OPINIE

R ozdział 5/2.D.1.

5/2.D.1. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku operatora wtryskarki tworzyw sztucznych

Zygmunt Wieczorek

Spis treœci

1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2. Zakres obowi¹zków operatora . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4. Wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne . . . . . . . . . . 2 5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 4 7. Statystyka wypadków i chorób zawodowych

na stanowisku pracy za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . 4 8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . . 4

1. Opis stanowiska

Podstawowym miejscem pracy operatora jest stanowisko obs³ugi wtryskarki do Warunki pracy przetwórstwa tworzyw termoutwardzalnych oraz elastomerów. Stanowisko jest

usytuowane w hali wtryskarek. Na wyposa¿enie hali sk³ada siê:

centralne ogrzewanie,

wentylacja grawitacyjna,

oœwietlenie dzienne i sztuczne.

Po ca³ej hali porusza siê wózek wid³owy dowo¿¹cy materia³, formy i odwo¿¹cy po-jemniki z gotowymi wyrobami oraz odpadami poprodukcyjnymi.

W hali wystêpuje ha³as spowodowany prac¹ wtryskarek. Zmierzony poziom eks-pozycji na ha³as, odniesiony do 8. godzinnego dnia pracy, wynosi – LEX,8h = 79dB.

2. Zakres obowi¹zków operatora

Podstawowe zadania operatora to: Obowiązki

obs³uga produkcyjna wtryskarki – wykonywanie detali (wyprasek) z tworzyw sztucznych,

udzia³ w pracach transportowych,

utrzymywanie ³adu i czystoœci na stanowisku pracy (sprz¹tanie stanowiska).

3. Organizacja pracy

Operator pracuje przez piêæ dni w tygodniu na dwie zmiany (pierwsza zmiana trwa od godziny 6⁰⁰ do 14⁰⁰, natomiast druga od 14⁰⁰ do 22⁰⁰).

Operator odpowiada za iloœciowe i jakoœciowe wykonanie detali (wyprasek). Praca jest samodzielna.

maj 2007 1

OPINIE 5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.D.1.

Wszelkie prace zwi¹zane z:

przezbrajaniem wtryskarki,

zmianami parametrów technologicznych,

usuwaniem zaciêæ i awarii

– wykonuje pracownik obs³ugi technicznej.

Nadzór nad prac¹ operatora sprawuje mistrz wydzia³u wtryskarek.

4. Wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne

Kwalifikacje Od operatora wymaga siê:

wykszta³cenia zawodowego, kwalifikacji zak³adowych,

odpowiedniego stanu zdrowia potwierdzonego aktualnym orzeczeniem lekar-skim o braku przeciwwskazañ do pracy na stanowiskach, na których wystêpuj¹:

mieszaniny substancji chemicznych wydzielaj¹cych siê w procesie prze-twórstwa wykorzystywanych w produkcji tworzyw sztucznych,

opary rozpuszczalników u¿ywanych do odt³uszczania oprzyrz¹dowania oraz

py³ z tworzyw sztucznych.

5. Identyfikacja zagro¿eñ

Lp.

Zagro¿enie lub czynnik

_ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki

niebezpieczny,

zagro¿enia

szkodliwy, uci¹¿liwy

1

2

3

4

1.

Przygniecenie,

Ruchome elementy uk³a-

Ciê¿kie uszkodzenia

przyciœniêcie.

du roboczego – formy.

palców d³oni.

2.

Upadek z wysokoœci

Po³o¿enie stanowiska pra-

Ciê¿kie uszkodzenie cia³a

– ok. 0,6 m.

cy na poziomie ró¿nym

– z³amania koñczyn, ura-

od poziomu otoczenia

zy g³owy, krêgos³upa.

– podest zasypowy.

3.

Potr¹cenie, przygniecenie.

Poruszaj¹cy siê w hali

Œmieræ lub ciê¿kie uszko-

wózek wid³owy.

dzenie cia³a.

4.

Poœlizgniêcie, upadek na

Nierówna, œliska posadz-

Z³amania, zwichniêcia

tej samej p³aszczyŸnie.

ka (woda, olej) na stano-

koñczyn, st³uczenia cia³a.

wisku pracy, w przejœ-

ciach i dojœciach do tego

stanowiska.

5.

Uderzenie, przyciœniêcie

Materia³y transportowane

Uszkodzenie cia³a – urazy

spadaj¹cym materia³em,

wózkiem wid³owym.

g³owy, krêgos³upa,

przedmiotem.

koñczyn.

2 maj 2007

1

2

3

4

6.

Po¿ar.

Materia³y ³atwopalne, olej

Ciê¿kie poparzenia, zatrucia.

w uk³adzie hydraulicznym,

instalacje i urz¹dzenia zasilane

energi¹ elektryczn¹.

7.

Pr¹d elektryczny.

