górnej. Na stronie przedniej część głowy nie jest pokryta panewką, głowa przylega jedynie do wiązadła biodrowo-udowego.

Staw biodrowy jest stawem kulistym panewkowym. Ruchy odbywają się dookoła nieskończonej liczby osi. Oś poprzeczna łączy środki obu głów kości udowej. Oś strzałkowa przebiega przez środek głowy kości udowej natomiast oś pionowa przebiega również przez środek głowy kości udowej z rzutem na środek stawu kolanowego. Oprócz klasycznych ruchów stawu biodrowego przy ustalonym udzie wokół osi poprzecznej wykonywane są ruchy nieznacznego zginania i prostowania miednicy. Wokół osi strzałkowej może następować pochylenie boczne miednicy. Wokół osi poprzecznej rotacja miednicy.

Ruchy w stawie biodrowym nawzajem się ograniczają. Ruchy zginania i prostowania są tym bardziej ograniczone im większe są ruchy odwodzenia i przywodzenia i odwrotnie. Ruchy w stawie biodrowym prawie bez wyjątku łączą się z ruchami kręgosłupa. Mogą być one wzajemnie uzupełnione lub częściowo zastępowane. Zakres ruchu zginania i prostowania nie leży w płaszczyźnie strzałkowej zgięcie dochodzi do 120 stopni. W położeniu przywodzenia ruch zginania znacznie się zmniejsza . Przyjmuje się że zakres ruchu prostowania w płaszczyźnie strzałkowej wynosi tylko 15 stopni. W przypadku odwiedzenia uda do 40 stopni zakres ten możemy zwiększyć nawet do 45 stopni. Ruch w płaszczyźnie odbywają się w stawie biodrowym pozornie w rzeczywistości staw biodrowy jest sprzężony z ruchami odcinka L kręgosłupa. Całkowity zakres ruchu w płaszczyźnie strzałkowej wynosi ok. 135 stopni. Ruchy te możliwe są tylko przy zgiętym kolanie. W przypadku gdy kolano jest wyprostowane zakres ruchu zmniejsza się bardzo znacznie do około 80 stopni z powodu działania największego mięśni antagonistycznych. Jeżeli w obu stawach biodrowych odbywa się w tym samym kierunku i w tym samym stopniu przy ustalonych udach miednica pochyla się do przodu i do tyłu. W położeniu pochylenia do przodu płaszczyzna wejścia miednicy ustawiona jest bardziej stromo położeniu do tyłu bardziej poziomo. Hamowanie ruchów zginania i prostowania odbywa się przez aparat więzadłowy i mięśnie. Ruch prostowania hamują przede wszystkim oba pasma więzadła biodrowo-udowego górne poprzeczne i przednie podłużne. Pozostałe więzadła wzmacniają torebkę stawową ograniczają zakres ruchu słabo. W ruchach zginania więzadła nie stanowią czynnika hamującego ruch. Dlatego ruch zginania wykonywany jest przez mięśnie antagonistyczne, które są biernie rozciągnięte. Są to mięśnie kulszowo-goleniowe (głowa długa mięśnia dwugłowego uda , m półścięgnisty, m półbłoniasty)

W ruchach odwodzenia i przywodzenia wyprostowanej postawy ciała zakres wynosi 40 stopni w każdą stronę czyli całkowity rozkrok 80 stopni. Pozycja zgięcia stawu biodrowego umożliwia rozluźnienie więzadła biodrowo-udowego to jest przyczyną zwiększenia zakresu ruchu odwodzenia. Przy udzie zgiętym do 60 stopni odwodzenie może dojść nawet do 90 stopni a ruch przywodzenia ok. 55stopni. Globalny zakres ruchu wynosi w tedy ok. 145 stopni.

W stawie biodrowym miednica po stronie nogi podporowej może pochylać się bocznie. Przyjmuje się że pochylenie boczne miednicy i ruch odwodzenia są identyczni parami ruchowymi. Ruchy odwodzenia hamowane są głównie przez więzadło łonowo-udowe. Ruchy przywodzenia hamowane są przez pasmo poprzeczne więzadła biodrowo-udowego przypadku zgięcia uda dodatkowo hamują ruch więzadła głowy kości udowej . Oś pionowa stawu biodrowego również oś nośna kończyny dolnej gdyż łączy środkowe punkty stawów biodrowego, kolanowego i skokowego. W postawie stojącej rotacja zewnętrzna uda wynosi 15 stopni a rotacja wewnętrzna może dochodzić do 35 stopni. W położeniu zgięcia i odwodzenia stawu biodrowego ruchy obrotowe mogą dochodzić do 100 stopni, 40 stopni rotacja zewnętrzna i 60 stopni rotacja wewnętrzna.

