PREHISTORIA-najdluzszy okres dziejow

ludzkosci od pojawienia sie na Ziemi

pierwszego czlowieka.

WYNALAZKI:

*naczynia gliniane (6tys.lat p.n.e)

*tkactwo

RODZAJE EPOK:

*epoka kamienia

*paleolit

*mezolit

*neolit

*epoka miedzi

*epoka brazu

*epoka zelaza

GATUNKI SZTUKI:

*petroglify-ryte w skale rysunki

*figurki kobiece

*malarstwo jaskiniowe

*megality i budowle megalityczne

*ceramika rytualna i uzytkowa

RELIGIA:

*kult ognia

*niedzwiedzia

*Matki Ziemi

*plodnosci

STAROZYTNOSC-to okres w historii bliskiego Wschodu,Europy i Afryki Polnocnej nazywany tez

antykiem i obejmuje dzieje od 3000r p.n.e do ok. V w n.e

RZEZBIARZE:

*FIDIASZ (posag Zeusa Olimpijskiego)

*Myron (dyskobol)

*Poliket (Niosacy wlocznie)

*Praksyteles (Hermes z malym Dionizosem)

FILOZOFOWIE:

*Homer

*Sofokles

*Arystoteles

*Platon

SREDNIOWIECZE-to epoka ktorej nazwa pochodzi

z laciny. Trwalo od V do XV wieku.

STYLE SREDNIOWIECZA:

*GOTYK-trwal ok 1140 r we Francji

CECHY GOTYKU:

*duze okna

*sklepienie krzyzowo-zebrowe

*koscioly wysokie

*okna wypelnione witrazami

*ostre luki

CECHY STYLU ROMANSKIEGO:

*grube mury

*sklepienie kolebkowe

*prostota form

*malo zdobien

*budowle z zasady obronne

*male okna,waskie,polozone wysoko

Antyk
-Założenie Rzymu: 753r.p.n.e przez romulua i remusa Poezja Wergiliusza-sławę przyniosła mu nie ukończona eneida Wiara- wielu bogów Słynne Budynki- koloseum, najsłynniejszy amfiteatr rzymski, walki gladiatorów, dzikich zwierząt, miejsce ponoszenia męczeńską śmiercią chrześcijan (Nerona) Pantenon miejsce gdzie czczono wszystkich bogów Łuki triumfalne wznoszone po zwycięstwach rzymian, upamiętniające jakieś zdarzenie
(też Kolumny)
Średniowiecza
przypada na 476 rok, w którym upadło cesarstwo zachodnio rzymskie W Centrum Uwagi-bóg i życie w niebie teocentryzm Wczesne.Ś- budynki w stylu Romański przyciężkie i przysadziste później Gotyckie strzelista wysmukłe budynki Miasto? usytuowanie wokół rynku, ratusza kościoła Polskie Zabytki? kolegiata w Tumie (s.r) Drzwi gnieźnieńskie (rź.r) Ołtarz wita Stwosza (rź.g) XIII Bogurodzica

STAROŻYTNOŚĆ
XIXw. P. n. E – Vw. N.e.
Rodzaje literackie- podziału dokonał Arystoteles w IIIw. P. n.e.
-epika Homer VIIIw.p.n.e.
-liryka Safona VII/Viw.p.n.e.
-dramat Sofokles Vw.p.n.e. komedie i tragedie
1. Stoicyzm- jest to nurt materialistyczny, utworzony w IIIw.p.n.e. przez Zenona z Kition. Człowiek aby osiągnąć szczęście musi zachować równowagę duchową , powagę, spokój i trzeźwość umysłu. .Rządzić człowiekiem powinien rozum a nie namiętności. Stoik to ktoś, kto nie poddaje się emocją żyje zgodnie z naturą , wyrzeka się dóbr przemijających, w zamian za co osiąga szczęście.
2. Epikureizm- nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia na ziemi. Nazwa pochodzi od twórcy – Epikura, żyjącego na przełomie IIIi IIw.p.n.e. Epikurejczycy są rozważni- jeśli wyrzeczenie się uciech ma być ucieczką przed bólem- godza się na to. Ich hasło to carpe diem- chwytaj dzień.
ŚREDNIOWIECZE
Europa V-XV
476-upadek cesarstwa zachodnio-rzymskiego
1453-upadek Konstantynopola
1450- wynalezienie druku przez Gutemberga
1492- odkrycie Ameryki przez Kolumba
Polska X-XV
966- chrzest Polski
„memento mori”- pamiętaj o śmierci
Architektura
- styl romański-X-XII
- styl gotycki –XII-XV
1. Augustynizm- twórca był św. Augustyn. Najwyższym bytem jest Bóg. Bóg to dobro, piękno, prawda, źródło wiedzy i wiary. W swojej filozofii ukazuje dramat człowieka umieszczonego między niebytem a ziemią, między aniołami a zwierzętami. Człowiek żyje w świecie dualistycznym ciągle musiał wybierać między dwoma przeciwstawnymi wartościami dobro-zło, niebo-piekło, dusza-ciało. Św. Augustyn pochwala wyrzeczenie się dóbr ziemskich, a proponuje ascetyczny tryb życia.
2. Tomizm- twórca tej filozofii harmonijnej jest św. Tomasz z Akwinu. Zakłada on wizję świata harmonijnego, stanowiącego drabinę bytów, na której każde istnienie ma swoje własne , naturalne miejsce, także człowiek ma swoje miejsce ale powinien się piąć wyżej. Człowiek na tej drabinie na szczególne miejsce- ponad światem materialnym, bo posiada rozumną duszę, ale pod sfera aniolow- czystych całkowicie.
3. Franciszkanizm- św. Franciszek z Asyżu stworzył pogląd stanowiący niezwykłą, radosną filozofie wiary. Głosił wszechogarniającą miłość do świata, braterstwo wszelkich żyjących istot, uwielbienie świata i jego piękna, radosna wiarę w Boga oraz ideał ubóstwa. Występował przeciwko okrucieństwu, nienawiści, zabijaniu i chciwości. Legendy jego życia zawierają ‘Kwiatki św. Franciszka z Asyżu’’
CECH CHARAKTERYSTYCZNE DLA TEJ EPOKI
-Uniwersalizm- państwa były podporządkowane jednej władzy kościelnej i świeckiej. Zwierzchnictwo papieża , a władzę świecka sprawował cesarz. Językiem urzędowym była łacina.
- Teocentryzm – czyli Bóg w centrum zainteresowania
- Anonimowość

