J.B. LIVINGSTONE

HIGGINS PROWADZI ŚLEDZTWO

(Tłumacz: MARIA BOBROWSKA)

Rozdział l

Higgins czule pogładził czerwony pąk “Afrykańskiej księżniczki”. Emerytowany główny inspektor Scotland Yardu oddawał się pod koniec dżdżystej jesieni jednej ze swych ulubionych rozrywek - pielęgnowaniu ogrodu różanego, w którym spędzał długie godziny na subtelnym eksperymentowaniu. Higgins zdecydował się opuścić Yard, gdzie wróżono mu błyskotliwą karierę, ponieważ wolał cieszyć się urokami życia, ciekawą lekturą, strzyżeniem trawnika, samotnymi spacerami po lesie i medytacjami przy kominku. Domostwo emerytowanego inspektora, uroczy wiejski domek w hrabstwie Gloucestershire, zyskało miano architektonicznej perły Dolnego Slaughters. Okolony rosłymi stuletnimi dębami dom z osiemnastowiecznymi oknami, łupkowym dachem, murami z białego kamienia i gankiem wspartym na dwóch kolumnach wzniesiono w spokojnej wsi noszącej nazwę “The Slaughterers”¹. Nieopodal wiła się rzeczka Eye.

Niegdyś czarnowłosy, teraz siwiejący Higgins uchodził za człowieka dobrodusznego. Pomimo krępej i nieco przysadzistej postury potrafił poruszać się bezszelestnie, a jego przenikliwy wzrok potrafił na wylot przejrzeć dusze zbyt pewnych swej bezkarności kryminalistów. Nie na darmo Higgins był astrologicznym kotem.

Nie nęcił go nowoczesny styl życia - pomimo opinii najlepszego nosa Yardu podjął decyzję o odejściu. Scotland Yard korzystał niekiedy z jego pomocy, gdy chodziło o nadzwyczaj delikatne, wymagające daleko idącej dyskrecji sprawy, jednak nakłonienie Higginsa do współpracy wymagało nie lada zabiegów. Zbytnio cenił sobie spokój własnego domostwa. Teraz nic nie było dla niego ważniejsze od pielęgnowania “Afrykańskiej księżniczki”.

Strapienie Higginsa wywoływała nieprzenikniona dotąd tajemnica niezwykłej trwałości “Baccary z Meiland”. Były inspektor wiedział wprawdzie, że dla prawdziwego miłośnika róż nie ma rzeczy niemożliwych, ale “Afrykańska księżniczka” nie była zwyczajnym kwiatem. Miała łączyć w sobie elegancję i żywotność, które zapewniłyby jej poczesne miejsce pośród największych kwiatowych sław. Mając to na uwadze, Higgins rozpylił u stóp “Księżniczki” obłok siarki, by chronić ją przed mączniakiem właściwym. Nie lubił stosować tak drastycznych metod, ale nie miał wyboru. Poprzedniego dnia “Księżniczka” zdradzała lekkie oznaki omdlenia.

Błogą sielankę zakłócił warkot silnika. Obdarzony przez naturę doskonałym słuchem, Higgins rozróżniał odgłosy wszystkich samochodów z sąsiedztwa. Wiedział zatem, że do wioski zbliża się obcy. Wychodząc ze swego różanego królestwa, by zidentyfikować intruza, dostrzegł starego bentleya, którego warkot musiałby zaniepokoić nawet najmniej doświadczonego mechanika. Westchnął z rezygnacją, znał tego bentleya aż za dobrze. Teraz, gdy zgłębiał tajemnice mieszanki pyłków do odżywiania najdelikatniejszych róż, nie miał najmniejszej ochoty na spotkanie z właścicielem tego rupiecia.

Nadinspektor Scott Marlow z trudem wygramolił się z wozu. Jadąc do domu Higginsa, dwukrotnie miał wrażenie, że samochód odmówi mu posłuszeństwa. Te przygody wzmogły jeszcze jego niepokój związany z misją, którą przyszło mu wypełnić. Znając raczej trudny charakter kolegi ze Scotland Yardu, nie wiedział, jak się zabrać do rzeczy.

Higgins ujrzał przed sobą Scotta Marlowa, odzianego w wymięty prochowiec. Chociaż nadinspektor nie miał pojęcia o elegancji, nosił źle skrojony garnitur, koszulę ze zbyt dużym kołnierzykiem i niedokładnie wyczyszczone buty, Higgins bardzo go cenił. Nie rozumiał wprawdzie stosowanych przez nadinspektora nowoczesnych metod, przyznawał jednak, że jest on sumiennym policjantem.

- Miło pana widzieć, nadinspektorze.

- Mnie również, panie Higgins. Uroczy zakątek.

- To stare rodzinne domostwo - powiedział skromnie inspektor. - Przypuszczam, że sprowadza pana przypadek?

- Niezupełnie - odrzekł Marlow. - Scotland Yard powierzył mi zadanie... jakby to ująć...

- Napije się pan? - przerwał Higgins. - Złe wieści mogą poczekać.

Przed wejściem do salonu czekała Mary, postawna siedemdziesięcioletnia gospodyni. Wielbiąc Boga i Anglię, zdołała przeżyć dwie wojny światowe, nie nabawiwszy się nawet kataru. W przeciwieństwie do Higginsa wierzyła w postęp, zainstalowała więc w domu telefon i telewizję, które to dobrodziejstwa nie spotkały się z aprobatą gospodarza. Chcąc zapobiec nieuniknionym konfliktom, Higgins przyznał Mary władzę ograniczoną do połowy domostwa, zabraniając jednocześnie wstępu do swojego gabinetu i porządkowania papierów.

- Kim pan jest? - spytała Mary, podpierając się pod boki. - Założę się, że to znowu jeden z tych potępionych inspektorów! Proszę nie zakłócać spokoju tego domu.

Mary nienawidziła policji, delektowała się natomiast pikantnymi historiami z “Sun”.

Kiedy Scott Marlow wymamrotał kilka grzecznościowych formułek, Higgins wprowadził go do wypieszczonego salonu, w którym wesoło mrugały iskierki kominka.

- Niech pan spocznie na kanapie - poprosił. - Proszę nie mówić zbyt głośno. Mógłby pan obudzić Trafalgara.

Trafalgar, wspaniały błękitnooki kot syjamski drzemał zwinięty w kłębuszek na najlepszym fotelu. Udając wielce zaspanego, otworzył na chwilę jedno oko.

Barek ukryty był w rogu salonu, w pniu starego dębu stojącym między dwiema wielkimi biblioteczkami, w których pyszniły się wspaniałe tytuły. Higgins wydobył butelkę “Royal Salute”, najlepszej whisky. Marlow szybko wychylił szklankę dla dodania sobie odwagi.

- Zna pan Yard równie dobrze jak ja, Higgins... Wciąż cieszy się pan tam znakomitą opinią, szef nadal uważa pana za najlepszy ze swoich nosów, pomimo pańskiego zdystansowania.

- Zdystansowanie, o którym pan mówi, to emerytura - zauważył inspektor.

- Oczywiście, Higgins, oczywiście. Trudno jednak zrozumieć, skąd tak przedwczesna decyzja.

- Z powodów czysto osobistych.

- Rozumiem pana... Ale musi pan przyznać, pewne zobowiązania...

- To przywilej mojej pozycji, drogi Marlow: nie mieć zobowiązań.

- Oczywiście... Jednak pomimo wszystko...

- Niech pan przestanie się torturować - polecił dobrodusznie Higgins. - Jakąż to misję powierzono panu w Scotland Yardzie?

Nadinspektor zgodził się na kolejną szklankę “Royal Salute”.

- Nadkomisarz organizuje ceremonię wręczenia odznaczeń i dyplomów uznania najbardziej zasłużonym inspektorom. W przyszłym tygodniu w Londynie. I...

- Figuruję na tej liście, czyż nie? - spytał Higgins.

- Nie będę zaprzeczał. - Marlow spuścił wzrok.

I jak tu dodać jeszcze, że być może sama królowa zaszczyci swą obecnością tę uroczystość? Scott Marlow wielbił tę najpiękniejszą i najinteligentniejszą z władczyń. Jego marzeniem była służba w osobistej ochronie królowej, ale na to trzeba było jeszcze wielu lat nienagannej pracy. Nie mógł sobie pozwolić na to, by jego obecna misja zakończyła się niepowodzeniem.

- Bardzo pana cenię, drogi Marlow, ale wie pan doskonale, że nie znoszę świecidełek ani medali. Źle komponują się z moim blezerem. Mój krawiec nigdy by mi tego nie wybaczył.

- Może mógłby pan zrobić wyjątek - zasugerował zrozpaczony nadinspektor.

- Czy przypomina pan sobie wiersz Harriet J. B. Harrenlittiewoodrof? “Kiedy strumyk występuje z brzegów, może stać się rzeką”. Nie mówmy o tym więcej. Zostanie pan na kolacji?

Scott Marlow nie był wprawdzie głodny, ale postanowił się nie poddawać, chociaż miał świadomość, że nikomu jeszcze nie udało się odwieść byłego inspektora od powziętej decyzji.

- Przygotowałem małą ucztę na urodziny Trafalgara - oznajmił Higgins. - Wołowina z rusztu w sosie kardamonowym z dodatkiem cynamonu i imbiru. Zapomniana średniowieczna receptura. Trafalgar uwielbia to danie.

Kot nastawił prawe ucho. Ze swych długich pogawędek z Higginsem, odbywanych przy kominku, przyswoił sobie rozległe słownictwo, zwłaszcza w dziedzinie kulinarnej. Po dwunastu godzinach krzepiącego snu głód dawał znać o sobie.

Jesienne słońce malowało zgaszonymi barwami ostatnie liście na drzewach. Jak co wieczór, most na rzece lekko pojękiwał, bez wątpienia za przyczyną pierwszych cieni zmierzchu.

- Proponuję przechadzkę po ogrodzie - dodał po chwili Higgins. - Ja tymczasem przyrządzę mięso...

Minęło pół godziny, a Marlow nie wracał. Inspektor, uporawszy się z posiłkiem dla Trafalgara, wyszedł przed dom. W ogrodzie nie było nikogo. Doznawszy nagłego olśnienia, inspektor skierował kroki do kuchni Mary.

Marlow siedział tam nad combrem króliczym i puddingiem z wołowym tłuszczem, przybranym skrawkami słoniny i smalcu. Z miedzianego kociołka, w którym gospodyni, mieszając różne rodzaje słodu i chmielu, warzyła piwo, bił mocny aromat. Mary wyprostowała się na widok Higginsa.