W ruchach obrotowych można najlepiej się przekonać w pozycji zgiętego kolana gdy goleń stanowi “wskazówkę” która pokazuje rozmiar ruchów obrotowych. Przy wyprostowanym stawie kolanowym taką “wskazówką “ jest stopa. Jeżeli ruch odbywa się w ten sposób że NIE udo porusza się w stosunku do miednicy ALE odwrotnie miednica porusza się w stosunku do uda wtedy przy rotacji zewnętrznej miednicy kolec biodrowy przedni górny porusza się do tyłu po jednej stronie po drugiej stronie stawu kolec biodrowy przedni górny przeciwnej strony przesuwa się do przodu. W rotacji wewnętrznej kierunek ruchów jest odwrotny.

Rotacja wewnętrzna hamowana jest przez więzadło kulszowo-udowe

Rotacja zewnętrzna hamowana jest przez więzadło biodrowo-udowe przy zgiętym udzie hamuje dodatkowo więzadło głowy kości udowej.

Poprzez kombinacje ruchów dookoła osi poprzecznej i strzałkowej powstaje ruch obwodzenia. Graficznie przedstawia się go jako elipsę, której długa oś ustawiona jest pionowo.

Najsilniejszym zginaczem biodra jest m prosty uda, mniej więcej o ¼ słabszy jest m biodrowo-lędźwiowy w dalszej kolejności m naprężacz powięzi szerokiej i m krawiecki. Szereg pomocniczych mm spełniają rolę drugorzędną.

Wśród prostowników stawu biodrowego najsilniejszy jest m pośladkowy wielki w dalszej kolejności przywodziciel wielki, półbłoniasty, pośladkowy średni. Dzięki sile m pośladkowego wielkiego prostownika stawu biodrowego znacznie przewyższają siłę zginaczy.

Wśród przywodzicieli najsilniejszy jest przywodziciel wielki wykonuje on ¼ pracy wszystkich przywodzicieli. Poza nim głównymi przywodzicielami są m pośladkowy wielki, przywodziciel długi i półbłoniasty. Prawie o połowę mniejsza jest praca mięśni odwodzących. Głównymi mięśniami odwodzącymi są mięśnie: pośladkowe, naprężacz powięzi szerokiej i prosty uda. Ruch rotacji zewnętrznej jest znacznie silniejsza niż do rotacja wewnętrzna. Najsilniej rotuje na zewnątrz : pośladkowy wielki wspomagają go pozostałe mięśnie pośladkowe, biodrowo-lędźwiowe i zasłaniacz zewnętrzny. W rotacji wewnętrznej najsilniej działają przywodziciel wielki oraz pośladkowy mały. Rotacja wewnętrzna jest najsłabszym ruchem w stawie biodrowym. Tłumaczy się to przede wszystkim tym że ruch nie występuje prawie nigdy samodzielnie wspomagany jest przez inne czynniki między innymi dużą rolę odgrywa siła ciężkości, która rotuje udo do wewnątrz.

Kinezjologia stawu kolanowego

Staw kolanowy jest stawem zawiasowym zmodyfikowanym. Jego położeniem prawidłowym jest pozycja wyprostowana. W tedy części tylne torebki są napięte. Najsilniej napięta torebka stawowa występuje w pozycji pośredniej przy kolanie zgiętym do około 25 stopni. W tedy wszystkie części torebki są równomiernie rozluźniona. Dlatego pac jęci z wysiękiem stawowym ustalają kończynę w pozycji lekkiego zgięcia.

Ruchy odbywają się dookoła 2 osi. Ruch zgięcia i prostowania dookoła osi poprzecznej. Ruch obrotowy dookoła osi podłużnej goleni. Ruchy te mogą być wykonywane dowolnie w każdym kierunku położenia stawu dookoła osi podłużnej goleni z wyjątkiem położenia zgięcia a zwłaszcza krańcowego prostowania.

Ruchy zginania i prostowania stanowią kombinację toczenia i ślizgania w pierwszym stadium zgięcia mniej więcej do 20 stopni kość udowa wykonuje względem piszczeli ruch toczenia. W dalszej fazie ruchu toczenia utrudniają więzadła krzyżowe. Zamienia się ono wtedy w typowy ruch ślizgania. Cecha charakterystyczną ruchu stawu kolanowego jest to że ciągle inne punkty kości udowej stykają się z tym samymi punktami leżącymi na kości piszczelowej czy na łąkotkach.

Podczas zginania łąkotka przesuwa się do tyłu podczas prostowania do przodu. Przy zginaniu rzepka wykonuje ruch ku dołowi przy prostowaniu ku górze. Na odcinku ok. 6 cm stabilizuję ja ciśnienie atmosferyczne do tego stopnia że nie można jej unieść od podłoża. Zakres ruchu zginania w stawie kolanowym jest największy z pośród wszystkich stawów wynosi on około 160-170 stopni z czego 130 stopni wykonuje aparat mięśniowy, pozostały zakres ruchu przeznaczony jest na działanie sił zewnętrznych aż do zetknięcia się pięty z pośladkiem. Ruchy prostowania dochodzą do 180 stopni a u niektórych może dochodzić do przeprostu około 200 stopni.

