PORÓD

Narodziny dziecka można uważać, w zależności od tego, jakich sformułowań

używa dana kultura, za doświadczenie niebezpieczne i bolesne, ciekawe i

zajmujące, zwyczajne i umiarkowanie ryzykowne lub takie, któremu towarzyszą

ogromne nadprzyrodzone niebezpieczeństwa (Margaret Mead, 1967).

SYGNAŁY PORODU

• odczucie zmniejszonego obciążenia;

• pozorna akcja porodowa;

• „pokrwawienie” czy „plamienie”;

• „wylęganie się”;

• akcja porodowa zaczyna się w momencie, gdy macica kurczy się rytmicznie, początkowo co 15 – 20 minut.

PIERWSZE STADIUM PORODU

• rozwarcie i skrócenie szyjki macicy (spłaszczanie) do 10 cm. Faza aktywna tej części porodu zaczyna się od 3-4 cm rozwarcia szyjki. Rozwarcie od 8 do 10 cm to tzw. przejście.

• Dochodzi do pęknięcia worka owodniowego („odejście wód płodowych”).

• Skurcze porodowe są coraz bardziej częste. W szczytowym momencie pojawiają się co 3 – 4 minuty, a w końcu co 45 – 60 sekund.

DRUGIE STADIUM PORODU czyli PORÓD WŁAŚCIWY

• zaczyna tę fazę ukazanie się główki dziecka;

• gdy pojawia się ciemię, dziecko jest gotowe do wydostania;

• by uchronić zwieracz i odbytnicę przed pęknięciem zwykle wykonuje się nacięcie krocza;

• trwa zwykle około 1 do 2 godzin.

TRZECIE STADIUM PORODU: WYDALANIE ŁOŻYSKA

• macica zaczyna się odprężać i kurczyć, co zmniejsza obszar przyczepu łożyska;

• łożysko odkleja się i przesuwa ku dołowi macicy;

• sznur pępowiny zostaje zaciśnięty i ucięty około 1 do 2,5 cm ponad skóra brzuszka.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI

• przodowanie pośladkowe;

• poród kleszczowy;

• vacum;

• cesarskie cięcie;

• podawane leki;

• poród przedwczesny.

TERATOGENY

• Teratogenny to czynniki, które przenikają do płodu i zakłócają jego rozwój.

• To czynniki negatywnie działające na zarodek (embriopatie) i na płód (fetopatie).

• To czynniki powodujące „komplikacje okołoporodowe oraz trwałe problemy psychiczne i fizyczne.

REPETYTORIUM

• Układ nerwowy rozwija się ilościowo do 5 mies. życia płodowego (najpierw rdzeń kręgowy i starsze filogenetycznie części, na końcu kora mózgowa), potem do lat 18-20 następuje rozwój jakościowy.

• Kolejność kształtowania się układu nerwowego: powstają neurony, neurony migrują do odpowiednich miejsc; powstają wypustki nerwowe (dendryty i neuryty); tworzą się synapsy.

• Powstają osłonki mielinowe – szczególnie szybko przez pierwsze 2 lata życia dziecka.

• Następuje reorganizacja połączeń nerwowych.

ZASADY

• Wpływ czynników pozagenetycznych organizm zależy od składu genetycznego organizmu;

• Wpływ teratogenów zależy od momentu, w którym działają;

• Różne teratogenny powodują różne anomalie;

• Teratogenny różnią się między sobą drogą, jaką się przedostają do organizmu;

• Ryzyko zagrożenia teratogenami rośnie wraz z liczbą teratogenów.

RODZAJE TERATOGENÓW

1. Drobnoustroje chorobotwórcze (embriono- i fetopatie wirusowe). PRZYCZYNĄ SĄ CHOROBY MATKI – atakują łożysko lub cząsteczki przedostają się przez filtr łożyska i atakują zarodek lub płód (np. różyczka, syfilis, błonica, grypa, dur brzuszny,wirusowe zapalenie wątroby typu B, ospa wietrzna,świnka, półpasiec).

• CMV- cytomegalovirus /opryszczka/ .

• Wirus HIV wywołujący AIDS, prowadzący do obniżenia odporności immunologicznej.