- Głodzi pan gości - oznajmiła. - To wstyd. Nawet policjant ma prawo jeść. Zastanawiam się, czy pańskie serce nie jest przypadkiem z kamienia. To ma być pańskie poczucie sprawiedliwości.

Higgins nie czuł się na siłach, by mierzyć się z agresywnym tonem Mary, i wolał się wycofać. Scott Marlow uśmiechnął się z zakłopotaniem.

Inspektor poczuł się zwolniony z obowiązku zajmowania się gościem, jako że ten wzgardził kuchnią gospodarza. wybierając tłusty, ciężko strawny posiłek u Mary. Włożył więc prochowiec, by jak co dzień udać się na wieczorny spacer.

Przeszedł przez most i wszedł do lasu. stąpając po dywanie z jesiennych liści. W powietrzu czuło się wilgoć. Lekki wietrzyk kołysał do snu wysokie dęby i buki. Najstarsze drzewa pamiętały zapewne polowania na dziki, przejazdy taborów, kawalkady myśliwych, a także rytuały czarnoksiężników, którzy na leśnych polanach wywoływali duchy.

Higgins znał wszystkie zakamarki tego gęstego, niedostępnego lasu. Lata spędzone w młodości na Bliskim Wschodzie nauczyły go panować nad strachem. Zaprzyjaźnił się z tymi miejscami, gdzie człowiek normalnie nie miał wstępu.

Zbliżając się do jednego z najwyższych dębów, od niepamiętnych czasów nazywanego “Wiecznym Sędzią”, ujrzał w półmroku dziwne zjawisko.

Nagle stanął jak wryty. Początkowo pomyślał, że wydarzenia wieczoru wpłynęły negatywnie na stan jego wzroku. Podszedł bliżej. To nie była halucynacja, na jednej z gałęzi przywiązany był sznur, na którym kołysał się wisielec.

Rozdział II

Ochłonąwszy nieco, Higgins przyjrzał się wisielcowi. Nieszczęśnik miał na sobie ciemny garnitur. Był raczej średniego wzrostu, o twarzy z wydatnym podbródkiem. Inspektora zdumiał wyraz szeroko otwartych, wpatrzonych w nicość oczu - był niemal naiwny, tak jak gdyby śmierć przyszła przez zaskoczenie. Z butonierki wystawał bukiecik suchego wrzosu.

Do zdjęcia ciała niezbędna była obecność Scotta Marlowa jako oficjalnego przedstawiciela Yardu. Inspektor rozejrzał się wokół i dostrzegł osobliwe krzesło. Niewątpliwie nieszczęśnik posłużył się nim, by dosięgnąć gałęzi, po czym odepchnął je kopnięciem. Trzy kręcone nogi były precyzyjnie wyrzeźbione. Oparcie stanowiły dwa olbrzymie spiczaste rogi, wokół których wiły się diabły o rozwidlonych ogonach. Całość przedstawiała się dość makabrycznie.

Higgins zdał sobie sprawę, że przyjdzie mu zrezygnować na jakiś czas z sielankowego życia.

*

Scott Marlow kończył właśnie trzecią porcję puddingu, gdy inspektor stanął w progu kuchennych drzwi. Drogę zagrodziła mu Mary.

- Potrzebuję pańskiej pomocy, Marlow - odezwał się Higgins. - Proszę pójść ze mną.

- Co to za pomysł? - spytała podejrzliwie gospodyni. - Chce pan przerwać naszemu gościowi kolację? Nie skosztował jeszcze mojego piwa!

- Proszę wybaczyć, ale to niezwykle ważna sprawa, która i tak zakłóci spokój nam wszystkim - wyjaśnił Higgins poważnym tonem.

Mary zrozumiała, że inspektor nie żartuje. Nie protestowała więc, gdy gość posłusznie wstał.

- Czy się nie przesłyszałem? - zapytał zdziwiony Marlow. - Pan mnie... potrzebuje?

- Istotnie - potwierdził Higgins. - Proszę włożyć płaszcz, drogi kolego. Noc jest chłodna, a wybieramy się do lasu.

- O tej godzinie? Ależ... po co? - Nadinspektor nie krył zdumienia.

- Aby zdjąć wisielca - odparł ze spokojem Higgins.

*

Mężczyźni pochylili się nad ciałem zmarłego.

- Zna pan tego człowieka? - spytał Marlow.

- Nie, nigdy go nie widziałem.

W prawej kieszeni marynarki nieboszczyka tkwiła oprawiona w skórę Biblia. Wypisano na niej inicjały: R.W. Z lewej kieszeni policjanci wydobyli kartę do tarota. Przedstawiała wisielca.

- Czy zwrócił pan uwagę na buty? - spytał Higgins.

- Nie widzę w nich nic osobliwego.

- Cóż, nie są zapewne dziełem wielkiego szewca, ale coś mnie w nich zastanawia... Proszę przyjrzeć się im z bliska.

Scott Marlow poświecił latarką.

- Dokładnie wyczyszczone - stwierdził.

- Otóż to. Czy przypomina pan sobie pewne zdanie z podręcznika Mastersa, drogi nadinspektorze? Stan obuwia mówi wiele o właścicielu. I tutaj widzę interesujący problem.

Higgins zanotował swoje obserwacje w czarnym notesie. Zawsze posługiwał się starannie zaostrzonym ołówkiem marki “Staedtler Tradition”, jedynym przedmiotem, którego używał w swej długiej karierze w Scotland Yardzie.

- Interesujący problem? - zdumiał się Marlow. - Nieboszczyk po prostu wyczyścił buty, zanim się powiesił.

Higgins zastanawiał się przez chwilę.

- Być może ma pan rację. Ale w takim razie niech mi pan powie, czym miał to zrobić? W kieszeni nie znaleźliśmy żadnej chusteczki.

- Może rękawem marynarki...

“Dziwne rozumowanie”, pomyślał Higgins. Nie przyszłoby mu do głowy, żeby ktoś, kto przestrzega elementarnych bodaj zasad elegancji, mógł zachować się w ten sposób.

- Bądźmy precyzyjni - stwierdził. - Te buty nie są jedynie przetarte, one są wypastowane i wypolerowane. - Czy widzi pan gdzieś tutaj pastę?

- Być może nieboszczyk wyrzucił ją gdzieś w okolicy. Trzeba będzie przeszukać teren. W każdym razie ten typ był stanowczo nienormalny. Nie pojmuję, dlaczego miał przy sobie tę kartę z postacią wisielca. Czy chciał w ten sposób dać do zrozumienia, że tak właśnie zamierza zakończyć żywot? Po co mu była Biblia? Żeby oddać duszę Bogu? Bukiet wrzosu to zapewne jakaś pamiątka. A to krzesło? - Scott Marlow zmarszczył brwi. Lubił jasne sytuacje. - Jak mam rozumieć pańskie wątpliwości, Higgins? Czy chce pan powiedzieć, że dokonano tutaj zbrodni?

- Ktoś mógł tu przenieść ciało. Ale równie dobrze możemy założyć, że to zwykłe samobójstwo.

- Rozumując w ten sposób, daleko nie zajdziemy - wymamrotał nadinspektor. - Jestem pewien, że ten nieszczęśnik sam odebrał sobie życie. Wygląda to trochę dziwnie, przyznaję, ale nie aż tak, jak pan sugeruje. Ustalmy jego tożsamość. Znamy już inicjały: R.W.

Higgins wertował Biblię. Dostrzegł, że jedna ze stron jest zagięta. “Zburzył Pan bez litości”, brzmiały pierwsze wersy, “wszystkie siedziby Jakuba; wywrócił w swej zapalczywości twierdze Córy Judy, rzucił o ziemię, zbeszcześcił królestwo i możnych” ².

Nie bacząc na dokuczliwy ból w stawach, inspektor ukląkł i pochylił się nad ciałem wisielca.

- Niech pan spojrzy - powiedział, wskazując medalion na szyi nieboszczyka. - Nazywał się Jason Laxter i mieszkał w Evillodge.

- Hmm... Zna pan to miejsce?

Higgins się zamyślił.

- Sądzę, że chodzi o posiadłość niedaleko wioski Druxham, kilka kilometrów stąd.

- Musimy zawiadomić miejscową policję.

*

Prokuratura zrobiła co do niej należało, po czym zwłoki Laxtera przewieziono do laboratorium Yardu. Policjantom nie pozostało więc nic innego, jak udać się do Evillodge, by odszukać ewentualną rodzinę zmarłego i przekazać smutną wiadomość. Było wpół do jedenastej, gdy bentley Marlowa wjechał do Druxham.

Mijając kilka zabudowań, dotarli do kaplicy. Po lewej stronie droga zmieniała się w błotnistą ścieżkę prowadzącą do starej farmy.

Ulewny deszcz zalewał szarymi strugami wymarłą wioskę. Wysiadając z wozu, Scott Marlow zadrżał z zimna. Czujny wzrok Higginsa dojrzał mimo ciemności postać, która usiłowała ukryć się za rogiem kaplicy.

- Zachowajmy milczenie - szepnął inspektor. - Ktoś nas śledzi.

Stąpając cicho jak kot, Higgins od tyłu zbliżył się do szpiega i pochwycił go za kołnierz. Ten skulił się, przerażony. Nie próbował uciekać.

- Podejdźmy do światła - powiedział inspektor rozkazującym tonem.

Przed policjantami stał rudowłosy dwudziestolatek.

- Kim... Kim jesteście? - spytał drżącym głosem.

- Jesteśmy ze Scotland Yardu. A pan?

- Nazywam się Mitchell Grant... Jestem dzwonnikiem w tej kaplicy.

- Dlaczego się pan przed nami ukrywał?

- Bałem się... Nikt tu nigdy nie przychodzi. Więc...

- Którędy dotrzemy do Evillodge? - przerwał mu Higgins.

Młodzian wskazał ręką ścieżkę.

- Trzeba iść prosto przed siebie, to się dojdzie do farmy. Czy coś się stało panu Laxterowi?

- Dziękuję, mój chłopcze - uciął Higgins.

Mitchell Grant obserwował policjantów, dopóki nie rozpłynęli się w ciemnościach.

Deszcz przybierał na sile. Nikłe światełko farmy zdawało się oddalać.

Scott Marlow szedł wolno, grzęznąc w błocie. Postanowił kroczyć za Higginsem, który z łatwością omijał niezliczone kałuże.

- Trzeba było poczekać do jutra - utyskiwał.

- Myślę, że ktoś może się martwić tak długą nieobecnością pana Laxtera - zauważył Higgins.

- Nie dziwią mnie myśli samobójcze u kogoś, kto mieszka w tak ponurej okolicy - powiedział nagle Marlow.