Ruchy zginania hamują pasma tylne więzadeł krzyżowych. Prostowanie hamowane jest przez napięte mięśnie zginaczy przez części tylne torebki stawowej, więzadła podkolanowe przez poszczególne pasma więzadeł krzyżowych. Jednak najsilniejszym czynnikiem hamującym prostowanie są więzadła poboczne.

Ruch obrotowe stawu w stawie kolanowym odbywają się praktycznie w każdym położeniu stawu z wyjątkiem krańcowego zgięcia i wyprostu. Wyłączenie składnika obrotowego w krańcowym położeniu wyprostowanym wzmacnia statyczność wyprostowanej nogi podporowej i zabezpieczają w chwili największego jej obciążenia. Zakres ruchów obrotowych osobniczo jest bardzo zmienny. Na ogół wzrasta z położenia wyprostowanego aż do krańcowego zgięcia przy czym rotacja zewnętrzna goleni jest większa od rotacji wewnętrznej, czyli odwrotnie niż to ma miejsce w stawie biodrowym. Przy zgięciu do 30° całkowity ruch obrotowy wynosi około 38° przy czym na zewnątrz około 32°, do wewnątrz nie przekracza 10°. Przy zgięciu około 120°rotacja wynosi 60°, na zewnątrz 52° do wewnątrz nadal. Nie przekracza 10°. W rotacji wewnętrznej kłykieć przyśrodkowy piszczeli kieruje się ku tyłowi, kłykieć boczny do przodu. W rotacji zewnętrznej ruch kłykci jest odwrotny. Kłykieć boczny ma większą drogę do przebycia z tego powodu łąkotka boczna również przesuwa się wydatniej od przyśrodkowej jest luźniej przytwierdzona. W rotacji wewnętrznej łąkotka przyśrodkowa przesuwa się do przodu a boczna do tyłu. W rotacji zewnętrznej ruch łąkotek jest odwrotny.

Oś podłużna ruchu obrotowego nie pokrywa się z osią długą goleni, która biegnie przez środek stawu kolanowego. Leży ona bardziej przyśrodkowo w obrębie kłykcia przyśrodkowego piszczeli. Ruch obrotowy w stawie kolanowym może dotyczyć nie tylko goleni, ale też uda. Przy całkowitej stabilizacji goleni udo dokonuje obrotu dookoła osi obrotu piszczeli. Wykonując tym samym rotację zewnętrzną i wewnętrzną w odróżnieniu od KG, gdzie ruchy poszczególnych łańcuchów biokinematycznych pokrywają się ze sobą a zakres ruchomości się sumuje o tyle łańcuch biokinematyczny biodra i stawu kolanowego nie sumują się ze sobą, gdyż rotacje zachodzą dookoła różnych osi.

Rotacja zewnętrzna stawu kolanowego hamowana jest przez więzadła poboczne. Przy wyprostowanym kolanie zahamowanie ruchu następuje natychmiast przy kolanie zgiętym stopniowo w miarę zmniejszania się zakresu zgięcia i proporcjonalnie do stanu napięcia więzadeł.

