OŚWIECENIE _ europa-1680-1800 _ polska-lata 40 XVIII w -1822
FILOZOFIA
Racjonalizm
Oda-gatunek poetycki,którego przeznaczeniem było sławienie ważnych
wydarzeń,wybitnych ideii.Pisana podniosłym tonem.
Peryfraza-inacz.omówienie,polega na zastąpieniu nazwy jakiegoś przedmiotu
lub zjawiska jego rozbudowanym opisem.Czytelnik musi się domyślić o co
chodzi autorowi.
Empiryzm-nurt filozof.,poznawanie świata za pomocą doświadczenia
Powiastka filozoficzna-napisany proza utwór w którym fabuła potraktowana jest
jako pretekst do przedstawienia jakiegoś poglądu lub idei.
Ateizm-pogląd odrzucający idee wyższej siły,która stworzyła świat i nim rządzi,
podważa istnienie bogów.
Deizm-pogląd filozof. uznający istnienie boga jako stwórcy świata materialnego
lecz odrzucający przekonania religijne w myśl,których Bóg ma moc ingerowania
w życie człowieka i kierowania światem materialnym.
Libertinizm-wolnomyślicielstwo,nie wiara w żadne kodeksy moralne,kierowanie się
epikurejską filozofią,dązenie do rozkoszy i unikanie wszelkich przykrości.
Pamflet-utwór publicystyczny lub literacki,ośmieszający jakąś osobę lub instytucję.
Satyra-gatunek literacki-ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska lub postacie.
prezentuje rzeczywistość zdeformowaną przez komiczne wyolbrzymienie.
Bajka-epicka opowiastka pisana wierszem lub prozą w formie przypowieści zawierająca
naukę moralną,bądź dydaktyczną,posługującą się typowymi cechami.Bochaterami bywały
najczęsciej zwierzęta,przedmioty itp.
Sentymentalizm-prąd literacki,był nastawiony na penetrację wewnętrznego,uczuciowego
życia człowieka.Zachwyt nad pięknem przyrody.
Encyklopedia-zbiór form na temat danych pojęć oraz wyrazów.Gatunek powstały w
1751-1772. Autorzy pierwszej encyklopedii-Diterot,Jean d'Alembert,Wolter,
Jean Jacques Rousseau,Charles de Montesquieu
Hymn-poetycki utwór pochwalny o charakterze patetycznym,temat ujęty w liryku jest ważny
dla autora.