Uwaga ta wydała się Higginsowi trafna. Miejsce było wyjątkowo niegościnne, mgliste, przygnębiające, błoto jakby gęstsze niż gdziekolwiek indziej. Inspektor nie mógł się oprzeć wrażeniu, że ta ziemia kryje mroczne tajemnice i niejedną tragedię. W nocnym powietrzu unosił się stęchły zapach nieubłaganej, powolnej śmierci, bez cienia radości czy nadziei.

Z lewej strony dobiegło ich beczenie owiec stłoczonych w prymitywnej zagrodzie. Oswoiwszy się z ciemnością, dostrzegli maleńki, ogołocony z trawy pagórek, a obok rzeczkę, w której owce gasiły pragnienie. Droga stawała się coraz bardziej wyboista, tak jakby mieszkańcy starej farmy pragnęli zniechęcić potencjalnych intruzów i odizolować się od świata.

Wreszcie dotarli na miejsce. Zapuszczony żywopłot okalał duże, brudne podwórko. W półmroku majaczyły zarysy niszczejących zabudowań. Tylko jeden budynek był we względnie dobrym stanie. Nad wejściem świeciła potężna latarnia.

W pewnej chwili Marlow gwałtownie odskoczył. Coś dotknęło jego nogi.

- To tylko prosiak - zauważył Higgins, z sympatią przyglądając się niezdarnemu zwierzęciu, które obserwowało ich małymi, zdziwionymi oczkami.

- Nie ma strachu, jest łagodny - odezwał się burkliwy głos. Ze stodoły wyszedł krępy mężczyzna.

- Scotland Yard - oznajmił oficjalnym tonem Scott Marlow. - Kim pan jest?

- Nazywam się Geffrey Zły. Jestem parobkiem u Laxterów.

Mężczyzna niedbałym ruchem podkręcił kruczoczarne wąsy. Cybuch fajki w kształcie diabelskiej głowy dodawał mu groźnego wyglądu. Odziany był w błękitne płócienne spodnie i połataną wełnianą marynarkę. Czarny kaszkiet ocieniał niskie czoło.

- Nie lubimy tutaj obcych. Po coście przybyliście do Evillodge? - spytał nieuprzejmym tonem.

Prosię zachrząkało przeraźliwie, jakby wiedzione złym przeczuciem.

- To zły znak - zmartwił się Geffrey Zły. - Sam wie o wszystkim pierwszy. To chrząkanie nie wróży nic dobrego. Prawdę mówiąc, myśmy tu przywykli...

- Co chce pan powiedzieć? - szybko podchwycił Higgins.

- No... Evillodge to przeklęta ziemia. Zabija swych właścicieli od wieków. Przynajmniej dziesięciu pożegnało się z tym światem gwałtownie. Zbiedniała farma, zalane pola, chude owce, mizerne żywopłoty. Na tej ziemi nie zbije się majątku. Można by rzec, że ciąży nad nią jakieś przekleństwo.

- Dlaczego więc pan tu pracuje?

- Ja tu mieszkam od zawsze. Tak jak mój ojciec, dziadek, pradziad i ich przodkowie... Rodzina Złych jest na tej ziemi od samego początku. Tak już jest i nic nie można zmienić.

Nadinspektorowi chłód dawał się we znaki. Usiłując się rozgrzać, przestępował z nogi na nogę, mlaszcząc butami w błocie. Prosiak nie spuszczał z niego oczu.

- Jeśli dobrze rozumiem - zaczął Higgins - państwo Laxter mieszkają tutaj od niedawna.

- Kupili posiadłość przed rokiem. Przyjechali z miasta. Spodobało im się tutaj. Laxterowi marzyło się kupić starą farmę do remontu. Mój nowy pan ma wielkie plany: chce hodować dawno zapomnianą odmianę jabłek “Beauty of Bath”.

- Czy to przedsięwzięcie ma szansę powodzenia? - zapytał Higgins.

Scott Marlow zaczął się niecierpliwić. Dlaczego inspektor stawia tyle bezcelowych pytań, zamiast zwyczajnie udać się do pani Laxter i powiadomić ją o samobójstwie męża?

- Szansę... Kto to wie? Wszystko marnieje na tej ziemi... Trzeba by ją najpierw odwodnić, przegnać chmury, sprowadzić słońce i dokonać cudu. Wtedy pewnie byśmy mieli piękne jabłka.

- Kiedy widział pan ostatni raz swego chlebodawcę? - pytał dalej Higgins.

Ostra woń fajkowego dymu przepłoszyła Sama. Wolnym, ale pewnym krokiem prosiak oddalił się do pokrytej słomianym dachem zagrody.

- Nie pamiętam... Nie obchodzi mnie to, co on robi.

- Niestety, mamy złe nowiny - rzekł wreszcie Higgins. - Pan Jason Laxter nie żyje.

Geffrey Zły zamilkł na dłuższą chwilę. Ku zdumieniu Scotta Marlowa nie zadał żadnego pytania.

- To mnie nie dziwi - wymamrotał wreszcie, spuszczając wzrok. - Kolejna ofiara tej ziemi... Mówiłem już, że trzeba trzymać się z daleka od Evillodge. Choćby szło tylko o sadzenie jabłoni... Panią Laxter znajdziecie w głównym budynku. Trzeba pukać. Jeśli nie śpi, usłyszy. Idę się położyć. Zaczynam pracę o szóstej rano.

Geffrey Zły wypuścił kłąb dymu z fajki i nie zwracając już uwagi na policjantów, zniknął w głębi stodoły.

- Dziwny osobnik - orzekł Scott Marlow. - Wie więcej, niż mówi.

Higgins przytaknął. Mógłby przedłużyć tę wielce owocną rozmowę, ale zakłóciłoby to normalny tok jego postępowania. Zresztą któż to wie. może właściciel Evillodge rzeczywiście postanowił rozstać się z życiem?

Inspektor zapukał do drzwi. Żadnej reakcji. Ponowił próbę, ale bez skutku. Marlow postanowił działać bardziej energicznie.

- Otwierać! - krzyknął. - Scotland Yard!

W oknach pierwszego piętra zamigotało słabe światło. Ktoś schodził po skrzypiących schodach. Drzwi się otworzyły.

W progu stanęła młoda, niezwykłej urody jasnowłosa kobieta. Miała na sobie długą, białą jedwabną suknię.

Rozdział III

- Proszę mi wybaczyć, panowie - powiedziała ujmującym tonem. - Kończyłam właśnie zaplatać warkocz, a nie jest to wcale łatwe! Najpierw trzeba zaczesać włosy do tyłu, związać je solidnie gumką, gumkę owinąć aksamitką i wreszcie dokładnie spleść. Jak panowie oceniają mój wysiłek?

Mówiąc to, zrobiła obrót. Oczom policjantów ukazał się zachwycający dekolt na plecach, odsłaniający pięknie zaokrąglone ramiona.

- Czy pani jest żoną Jasona Laxtera? - spytał szorstko Scott Marlow.

Kobieta odwróciła twarz.

- Tak... Nazywam się Bettina Laxter. Chyba nie chcą panowie grzęznąć dłużej w tym przeklętym błocie? Proszę do środka.

“Nasza misja nie należy do najłatwiejszych”, pomyślał Higgins, oszołomiony uroczym zjawiskiem, kontrastującym z nędzą farmy.

Nie była to jedyna niespodzianka, jaka czekała policjantów tego wieczoru. Wchodząc do środka, z trudem ukryli zaskoczenie. Dwa piętra niepozornego z zewnątrz budynku urządzono z iście pałacowym przepychem. Inspektor omiótł wnętrze bystrym spojrzeniem. Zauważył, że dębowe stropy są całkiem dobrze zachowane. Okiem znawcy podziwiał stylowe, masywne meble. Zlustrował ściany pokryte ciemnozielonym aksamitem, potem jasny puszysty dywan na posadzce.

Osiemnastowieczne akwarele łagodziły surowość kamiennych murów. Całość wywoływała wrażenie ciepła i dyskretnej elegancji. Weszli na pierwsze piętro, przeznaczone w większości na salon urządzony w stylu regencji. Bettina Laxter zajęła miejsce przed inkrustowaną toaletką z epoki Ludwika XV.

- Proszę mi wybaczyć. Muszę poprawić aksamitkę. Siadając, wdzięcznie wysunęła biodro, jak amazonka dosiadająca konia. Suknia uniosła się przy tym nieco, odsłaniając smukłe łydki. Właścicielka Evillodge zachowywała się swobodnie, nie przejmując się zbytnio obecnością przybyszy.

Zdenerwowany nadinspektor miętosił poły płaszcza, gdy tymczasem Higgins ze spokojem kontemplował uroczy widok. Wolałby, żeby jego kolega także zapomniał na chwilę, po co tu przyszli.

- Pani Laxter - odezwał się wreszcie Marlow. - Przykro nam, że panią niepokoimy...

- Ależ skąd. - Bettina Laxter nie dała inspektorowi dokończyć zdania. - Obecność panów sprawia mi radość. Wiedziemy w Evillodge niezbyt wesołe życie. Nie narzekamy tutaj na nadmiar rozrywek.

- A jednak zdołała pani stworzyć tutaj mały raj -zauważył Higgins.

Bettina Laxter zapinała właśnie sznur pereł na szyi. Jej ruchy był powolne, pełne gracji, jakby chciała zatrzymać każdą cenną sekundę młodości i urody.

- Tylko w środku, inspektorze - powiedziała. - Na zewnątrz wygląda zupełnie inaczej. Ta posiadłość to prawdziwy koszmar. Jak okiem sięgnąć - błoto. Ale Jason pokochał tę ziemię, a ponieważ ja kocham Jasona ponad wszystko, muszę jakoś sobie radzić. Wszystko to, co panowie widzicie, sprowadziłam z Londynu. Moi rodzice handlowali antykami. Prowadziliśmy dostatnie, światowe życie. Przyjmowaliśmy dużo gości. Kiedy poznałam Jasona, zakochaliśmy się w sobie od pierwszego wejrzenia. Ślub odbył się miesiąc później. Jason był wtedy świeżo upieczonym inżynierem rolnikiem. Wiele firm chciało go zatrudnić, ale on miał tylko jedno marzenie: znaleźć i doprowadzić do rozkwitu najbardziej podupadłą, na pozór nierentowną posiadłość. Przemierzyliśmy w tym celu niemal całą Anglię. Kiedy przybył tutaj, doznał olśnienia. To miejsce całkowicie spełniało jego oczekiwania. Kupiliśmy je za bezcen. Nikt nie umiał nawet wskazać właściciela. Od roku Jason pracuje jak szaleniec. Śpi po dwie, trzy godziny na dobę. Naprawia, buduje, uprawia, sadzi, karczuje... Istny Herkules. Kiedy go panowie poznacie, będziecie zdziwieni. Sprawia wrażenie delikatnego, ale jest obdarzony niezwykłą energią. Sądzę, że w pewnym sensie jest geniuszem.

