Ekologia z sozologią 2006/2007 Med.Rat. lic.zao.
Ekologia - gr. oikos = dom, środowisko; logos = nauka, słowo;
dosłownie: nauka o siedliskach organizmów,
termin wprowadzony przez E. Haeckela 1869 jako " ...badanie całości stosunku zwierzęcia zarówno do jego środowiska nieorganicznego, jak i organicznego, włączając w to przede wszystkim jego przyjazne i wrogie stosunki z tymi zwierzętami i roślinami, z którymi wchodzi w bezpośredni kontakt";
Odum 1963 - ekologia to wiedza o strukturze i funkcjonowaniu przyrody;
Krebs 1994 - ekologia jako nauka o zależnościach decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów;
Ekologia to nauka o związkach organizmów z warunkami organicznymi i nieorganicznymi ich otoczenia, wzajemnych stosunkach organizmów żyjących w tych samym miejscu oraz o działaniu tych organizmów na ich środowisko.
Sozologia - termin wprowadzony przez W.Goetela 1965 dla nauki o ochronie przyrody i jej zasobów ("co technologia zniszczyła, technologia powinna naprawić");
nauka zajmująca się podstawami ochrony tworów przyrody i jej zasobów, zapewnieniem trwałości ich użytkowania, rozważa przyczyny i następstwa przemian przyrody w wyniku działalności ludzkiej oraz poszukuje sposobów zapobiegania lub łagodzenia skutków niekorzystnych zmian;
Ochrona przyrody to także działania społeczne zmierzające do zachowania, restytuowania i zapewnienia trwałości użytkowania tworów i zasobów przyrody.
Autekologia - ekologia organizmów, obejmuje relacje między poszczególnymi osobnikami a środowiskiem abiotycznym;
Synekologia - ekologia ekosystemów, biocenologia, zajmuje się badaniem grup organizmów (populacji, biocenoz jako całości) oraz zależności między zbiorowiskami organizmów a ich siedliskiem.
Czynniki biotyczne środowiska - czynniki ożywione środowiska;
organizmy żywe: producenci - autotrofy, konsumenci - heterotrofy, reducenci - saprofity, saprofagi, saprobionty
Czynniki abiotyczne środowiska - nieożywione elementy środowiska; temperatura, woda, światło, ciśnienie, wiatr, skład powietrza, gleba,składniki mineralne, pH (odczyn)
Czynniki środowiska warunkują obecność i liczebność organizmów:
Czynnik ograniczający - czynnik, którego natężenie zbliża się lub przekracza granice tolerancji organizmu
Kategorie ekologiczne
Środowisko (jednostka przestrzenna) |
Istota żywa (struktura biologiczna istot żywych) |
Układ ekologiczny = ekosystem s.l. |
Biosfera s.s. |
? |
Biosfera s.l. |
Biotop |
Biocenoza |
Pleocen = ekosystem s.s. |
Demotop |
Populacja |
Democen |
Monoto |
Osobnik (indywiduum) |
Monocen |
Ontotop (ontosfera z wieloma ontohabitatami) |
Ontocenoza |
ontocen |
Ekosystem - jednostka ekologiczna, układ obejmujący biocenozę i jej środowisko - biotop; - układ wykazujący równowagę dynamiczną, układ regulacji ultrastabilnej;
- układ częściowo otwarty, wykorzystujący energię (promieniowanie słońca, związki organiczne) i
wodę także spoza swego biotopu;
- występuje w nim krążenie materii i przepływ energii.