etyka początków nowożytności (wykład 7)

1. Fenomen nowożytności
   a) odkrycia geograficzne – Vasco da Gama, Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan
   b) Florencja i zmiany w sztuce
   c) reformacja w kościele – Jan Hus, Marcin Luter, Jan Kalwin, Bracia Polscy (arianie)
   d) nowy humanizm – Michel de Montaigne, Erazm z Roterdamu
   e) rozwój przyrodoznawstwa – Mikołaj Kopernik, Johannes Kelpler, Galileusz, Giordano Bruno

2. Czterech „ojców”:
   a) Marcin Luter – 1483 – 1546 – ojciec reformacji, powrót do Augustyna (całkowite zerwanie z Arystotelesem), winnismy posłuszeństwo jedynie Bogu, posłuszeństwo wobec Boga nie wynika z naturalnych pragnień (nasza natura jest całkowicie zepsuta – grzech pierworodny), rozdzielenie 2 wymiarów (wymiar moralno – boski, wymiar zasad porządku politycznego i ekonomicznego, odkrycie jednostki – to nie wspólnota jest przestrzenią moralną lecz jednostka, przejście od idei statusu do idei kontraktu, kalwinizm a kapitalizm (M. Weber)
   b) Niccolo Machiavelli – 1469 – 1527, potwór i jego rehabilitacja( poczet amoralistów: Kallikles, Machiavelli, Stirner, Nietzsche | Carl von Clausewitz 1780- 1831), przyczynowość – społeczeństwem rządzą prawa podobne do przyrodniczych, stąd „mechanizacja” relacji ludzkich, Jak u sofistów – „czyny nie są osądzane jako czyny, ale wyłącznie w kategoriach ich konsekwencji”, stąd: reguły moralne to reguły techniczne, ojciec Realpolitik – strategia lisa i lwa, otwiera to pytanie – co funduje konsekwencje oraz cele działań?
   c) Thomas Hobbes – 1588 – 1679, studia nad „Wojną peloponeską Tukidydesa”, analogia do zmian ówczesnej w Anglii ( rozpad starej struktury społecznej, początki gospodarki rynkowej), stosuje metodą przyrodniczą ( za Gallileuszem rozkłada całości na pierwotniejsze elementy.. efekt: społeczeństwo to zbiór samodzielnie funkcjonujących jednostek), homo homini lapus Est – człowiek człowiekowi wilkiem, Bellum omnium contra omnes – wojna wszystkich ze wszystkimi,
   d) Bededict de Spinoza – 1632 – 1677, traktat „Etyka” – metoda geometryczna w etyce, wyzwolenie przez wiedzę, centralne miejsce dwóch fundamentalnych pojęć społeczeństwa nowożytnego – rozum (gwarant i źródło wiedzy pewnej) wolność (uświadomienie sobie konieczności biegu zdarzeń),