Scott Marlow spoglądał niespokojnie na Higginsa. Który z nich weźmie na siebie smutny obowiązek oznajmienia Bettinie Laxter o śmierci jej męża?

- Czy pan Laxter zastosował nowatorskie metody uprawy? - spytał inspektor, zapełniając stronice notatnika subtelnym pismem.

- O tak. Jason ma mnóstwo pomysłów... Ale potrzebuje czasu, przynajmniej czterech lub pięciu lat, żeby dowieść, że się nie myli. Chce najpierw wykorzystać zapomniane już metody uprawy, zatrudniając minimum ludzi i zwiększając rentowność. W tym roku żyjemy z oszczędności. Muszę panom wyznać, że musiałam sprzedać niezwykle cenny mebel, żeby spłacić nasze długi. Ale... Właściwie czemu zawdzięczam tę późną wizytę? Czy przysyła panów wierzyciel? - zapytała wreszcie.

Higgins spojrzał łagodnie na młodą kobietę.

- Gdzie jest pani mąż, pani Laxter? - spytał.

- Jason? Pewnie pracuje w warsztacie, jak co wieczór.

- Od jak dawna go nie ma?

- Sądzę, że od rana... Nie wiem dokładnie. Ale czemu panowie pytają?

Higgins milczał. Jego powaga przeraziła kobietę.

- Czy zdarzył się jakiś wypadek? Proszę odpowiedzieć!

- To poważniejsze niż wypadek, pani Laxter.

Przez chwilę Bettina Laxter miała nadzieję, że to tylko zły sen, jednak stało przed nią dwóch policjantów z Yardu. Ci policjanci przyszli rozmawiać o jej mężu.

- Chcą panowie powiedzieć, że... że Jason nie żyje?

- Tak, pani Laxter.

Reakcja młodej kobiety była nieoczekiwana. Spoglądając ponownie w lustro toaletki, poprawiła warkocz, a potem umalowała usta na czerwono, bardzo starannie, jakby przygotowywała się na wyjątkowy wieczór.

- Szczerze kochałam mojego męża, inspektorze. Jason nade wszystko cenił godność. “Jeśli umrę pierwszy”, powiedział mi pewnego dnia, “nie płacz. Ubierz się elegancko i zrób królewski makijaż. Uczyń to dla mnie”.

Głos młodej kobiety zadrżał. Palce zacisnęły się na pomadce.

- W jaki sposób umarł, inspektorze? Muszę to wiedzieć.

- Powiesił się - odparł Scott Marlow.

- Gdzie?

- W lesie, na drzewie zwanym “Wiecznym Sędzią” - wyjaśnił Higgins. - Zna je pani?

- Nie... nigdy o nim nie słyszałam.

- Pani mąż nigdy o nim nie wspominał?

- Nie... Jestem pewna, że nie.

- Czy zdradzał ostatnio oznaki depresji?

- Absolutnie nie. Był zmęczony, momentami wyczerpany, ale wykazywał dużą wolę wytrwania.

- Czy kiedykolwiek miał samobójcze myśli? - kontynuował Higgins.

Twarz młodej kobiety wykrzywił grymas.

- Nigdy. Jason kochał życie. Nie znosił tchórzostwa.

- Czy korzystał z wróżb tarota?

Bettina Laxter odwróciła twarz w stronę Higginsa.

- Tarot? Chodzi o tę magiczną grę? Na pewno nie. Jason miał zacięcie naukowe. Nie dawał wiary przesądom.

- Czy lubił wrzos?

- O ile wiem, nie. Co znaczą te dziwne pytania?

- Chcę zrozumieć powody jego czynu - wyjaśnił inspektor. - Niektóre wskazówki mogłyby być dla nas cenne. Jesteśmy pani bardzo wdzięczni za pomoc, tak mężnie okazaną.

Bettina Laxter zagryzła wargi.

- Czy pani mąż był religijny?

- Powiedziałam już, że był wrogo nastawiony do wszelkich przesądów.

- Co mogłyby oznaczać inicjały R.W.?

Młoda kobieta zawahała się.

- Nie wiem... Nikt z bliskich nie ma takich inicjałów...

- Czy Jason Laxter należał do ludzi drobiazgowych, dbających o nienaganny wygląd?

- Nie miał na to czasu... - Kobieta uśmiechnęła się smutno. - Jason zawsze był zabiegany, chciał sprostać wszystkim obowiązkom. Zdarzało mu się wyjść w dwóch różnych skarpetkach albo koszuli włożonej na lewą stronę... Moda go nie interesowała. Tutaj chciał uchodzić za jednego z miejscowych.

- Kto pastował mu buty?

- Pastował buty? Ależ nikt! Przy takim błocie na nic by się to nie zdało... Zadowalał się zwyczajnym czyszczeniem.

- Nie chciałbym się pani naprzykrzać - powiedział łagodnie Higgins. - Jeśli te pytania panią męczą, powrócimy do nich później.

- Nie... Proszę kontynuować. Kiedy panowie wyjdą, zostanę tutaj sama...

Scott Marlow poczuł ucisk w gardle. Ta piękna kobieta nie zasługiwała na tak okrutny los. Pozwolił jednak Higginsowi kontynuować przesłuchanie.

- Czy zna pani może takie dość osobliwe krzesło, pani Laxter? Trzy kręcone nogi, rogi zamiast oparcia i ornament w kształcie diabłów.

Młoda kobieta pobladła.

- To straszne... Tak, jest tutaj. Jason... Przerwała, jakby przeraziła się tym, co miała za chwilę powiedzieć.

- Jason nienawidził tego krzesła - dokończyła. - Chciał się go pozbyć.

- Gdzie ono jest?

- W wozowni, obok stodoły.

- Czy mogłaby nas tam pani zaprowadzić?

- Nie rozumiem...

- Pani mąż wszedł na to krzesło, żeby się powiesić.

- To niemożliwe...

- Czy pomimo wszystko możemy sprawdzić?

- Pójdziemy tędy. - Kobieta wskazała policjantom mocno zniszczony korytarz. - Unikniemy zabłocenia butów.

Posuwając się wzdłuż zawilgoconych ścian, dotarli do wozowni. Przez dziurawy dach do środka kapała woda. Zgromadzono tam narzędzia, zardzewiały sprzęt rolniczy, butwiejące meble. Bettina Laxter skierowała snop światła w jedno miejsce.

- Było tam. inspektorze... pomiędzy lemieszem a kredensem.

- Kiedy widziała je pani ostatni raz?

- Kilka dni temu. Nie rozumiem...

- To bardzo proste - wtrącił Scott Marlow. - Pani mąż zabrał krzesło ukradkiem, żeby nikt tego nie zauważył.

Bettina Laxter dyskretnie otarła łzy.

- Wróćmy do domu... Poczęstuję panów kawą albo kieliszkiem alkoholu.

Marlow wybrał burbona, Higgins kawę; Bettina wychyliła jednym haustem szklankę rumu.

Jej policzki nabrały rumieńców.

- Zwykle nie piję alkoholu - wyjaśniła zakłopotana. - Nie wiem już, co robię. Proszę mi wybaczyć.

Gdyby nie to, że nadinspektor należał do policji Jej Królewskiej Mości i obowiązywała go sumienność, pozwoliłby tej kobiecie pogrążyć się w nieutulonym żalu. Nurtowała go jednak jeszcze jedna kwestia.

- Mam wrażenie, że pani sytuacja finansowa pozostawia wiele do życzenia, pani Laxter? Czy się nie mylę?

- Mieliśmy rzeczywiście poważne kłopoty. Ta posiadłość jest jak studnia bez dna. Ale mój mąż był pełen optymizmu.

- Może uświadomił sobie, że jego przedsięwzięcie jest skazane na porażkę? W geście rozpaczy, rozumiejąc, że zmierza ku upadkowi... wolał zakończyć życie?

Młoda kobieta zamarła w bezruchu, po czym zaniosła się płaczem.

W tym momencie dało się słyszeć trzykrotne uderzenie dzwonów.

Higgins odniósł wrażenie, że w oddali majaczy czarny kształt oświetlony blaskiem księżyca. Podszedł do okna i zauważył oddalającą się szybko wysoką postać, prawdopodobnie w habicie mnicha.

Po chwili postać rozpłynęła się w ciemnościach.

Rozdział IV

Gdy Higgins otwierał drzwi pokoju gościnnego, była już prawie północ.

- Oto pański apartament, drogi Marlow. Mam nadzieję, że się panu spodoba.

Pokój był pogodny, przestronny i komfortowy. Pośrodku stało szerokie dębowe łoże, którego twardy materac, wełniana pościel i puchowa poduszka miały zapewnić gościowi dobry sen. Wysokie okno sprawiało, że w ciągu dnia pokój był bardzo nasłoneczniony. Obszerna orzechowa szafa mogła pomieścić sporo ubrań. Pod oknem stał niski stół założony książkami, wystarczyło jednak miejsca na karafkę z wodą, szklankę i suszone kwiaty. Ściany były obite zielonawą materią, nad łóżkiem wisiał obraz przedstawiający niezwykle piękną kobietę niedbale wyciągniętą na sofie.

- Tuż obok ma pan łazienkę - poinformował Higgins. - Powinien pan tutaj dobrze wypocząć.

- Pańska gościnność mi pochlebia, Higgins... Powinienem jednak wracać do Londynu.

Inspektor tylko czekał na to wyznanie.

- Jesteśmy sobie nawzajem potrzebni - odrzekł pośpiesznie. - Spróbujmy wyjaśnić możliwie szybko sprawę Laxtera, a ja pomyślę o rozdaniu orderów.

W serce Marlowa wstąpiła nadzieja. Był gotowy na wiele, by zamknąć szybko dochodzenie i zawieźć Higginsa do stolicy.

Ostrożnie usiadł na plecionym krześle.

- Mówi pan poważnie? Odrzuca pan hipotezę samobójstwa?

- Nie mam sprecyzowanego zdania. Nie wyjaśniliśmy przecież wszystkich okoliczności towarzyszących tej śmierci.

- Czy ta kobieta była z nami szczera? - zastanowił się głośno Marlow.

- Trudno powiedzieć... To było pierwsze spotkanie. Pod wpływem emocji pewne szczegóły mogły jej umknąć.

- Może nie powinniśmy byli zostawiać jej samej.