opis zycia ludzi w prehistorii:

Prehistoryczni ludzie używali bardzo prymitywnych narzędzi i broni. Były to zwykle zaostrzone kamienie, niektóre nawet oszlifowane. Później powstały gładzone kamienie przywiązane do kawałka drewna rzemieniem.
Polowano zwykle na mamuty, bizony czy renifery. Wykopywano najpierw wielki dół, naszpikowany od środka dzidami, a gdy zwierzę tam wpadło dobijali je. Żywili się również owocami, korzonkami i grzybami.
Mieszkanie zastępował niewielki szałas, który składał się najpierw z drwa, pokrytego liśćmi. Później szałasy były wykonywane lepiej, ze skór połączonych ze sobą oraz kości.
Martwych chowano w wykopanych ówcześnie dołach, ciało układano na boku. Mężczyzn chowano z bronią, a kobiety z igłami.
Malowano również malowidła skalne przy użyciu węgla, a nawet krwi zwierzęcej. Przedstawiały one zwykle zwierzęta takie jak bizony, mamuty, czy konie.

Typowe cechy sztuki greckiej i rzymskiej:
1.Domy, w których mieszkali Grecy były budowane z umiarem i taki też tryb życia prowadzili.
2.Najwspanialsze świątynie wznoszone były na cześć bogom.
3.Większość rzeźb powstała w związku z potrzebami religijnymi, wykonywano posągi wielkich bóstw, płaskorzeźby zdobiące świątynie, nagrobki…
4.Do połowy IV w p.n.e powstała sztuka niesłużąca bogom, na charakter rzeźby wpływ miał sport przyzwyczajający Hellenów do oglądania nagich ciał i podziwiania ich.
5.Artyści greccy posługiwali się brązem, marmurem i kamieniem jaskrawo malowanym.
6.Do VI w p.n.e dzieła były sztywne i nieporadne, od połowy V w p.n.e starano się przedstawić człowieka w ruchu. Najwybitniejsza tego typu rzeźba to DYSKOBOL Myrona.
7.Postacie były nacechowane godnością, powagą, spokojem. Pojawiały się również ból, nienawiść, radość.
8.Ceramika malowana zajmowała bardzo ważne miejsce w twórczości artystycznej.
9.Garncarze tworzyli naczynia o doskonałych kształtach i cienkich ściankach. Ozdabiali je pokrywając barwną dekoracją, najczęściej przedstawiającą sceny życia codziennego a również sceny mitologiczne.
10.W dziedzinie budownictwa zwłaszcza sakralnego Rzymianie dokonali więcej.
11.Rzymianie posługiwali się cegła i zaprawą. Pozwoliło to na zastosowanie półokrągłych sklepień zamiast płaskich stropów.
12.W rzeźbiarstwie Rzymianie nie wahali pokazać się brzydoty, starości, a nawet wulgaryzmu.
13.Osiągnięcia sztuki portretowej śledzić można na monetach, często będących dziełami sztuki.

ANONIMOWOŚĆ -autorzy średniowiecznych utworów zazwyczaj nie podawali swoich nazwisk. Pisząc dla chwały Boga, nie zależało im na ziemskiej sławie. Nie znano pojęcia plagiatu.