25.10.2015

Dziś kwestia dopuszczalności drogi sądowej.

Pojęcie przesłanek procesowych – to pojęcie oznacza pewne warunki od których istnienia albo nieistnienia zależy skuteczne, ważne przeprowadzenie postępowania cywilnego. Warunki, które muszą wystąpić, żeby skutecznie przeprowadzić postępowanie cywilne – to przesłanki pozytywne. A te które nie mogą wystąpić – to przesłanki negatywne. Kwestia drogi sądowej to jedna z przesłanek procesowych.
Dopuszczalność drogi sądowej oznacza możliwość rozpoznania w postępowaniu cywilnym sprawy cywilnej. Kwestia pojęcia sprawy cywilnej – o sprawie cywilnej stanowi artykuł 1 KPC (lepiej pamiętać datę kiedy powstał i ile nowelizacji). Sprawa cywilna – w znaczeniu materialnym i formalnym.
Sprawą cywilną ww znaczeniu materialnym jest sprawa z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy.

W znaczeniu formalnym to taka sprawa, która została przekazana do rozpoznania w postępowaniu cywilnym przez przepis szczególny. Przepis szczególny, może się znajdować wszędzie – wprost w KPC (np. sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych). Przepis szczególny najczęściej znajduje się poza KPC, w różnych ustawach szczególnych.

Droga sądowa wystąpi wtedy, kiedy sprawa jest sprawą cywilną w znaczeniu materialnym albo formalnym. Może zdarzyć się tak, że dana sprawa cywilna jest sprawą w znaczeniu materialnym, ale została przez przepisy odesłana do postępowania administracyjnego (są roszczenia cywilnoprawne rozpoznawane w postępowaniu karnym). Sąd cywilny nie wydaje formalnego postanowienia, że dana sprawa należy do postępowania cywilnego. Sąd z urzędu sprawdza dopuszczalność drogi sądowej – ale nie wydaje postanowienia pozytywnego. Wydaje jedynie negatywne o niedopuszczalności drogi sądowej. Działanie sądu z urzędu nie wyłącza możliwości podniesienia przez stronę zarzutu. Nie można zrobić odwrotnie – jeżeli przepis stanowi, że coś się robi na wniosek strony.

Niedopuszczalność drogi sądowej zachodzi gdy sprawa nie jest sprawą cywilną w znaczeniu materialnym ani w formalnym, albo jest sprawą w znaczeniu materialnym, ale została wyłączona z drogi postępowania cywilnego.

Kwestia niedopuszczalności drogi sądowej wiąże się z kwestią tego jaki organ prowadzi postępowanie cywilne. Sprawa musi podlegać załatwieniu przez sąd powszechny
(mamy sądy powszechne i sądy szczególne – np. 11 sądów apelacyjnych). (dygresja: tworzy, znosi, dzieli, łączy sądy powszechne minister sprawiedliwości). Sąd najwyższy jest naczelnym organem wymiaru sprawiedliwości, jego zadaniem jest nadzorowanie spójności orzecznictwa sądów powszechnych, kontrola wykładni prawa w sądach (rozpoznaje też skargę o niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego, podejmuje uchwałę w sprawie udziela odpowiedzi na pytania prawne [Ta uchwała wiąże tylko w tej konkretnej sprawie sąd, który zadał pytanie prawne, a nie wszystkie sądy] – ogólnie trzeba dowiedzieć się na ten temat; jakie są 4 izby sądu najwyższego; na czele stoi pierwszy prezes SN).

Sądy szczególne w Polsce – sądy wojskowe (garnizonowe i okręgowe), administracyjne (a tutaj NSA oraz WSA).

Z kwestią dopuszczalności drogi sądowej wiąże się kwestia co jest przedmiotem procesu?
Przedmiotem procesu jest roszczenie procesowe. Ta koncepcja powstała w doktrynie niemieckiej w międzywojniu. Co to jest roszczenie procesowe?
Roszczenie procesowe to twierdzenie powoda o przysługiwaniu mu normy indywidualno – konkretnej.

Po stwierdzeniu dopuszczalności drogi sądowej – możemy przejść na etap merytorycznego rozpoznania sprawy. To jest już inna płaszczyzna – merytorycznego rozpoznania sprawy. Dopuszczalność drogi sądowej zachodzi w każdym przypadku gdy powód powołuje się na jakieś zdarzenia, które mogą rodzić odpowiedzialność cywilną. Kwestia merytorycznego badania sprawy jest jej rozpoznanie.