• Wirus, który wywołuje różyczkę.

INNE TERATOGENY

• Toksoplazmoza – pierwotniak.

• Syfilis – krętek blady.

• Embriopatie aktyniczne /promieniowanie izotopowe, rentgenowskie, ultrafioletowe, radioaktywne/.

• Niedożywienie matki – szczególnie niebezpieczne w pierwszych 3 miesiącach.

• Brak w diecie witaminy B.

• Niedobór białek.

• Nieobecność w diecie miedzi, magnezu, cynku.

• Cukrzyca matki.

• Nadmiar pokarmu.

INNE TERATOGENY

• Embriopatie toksyczne:

• Nadmiar wit. A;

• Aspiryna;

• Ołów;

• Leki hormonalne.

• Leki psychotropowe.

• Antybiotyki.

• Embriopatie spowodowane używkami

• Tytoń

• Alkohol.

• Kokaina

• Teina, kofeina.

INNE TERATOGENY

• Konflikt serologiczny.

• Niedotlenienie.

• Przeżycia emocjonalne matki.

• Zatrucia ciążowe.

• Wiek rodziców.

BADANIA PRENATALNE
NIEINWAZYJNE

• USG – fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które odbijają się od tkanek miękkich w stopniu zależnym od ich gęstości, ukazują ich strukturę.

USG pozwala:

• Określić termin porodu;

• Wykluczyć/potwierdzić ciążę mnogą;

• Ocenić wagę, wzrost, budowę dziecka;

• Ocenić pracę serca;

• Wykryć wady, np.. wodogłowie;

• Ocenić stan łożyska;

• Obejrzeć pępowinę;

• Określić płeć dziecka i jego ułożenie.

Dzięki połączeniu prezentacji ultradźwiękowej z tzw. techniką dopplerowską można wysłuchać tętna dziecka już w 6-7 tygodniu od chwili poczęcia, a w 12 tygodniu jest rejestrowana czynność serca

=

INNE BADANIA PRENATALNE NIEINWAZYJNE

• Test potrójny – ocena stężeń 3 hormonów: alfa-fetoproteiny, estradiolu, gonadotropiny kosmówkowej, które obecne są we krwi kobiety ciężarnej.

• Test połączony – ocena biochemiczna parametrów krwi matki i parametrów ultrasonograficznych płodu. We krwi ocenia się poziom białka ciążowego A (PAPP – A) i gonadotropiny kosmówkowej.

• Test zintegrowany – czyli połączenie testu PAPP-A i potrójnego.

BADANIA PRENATALNE INWAZYJNE

• Amniopunkcja

• Biopsja trofoblastu

• Kordocenteza

Amniopunkcja

• Igła do płynu owodniowego przez powłoki brzuszne i macicę. Pobiera się około 10 – 20 ml płynu.

• Wykrywa: skład płynu, zestaw chromosomów, poziom enzymów, umożliwia analizę DNA płodu.

• Pobieranie z kosmków próbek komórek płodu – około 9 – 11 tydzień (2% ryzyka).

Biopsja trofoblastu

• Analiza komórek płodu pobranych z kosmyków poprzez nakłucie powłok brzusznych lub rzadziej przez cewnik wprowadzony przez szyjkę macicy pod kontrolą USG.

Kardocenteza

• Analiza komórek płodu z krwi pępowinowej pozwalająca określić kariotyp (zestaw chromosomów), płeć, DNA i wykonać badania biochemiczne.

• Pod kontrolą USG pobierana jest igłą krew pępowinowa. Po 19 tygodniu ciąży.

• Zwiększone ryzyko poronienia.

• Można połączyć z zabiegiem podawania krwi do układu krążenia płodu lub z wykonaniem transfuzji wymiennej.

NIEPŁODNOŚĆ

Wyjścia:

• stymulacja hormonalna, również mężczyzn;

• usunięcie żylaków w okolicy nasieniowodu,

• udrożnienie jajowodów,

• sprawdzenie, czy nie ma syndromu wrogości śluzu szyjkowego,

• inseminacja domaciczna,

• skorzystanie z dawcy,

• zapłodnienie pozaustrojowe in vitro,

• mikromanipulacja.

8