Więzadło poboczno-piszczelowe jest znacznie szersze niż poboczno-strzałkowe. Dlatego bierze większy udział w ruchu hamowania rotacji. Ruchy rotacji wewnętrznej hamują więzadła krzyżowe. Ich czynnik hamujący polega na owijaniu się tych więzadeł dookoła siebie przez to ulegają znacznemu napięciu. W ruchu rotacji zewnętrznej więzadła krzyżowe odwijają się następnie ich znaczne rozluźnienie. Przypuszcza się, że rotacja wewnętrzna więzadła krzyżowego przedniego wynosi 4°. W skrajnym zgięciu i wyproście stawu może dochodzić do nieznacznych wymuszonych ruchów rotacyjnych. W położeniu maksymalnego zgięcia stawu obserwuje się nieznaczny ruch rotacji do wewnątrz. W połowie maksymalnego wyprostu rotacja zewnętrzna wynosi 5°. Te bierne ruchy obrotowe powodowane są zachowaniem zmian napięcia więzadeł w fazie wyprostu więzadło krzyżowe przednie ( część przednia ) zbliża do siebie kłykieć boczny kości udowej i kłykieć przyśrodkowy piszczeli więzadło to prawdopodobnie w ostatniej fazie ruchu prostowania powoduje rotację zewnętrzną goleni albo wewnętrzną uda. Trzy krotną przewagę w wyzwalaniu siły nad pozostałymi mięśniami ma mięsień czworogłowy uda. Jest to cecha ludzka związana z pionizacją, gdyż w położeniem ze zgiętym stawami kolanowymi i przejściu do pełnego wyprostu prostowniki uda dźwigają prawie cały ciężar ciała. Przy podnoszeniu ciała z pozycji klęczącej czy kucnej stawy kolanowe i biodrowe prostują się przeciw sile ciężkości. Dodatkowy prostownik jakim jest naprężacz powięźi szerokiej wykonuje pracę nieznaczną. Porażenie m czworogłowego uda uniemożliwia czynne prostowanie kolana. Osobnik z porażeniem m czworogłowego może stać na nodze porażonej. Balansuje on swoim ciałem w ten sposób, że środek ciężkości ciała przebiega do przodu od osi poprzecznej stawu kolanowego. Do najsilniejszych zginaczy stawu kolanowego należą tzw. Mięśnie kulszowo-goleniowe (dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty). Działanie pozostałych zginaczy (smukły, krawiecki, brzuchaty, podkolanowy) jest nieznacznie. Ponieważ ruchy obrotowe goleni mogą być wykonywane tylko przy zgiętym kolanie, a więc rotatorami są mięśnie zginacze z wyjątkiem naprężacza powięzi szerokiej. Mięśnie nawracające goleni nieznacznie przewyższają pod względem rozwijanej siły odwracacze. Głównymi rotatorem wewnętrznym jest półbłoniasty. Pomocniczo półścięgnisty, smukły, krawiecki i podkolanowy. Głównym odwracaczem jest dwugłowy uda. Pomaga mu naprężacz powięzi szerokiej. Słabym rotatorem jest brzuchaty łydki, gdzie głowa przyśrodkowa rotuje na zewnątrz a boczna rotuje do wewnątrz.

Układ prawidłowy kończyny dolnej

W prawidłowych warunkach u dorosłego człowieka oś nośna kończyny dolnej przebiega :

0. od przodu przez głowę kości udowej, środek rzepki, środek stawu skokowego i rzutuje na II palec. W trakcie poruszania się oś ta przesuwa się w kierunku palucha. Natomiast w pozycji stojącej w kierunku zewnętrznej krawędzi stopy w zakresie ok. 15°

1. Od strony bocznej oś nośna kończyny dolnej przebiega przez krętarz wielki kości udowej, nadkłykieć boczny kości udowej, głowę strzałki i rzutuje na kostkę boczną.

W przypadku kolana koślawego oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz tzn. odcinek obwodowy jakim jest podudzie oddalony jest od pośrodkowej osi ciała. Kostki przyśrodkowe w linijnym oddalone są około 5 cm od siebie co w miarze kątowej wynosi około 10 - 15°. Zmiany kątowe kolana koślawego dotyczą przeprostu kłykcia przyśrodkowego kości udowej. Skrzywienia kości udowej lub piszczelowej, skręcenia na zewnątrz podudzi i przeprostu w stawie kolanowym.

Zmiany mięśniowo-więzadłowe

Polegają na rozciągnięciu więzadła pobocznego piszczelowego a skrócenie więzadła pobocznego strzałkowego. Rozciągnięte są mięśnie półścięgnisty, półbłoniasty, krawiecki, obszerny przyśrodkowy.

Ukształtowanie szpotawe utrzymuje się z tendencją do jego zmniejszania w ciągu 1 roku życia. W 2 roku życia szpotawość stopniowo przechodzi w fizjologiczną koślawość charakterystyczną u dzieci do wieku 6-8 lat. Oś kończyny w 1 roku życia dotyka jedynie przyśrodkowej strony stawu kolanowego. W 2 roku życia zbliża się do środka stawu do którego dochodzi w 3 i 4 roku życia. W 5 i 6 roku przebiega skośnie.

Kinezjologia stopy

W postawie pionowej oś długa jest ustawiona poprzecznie względem bloczka kości skokowej jak również do linii siły ciężkości kończyny dolnej. W stawie skokowym górnym odbywają się ruchy kości skokowej w stosunku do goleni. Jest to typowy staw zawiasowy z poprzecznie ustawiona osią. Ustawiona jest nieco wyżej od wierzchołka kostki bocznej dalszy przebieg to środek bloczka kości skokowej i nie co powyżej kostki przyśrodkowej. Dookoła tej osi odbywają się ruchy zginania grzbietowego i podeszwowego. Przy czym w położeniu wyjściowym bloczek wypełnia wklęsłą panewkę goleni. Zgięcie grzbietowe stopy powoduje że obie kostki przesuwają się na boki natomiast w zgięciu podeszwowym mogą występować ruchy boczne kości skokowej. Zginanie grzbietowe stopy hamowane jest przez napięcie mięśni łydki, napięcie tylnej ściany torebki stawowej tylnymi więzadłami oraz w krańcowej pozycji po przez zetknięcie się szyjki kości skokowej z powierzchnią stawową piszczeli. Zgięcie podeszwowe hamują przednie mięśnie goleni, przednia ściana torebki wraz z więzadłami a w krańcowej pozycji się tylko wyrostki kości skokowej z powierzchnią stawową piszczelową.