Mamy rozróżniać oddalenie, odrzucenie oraz zwrot.
Zwrot to czynność formalnoprocesowa przewodniczącego i dotyczy pisma procesowego, którego braki formalne nie zostały usunięte. Z punktu widzenia formalnego pismo ma braki i wtedy następuje zwrot pisma procesowego 130 kpc.

Odrzucenie to również decyzja formalno procesowa – art 99 – bo w sprawie zachodzą sprawy formalno procesowe.

Oddalenie to rozstrzygnięcie merytoryczne.

Niedopuszczalność drogi sądowej jest różna – dzielimy niedopuszczalność na:
1. Bezwzględną i względną – w ramach niedopuszczalności względnej wyróżniamy niedopuszczalność względną wynikającą z przemienności drogi postępowania cywilnego i drogi innego postępowania (podmiot ma wybór – czy skorzysta z drogi postępowania cywilnnego albo skorzysta z innej drogi, np. pracownik kieruje drogę postępowania cywilnego albo do komisji pojednawczej) oraz czasową (występuje ona czasowo – aby otworzyła się droga sądowa – podmiot musi skorzystać z innej drogi postępowania).
2. Niedopuszczalność drogi sądowej o charakterze pierwotnym i następczym. Niedopuszczalność wtórna powstaje dopiero w toku postępowania sądowego.
Skutki niedopuszczalności drogi sądowej, Jeżeli mamy do czynienia z niedopuszczalnością drogi sądowej o charakterze bezwzględnym oraz o charakterze pierwotnym to wówczas sąd wyda postanowienie o odrzuceniu pozwu (art. 199 par. 1 punkt 1 KPC - ART 199 DO NAUCZENIA NA PAMIĘĆ!!! ze znaczkami też

PADŁ MI KOMPUTER I BRAKUJE 20 MINUT WYKŁADU

WYKŁAD Z DNIA 8 – 11 – 2015

Przypomnienie przesłanek:
1. Sprawa spełnia przesłanki materialne i procesowe.

2. Została wniesiona do sądu powszechnego.

Powód twierdzi, że przysługuje mu jakieś roszczenie, inną sprawą jest czy znajdzie takie oparcie w prawie materialnym czy też nie. Przedmiotem procesu jest samo twierdzenie. To twierdzenie bazuje na zdarzeniach cywilnoprawnych. Wówczas sprawa podlega rozpoznaniu merytorycznemu. Jeśli nie ma podstaw materialnoprawnych – wówczas sąd powództwo oddali.

ZASADY POSTĘPOWANIA CYWILNEGO

Zasady te są dyrektywami sprawności postępowania, które mają zapewnić realizację funkcji postępowania cywilnego. Jaką mamy funkcję postępowania cywilnego? Podstawową jest ROZSTRZYGNIĘCIE O NORMIE PRAWNEJ INDYWIDUALNO-KONKRETNEJ przywiedzionej w powództwie lub wniosku. Sądy prowadzą rejestry i księgi wieczyste – co również jest funkcją postępowania cywilnego (prowadzenie stosownych rejestrów i dbanie by te rejestry były zgodne z rzeczywistością). Wydawanie zezwoleń na dokonywanie określonych czynności.

Zasady postępowania podzielimy na dwie grupy – zasady naczelne i dotyczące wycinkowych zagadnień z zakresu postępowania cywilnego.
ZASADY NACZELNE:
Wyróżniamy wśród nich zasady naczelne wymiaru sprawiedliwości oraz zasady naczelne postępowania cywilnego jako takiego. Zasad tych szukamy w konstytucji (zasada prawa do sądu, zasada instancyjności) mamy też ustawę prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawę o sądzie najwyższym (stąd zasada jawności postępowania).
ZASADY DOTYCZĄCE WYCINKOWYCH ZAGADNIEŃ Z ZAKRESU POSTĘPOWANIA CYWILNEGO:
Znajdziemy wśród nich zasadę swobodnej oceny dowodów, zasada wyrokowania.
ZASADY NACZELNE:
1. Zasada prawdy.
2. Zasada kontradyktoryjności.
3. Zasada dyspozycyjności.
4. Zasada równouprawnienia stron.
5. Zasada bezpośredniości.
6. Zasada koncentracji materiału procesowego.
7. Zasada ustności i pisemności.
8. Zasada formalizmu postępowania.
9. Zasada inicjatywy organów procesowych i egzekucyjnych co do toku postępowania.
10. Zasada jawności.