Silniki, grza³ki, instalacja elek-

Œmieræ na skutek pora¿enia

tryczna zasilaj¹ca i sterownicza,

pr¹dem elektrycznym.

wtryskarki oraz instalacja

ogólna.

8.

Pêkniêcie wê¿a hydrauliczne-

Wê¿e hydrauliczne pod ciœnie-

Urazy cia³a.

go, wyrwanie wê¿a z zakuwki

niem do ok. 180 atmosfer.

– uderzenia, zachlapania

olejem.

9.

Kontakt z gor¹cymi powierzch-

Wysoka temperatura

Poparzenia, szczególnie d³oni.

niami, czynnikami.

(200–300° C) zespo³u wtrysko-

wego i elementów grzejnych.

10.

Kontakt z ostrymi krawêdziami.

Narzêdzia rêczne, m.in. ostry

Urazy d³oni – rany, zak³ucia.

nó¿ (no¿yk do tapet) do obci-

nania naddatków, szwów

wyprasków; ostre krawêdzie

wyprasków, krawêdzie opako-

wañ i taœm z opakowañ.

11.

Zapylenie.

Py³ powstaj¹cy podczas obróbki

Podra¿nienie uk³adu oddecho-

wyt³oczonych elementów oraz

wego i oczu.

w trakcie prac porz¹dkowych.

12.

Ha³as. Poziom ekspozycji na

Pracuj¹ce wtryskarki i wyko-

Mo¿liwoœæ uszkodzenia

ha³as, odniesiony do 8. godzin-

rzystywane narzêdzia rêczne.

s³uchu.

nego dnia pracy, wynosi:

LEX,8h = 79dB < 82dB.

13.

Przeci¹¿enie uk³adu ruchu.

Przenoszone, podnoszone,

Choroby uk³adu szkieletowo-

uk³adane materia³y – szczegól-

-miêœniowego, przepuklina.

nie podczas zasypu pojemnika

wtryskarki.

14.

Wymuszona pozycja cia³a.

Siedzisko na stanowisku

Choroby uk³adu szkieletowo-

obs³ugi.

-miêœniowego, zmêczenie.

15.

MonotypowoϾ pracy.

Powtarzalnoœæ czynnoœci

Zmêczenie, znu¿enie.

wymuszona cyklem pracy

wtryskarki.

maj 2007 3

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.D.1.

6. Stosowane œrodki profilaktyczne

Ochrony

Operatora wyposa¿ono w:

indywidualne

odzie¿ robocz¹ i obuwie chroni¹ce przed poœlizgniêciem oraz urazami mecha-

nicznymi (wyposa¿one w podnoski i spody odporne na przebicie),

rêkawice chroni¹ce przed kontaktem z gor¹cymi przedmiotami, lekkimi uraza-

mi mechanicznymi i kontaktem z rozpuszczalnikami organicznymi,

okulary, gogle przeciwodpryskowe,

ochronniki s³uchu (nauszniki lub wk³adki),

ochrony uk³adu oddechowego (pó³maski filtruj¹co-poch³aniaj¹ce).

Instrukcje Operator ma do dyspozycji instrukcje:

obs³ugi wtryskarki, przeciwpo¿arow¹.

Inne œrodki profilaktyczne to:

okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie, podrêczny sprzêt ppo¿.,

apteczka pierwszej pomocy.

7. Statystyka wypadków i chorób zawodowych na stanowisku pracy za ostatnie 5 lat

W ostatnich piêciu latach na stanowisku operatora zanotowano:

jeden wypadek polegaj¹cy na skaleczeniu d³oni no¿ykiem do obcinania nad-datków wyprasek oraz

jeden wypadek polegaj¹cy na oparzeniu d³oni przez pracownika.

Zagro¿enie ograniczono poprzez przydzielenie pracownikom odpowiednich rêka-wic ochronnych i uzupe³niaj¹cy instrukta¿ stanowiskowy dotycz¹cy zasad bezpiecz-nej pracy z no¿ykiem do tapet oraz wskazaniem miejsc o wysokiej temperaturze.

Nie zanotowano chorób zawodowych.

8. Karta oceny ryzyka zawodowego

Poni¿ej zamieszczona karta oceny ryzyka zawodowego opracowana zosta³a w skali trójstopniowej wg PN-N-18002. Podkreœlamy, ¿e jest to karta przyk³adowa, co oznacza, ¿e dla konkretnego operatora w Pañstwa zak³adzie pracy, karta oceny ryzyka zawodowego mo¿e zawieraæ i inne zagro¿enia – specyficzne dla tego kon-kretnego stanowiska pracy, szczególnie wynikaj¹ce z zanieczyszczenia œrodowi-ska pracy (powietrza) substancjami szkodliwymi. Wynik poni¿szej oceny ryzyka uwzglêdnia stosowanie œrodków ograniczaj¹cych zagro¿enia.