W stawie skokowym dolnym zachodzą ruchy dolnej części stępu i śródstopia wraz z palcami. W stosunku zarówno do goleni i kości skokowej. Anatomicznie w stawie tym możemy wyróżnić część przednia i tylną. Czynnościowo tworzy jedną całość dlatego samodzielne ruchy poszczególnych jego częściach nie są możliwe. Oś względem której odbywają się ruchy stawu dolnego , nazywa się osią kompromisową biegnie ona od strony tylnej do przedniej, od strony zewnętrznej do wewnętrznej oraz od dołu ku górze. Przebija ona kość piętową w części tylnej krzyżuje zatokę stępu i nie jako opuszcza staw na stronie przednio-przyśrodkowej. Oś ruchu ustawiona jest skośnie pod kątem ostrym do długiej osi stopy. Jej przebieg jest osobniczo zmienny. W trakcie ruchu w stawie skokowym dolnym odróżnia się 3 składniki:

5. Zgięcie podeszwowe lub grzbietowe

6. Przywodzenie lub odwodzenie

7. Odwracanie lub nawracanie

W związku z tym następuje sprzężenie ruchów w obrębie stopy. Zgięcie podeszwowe, przywodzenie i odwracanie zawsze są ze sobą połączone. Podobnie ruchy przeciwne zgięcie grzbietowe, odwodzenie i nawracanie.

Ruchy zginania i prostowania stopy mogą zwiększać zakres odpowiednich ruchów w stawie skokowym górnym poprzez połączenie ruchomości stawu skokowego górnego i dolnego. Co przypomina funkcjonowanie staw kulisty wieloosiowy. Ruchy stawu skokowego górnego służą głównie do chodzenia przede wszystkim do poruszania się do przodu. Natomiast ruchy stawu skokowego dolnego dostosowują stopę do nierówności podłoża. Wielkość ruchów zgięcia stopy jest w znacznym stopniu uzależniony od stanu elastyczności stopy i wieku. Ruchomość stopy z wiekiem wybitnie zmniejsza się. U osoby dorosłej zgięcie grzbietowe wynosi 45 stopni, podeszwowe około 60 stopni. Globalny ruch zginania wynosi około 100 stopni przy czym zakres ruchu stawu górnego około 40 - 50 stopni reszta stanowi ruchomość stawu dolnego. W prawidłowym położeniu stopy ruchy odwodzenia u osoby dorosłej nie znacznie przekraczają zakresy 30 stopni w każdą stronę. Przy zgięciu grzbietowym zakres ruchu odwodzenia jest znacznie mniejszy niż przy zgięciu podeszwowym. Gdyż dochodzą ruchy boczne w stawie skokowym górnym. W położeniu tym bloczek niejako “wychodzi” z widełek jakimi są obie kostki goleni i wykonuje ruchy boczne co umożliwia ruchy odwodzenia. Ruchy obrotowe (nawracanie i odwracanie) wynoszą u dorosłego około 30 stopni w każdą stronę. W ruchach tych staw skokowy górny nie bierze udziału wykonywane są one wyłącznie w stawie skokowym dolnym. zakres tych ruchów może być znacznie zwiększony przez ruchy obrotowe stawu poprzecznego stępu. W którym zakres ruchów supinacyjnych zwiększa się do tego stopnia że brzeg przyśrodkowy stopy może ustawić się pionowo nad brzegiem bocznym. Ruch pronacyjny nie osiąga nigdy tego zakresu. Mięśnie które leżą na stronie tylnej osi stawu wykonują zginanie podeszwowe te które przebiegają na stronie przedniej zginanie grzbietowe. Mięśnie przebiegające przyśrodkowo od skośnej osi ruchu wykonują ruchy przywodzenia po stronie bocznej odwodzenia. Mięśnie przywodzące lub odwodzące są jednocześnie mięśniami odwracającymi lub nawracającymi. Praca zginaczy jest 4 krotnie większa od pracy prostowników. Gdyż praca prostowników nie jest związana bezpośrednio z aktem chodzenia. Głównym mięśniem zginającym stopy jest mięsień trógłówy łydki wykonuje on 4/5 pracy wszystkich zginaczy. Głównym prostownikiem jest mięsień piszczelowy przedni wykonuje on większą prace od pozostałych 3 prostowników. Głównymi mięśniami nawracającymi są 3 mięśnie strzałkowe. Mięśnie te wykonują ¾ całkowitej pracy a wspomagane są przez mięsień prostownik długi palców. Prostownik długi palców i piszcelowu przedni nie znacznie współdziałają w tym ruchu. Mięśnie odwodzące są 2 razy silniejsze od nawracających. Głównym odwracaczem jest mięsień trógłówy łydki wspomagają go mięśnie piszczelowe. Pozostałe mięśnie są mięśniami pomocniczymi oba zginacze i prostownik długi palucha. Mięsień piszczelowy przedni podobnie jak mięsień ramienno-promieniowy jednocześnie nawraca i odwraca.