1. Zasada prawdy – sąd ma zgodnie z rzeczywistością rozstrzygać sprawy zgodnie z rzeczywistością. Wyróżniamy prawdę materialną i formalną, ale profesor mówi, że to jest guzik prawda, bo zasada prawdy jest niezwykle istotna, ale doktor mówi, że jest jedna prawda i nie ma prawdy dzielone na materialną i formalną bo sąd dojdzie do prawdy tylko takiej i w takim zakresie w jakim strony postępowania będą chcieli by tę prawdę poznał.
Zasada prawdy materialnej polega na tym, że sąd ma dążyć do odkrycia prawdy zgodnej z rzeczywistością. Zasada prawdy formalnej – sąd odkrywa prawdę zgodną z procesowym. (Zapamiętaj!!! Pojęcie materiału procesowego – składają się nań materiał faktyczny i dowodowy!). Zasada prawdy formalnej to tzw. prawda aktów, czyli prawda wynikająca z akt sprawy. Nasz ustawodawca dąży do prawdy materialnej.

2. Zasada kontradyktoryjności – zasada sporności – jej przeciwieństwem jest zasada inkwizycyjne (zasada śledcza).Wskazuje na to kto w postępowaniu cywilnym gromadzi materiał procesowy. Ten materiał gromadzą strony, a sąd jedynie waży, ocenia dowody, które przynoszą strony. Sąd nie angażuje się w gromadzenie materiału procesowego. Na tę kontradyktoryjność wskazuje np. art 232 KPC albo art. 6 KC. Mimo wszystko sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę – pozwala na dopuszczanie dowodów z urzędu, bez wniosków strony (art. 232 zdanie drugie). Przepis ten nie może jednak doprowadzić do tego, że sąd zastąpi stronę w gromadzeniu materiału. Stosuje się go w wypadkach naprawdę wyjątkowych. Jeśli sąd gromadziłby materiał – wówczas zachwiana jest zasada równouprawnienia stron – bo jest to korzystne dla strony na której rzecz działa, a na stronę drugą – już nie. Profesor mówi, że przydaje się w wypadku fałszywego procesu, by uzyskać np. tytuł egzekucyjny i uzyskać jakąś kwotę. Wówczas chodzi o oszustwo procesowe i wtedy ten przepis się najbardziej przydaje. Inny przykład – sąd widzi rażącą niesprawiedliwość – np. pozwana ma 100 lat, nie chce pełnomocnika – ogólnie działa na swoją szkodę.

Dygresja:
Ciężar procesowy – charakteryzuje się tym, że z punktu widzenia przepisów KPC strona nie ma możliwości wymóc na stronie realizację spełnienia ciężaru procesowego (zależy więc od woli strony). Skutkiem niezrealizowania – będzie niewykazanie twierdzeń strony i przegranie procesu. Obowiązek procesowy – można je egzekwować w drodze środków procesowwych (np. obowiązek strony przegrywającej postępowanie do zwrotu kosztów postępowania)
Trzeba też znać różnicę pomiędzy ciężarem dowodu (onus probandi) a ciężarem przytoczenia (onus proferendi).

Są pewne ograniczenia zasady kontradyktoryjności. Są to fakty notoryjne – powszechnie znane. Mamy dwa rodzaje notoryjności – notoryjność urzędową (fakty znane sądowi z urzędu, np. sąd ma wiedzę o tej samej osobie z innego procesu – o tym sąd musi poinformować strony) i powszechną (fakty powszechnie znane, nie trzeba ich udowadniać). Oraz artykuł 232 zdanie pierwsze. Ograniczeniem są też domniemania (faktyczne i prawne).