- Bez obaw, Marlow. Osobiście dopilnowałem, żeby zażyła lekki środek nasenny. Kiedy wychodziliśmy, już spała. Wkrótce ją zobaczymy. Jutro będziemy kontynuować dochodzenie. Trzeba ustalić tożsamość właściciela inicjałów R.W. To nam wiele wyjaśni. Na razie życzę dobrej nocy.

*

Higgins spał wyjątkowo źle. Śmierć Laxtera nie dawała mu spokoju. Przesłuchał dopiero jedną osobę, a już pojawiło się wiele znaków zapytania. Nie mógł wprawdzie z góry wykluczyć hipotezy samobójstwa, ale sprawa wyglądała na morderstwo. Zresztą była to pierwsza myśl, która mu przyszła do głowy, gdy zobaczył wisielca. Morderstwo szczególnego rodzaju, takie, przy którym zabójca kieruje się w działaniu pewną logiką. Higgins zastanawiał się, gdzie tkwi klucz do rozwiązania tej zagadki.

Inspektor nie mógł ścierpieć myśli, że ta tragedia wydarzyła się nieopodal jego domu. Taki stan niepewności nie mógł trwać długo. Jego obowiązkiem było podjąć stanowcze działania, by przywrócić spokój w okolicy.

*

Higgins wypił dwie filiżanki mocnej kawy, a Trafalgar z wrodzoną dystynkcją zatopił zęby w smakowitym, soczystym udku kurczaka. Syjamczyk uwielbiał ten poranny posiłek, choć nie gardził też ani obiadem, ani kolacją. Taka dieta wymagała długich, wspomagających trawienie godzin drzemki na wygodnej poduszce lub w fotelu, najlepiej w miejscu zacisznym i ciepłym.

Mary przygotowała śniadanie dla gościa. Czekały na niego jaja na bekonie, tosty z marmoladą, herbata indyjska i groszek gotowany w mięcie. Zachwycony nadinspektor pomyślał, że życie na wsi ma jednak niejaki urok. Przyzwyczajony do ciągłego przesiadywania w biurze Yardu, z trudem adaptował się do nowej sytuacji. Nie zapominał jednak, po co tu przyjechał.

Chciał szybko potwierdzić teorię samobójstwa i zamknąć sprawę. Potem zajmie się Higginsem, który będzie zmuszony odwdzięczyć się za okazaną pomoc. W głębi duszy Marlow musiał jednak przyznać, że przyczyna śmierci Jasona Laxtera jest niejasna. Wyczyszczone do połysku buty nie dawały mu spokoju. W tym momencie do kuchni wszedł Higgins.

- Co pan tutaj robi o ósmej rano? - spytała niezadowolona Mary. - Przecież w niedzielę ma pan zwyczaj fundować sobie nieskończenie długi spacer po lesie... Tak jakby było tam co oglądać!

- To nie jest zwyczajna niedziela - odparł pokojowym tonem Higgins. - Gościmy przecież nadinspektora Scotland Yardu. Przyszedłem zaproponować mu wspólny spacer.

- Nasz gość nie skończył jeszcze śniadania - zaprotestowała gospodyni.

Nadinspektor w pośpiechu dojadł porcję chrupiącego groszku, podziękował i podążył za Higginsem.

- Proszę nie zapominać o obiedzie! - zawołała Mary nie znoszącym sprzeciwu tonem. - Nakrywam do stołu punktualnie o trzynastej. Nie będę czekać ani chwili dłużej.

- Pańska gospodyni jest uroczą kobietą i doskonale gotuje - stwierdził z uznaniem Marlow. - Ma pan dużo szczęścia.

- Być może - odparł Higgins.

Policjanci ponownie stanęli pod “Wiecznym Sędzią”. Tym razem starannie przetrząsnęli okolicę. Nic jednak nie znaleźli.

Małymi leśnymi ścieżkami szli przez las, podążając w stronę Druxham. Po drodze nie spotkali żywej duszy. Na niebie pojawiły się tymczasem ciężkie, ołowiane chmury.

- Zna pan doskonale te tereny -zauważył z podziwem zdyszany Marlow.

- Tych stron akurat nie. Ale w nocy dokładnie przestudiowałem mapy. Przede wszystkim chciałem się przekonać, jak długo idzie się do wioski. Teraz już wiemy: około godziny.

- Coś panu chodzi po głowie, Higgins... Sądzi pan więc, że zabójca przyszedł z Druxham? W takim razie musiał nieść ciało Laxtera i krzesło. Nie zdążyłby dojść przez godzinę, chyba że jest siłaczem.

- Niewątpliwie tak - odparł tajemniczo Higgins.

- Czy nadal wierzy pan w samobójstwo?

- Naprawdę nie wiem, co o tym wszystkim myśleć - wyznał nadisnpektor. - Ale chciałbym trzymać się faktów.

- Doskonała decyzja - pochwalił Higgins. - Fakty. porządek i metoda: oto trzy filary śledztwa.

Wkroczyli do Druxham w momencie, gdy lodowaty deszcz spadł na dachy nielicznych wiejskich zabudowań. Jedyna ulica przemieniła się w jednej chwili w błotnisty strumień.

Skromne, bielone domki zbudowano na skarpie, co chroniło je przed zalaniem. Przed niektórymi były trawniki, gdzie indziej rosły różane krzewy.

Tylko w dwóch małych oknach błyskało nikłe światełko.

Na końcu wioski znajdowała się kaplica. Był to spory budynek z imponującą dzwonnicą. Szare mury robiły dosyć ponure wrażenie. Po lewej stronie odchodziła ścieżka prowadząca do posiadłości Evillodge. Dalej, na wzniesieniu, stał w cieniu wiązów dwupiętrowy dwór z cegły i kamienia.

Nie chcąc całkowicie przemoknąć, Higgins i Marlow pchnęli furtkę prowadzącą do pierwszego napotkanego domu. Na żółtej bramie widniała tabliczka z nazwiskiem i funkcją jego właścicielki:

Agata Herold - Nauczycielka i Pielęgniarka

Inspektor nacisnął dzwonek.

- Proszę! - nakazał zdecydowany głos. - Drzwi są otwarte.

Higgins i Marlow weszli do środka. Było tam schludnie i niezwykle czysto, na półkach piętrzyły się książki. Pięknie haftowane zasłony odgradzały jadalnię, salon i sypialnię od świata zewnętrznego.

- W czym mogę panom pomóc? Czy coś się stało? Nigdy tu panów przedtem nie widziałam...

Agata Herald była postawną, tęgą kobietą o jasnej cerze i śmiałym spojrzeniu. Scott Marlow patrzył na nią zauroczony. To właśnie tego pokroju kobiety stanowiły o wielkości Anglii. To one stały na straży tradycji.

- Jesteśmy ze Scotland Yardu - przedstawił się Higgins. - Prowadzimy śledztwo w związku z tragiczną śmiercią pana Jasona Laxtera.

Nauczycielka otworzyła szeroko oczy.

- Co pan chce przez to powiedzieć?

- Laxter nie żyje, panno Herald.

Oczy kobiety napełniły się łzami.

- To straszne - powiedziała, tłumiąc szloch. - Straszne i niesprawiedliwe... Kto go zamordował?

Scott Marlow podskoczył.

- Jak to: zamordował?

- Ale... to było morderstwo, prawda? - spytała Agata Herald, odzyskując nagle pewność siebie. - Morderstwo. Jestem pewna.

- Jason Laxter wisiał na drzewie - wyjaśnił nadinspcktor. - Na pierwszy rzut oka wygląda to na samobójstwo. Chcielibyśmy teraz poznać motywy tego czynu.

- To groteskowe - oceniła nauczycielka. - Jason Laxter kochał życie Chciał iść z postępem. Miał cel. Nigdy nie odebrałby sobie życia. To na pewno morderstwo. Ohydne morderstwo.

- Musiała pani dobrze znać Jasona Laxtera, skoro tyle pani o nim wie - zauważył nadinspektor.

- Tydzień temu udzieliłam mu pomocy. Długo wtedy rozmawialiśmy! Mówił mi o swoich planach. Chciał przywrócić Evillodge dawną świetność, wprowadzić tradycyjne metody uprawy, ożywić tę zamarłą wioskę. Byłam gotowa wspierać go ze wszystkich sił.

- Co mu dolegało? - spytał Higgins, przechadzając się po salonie. Podziwiał oszklone zbiory motyli, suszonych kwiatów, dziecięcych rysunków. Agata Herald posiadała również ciekawą kolekcję miniaturowych garnków cynowych i ołowianych żołnierzyków przedstawiających paradę Gwardii Konnej.

- Upadł i silnie się potłukł. Zrobiłam mu okład z arniki i szybko wydobrzał. Wierzę w skuteczność tradycyjnych metod. Zaczynałam od jednej strzykawki i płócien na opatrunki. Do tego skromnego wyposażenia doszła dobra znajomość ziół. i mój warsztat pracy był już gotowy. W Druxham nigdy nie było lekarza, ale ludzie tutaj nie narzekają na zdrowie. Problemem są zwierzęta. Gdy zachorują krowy czy konie, nie można zwlekać. Na szczęście zdrowie mi dopisuje. Od dwudziestu lat nic złego się nie wydarzyło, a tu nagle taka tragedia! Najwspanialszy człowiek, jakiego dane mi było poznać, nie żyje...

Po szybach spływały pojedyncze krople deszczu. W oddali odezwały się ptaki. Dzwony w kaplicy wzywały na nabożeństwo.

- Czy Jason Laxter był lubiany przez miejscowych? - spytał Higgins.

- Tutaj ludzie są do siebie wrogo nastawieni - odparła Agata Herald. - Ale tolerują się nawzajem. Oczywiście pod warunkiem, że nikt nie usiłuje zmienić panujących tu obyczajów. Niestety, Jason Laxter popełnił ten błąd... Nie dostrzegł niebezpieczeństwa. Evillodge nie jest zwyczajną posiadłością. Legenda głosi, że każdy jej właściciel umiera gwałtowną śmiercią. Aż do tej chwili sądziłam, że to tylko idiotyczny wymysł.

- Czy słyszała już pani kiedyś o dziwnym krześle z oparciem w kształcie czarcich rogów?

- Cała wieś o nim słyszała. To krzesło znajduje się w Evillodge od niepamiętnych czasów. Ponoć właściciele posiadłości, którzy ośmielili się na nim usiąść, umierali gwałtowną śmiercią.

- Jakie było zdanie Jasona Laxtera na ten temat?

- Nie wiem, inspektorze. Nienawidził zabobonów. Ja, jako nauczycielka, także z nimi walczyłam. Ale to nie jest łatwe. Przesądy są zakorzenione w duszach mieszkańców tej wioski. Ile wieków musi minąć, żeby to zmienić?

