wybory-proces wyłaniania przez elektorat,czyli ogół obywateli uprawnionych

do głosowania osób,które będą sprawować najwyższe urzędy w państwie
(posłów na sejm RP, senatorowie RP, prezydent RP, władze samorządowe)

wybory do sejmu, senatu i władz samorządowych - co 4 lata

wybory na prezydenta rp - co 5

czynne prawo wyborcze możliwość głosowania
(ukończone 18 lat, obywatelstwo polskie, nie można być
ubezwłasnowolnionym i pozbawionym praw obywatelskich)

bierne przwo wyborcze - możliwość kandydowania w wyborach

ordynacja wyborcza - ustawa która reguluje ogół zasad i procedur
związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów; zawarte są
również instytucje odpowiedzialne za przeprowadzanie wyborów i ustalanie
ich ważności są to : Państwowa Komisja Wyborcza ,
Sąd Najwyższy (ważność wyborów)

wybory:

-zasada powszechności - w dzisiejszych demokracjach poza
ograniczeniami prawnymi nie funkcjonują już tzw.cenzusy

- zasada proporcjonalności - liczba mandatów otrzymywanych przez
partię jest proporcjonalnie uzależniona od liczby oddanych na nią głosów;
funkcjonuje również tzw, zasada większościowa -czyli mandat uzyskuje
osoba która otrzymała największą liczbę głosów

- zasada równości - każdy głos jest tak smo istotny;
każdy wyborca dysponuje taka samą liczbą głosów 1=1

- zasada tajniości - listy nie podpisujemy : oznacza zapewnienie
głosującemu tajemnicy wyboru. Wyborca oddaje swój głos w taki sposób,
by pozostałe osoby nie wiedziały na kogo głosuje.

- zasada bezpośredności - nie można dać komuś upoważnienia
aby oddać głos

systemy wyborcze :

większościowy - kraj jest podzielony na okręgi jednomandatowe,
wyborca głosuje na konkretną osobe, zwycięża osoba która zdobywa
najwięcej głosów(Francja , Wlk. Brytania , USA)największą zaletą tego
systemu jest silny związek kandydata z wyborcami .

- proporcjonalny – stosowany w okręgach wielomandatowych, polega na
tym, że podział mandatów między partie jest dokonywany odpowiednio
(proporcjonalnie) do liczby głosów zebranych przez każdą z nich.
Zasada ta stosowana może być tylko wtedy, gdy tworzy się okręgi wielomandatowe
i gdy istnieją zwalczające się partie polityczne, przystępujące do
wyborów z własnymi programami i z osobnymi listami kandydatów

-mieszany – łączy w sobie elementy systemu większościowego i proporcjonalnego.
System ten w zamierzeniu miał przeciwdziałać negatywnym skutkom stosowania
ordynacji wyborczej jednego typu. Obecnie systemy te występują rzadko
i to głównie w tzw. nowych demokracjach (np. Ukraina).

demokracja pośrednia lub sprawuje władze po przez wybranych przez siebie
przedstawicieli (wszystkie współ. formy demokracji opieraja się na dem. pośr.)

demokracja bezpośrednia - była charakterystyczna dla demokracji starożytnej
oznacza bezpośredni udział obywateli w sprawowaniu władzy

kształtowanie sie demokracji współczesnej :

-datuje sie na wiek XVII I XVIII i jest to wynik rewolucji angielskiej i francuskiej

-w okresie oświecenia ustalono 2 najważniejsze dla demokracji zasady :

*zasada trójpodziału władzy (ustawodawcza wykonawcza i sadownicza

*suwerenność ludu (J.J.Rousseau)

zasady współczesnej demokracji

*suwerenność narodu - nnajwyższą władze w narodzie sprawuje naród

*zasada reprezentacji - naród nie sprawuje włądzy bezpośrednio
ale przez wybranych przedstawicieli

*zasada poszanowania praw mniejszości

*zasada prawa i konstytucjonalizmu (p. obywatel może czynic wszystko
co prawnie nie jest zabronione natomiast urzędy i instytucje państwowe mogą
czynić tylko to co jest prawnie nakazane )
(k. najwyższym aktem prawnym jest konstytucja, której wszystkie
inne akty prawne muszą być jej podporządkowane )

*zasada pluralizmu - oznacza możliwość poszanowania i istnienia różnych poglądów,
form życia polit. gosp. społ.

wart. dem.

wolność równość sprawiedliwość

panstwo :

-trwała wspólnota ludzi zamieszkujących określone terytorium, poddana
władzy zwierzchnej

-cechy aparat państwowy, suwerenność, przymusowosć, terytorium
władza państwowa

PAŃSTWO: podział państwa ze wzg na forme rzadów

A) UNITARNE: REPUBLIKA :

-scentralizowane -arystokratyczna

-zdecentralizowane -demokratyczna

B)ZŁOŻONE: MONARCHIA

-federacja -stanowa

-konfederacja -absolutna

-unia państw -parlamentarna

bić - beat beat beaten
budować - build built built

być - be was /were been

chować sie - hide hid hidden

ciąć - cut cut cut

czuć - feel felt felt

dać - give gave given

dorastać - forget forgot forgotten

dostać - get got got

emitować - broadcast broadcast broadcast

iść/jechać - go went gone/been

jeść - eat ate eaten

karmić - feed fed fed

kosztować - cost cost cost
kupować - buy bought bought

latać - fly flew flown

łapac - catch caught caught

marzyć - dream dream/t dreamed/dreamt

mieć - have had had

opuszczać - leave left left

pić - drink drank drunk

potrafić - can could been able

pożyczać lend lent lent

prowadzić - drive drove driven

prowadzić - lead led led

przychodzić - come came come

przynosić - bring brought brought

psuć - break broke broken

robić - do did done

rosnąć - grow grew grown

rysować - draw drew drawn

słyszeć - hear heard heard

stać się - become became become

trzymać - keep kept kept

trzymać w ręce - hold held held

uciekać - flee fled fled

uczyć się - learn learned/t learned/t

uderzać - hit hit hit

upadać - fall fell fallen

walczyć - fight fought fought

wiedzieć - know knew known

wybierać - choose chose chosen

zaczynać - begin began begun

znaleźć - find found found

panstwo autorytarne- silna władza wykonawcza która skupiona
jest w rękach jednostki albo bardzo nielicznej grupy osób

parlament podporządkowany jest władzy wykonawczej i odgrywa
role drugorzędną

społeczeństwo nie ma możliwości kontrolowania władzy

najczęściej władza jest skupiona w rękach partii

swobody obywatelskie są ograniczone

udział obywateli w życiu publicznym jest pozorny

najbardziej rozwinięty jest aparat terroru i przymusu

władza sprawuje kontrole nad życiem publ. obywateli ,
nie ingeruje w ich życie prywatne

państwo totalitarne - państwo kontroluje wszystkie sfery
życia obywatelskiego

państwo narzuca obywatelom jedyny obowiązujący pogląd

interes jednostki jest zawsze podporządkowany interesowi
państwa

najbardziej rozwinięte są : aparat terroru i przymusu ,
cenzura i propaganda

władza jest zawsze skupiona w rękach partii i jej przywódcy ,
nie ma żadnej możliwości istnienia opozycji

wszystkie procedury demokratyczne są tylko i wyłącznie pozorne