3. Zasada dyspozycyjności (zasada rozporządzalności) – jej przeciwieństwem jest zasada oficjalności (działania sądu z urzędu). Zasada ta określa kto ma prawo rozporządzania przedmiotem procesu i kto ma prawo rozporządzania środkami obronnymi (zarzuty które podnosi strona dla odparcia zarzutów przeciwnych) i zaczepnymi (zarzuty) w postępowaniu cywilnym. Jeżeli tym podmiotem są strony – to mamy do czynienia z zasadą dyspozycyjności. A jeśli jest to czynnik państwowy – to mamy zasadę oficjalności.
U nas mamy zasadę dyspozycyjności – więc strona sama decyduje jakie dowody złoży. Daje to także szansę, by cofnąć pozew i zrezygnować z postępowania (cofnąć można do czasu uprawomocnienia się rozstrzygnięcia – przed sądem pierwszej instancji albo drugiej; potrzeba oczywiście w pewnych przypadkach zgody strony przeciwnej). Powód może modyfikować powództwo (zmieniać roszczenie w toku postępowania; modyfikacja może mieć też aspekt podmiotowy – dopozwanie; strony mogą też zawrzeć ugodę; pozwany może uznać powództwo/w całości lub części/; powód może zrzec się roszczeni w toku postępowania). W ramach tej zasady strony mogą podnosić zarzuty (materialne i formalne), np. zarzut przedawnienia, zarzut spełnienia świadczenia.
Przyjmuje się, że zasada dyspozycyjności najlepiej jest realizowana w postępowaniu egzekucyjnym.

BRAK KILKU MINUT, brak początku zasady równości

Jeżeli mówimy o stronie pozwanej, podejmuje ona czynności broniące przed żądaniem pozywającego, a potem chce wzruszyć orzeczenie sądu.

Art. 5 – w razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić (…) niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Te niezbędne pouczenia to przede wszystkim o prawie do składania wniosków dowodowych i jaki jest skutek procesowy, jeżeli takich wniosków strona nie złoży. Pouczenie o możliwości ustanowienia pełnomocnika procesowego. Art. 212 & 2. Chodzi o pełnomocnika z urzędu (strona wykazuje, że nie stać ją na pełnomocnika ORAZ sąd bierze pod uwagę wysokość zawiłości sprawy ORAZ wniosek strony/na podstawie ustawy o zdrowiu psychicznym można ustanowić pełnomocnika z urzędu) i pełnomocnika z wyboru.

Jakie są skutki procesowe naruszenia równości stron? Może ona prowadzić do uznania iż w sprawie doszło do nieważności postępowania z powodu art. 379 punkt 5 – bo naruszenie przepisu oznacza, że stronę pozbawiono możności obrony swoich spraw przed sądem.

5. Zasada bezpośredniości – ma prowadzić do tego, że czynności postępowania dowodowego mają być dokonywane bezpośrednio przed sadem. Zasada bezpośredniości wskazuje, że sąd orzekający (czyli sąd, który merytorycznie rozstrzyga sprawę) ma bezpośrednio zetknąć się z materiałem procesowym, żądaniami, twierdzeniami stron. Ta zasada wpisuje się w kwestie rozprawy, bo jest ona po to, żeby w toku rozprawy odebrać stanowisko stron i prowadzić postępowanie dowodowe. W postępowaniu cywilnym jest inaczej niż w karnym – bo w cywilnym brak jest ciągłości rozprawy. Ma to daleko idące skutki: w postępowaniu karnym, jeżeli się zmienia skład orzekający to trzeba powtarzać czynności procesowe. W cywilnym nie jest to wówczas potrzebne. W postępowaniu cywilnym mamy JEDNĄ ROZPRAWĘ przez cały czas trwania postępowania, przy czym ta jedna rozprawa może mieć WIELE TERMINÓW. W postępowaniu cywilnym może się zmieniać skład sądu. Pytanie jest takie: jeżeli dochodzi do częstych zmian składu to czy nie narusz to zasady bezpośredniości? Odpowiedzią jest art. 323. Orzeczenie może wydać tylko ten sąd, który był na ostatnim terminie rozprawy poprzedzającym wydanie rozstrzygnięcia. Powodem zmiany sądu jest często ciąża. Zasada bezpośredniości jest ograniczona w zakresie postępowania dowodowego jeżeli korzystamy w postępowaniu z pomocy sądowej, art. 235 KPC (chodzi o pomoc innego sądu w danej sprawie – sąd główny ma trudności z przeprowadzeniem czynności procesowej: przesłuchanie świadka z dalekich stron/żeby sąd mógł zastosować odezwę do sądu wezwanego w sprawie przesłuchania świadka, to musi być odległość co najmniej 50km/zawsze sądem wezwanym jest sąd rejonowy, niezależnie jakiego szczebla jest sąd wzywający).