- Czy mógłbym zobaczyć pani szkołę? - zapytał Higgins.

- Chętnie ją panom pokażę. Proszę iść za mną.

Wyszli przez maleńką kuchnię, równie schludną i uporządkowaną jak pozostała część domu. Przecięli ogródek warzywny. Na samym środku ogrodu była studnia, w głębi krył się ceglany budyneczek pokryty dachówką.

- Oto miejscowa szkoła - oznajmiła Agata Herald z nieukrywaną dumą. - Gdyby panowie zechcieli wejść do środka...

Wewnątrz znajdowała się tylko jedna izba. Policjanci ujrzeli żelazne składane pulpity, długi mebel z białego drewna, który spełniał funkcję biurka, i czarną tablicę. Było też wiele fotografii przedstawiających twierdzę Tower, pałac Buckingham i królową Anglii. Po lewej stronie tablicy widniały nuty i słowa piosenki, której uczniowie mieli się nauczyć na pamięć: “Och, piękne letnie słoneczko”.

- Klasa me jest liczna-westchnęła nauczycielka. - W Druxham nie ma dzieci. Moi uczniowie pochodzą z sąsiednich wiosek. Wiosną trudno ich zatrzymać w szkole. Pomagają rodzicom w polu.

Krzyżując ręce na plecach, Higgins przemierzył skromny budynek wzdłuż i wszerz, jakby szukał w nim odpowiedzi na nurtujące go pytania.

- Jeśli dobrze rozumiem pani słowa, panno Herald, Druxham powoli umiera.

- Obawiam się, że tak, inspektorze. Tylko jeden człowiek mógł temu zapobiec: Jason Laxter. Wreszcie spotkałam sojusznika, na którego czekałam od lat.

- Kto sprawuje pieczę nad Druxham? - spytał Higgins, przebiegając wzrokiem tekst piosenki wychwalającej blask słonecznego lata i dziecięce kąpiele w rzece.

- Lord Graham Waking. Jego rod rządzi wioską od późnego średniowiecza. Dla niego czas się zatrzymał. On jest panem, reszta - poddanymi. Chociaż lord i jego małżonka są już w podeszłym wieku, nadal wydają rozkazy i czuwają nad wszystkim, co się tu dzieje. Dochodziło między nami do zatargów. Istnienie szkoły wydawało im się czymś całkowicie absurdalnym. Tylko oni, przedstawiciele arystokracji, posiadali umiejętność czytania i pisania. Dzieciom wiejskim miała wystarczyć tylko jedna cecha: posłuszeństwo.

- Co myśleli o planach Jasona Laxtera?

- Przypuszczam, że nic dobrego. Ale nie chcę wypowiadać się w ich imieniu.

Scott Marlow bacznie przyglądał się nauczycielce. Miała na sobie nieskazitelnie białą bluzkę, czarną spódnicę i starannie wypastowane buty. Kiedy byli w ogrodzie, nadinpektor zauważył, że kobieta stąpa po wybrukowanej ścieżce, żeby nie zabrudzić obuwia. Marlow miał nadzieję, że Higgins poczynił podobne obserwacje, pomyślał bowiem, że ten szczegół mógłby okazać się wielce przydatny, choć nie na tyle istotny, by podejrzewać nauczycielkę o zbrodniczy czyn.

- Czy Jason Laxter był człowiekiem wierzącym? - spytał Higgins.

- Nie sądzę - odparła panna Herald. - Uważał religię za zabobon, który szybko zniknie.

- To naprawdę dziwne! W jego kieszeni znaleźliśmy Biblię.

Agata Herald chwyciła drewnianą linijkę i zaczęła uderzać nią w dłoń lewej ręki, podobnie jak musiała to czynić podczas lekcji.

- Oto dowód na to, że Laxter został zamordowany. To zabójca włożył mu Biblię do kieszeni.

- Na Biblii widnieją inicjały: R.W. Czy kojarzy je pani z kimś?

Agata Herald uśmiechnęła się triumfalnie.

- R.W.? Oczywiście. Chodzi o naszego pastora, Rogera Wooda.

Rozdział V

Ton nauczycielki nie uszedł uwagi Scotta Marlowa. Przypuszczalnie jej stosunki z miejscowym pastorem nie były najlepsze.

- Więc to Roger Wood jest mordercą! - wykrzyknęła.

- Pani wnioski są pochopne - zwrócił jej uwagę Higgins. - Nie mamy na razie dowodów, by go oskarżać.

- A czy Biblia nie wystarczy? Czy Roger Wood nie podpisał się pod swoją zbrodnią?

Scott Marlow był pod wrażeniem Agaty Herald, której niezaprzeczalne cnoty przywodziły mu na myśl równie subtelny urok Elżbiety II. Pozwolił sobie jednak nie zgodzić się z jej zdaniem.

- Zabójca rzadko czyni takie prezenty policji, panno Herald. Ktoś inny mógł umieścić Biblię w kieszeni Laxtera, żeby skierować podejrzenia na pastora.

- Ma pan rację... - powiedziała nieco już spokojniej. - Proszę mi wybaczyć. Zachowałam się jak dziecko. Ale ta zbrodnia jest tak niesprawiedliwa, tak ohydna. A pastor jest tępym ciemniakiem!

- Domyślam się, że jest pani wrogo usposobiona do religii - stwierdził Higgins.

Agata Herald zacisnęła pięści.

- Te absurdalne wierzenia już od dwudziestu wieków ciemiężą społeczeństwa i hamują ich rozwój. W imię religii dokonuje się grabieży, zabija, skazuje ludzi na głupotę i niewiedzę. Zarówno księża, jak pastorzy nie są warci funta kłaków! Nie wierzę ani w Boga, ani w diabła, ale ich z pewnością inspiruje ten ostatni!

Maleńka szkoła w Druxham zadrżała od tego ostrego przemówienia. Marlow, jak każdy szanujący się Anglik, nie był do końca przekonany o istnieniu Boga, ale uważał, że rozsądnie jest pomodlić się do niego od czasu do czasu.

W przełomowych dla kraju wydarzeniach Bóg okazywał Anglii przychylność. Agata Herald z pewnością trochę przesadziła, ale nadinspektor uznał to za efekt wzburzenia.

- Jesteśmy wdzięczni, że poświęciła nam pani kilka chwil - powiedział Higgins. - Nie pozostaje nam nic innego jak złożyć wizytę pastorowi.

*

Policjanci skierowali kroki w stronę kaplicy. Radosny śpiew ptaków nie zdołał wprawić nadinspektora w dobry nastrój.

Higgins zapukał do drzwi prezbiterium. Żadnej reakcji.

- Może zastaniemy pastora w kaplicy - zasugerował Marlow.

Rzeczywiście, Roger Wood był w środku. Świątynia prezentowała się surowo: biało-czama kamienna posadzka, białe, puste ściany, drewniane ławy, pulpit, na którym leżała Biblia. Przenikliwy ziąb wdzierał się przez szczeliny w starych, monotonnie szarych witrażach.

Mozolnymi, starannymi ruchami pastor polerował pulpit, niczym artysta, który dba o narzędzie pracy. Roger Wood miał około sześćdziesięciu lat, był wysoki, korpulentny i łysy. Ważył przynajmniej dziewięćdziesiąt kilogramów. Gdy zauważył gości, poszedł do nich i jowialnie ich powitał.

- Bądźcie pozdrowieni w domu Pana! Właśnie zakończyłem nabożeństwo... Panowie z pewnością chcieliby przyłączyć się do naszej wspólnoty?

- Niezupełnie - odparł Higgins. - Mam przyjemność przedstawić inspektora Marlowa ze Scotland Yardu. Prowadzimy śledztwo w sprawie śmierci Jasona Laxtera.

Z rumianej twarzy pastora odpłynęła krew.

- Jason Laxter... Mój Boże! On... nie żyje... Jak to się stało?

- Powiesił się - oznajmił Higgins.

- Powiesił się? To straszne! Jak można być do tego stopnia zdesperowanym? Młody człowiek, w pełni sił, z głową pełną pomysłów... Przyznam, że nie rozumiem.

- Dlaczego wczoraj dzwony obwieszczały żałobę? - zapytał Higgins.

- Byłem równie zaskoczony jak pan. Nie wydałem takiego polecenia. To był kolejny przejaw samowoli mojego dzwonnika, młodego Mitchella Granta. To nieznośny chłopak, ale dobrze wykonuje swoją pracę. Jest najlepszym dzwonnikiem w całym hrabstwie. Próbowałem przemówić mu do rozsądku, ale bez skutku.

- Nie widział go pan od wczoraj?

- Nie... Zadzwonił na nabożeństwo i został w dzwonnicy. Czekam, żeby zszedł. Ale... skąd mały Grant wiedział o śmierci Jasona Laxtera? Kto mu o tym powiedział?

- Pewnie się domyślił - zasugerował Higgins. - Czy był pan w dobrych stosunkach ze zmarłym?

- Ani dobrych, ani złych... To był dziwny człowiek, pasjonat, przekonany, że postęp to klucz do szczęścia. Może usiądziemy?

Higgins i Marlow zasiedli w ławach zajmowanych zwykle przez wiernych. Roger Wood usiadł naprzeciwko. Pastor należał do tych ludzi, którzy z łatwością nawiązują kontakt.

- Rozmawialiśmy dwa, może trzy razy - ciągnął. - Jason Laxter był pewien, że postawi Evillodge na nogi i że doprowadzi posiadłość do rozkwitu. Kochał to miejsce. Odkrył w nim sens życia. Niestety, nie był religijny. Moim chrześcijańskim obowiązkiem było wyjaśnić mu, że wszystko, od zawsze i na zawsze, jest zapisane w Biblii. W doczesnym życiu powinniśmy kierować się wolą bożą objawioną w Piśmie Świętym. Jason Laxter się z tym nie zgadzał. Uważał, że Druxham będzie skazane na śmierć, jeśli nie odetnie się od przeszłości. Ostrzegałem go przed reakcją mieszkańców wioski. Tylko się śmiał.

- Czy darzył go pan szacunkiem? - pytał Higgins, pisząc w czarnym notesie.

- Tak, pomimo dzielących nas różnic. Lubiłem jego silną osobowość. Należy cenić ludzi o mocnych charakterach, nawet jeśli nie podzielamy ich zdania. Wierzyłem, że sprowadzę go na dobrą drogę.

Higgins przybrał poważną minę.

- Proszę odpowiedzieć szczerze... Czy miał jakiekolwiek szansę powodzenia?

Pastor zamyślił się.