Pracownik powinien zostaæ zapoznany z kart¹ oceny razem z kart¹ identyfikacji zagro¿eñ.

4 maj 2007

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Data …...........

....................................NumerKarty

Sporz¹dzi³ zespó³

Liczba

............................................................

Stanowisko pracy Operator wtryskarki tworzyw sztucznych

nara¿onych

............................................................

........................

............................................................

Charakterystyka stanowiska pracy:

Dokumenty odniesienia:

• zasyp granulatu,

– rozp. MG z 7.6.2002 r. w sprawie bhp przy przetwór-

• obs³uga produkcyjna wtryskarki,

stwie tworzyw sztucznych (Dz.U. Nr 81, poz. 735),

• udzia³ w pracach transportowych,

– rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy

• sprz¹tanie stanowiska pracy.

rêcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26,

poz. 312, ze zm.)

– PN-N-18002,

– zak³adowy regulamin pracy,

– instrukcje zak³adowe.

Lp.

Zagro¿enie

ród³o_ zagro¿enia

Ciê¿koœæ

Prawdopodobieñstwo

Oszacowanie

Dzia³ania

Wyniki pomiarów

szkód

ryzyka

profilaktyczne

1

2

3

4

5

6

7

1.

Przygniecenie,

Ruchome elementy uk³adu ro-

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Kontrola sprawnoœci os³on ruchomych

przyciœniêcie.

boczego – formy.

dopuszczalne

elementów wtryskarki. Przestrzega-

nie instrukcji obs³ugi wtryskarki. Bez-

wzglêdny zakaz pracy z niesprawnymi

os³onami i kategoryczny zakaz ich blo-

kowania. Ograniczenie zbêdnego poœ-

piechu.

2.

Upadek z wysokoœci

Po³o¿enie stanowiska pracy na

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Przestrzeganie instrukcji obs³ugi wtry-

ok. 0,6 m.

poziomie ró¿nym od poziomu

dopuszczalne

skarki. Dba³oœæ o czystoœæ schod-

otoczenia – podest zasypowy.

ków i podestu zasypowego. Zalecenie

ostro¿noœci.

3.

Potr¹cenie,

Poruszaj¹cy siê w hali wózek

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Przestrzeganie instrukcji prac trans-

przygniecenie.

wid³owy.

dopuszczalne

portowych (uwaga na prêdkoœæ poru-

szania siê wózka po hali). Zalecenie

ostro¿noœci.

5

WZÓR

Rozdział 5/2.D.1.

6

Rozdział

1

2

3

4

5

6

7

4.

Poœlizgniêcie, upadek na

Nierówna, œliska posadzka (wo-

Œrednia

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Dba³oœæ o ³ad i porz¹dek w miejscu

D.5/2

tej samej p³aszczyŸnie.

da, olej) na stanowisku pracy,

dopuszczalne

pracy. Dba³oœæ o stan posadzki. Usu-

w przejœciach i dojœciach do te-

wanie (neutralizowanie) wszelkich za-

.1.

go stanowiska.

nieczyszczeñ mog¹cych powodowaæ

poœlizgniêcie, stosowanie obuwia ro-

boczego z podeszw¹ antypoœlizgow¹.

Zalecenie ostro¿noœci oraz ogranicze-

nie nieuzasadnionego poœpiechu.

5.

Uderzenie, przyciœniêcie

Materia³y transportowane wóz-

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie –

Prawid³owe ustawianie materia³ów na

spadaj¹cym materia³em,

kiem wid³owym.

dopuszczalne

wid³ach wózka. Dba³oœæ o ³ad i po-

przedmiotem.

rz¹dek w miejscu pracy. Zalecenie

ostro¿noœci.

6.

Po¿ar.

Materia³y ³atwopalne, olej w uk³a-

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Przestrzeganie instrukcji ppo¿. Zapew-

dzie hydraulicznym,

instalacje

dopuszczalne

nienie sprawnego sprzêtu gaœniczego

i urz¹dzenia zasilane

energi¹

(okresowe kontrole). Regularne prze-

elektryczn¹.

gl¹dy instalacji i urz¹dzeñ zasilanych

energi¹ elektryczn¹. Przestrzeganie

zakazu palenia tytoniu i u¿ywania

otwartego ognia w miejscach po¿aro-

wo niebezpiecznych. Kontrola spraw-

noœci wentylacji.

7.

Pr¹d elektryczny.

Silniki, grza³ki, instalacja elek-

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Regularna kontrola sprawnoœci insta-

tryczna zasilaj¹ca i sterowni-

dopuszczalne

lacji i urz¹dzeñ zasilanych energi¹ elek-

cza wtryskarki oraz

instalacja

tryczn¹. Kontrole sprawnoœci urz¹dzeñ

ogólna.

przeciwpora¿eniowych. Przestrzeganie

instrukcji obs³ugi wtryskarki. Przestrze-

ganie zakazu wykonywania napraw

i konserwacji instalacji i urz¹dzeñ elek-

trycznych przez osoby nieupowa¿nione

(bez wymaganych kwalifikacji).