6. Zasada koncentracji materiału procesowego. Ta zasada rozstrzyga o tym, w jakim czasie w toku postępowania przed sądem powinien być gromadzony materiał procesowy (a jest to materiał faktyczny i dowodowy). Zasada ta powstała, by nie przedłużać w sposób bezcelowy postępowania. Chodzi o przewlekłość postępowania. W ramach tej zasady mamy dwa systemy gromadzenia materiału:
a) system prekluzji (zasada ewentualności) - jeżeli dana ustawa procesowa przyjmuje ten system, to kodeks wskazuje termin do którego w postępowaniu przed sądem możemy gromadzić materiał procesowy, po tym terminie gromadzenie materiału jest niedopuszczalne. Przykładem stosowania tej zasady są art. 843 par. 3 KPC, art. 344 par. 2 KPC, art. 25 par. 2 KPC, art. 202 KPC, art. 1104 par. 2 KPC, art. 1165 par. 1 KPC, art. 503 KPC.
b) system władzy dyskrecjonalnej sędziego – o momencie do którego można gromadzić materiał dowodowy decyduje sąd, mając na uwadze postulat rzetelnego rozpoznania sprawy. Przejawem tego systemu jest art. 207 par. 2,3,6 KPC, art. 217 par. 2,3 KPC, art. 208 KPC, art. 242 KPC.

7. Zasada ustności - i przeciwna do niej zasada pisemności – nasze postępowanie oparte jest na zasadzie ustności z wyjątkami na rzecz pisemności. Ustnie można nawet złożyć pozew.

8. Zasada jawności – mamy dwie formy:
a) jawność zewnętrzna – jawność postępowania wobec osób postronnych, nieuczestniczących w postępowaniu. W rozprawie mogą uczestniczyć tylko osoby pełnoletnie i nieuzbrojone oraz osoby, których zachowanie nie licuje z powagą sądu (sąd może skorzystać z policji sesyjnej, nie mylić z sądową).

b) jawność wewnętrzna – jawność dla stron i uczestników postępowania. Zasadą są posiedzenia jawne. Strony mogą przeglądać akta sprawy, uzyskiwać wyciągi, uczestniczyć w posiedzeniach. Przejawem posiedzenia jawnego jest rozprawa. Wyjątki:
- posiedzenia niejawne – odbywają się bez udziału stron. Dokonanie czynności na nim następuje tylko gdy przepis tak wskazuje.

- posiedzenia przy drzwiach zamkniętych – są jawne, ale o ograniczonej jawności, bo na tym posiedzeniu mogą wziąć udział tylko określone osoby.

Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym niebędącym rozprawą. Ciekawostka: jeśli jest dużo chętnych na oglądanie sprawy, to następuje wydawanie biletów.

9. Zasada inicjatywy procesowej organów – zgodnie z tą zasadą o toku postępowania decyduja ograny procesowe i egzekucyjne z urzędu.

10. Zasada formalizmu – zasada ta rozstrzyga o formie czynności procesowych podejmowanych przez strony, o miejscu podejmowania czynności procesowych i o czasie podejmowania czynności procesowych. Najlepszym przykładem są przepisy regulujące formalne wymogi dla pism procesowych.

29.11.2015

WZAJEMNY WPŁYW POSTĘPOWANIA KARNEGO I CYWILNEGO

ART 11 KPC

Art. 11 stanowi o prejudycjalności orzeczeń karnych w postępowaniu cywilnym. Jest to kwestia związania sądu w danej sprawie. Kwestia mocy wiążących orzeczeń karnych w postępowaniu cywilnym jest ważna, bo często pojawia się w praktyce. Ten sam czyn, będący w prawie karnym zabronionym, na gruncie praca cywilnego jest niedozwolony, rodzi odpowiedzialność cywilną. Np. naruszenie zdrowia. Powstaje roszczenie o zadośćuczynienie – czyli naprawienie szkody niematerialnej. Na odszkodowanie może się składać pokrycie kosztów leczenia, renty, koszty pomocy osób trzecich.