- Trudno powiedzieć, inspektorze. Evillodge to niewdzięczny, trudny kawałek ziemi. Błoto króluje tam od wieków. Przekonywali się o tym kolejni właściciele posiadłości. Wprawdzie Jason Laxter posiadał odpowiednie wykształcenie, ale czy to wystarczyło, żeby uzdrowić to piekło? Byliśmy nastawieni raczej sceptycznie. ale Laxter nie dawał za wygraną. Z bożą pomocą dopiąłby swego.

Scott Marlow szczelniej opatulił się płaszczem. W kaplicy panował dotkliwy ziąb.

- Czy zna pan jego żonę? - spytał.

- Nie - odparł Roger Wood. - Widziałem ją tylko raz. Cudowna istota. Laxter mówił o niej słowami pełnymi miłości i szacunku. Zdawali się tworzyć dobraną parę. Niestety, ona również nie przywiązywała wagi do spraw religii. Jeszcze jedna zagubiona owieczka, którą muszę dołączyć do stada.

- Czy Laxter miał wrogów? - zapytał coraz bardziej zziębnięty Marlow.

- Nie sądzę. Tutejsi mieszkańcy zachowują się z rezerwą. Każdy z nich skrywa jakąś tajemnicę. Ich uczucia są głębokie i trwałe. Niełatwo akceptują przybyszów. Obcy musi ich do siebie przekonać, nie może się wywyższać. Trzeba przyznać, że Jason Laxter doskonale wyczuł sytuację. Po kilku miesiącach zapomnieliśmy o jego miejskim pochodzeniu. Ubierał się jak wieśniacy, pracował ciężej od innych. Udało mu się nawet wkupić w łaski Geffreya Złego, który zgodził się dla niego pracować. Biorąc pod uwagę trudny charakter tego parobka, był to prawdziwy wyczyn.

- Czy Laxter zdradzał zainteresowanie tarotem? - spytał Higgins.

Pastor zmarszczył brwi.

- Ach, te wróżbiarskie praktyki... Zdziwiłbym się, gdyby go to pociągało...

- A jednak był tym zainteresowany. Mam na myśli krzesło z oparciem w kształcie czarcich rogów, którego prawdopodobnie użył, żeby się powiesić.

Roger Wood pogładził się po brodzie.

- Więc to słynne krzesło jednak istnieje. Wszyscy o nim mówią, ale byłem pewien, że to tylko legenda.

- Co głosi ta legenda?

- Że wszyscy właściciele Evillodge, którzy byli na tyle nieostrożni, by na tym krześle usiąść, zmarli w niewyjaśnionych okolicznościach. Wprawdzie to tylko stary przesąd, ale obecność tego mebla w majątku Laxterów, tam, gdzie ten nieszczęśnik odebrał sobie życie...

- Jason Laxter nie powiesił się w domu - sprostował Marlow. - Wybrał las. Czy słyszał pan o dębie zwanym “Wiecznym Sędzią”?

- To zupełnie zapomniane, niedostępne miejsce - zdziwił się pastor. - Kiedy byłem dzieckiem, jeszcze prowadziła tam dróżka. Teraz już jej tam prawdopodobnie nie ma. Może istnieje jeszcze jakieś dojście od strony Slaughterers.

- To by znaczyło - zauważył inspektor - że Jason Laxter nie znał drogi do dębów. Innymi słowy, ktoś go tam zaprowadził, a potem zabił.

Na twarzy pastora odmalowało się zdumienie.

- Panowie podejrzewają morderstwo? To mało prawdopodobne. Od niepamiętnych czasów nic takiego się w Druxham nie wydarzyło.

- Ma pan z pewnością własną Biblię? - przerwał mu inspektor.

- Miałem i byłem do niej niezwykle przywiązany. Odziedziczyłem ją po moim poprzedniku. Nawet wypisałem na niej swoje inicjały. Tydzień temu zniknęła... Zawsze kładę ją w tym samym miejscu, na nocnym stoliku, zastanawiam się więc, czy mi jej nie ukradziono. Ale po co?

- Tego nie wiemy - odparł Marlow. - W każdym razie odnaleźliśmy pańską Biblię w kieszeni zmarłego...

Pastor pobladł.

- Któż... któż śmiał to zrobić?

- Bardzo chcielibyśmy się dowiedzieć - wyznał Higgins. - Może podejrzewa pan kogoś ?

- Doprawdy nie wiem, inspektorze. Mały Grant uwielbia wprawdzie chować się po kątach ale nigdy jeszcze niczego nie ukradł.

- Kto w piątek przebywał w wiosce?

- Prawdę mówiąc, niewiele osób... Większość mieszkańców udała się na koński targ. To jakieś dziesięć kilometrów stąd.

- A kto został? - dociekał Higgins.

- Pomyślmy... Lord Graham Waking z małżonką nigdy nie opuszczają zamku. Kowal Thomas Lingham nie znosi tego rodzaju imprez, Agatę Herald, pielęgniarkę, wezwano do chorych wołów, Mitchell Grant bił w dzwony jak co wieczór... Chyba nikogo nie pominąłem.

- A pan, pastorze? - spytał Scott Marlow.

- Byłem tutaj, oczywiście. Nie ruszam się z kaplicy. Ktoś musi się modlić o nawrócenie tylu niewiernych.

- A Geffrey Zły?

- On nigdy nie opuszcza Evillodge. Wprawdzie go nie widziałem, ale nie sądzę, żeby był amatorem tego rodzaju festynów.

- A Bettina Laxter? - wypytywał Higgins.

- Na pewno została w domu. Jej obecność nie uszłaby niczyjej uwagi.

- Gdzie mieszka kowal?

- Zaraz za domem Agaty Herald, trzeba tylko trochę zboczyć z głównej drogi. Na podwórzu leży masa złomu i koła do wozów.

- Kiedy tylko młody Grant się pokaże, proszę mu powiedzieć, żeby po południu nigdzie się nie oddalał. Chcemy mu zadać kilka pytań - powiedział stanowczym tonem Higgins.

- Może pan na mnie liczyć, inspektorze - odparł skwapliwie pastor. - Ja również mam małą prośbę.

- Proszę mówić.

- Otóż wolałbym, żeby tą sprawą nie zajmował się tutejszy koroner. Znając jego skłonności do plotek, mógłby zaszkodzić reputacji naszej wioski. On...

- Niech się pan nie obawia, pastorze - przerwał mu Scott Marlow. - To śledztwo przejął już Scotland Yard.

*

Zbliżała się pora lunchu. Policjanci weszli do lasu, kierując się w stronę Slaughterers. Higgins uparł się, żeby przebyć tę drogę pieszo. Marlow, nienawykły do długich przechadzek, zaczął się wkrótce uskarżać na ból nóg. Na szczęście inspektor nie przyspieszał kroku. Wręcz przeciwnie, szedł wolno jak ktoś, kto dźwiga spory ciężar.

Przystanął dopiero pod feralnym dębem i wydobył notes. Teraz już nie miał wątpliwości: przebycie drogi z Druxham do “Wiecznego Sędziego” zajmowało nie więcej niż godzinę, nawet przy założeniu, że morderca taszczył na plecach zwłoki Jasona Laxtera, a w ręce niósł krzesło. Zmarły nie mógł dużo ważyć. A krzesło, pomimo koszmarnego wyglądu, było lekkie. Jednak zabójca musiał dysponować wielką siłą, jeśli chciał zyskać na czasie i upozorować samobójstwo.

- Koroner będzie się skłaniał ku hipotezie zabójstwa, drogi Marlow.

- To nie jest sprawa dla koronera - burknął nadinspektor. - Ten pastor mi się nie spodobał. Nie ma czystego sumienia. Znalezienie w tym miejscu jego cennej Biblii jest co najmniej dziwne... Poza tym mimo wieku wygląda na bardzo silnego. Mógłby dokonać jeszcze niejednego wyczynu sportowego.

Higgins ubolewał w duchu, że Marlow tak łatwo uległ pierwszemu wrażeniu, które mogłoby negatywnie wpłynąć na tok śledztwa.

- Przedwczesny osąd, mój drogi - powiedział głośno. - Poczekajmy na rozwój wydarzeń. Wiele jeszcze przed nami.

- Nie przeczę, aczkolwiek sprawa Biblii nie daje mi spokoju. I jeszcze ten pastor... Podejrzana sprawa. A zresztą, może to rzeczywiście samobójstwo...

- Proponuję przyspieszyć kroku. Mary nas zadręczy, jeśli nie zasiądziemy na czas do stołu.

Rozdział VI

Dziesięć po trzeciej Scott Marlow zaparkował swego bentleya przed domem Thomasa Linghama.

Nadinspektor inaczej wyobrażał sobie poobiednią sjestę, w jego przekonaniu niezbędną po tak sutym posiłku. Mary podjęła ich kuropatwą w sosie anyżowym, ogórkami z miętą, agrestowymi konfiturami i ziemniakami zapiekanymi z czosnkiem. Na deser podała czekoladowy pudding, a Higgins wydobył ze swojej piwnicy butelkę “Mouton-Cadet”. Sam jadł niewiele, natomiast Marlow, nie chcąc sprawić Mary zawodu, nie odmawiał sobie niczego.

- Sądzi pan, że warto nachodzić mieszkańców wioski? - zapytał.

- Sekcja zwłok wykaże, że Jason Laxter został uduszony w piątkowy wieczór - odparł Higgins. - W nocy zabójca przeniósł ciało i powiesił na gałęzi dębu. To zawęża krąg podejrzanych.

Scott Marlow spojrzał na kolegę ze zdziwieniem.

- W końcu to tylko pańskie domysły.

- Nie twierdzę, że mam rację. Wkrótce poznamy wyniki analiz laboratorium Yardu. Wtedy okaże się, czy przeczucie mnie nie myliło. A dla pana to przecież doskonała okazja poznania uroczej wioski.

Ciepłe promyki jesiennego słońca padały na wilgotne jeszcze od deszczu fasady domów. Trawa nabrała soczystego koloru, ciszę przerywał radosny szczebiot ptaków. Nic nie zakłócało odwiecznego stanu rzeczy. Niebo i ziemia pozostawały niewzruszone, a ludzkie życie podlegało kaprysom natury.

Podwórze kowala było rzeczywiście zagracone. Jak okiem sięgnąć żelastwo i koła do wozów. Niektóre wyglądały na prawdziwe arcydzieła. Drzwi domostwa były przesłonięte krzewami dzikich róż. Na drewnianym stole stał kufel piwa. Nieco dalej było wejście do kuźni, skąd wydobywał się dym i dochodziły metaliczne odgłosy.