WZÓR

WZÓR

1

2

3

4

5

6

7

8.

Pêkniêcie wê¿a hydrau-

Wê¿e hydrauliczne pod ciœnie-

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Regularna kontrola stanu techniczne-

licznego, wyrwanie wê¿a

niem do ok. 180 atmosfer.

dopuszczalne

go wê¿y hydraulicznych. Stosowanie

z zakuwki – uderzenia,

os³on wê¿y. Stosowanie odzie¿y robo-

zachlapania olejem.

czej i okularów ochronnych (gogli).

Kontrola stosowania okularów ochron-

nych.

9.

Kontakt z gor¹cymi

Wysoka temperatura

Du¿a

Ma³o prawdopodobne

Œrednie –

Przestrzeganie instrukcji obs³ugi wtry-

powierzchniami,

(200–300°C) zespo³u wtrysko-

dopuszczalne

skarki. Stosowanie os³on uk³adu robo-

czynnikami.

wego i elementów grzejnych.

czego i os³on elementów grzejnych.

Bezwzglêdny zakaz pracy bez os³on.

Stosowanie rêkawic roboczych. Uzu-

pe³niaj¹cy

instrukta¿ stanowiskowy

– ze zwróceniem szczególnej uwagi

pracownika na dostêpne miejsca o wy-

sokiej temperaturze.

10.

Kontakt z ostrymi

Narzêdzia rêczne, m.in. ostry nó¿

Œrednia

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Stosowanie rêkawic roboczych. Zale-

krawêdziami.

(no¿yk do tapet) do obcinania

dopuszczalne

cenie ostro¿noœci. Dzia³ania ogranicza-

naddatków, szwów wyprasków;

j¹ce poœpiech.

ostre krawêdzie wyprasków,

krawêdzie

opakowañ i

taœm

z opakowañ.

11.

Zapylenie.

Py³ powstaj¹cy szczególnie pod-

Ma³a

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Stosowanie ochron uk³adu oddechowe-

czas mechanicznej obróbki wy-

dopuszczalne

go – pó³masek filtruj¹co-poch³aniaj¹-

t³oczonych

elementów

oraz

cych. Szkolenie pracowników w zakre-

w trakcie prac porz¹dkowych.

sie wykonywania prac porz¹dkowych

w sposób

zapewniaj¹cy

minimalne

pylenie (na mokro).

12.

Ha³as. Poziom ekspozy-

Pracuj¹ce wtryskarki i wykorzy-

Ma³a

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Stosowanie

przydzielonych

ochronni-

cji na ha³as, odniesiony

stywane narzêdzia rêczne.

dopuszczalne

ków s³uchu – nauszników lub wk³adek.

do 8-godzinnego dnia

.1.D.5/2Rozdział

pracy, wynosi:

L_EX,8h=79dB<82dB.

7

8

Rozdział

1

2

3

4

5

6

7

.5/2

13.

Przeci¹¿enie uk³adu

Przenoszone, podnoszone,

Œrednia

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Przestrzeganie instrukcji wykonywa-

ruchu.

uk³adane materia³y – szczegól-

dopuszczalne

nia rêcznych prac transportowych.

1.D

Stosowanie organizacji prac z wyko-

.

nie podczas zasypu pojemnika

wtryskarki.

rzystaniem wózka wid³owego. Sto-

sowanie obuwia roboczego i rêkawic

roboczych.

Zalecenie ostro¿noœci.

Dzia³ania

ograniczaj¹ce poœpiech.

Dodatkowe szkolenia z zasad wyko-

nywania rêcznych prac transportowych,

w tym metod podnoszenia i normaty-

wów dŸwigania.

14.

Wymuszona pozycja

Siedzisko na stanowisku obs³ugi.

Ma³a

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Stosowanie ergonomicznego siedzi-

cia³a.

dopuszczalne

ska. Okresowe zmiany wykonywa-

nych czynnoœci.

15.

MonotypowoϾ pracy.

Powtarzalnoœæ czynnoœci wymu-

Ma³a

Ma³o prawdopodobne

Ma³e –

Stosowanie przemiennoœci wykony-

szona cyklem pracy wtryskarki.

dopuszczalne

wanych prac – przerwy w obs³udze

wtryskarki przeznaczone na wyko-

nywanie przez pracownika innych

czynnoœci.

Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeñ powoduje podwy¿szenie kategorii ryzyka, tzn. zwiêksza prawdopodobieñstwo

Zatwierdzi³:

zaistnienia wypadku, choroby.

WZÓR