Kinezjologia stawów międzystępowych i stępowo-śródstopnych

Z kinezjologicznego punktu widzenia stęp i śródstopie może podzielić na dwie części : przednia i tylną\ Cześć tylna jest wybitnie ruchoma. Część przednia składająca się z kości śródstopia: kości klinowatej i sześciennej wykazuje nie znaczną ruchomość z tego powodu że połączenie między nimi są wybitnie płaskie a ruchy stawów płaskich mają charakter ślizgowy. Hipomobilnośćą charakteryzuje się połączenie między II i III kość śródstopia a kośćmi klinowatymi. Jedynie I kość śródstopia w stosunku do kości klinowatej przyśrodkowej oraz kości śródstopia IV i V w stosunku do kości sześciennej posiadają nieco większy zakres ruchu. Kinezjologia palców stopy. Jest analogiczna jak w stawach ręki w stawach śródstopno-paliczkowych ruchy zginania grzbietowego wynosi ok. 60 stopni zginania podeszwowego ok. 30 stopni. A więc są wydatniejsze w stosunku do stawów śródręczno-paliczkowych. W położeniu zgięcia grzbietowego możliwe są ruchy przywodzenia i odwodzenia przy czym u osób dorosłych posiadają znacznie mniejszą ruchomość jak u dzieci. Paluch nie może wykonywać czynnych ruchów bocznych. W stawach międzypaliczkowych typowo zawiasowych odbywa się niezbyt obszerny ruch zginania podeszwowego. W położeniu spoczynkowym palce II do V ustawiają się w ten sposób że w stawach śródstopno-paliczkowych ustawiają się grzbietowo (przykurcz zginaczy) natomiast obydwa stawy międzypaliczkowe w kierunku podeszwowym. Palce zginają się w tedy ma kształt szpon. Po mimo swej niewielkiej ruchomości palce odgrywają bardzo duże znaczenie podczas chodzenia. Przy amputacji palców następuje znaczne upośledzenie chodu. Gdyż stopa ma znacznie mniejszą powierzchnię podparcia i następnie skrócenie dźwigni stopy niezbędnej do fazy odbicia.

ARCHITEKTURA STOPY

Sklepienie podłużne

Łuk podłużny przyśrodkowy (dynamiczny):

A) ilość 3

B) przebieg: guz piętowy - kość łódkowata - kość klinowata - głowa I kości śródstopia

C) szczyt: kość łódkowata (ok. 2,5cm od podłoża)

Łuk podłużny boczny (statyczny)

A) ilość 2

B) przebieg : guz piętowy, kość sześcienna - głowa V kości śródstopia

C) szczyt: kość sześcienna (od 0,5 cm od podłoża)

Układ wzmacniający sklepienie podłużne :

0. Stabilizatory bierne stopy

- rozcięgnio podeszwowe, więzadło podeszwowe długie, więzadło piętowo-sześcienne podeszwy, więzadło piętowo-łódkowe

0. Stabilizatory czynne stopy

-mięśnie długie: m piszczelowy przedni

-m zginacz długi palucha

-mięśnie krótkie: wszystkie mięśnie podeszwowej strony stopy

Sklepienie poprzeczne

Łuk poprzeczny przedni (obwodowy)

A) faza obciążenia: punkty podparcia na głowach pięciu kości śródstopia

B) faza odciążenia: punkty podparcia Ana głowach I i V kości śródstopia

Łuk poprzeczny tylny

A) przebieg: kość klinowata - kość sześcienna

Układ wzmacniający sklepienie poprzeczne :

A) stabilizacja bierna stopy:

- więzadło śródstopno-podeszwowe, więzadło poprzeczne głębokie śródstopia

B) stabilizacja czynna stopy:

- m długie: m strzałkowy długi, m piszczelowy tylny

- m krótkie : m przywodziciel palucha (głowa poprzeczna)