Art. 11 KPC zdanie pierwsze: „Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym.”. Artykuł ten służy temu, by sąd nie czynił różnych ustaleń faktycznych w sprawie karnej i cywilnej. Ekonomika procesowa – sąd w postępowaniu cywilnym nie powtarza postępowania dowodowego w całości, które zostało już przeprowadzone przed sądem karnym. Artykuł 11 wyłącza zasadę bezpośredniości – czyli nakazu bezpośredniego zapoznania się z materiałem procesowym. Wyłącza też zasadę swobodnej oceny dowodów.

Art. 11 ma zastosowanie we wszystkich postępowaniach cywilnych, a więc zarówno w rozpoznawczego (na marginesie, są dwa: postępowanie procesowe i nieprocesowe). Ma zastosowanie w postępowaniu zabezpieczającym, egzekucyjnym.

Artykuł 11 musi być interpretowany w sposób zawężający, ścisły. Przesłanki stosowania przepisu:
- musi zapaść wyrok,
- wyrok wydany przez sąd karny:
>nie tylko powszechny, bo może być wydany przez sąd karny wojskowy,

- wyrok wydany przez Trybunał Stanu,
- wyrok sądu karnego państwa członkowskiego UE,
- wyrok ma być skazującym za przestępstwo (nie ważne czy to występek czy zbrodnia).
- !skazanie za wykroczenie (nawet skarbowe) nie wiąże sądu cywilnego!
Pytanie: czy wyroki zapadłe w sprawach nieletnich wiąże w postępowaniu cywilnym? Nie, wyroki zapadłe na gruncie ustawy o nieletnich nie wiąże, bo nie ma tam skazania.
- wyrok skazujący zaoczny też wiąże,
- wyrok nakazowy też wiąże,
- jeśli w trybie 387 KPK na wniosek o dobrowolne poddanie się karze sąd skarze też wiąże,
- zatarcie skazania jest instytucją prawa karnego, więc mimo zatarcia kary, to i tak wyrok skazujący wiąże postępowanie cywilne,

- ułaskawienie od prawomocnego skazania nie wypływa na kwestię skazania dla postępowania cywilnego, wiąże ono sąd cywilny,
- gdy zajdą okoliczności wyłączające karalność, takie jak niepoczytalność, stan wyższej konieczności – wówczas nie zapada wyrok skazujący, mimo że ktoś rzeczywiście się przestępstwa dopuścił. Ale postępowanie cywilne nie jest związany ustaleniami sądu karnego.
Czym innym jest wyrok a czym innym uzasadnienie. Sąd cywilny związany jest wyrokiem, a nie uzasadnieniem. Wiąże nas to, że osoba X popełniła przestępstwo, danego dnia, w porozumieniu lub samodzielnie, w miejscu określonym – wiążą nas okoliczności popełnienia przestępstwa – znamiona czynu zabronionego przypisane oskarżonemu. Oczywiście możemy w postępowaniu cywilnym ustalać dodatkowe okoliczności – np. późniejsze reperkusje czynu, jak to że ofiara miała cierpienia psychiczne, musiała dochodzić do siebie długo. Czy sąd cywilny jest związany co do ustalenia wysokości kary? Np. skazany dokonał zaboru samochodu i go rozbił. Sąd cywilny związany jest ustaleniami sądu karnego co do wysokości szkody tylko wówczas, gdy ustalenie wysokości szkody wpisane jest do znamion przestępstwa czynu zabronionego i warunkuje odpowiedzialność karną. Tylko w przypadkach gdy ustalenie wysokości szkody jest potrzebne do przypisania oskarżonemu przestępstwa. Np. oskarżony ukradł 5 000 – chodzi o to czy jest to przestępstwo czy wkroczenie. A jeśli ktoś ukradł samochód, w postępowaniu cywilnym ustalamy jego wartość.
Jeżeli ustaliliśmy, że wyrok skazujący wiąże sąd cywilny, to w postępowaniu cywilnym nie możemy prowadzić żadnego postępowania dowodowego na okoliczności, którymi jesteśmy związani. Art. 11 KPC zdanie drugie: „Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające odpowiedzialność cywilną.”. Mamy tu wyjątek od możliwości prowadzenia postępowania dowodowego. Tu chodzi o odpowiedzialność na zasadzie ryzyka i za osobę trzecią.