PAŃSTWO PRZEMIANY – RUCHY NARODOWE, ZJEDNOCZENIOWE I NIEPODLEGŁOŚCIOWE
WŁOCHY
• ruch zjednoczeniowy połączony był z walką o zrzucenie monarchii Habsburskiej;
• 1831 r. Giuseppe Mazzini stworzył tajną organizację Młode Włochy; jej działalność nie przyniosła zjednoczenia Włoch;
• 1861 r. – zjednoczenie Włoch; 1866 r. odzyskano Wenecję, a w 1870 r. przyłączono do Królestwa Włoskiego Rzym i większość terytorium Państwa Kościelnego; w 1871 roku przeniesiono do Rzymu stolicę;
NIEMCY • oddolny, liberalny ruch narodowy, dążący do zjednoczenia państw niemieckich i demokratyzacji życia;
• w okresie Wiosny Ludów zwołano we Frankfurcie nad Menem Zgromadzenie Narodowe; Parlament Frankfurcki chciał powierzyć koronę Fryderykowi Wilhelmowi IV, który jej nie przyjął;
• równolegle do zjednoczenia państw niemieckich pod swoimi rządami dążyły Prusy;
• 1834 r. – utworzenie Związku Celnego, dzięki któremu udało się zjednoczenie ekonomiczne Niemiec;
• od 1862 roku rządy Ottona von Bismarcka – premiera Prus; dążył do rozwiązania Związku niemieckiego i wyeliminowania Austrii rywalizacji wśród państw niemieckojęzycznych i ich zjednoczenia pod przewodnictwem Prus;
• Liczne wojny z sąsiadami i poszerzanie granic; w 1866 r. Prusy wygrały wojnę z Austrią – wiązek Niemiecki przestał istnieć; w 1867r. powstał Związek Północnoniemiecki; w styczniu 1871 roku proklamowano Cesarstwo Niemieckie, na którego czele stanął Wilhelm I;
CESARSTWO AUSTRIACKIE • Wiosna Ludów spowodowała pragnienie wszystkich narodów zamieszkujących Cesarstwo Austriackie utworzenia niepodległych państw narodowych;
• polityka madziaryzacji Węgrów wobec Słowian Południowych i Rumunów;
• w 1848 roku wybuchły powstania narodowe na Węgrzech, w Czechach, we Włoszech i w poslce;
• w 1849 roku Węgrzy ogłosili niepodległość Węgier, jednak wojska rosyjskie pomogły Austriakom stłumić powstanie;
IRLANDIA • od czasu podbicia przez Anglię w XII wieku narastały w Irlandii konflikty religijne i etniczne, a w połowie XVII wieku narodził się dodatkowo konflikt społeczno-ekonomiczny;
• nastąpiły dwa zjawiska: emigracja Irlandczyków do Stanów Zjednoczonych, powstał także ruch narodowościowy Irlandczyków;
• pod koniec XVII wieku wybuchło powstanie narodowe, szybko stłumione przez Wielką Brytanię; Irlandię włączono do W. Brytanii na zasadzie unii realnej; to nasiliło znacznie ruchy narodowościowe; stawiano żądania przyznania autonomii Irlandii, równouprawnienia katolików i rozwiązania unii irlandzko –angielskiej;
• w połowie XIX wieku na skutek klęski głodu i masowej emigracji Irlandczyków do USA opór przeciwko Anglii zaczął przybierać ostrzejsze formy; powstawały tajne organizacje zbrojne prowadzące walki zbrojne i dopuszczające się terroru;
BAŁKANY • region w którym krzyżowały się wpływy Rosji i Austrii; Wielka Brytania i Francja starały się nie dopuścić do ekspansji Rosji; ruchy narodowe często to wykorzystywały i wymykały się spod kontroli;
• pierwsza rewolucja niepodległościowa zakończona sukcesem miała miejsce w Grecji; w 1821 roku wybuchło tam powstanie narodowe, poparte przez europejską i amerykańską opinię publiczną; europejskie mocarstwa były mu jednak przeciwne;
• gdy w 1827 roku Rosja chciała podporządkować sobie Grecję mocarstwa zachodnie poparły powstanie i w 1830 roku ogłosiły Grecję niepodległą;
• wojna mocarstw europejskich z Turcją spowodowała w 1830 r. przyłączenie części terytorium Imperium Osmańskiego na rzecz Rumunii;
• Rumunia stała się rosyjskim protektoratem; próba podporządkowania Bułgarii skończyła się dla Rosji interwencją Wielkiej Brytanii i Francji; w 1878 roku na kongresie w Berlinie niepodległość uzyskały Bułgaria, Serbia, Czarnogóra i Rumunia;
• ustalone wówczas granice spotęgowały konflikty etniczne, religijne i kulturowe na tym obszarze;
BELGIA • część Królestwa Niderlandów; jedna z pierwszych rewolucji narodowościowych w Europie;
• w lipcu 1830 roku wybuchły zamieszki spowodowane niezadowoleniem holenderskiej dominacji;
• początkowo Belgowie domagali się autonomii, ale po użyciu wobec nich siły zażądali pełnej niepodległości;
• państwa Świętego Przymierza chciały zainterweniować zbrojnie w Belgii; żądania belgijskie poparły mocarstwa zachodnie;
• w 1831 roku w Londynie ustalono zasady utworzenia niepodległej Belgii jako neutralnej monarchii konstytucyjnej;