Kręgosłup

W przebiegu poziomym kręgosłupa przypomina literę T a więc znane w technice układ wytrzymałościowy. Złamanie wyrostków kolcowych kręgosłupa zmniejsza jego wytrzymałość 6-krotnie. Zwiększenie wytrzymałości na nacisk osiowy zapewniają też krzywizny strzałkowe w porównaniu z belka prostą jego wytrzymałość zwiększa się 17-krotnie. Można to opisać wzorem:

n ｲ+ 1

Gdzie n to liczba krzywizn

Przeciętna wytrzymałość kręgosłupa czyli jego siła nośna u człowieka dorosłego wynosi 350 kg. Wytrzymałość ta zmienia się w zależności od odcinak kręgosłupa. Na poziomie C wynosi około 113 kg, Th - 210 kg, L - 400kg. Normalnie działające obciążenie kręgosłupa w pozycji stojącej wyprostowanej jest znacznie nisza od maksymalnej i wynosi w odcinku C - 50kg, Th - 75 kg, L - 125kg.

Funkcjonalna jednostka kręgosłupa jest segment ruchowy, który składa się z 2 sąsiednich ze sobą kręgów połączonych krążkiem międzykręgowym. Gdzie przednia jego część dźwiga ciężar natomiast część tylna steruje ruchami. Otaczający jądro miażdżyste pierścień włóknisty pełni potrójną rolę:

8. Stanowi środek wytrzymałego powiązania dwóch trzonów kręgów

9. Posiada dużą ilość włókien które są ze sobą złączone w bardzo głębokich warstwach dalszej we wszelkiej trakcji L segment kręgosłupa nie pęka pierścień włóknisty ale trzon

10. Jest bardzo silnym amortyzatorem działających sił co dokonuje się przez rozciąganie blaszek. Mechanizm ten jest tym efektywniejszym im bardziej skośny jest układ włókien mniej więcej około 60 stopni.

Pod wpływem dodatkowego ucisku skośność układu włókien może powiększyć się nawet o 15 stopni. Ten układ daje poszczególnym blaszką dobrą elastyczność dzięki wydłużaniu się włókien kolagenowych pod wpływem nacisku. Jednak droga wydłużania jest ograniczona. Nie może przekraczać 4-5 % długość po za tą granicą istnieje ryzyko rozerwania pierścienia. Pierścień włóknisty przeznaczony jest do przyjęcia nadmiernych rozciągnięć a nie nacisków.

Krążki międzykręgowe

Podlegają wszelkim siłą i naciskom wywieranym na kręgosłup. Są to siły typu ściskającego a w dolnych odcinkach lędźwi siły typu ścinającego. Największe zmiany napięć dochodzą przy pozycjach w pochyleniu. Gdyż stawy obciążone dodatkowo napięciem mięśni oraz wydłużeniem dźwigni w obrębie kręgosłupa.

Dźwignia dla mięśnia prostownika grzbietu wynosi tylko 5 cm, a około 15 -17 cm dźwignia działająca na mięśnie brzucha. Te największe siły dotyczą krążków szczególnie odcinka lędźwiowego. Wytrzymałość kręgów dla obciążeń jest bardzo duża i w przypadku odcinka lędźwiowego kręgosłupa wynosi ok. 9kg.

Wytrzymałość wiązadeł jest również bardzo duża. Więzadło podłużne przednie ulega zerwaniu przy przyłożeniu sił 2.12 setnych kilograma / mm². Wiązadło podłużne tylne 1.58 setnych kg / mm².

Po 25 - 30 roku życia więzadła tracą swoja wytrzymałość.

Kręgosłup w swej budowie składa się praktycznie z 2 kolumn:

0. kolumny przedniej która złożona jest z trzonów kręgowych i krążków międzykręgowych. Traktujemy go jako część podporowo-nośną

1. Kolumna tylna trzonu utworzona przez łuk oraz wyrostki spełniają rolę dynamiczną

Wyrostki stanowią ramie dźwigni dla mięśni przykręgosłupowych. Zakres ruchów kręgosłupa zależy od ułożenia linii przestrzennych płaszczyzn oraz od wysokości trzonów. W odcinku szyjnym krążki międzykręgowe są wysokie powierzchnie trzonów kręgów ustawione są poprzecznie i są niewielkie dlatego poszczególne kręgi względem siebie znacznie są wychylone.

Stawy międzykręgowe szczególnie ich powierzchnie ustawione są bardzo korzystnie dlatego w odcinku szyjnym ruchomość praktycznie jest największa.

Dla człowieka dorosłego w odcinku szyjnym prawidłowa wartość lordozy szyjnej wynosi od 29° do 50°. W odcinku piersiowym wartość kifozy od 20° do 40°.W odcinku lędźwiowym od 28° do 46°

W odcinku szyjnym średnia wartość zginania do przodu ok. 49° - 76°, prostowanie 49° - 70,5°, zginanie w bok 44° - 61°, rotacja osiowa 76,5° - 95°

W odcinku piersiowym kręgosłupa stosunek wysokości krążka do powierzchni poprzecznej trzonu jest mniejsza. Powierzchnie trzonów są płaskie przez co ogranicza to znacznie ruchomość trzonów względem siebie. Wyrostki stawowe ustawione są w płaszczyźnie czołowej co ogranicza ruchomość tego odcinka. Na granicy odcinka piersiowego i lędźwiowego wyrostki stawowe zmieniają swe położenie. Z czołowego w strzałkowe. Wartość :

0. Zginania do przodu od 20° do 40°

1. Zginanie w bok od 25° do 39,5°

2. Rotacja osiowa od 25° do 39°

W odcinku lędźwiowym stosunek wysokości krążka międzykręgowego do trzonu jest nieco większy niż w odcinku piersiowym co zwiększa znacznie ruchomość. Ustawienie powierzchni stawów międzywyrostkowych w płaszczyźnie strzałkowej daje w niej największą ruchomość.

0. Zginanie do przodu od 60° do 83,5°

1. Prostowanie od 25,5° do 44,5°

2. Zginanie w bok od 25° do 39°

3. Rotacja osiowa od 9° do 16,5°

Ruchy zginania i prostowania kręgosłupa czyli ruchy w płaszczyźnie strzałkowej uzależnione są głównie od stosunku wysokości krążka do średnicy trzonu. Ruchy w płaszczyźnie czołowej zależne są od stosunku wysokości krążka do średnicy trzonu kręgu oraz od płaszczyzny międzywyrostkowych. Ruchy obrotowe zależą przede wszystkim od płaszczyzny stawów międzywyrostkowych, których płaszczyzna stanowi wycinek koła umożliwiające duży zakres ruchu o ile kierunek ruchu zależy od ukształtowania powierzchni stawowych o tyle ich zakres ograniczają więzadła i torebki stawowe.

Zginanie ograniczają :

0. Wiązadła żółte

1. Wiązadła nadkolcowe

2. Wiązadła podłużne tylne

3. Tylna część pierścienia włóknistego

Ruchy prostowania ograniczony jest przez:

0. Wiązadło podłużne przednie

1. Część przednią pierścienia włóknistego

2. Wyrostki kolczyste

3. Łuki kręgów

Skłony boczne ograniczone są przez :

0. Oba więzadła podłużne

1. Boczne części pierścienia włóknistego

2. Więzadło żółte po stronie wypukłej

3. Więzadło między poprzeczne

4. Torebki stawowe

5. A w odcinku piersiowym - żebra

Ruchy obrotowe ograniczają :

0. Pierścień włóknisty

1. Torebki stawów międzykręgowych

Ruchy kręgosłupa w odcinku lędźwiowym uzależnione są od grupy 2 potężnych grup mięśniowych bezpośrednio działających grupę mięśni przyczepiającą się do kręgosłupa oraz grupy mięśni działające na kręgosłup ale przyczepiające się do innych części szkieletu. Do pierwszej grupy należy prostownik grzbietu, m czworoboczny lędźwi, m lędźwiowy większy. Do drugiej grupy zaliczamy m brzucha. Wbrew powszechnemu mniemaniu przy ruchach kręgosłupa nawet w krańcowych jego odcinkach dochodzi do niewielkiego przesunięcia kręgu w pozycji krańcowego wyprostu przestrzenie międzykręgowe poruszają się do przodu i zwężają od tyłu jedynie w niewielkim stopniu. Podobnie dzieje się w pozycji zgięcia przy czym przestrzeń międzykręgowa otwiera się odwrotnie. Przy przejściu z pełnego zgięcia do pełnego wyprostu całkowita wysokość przedniej powierzchni kręgosłupa wzrasta o 12mm przy czym na wysokość tą składa się rozciągnięcie krążków międzykręgowych każdy krążek 2,4mm w tym samym ruchu. Całkowita wysokość tylnych powierzchni trzonów kręgosłupa obniża się o 5mm, gdyż na każdy krążek przypada 1mm.

Ruchy poszczególnych kręgów przebiegają dookoła stałych punktów podparcia mogą występować w jądrach miażdżystych przede wszystkim z racji swej stabilności i względniej nie ściśliwości. Jądro miażdżyste w ruchach zginania powoduje przesunięcie swej masy ku tyłowi natomiast w odwrotnym kierunku zachowuje się podczas wyprostu. Pierścień włóknisty uwypukla się po stronie wklęsłej kręgosłupa spłaszczony jest po stronie wypukłej. W pozycji wyprostowanej ciała kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym ustawiony jest lordotycznie ze szczytem lordozy szyjnej między 4-6 kręgiem w lędźwiowym między 3-4. W odcinku piersiowym szczyt kifozy przypada mniej więcej na 6-7 piersiowy.