- Panie Lingham! - zawołał Marlow.

Kowal nie przerwał pracy. Nadinspektor zawołał ponownie, a gdy to nie poskutkowało, wszedł do kuźni. Higgins ruszył za nim. Ujrzeli olbrzymiego mężczyznę z czarną jak węgiel czupryną. Kolos kuł żelazną sztabę, którą dopiero co wydobył z rozżarzonego pieca. Widocznie obcowanie z ogniem go nie przerażało, ponieważ nie osłaniał twarzy, a jego tors był nagi. Wokoło leżały podkowy, żelazne płyty, podpory do ustawiania drewna w kominkach. Sklepienie przecinała olbrzymia, czarna od dymu belka.

Kowal wyprężył dumnie osmaloną owłosioną pierś. Na ramionach miał liczne blizny.

- Proszę, proszę, panowie z Yardu - powiedział niezwykle poważnym tonem, nie odrywając oczu od swojej roboty.

- W Druhxam wieści roznoszą się szybko - zauważył Higgins.

- Nie o to idzie - odparł kowal agresywnym tonem. - Nikt inny poza inspektorem Scotland Yardu nie odważyłby się przestąpić progu mojej kuźni. Obcy nie mają tu wstępu. O co jestem oskarżony?

- Wkrótce oskarżę pana o obrazę policji Jej Królewskiej Mości - odparł Scott Marlow. - Jeśli odmówi pan współpracy.

Kowal odrzucił rozpaloną żelazną sztabę i odłożył obcęgi. Kiedy się wreszcie odwrócił, Higgins cofnął się instynktownie. Thomas Lingham był olbrzymem o imponujących mięśniach. Sam jego widok wystarczał, by przerazić ewentualnego przeciwnika.

- Nie mam wiele czasu do stracenia - oznajmił kowal. - Uprzedzam z góry, że nie lubię policjantów. To darmozjady. Cała wieś mówi o mnie, że jestem dzikusem i odludkiem. To prawda. Dodam do tego, że nie jestem sympatyczny i że nawet się nie staram. Jedynym moim przyjacielem jest ogień. Parzy, ale jest przynajmniej szczery i wesoły. Nie to co ludzie. W mojej kuźni zawsze świeci słońce. Nie obchodzi mnie to, co się dzieje na zewnątrz. Teraz albo powiecie o co chodzi, albo wracajcie, skąd przyszliście.

Higgins spojrzał na żelazne drzwiczki kominka.

- Jest pan doskonały w swoim fachu, panie Lingham. Rzadko można spotkać takie dzieło.

- Jesteśmy kowalami z dziada pradziada. Dobra robota przetrwa wieki. Ale te pochwały to sobie pan może darować.

- Mam nadzieję, że ma pan godnego następcę.

Twarz kowala przybrała zawzięty wyraz.

- Jestem kawalerem i nikomu nic do mojego życia. Po coście tu przyszli?

- Prowadzimy śledztwo w sprawie śmierci Jasona Laxtera - odpowiedział spokojnie Higgins, wytrzymując wściekłe spojrzenie kolosa.

Olbrzym rozdziawił usta w zadziwieniu, po czym wybuchnął hałaśliwym śmiechem.

- A to mi nowina! Dawno takiej dobrej nie słyszałem. To trzeba uczcić... Stawiam piwo.

Kowal niemalże wypchnął z kuźni zaszokowanego nadinspektora.

Zasiedli przy drewnianym stole, na którym gospodarz postawił trzy kufle.

- Mówcie. Jak ten typek zszedł z tego świata?

- Prawdopodobnie się powiesił - wyjaśnił Higgins.

- Jak to: prawdopodobnie?

- Mamy powody przypuszczać, że pan Laxter nie rozstał się z życiem dobrowolnie.

- Morderstwo? Jaka szkoda, że nie ja to zrobiłem. No, ale najważniejsze, że ktoś zrobił dobrą robotę.

Purpurowy z gniewu Scott Marlow gwałtownie odstawił kufel.

- Niech pan się liczy ze słowami, panie Lingham! - wykrzyknął.

- Mówię, na co mam ochotę - odpalił kowal. - Czy wam się to podoba, czy nie. Jason Laxter to był niebezpieczny i szkodliwy facet. Jakby mu pozwolić, to by zniszczył naszą wioskę. On chciał wszystko zmieniać, przewrócić do góry nogami... Miałem nadzieję, że ten typ skręci kark.

- Czy był dokuczliwy aż do tego stopnia? - zdziwił się Higgins, pociągając łyk wybornego piwa.

- W Druhxam czas się zatrzymał. Ten, kto chce tu coś zmienić, to narzędzie diabła.

- Właśnie, panie Lingham. Jest pewne krzesło, które wywołuje dziwne skojarzenia...

- Krzesło z Evillodge? Zniknęło dawno temu. Starzy ludzie mówią, że zrobił je stolarz, który zaprzedał duszę diabłu. A starzy ludzie mówią prawdę.

Thomas Lingham osuszył kufel i ponownie go napełnił.

- Wy, policjanci, nie umiecie pić. Nie wiecie, co to żar kuźni, który wysusza gardło, pali skórę. Trzeba z nim walczyć, inaczej was pożre. Patrzcie na moje blizny. Wystarczy się na chwilę zagapić. Kiedyś, jak będę stary i zmęczony, ogień pożre mnie żywcem. I tak ma być. Kowal ma dokonać żywota w ogniu. A nie tak jak ten Jason Laxter, który nawet nie miał odwagi żyć. Powiesił się. Co za nędznik! Ma, na co zasłużył.

- Jeśli pan natychmiast nie przestanie - przerwał Marlow - znajdę jakiś paragraf, żeby pana zamknąć. W tym kraju szanuje się zmarłych.

- Jak są godni poważania - odparł bezczelnie Lingham. - A Laxter nie był. Przyjechał tu, żeby zburzyć spokój wioski. Nikt o nic go nie prosił. On sam prosił się o nieszczęście. Nie rozumiał nic a nic. Sam sobie był winien. Wszystko zaczyna się i kończy w ogniu. Jak o niego chodzi, to będzie to ogień piekielny.

Wściekłość kowala nie była udawana. W miarę jak mówił, rosła jego złość, chwilami wręcz wykrzykiwał swoje oskarżenia.

- Ale chyba przyzna mi pan rację - wtrącił z całkowitym spokojem Higgins - że majątek Evillodge był skazany na zagładę. Jason Laxter próbował użyźnić tę ziemię. Uprawianie jabłek w żaden sposób nie mogło zagrozić mieszkańcom Druxham.

- Nie jestem głupi... Prawdziwym panem wioski był zawsze kowal. Panować nad ogniem - to największa sztuka. Co tam jabłka, zboże czy owce... Chodziło o coś zupełnie innego. Laxter na niczym się nie znał, a myślał, że wie wszystko. Chciał przenosić góry. A Evillodge... Tak jakby obcy mógł coś wiedzieć o Evillodge. Przeklęte miejsce, ziemia, która zabija swych właścicieli od wieków! Tylko Geffrey Zły może tam żyć. Trzeba zostawić to miejsce w spokoju i nic nie zmieniać. To królestwo błota, czy zimą, czy latem. Nikt sobie z nim nie poradzi, na tej glinie nie wyrośnie nawet źdźbło trawy. Jak kto myśli, że sobie z tym poradzi, tak jak Laxter, to jest szaleńcem.

- Krążą plotki o fatalnym stanie jego finansów - zwrócił uwagę inspektor.

- Nie słucham plotek.

- Ale to tłumaczyłoby jego samobójstwo - upierał się Higgins.

- Jest tylko jedno wytłumaczenie śmierci Jasona Laxtera! - ryknął kowal. - Wieś go odrzuciła, bo chciał ją zmieniać!

- To wyjaśnienie mnie nie zadowala.

- A to już nie moja sprawa - oświadczył Thomas Lingham. - Niech pan nie postępuje tak, jak ten głupi i uparty Laxter. Jak mnie pan posłucha, uszanuje pan tutejsze prawa.

- Jest tylko jedno prawo w tym kraju - zaprotestował Scott Marlow. - Prawo Jej Królewskiej Mości, na którego straży stoi Scotland Yard. Druhxam nie jest wyjątkiem.

- Tak myślałem - odparł Thomas Lingham, wychylając kolejny kufel i napełniając go na nowo. - Policja to najgłupsza rzecz, jaką znam.

Widząc, że Marlow czerwienieje, inspektor powiedział pośpiesznie:.

- Zdarza się tak wtedy, panie Lingham, gdy policja nie wykonuje należycie swoich obowiązków. Może pan być pewien, że nie damy się zwieść prostym wyjaśnieniom. Czy często widywał pan Jasona Laxtera?

- Czasami, na głównej ulicy... Nie gadałem z nim. Nie obchodziło mnie, co ma do powiedzenia.

- Skąd pan zatem wiedział o jego planach?

-W tej wiosce wszyscy wszystko wiedzą, i zawsze tak tu było.

- Tak też sądziłem - odparł zamyślony Higgins. - A czy znał pan panią Laxter?

- Nawet nie wiem, o kim pan mówi.

- Czy grywa pan w tarota, panie Lingham?

Wzniesiona ręka kowala zastygła w powietrzu.

- A co to takiego?

- Talia symbolicznych kart, które służą do przewidywania przyszłości.

- W życiu nie widziałem czegoś takiego na oczy.

- Chciałbym postawić panu bardzo osobiste pytanie, jeśli wolno.

Kowal przez dłuższą chwilę bacznie obserwował Higginsa. Musiał przyznać, że policjant wygląda groźnie. Czujny, badawczy wzrok mógł zapewne przeniknąć wszystkie zakamarki ludzkiej duszy. W obecności tego człowieka lepiej było mieć czyste sumienie.

- No...

- Czy jest pan wierzący i czy posiada pan Biblię?

- Mój kościół, inspektorze, to kuźnia. Słucham tylko ognia.

Higgins wstał.

- Dziękujemy za piwo. Było doskonałe.

Marlow, demonstrując swe niezadowolenie, podążył za kolegą.

- Proszę pod żadnym pozorem nie opuszczać Druxham - rzucił na odchodnym.

- Bez obawy - zaśmiał się kowal szyderczo.

*

Policjanci udali się w stronę kaplicy. Niebo ponownie zasnuło się ponurymi, deszczowymi chmurami.

- Humor panu nie dopisuje, drogi nadinspektorze.

- Ten Lingham to nieokrzesany prostak. Powinniśmy go byli dokładniej przepytać.

- Wrócimy do niego. Nie jest łatwo go podejść. Musimy go zaatakować z innej strony.

- Z wielką chęcią.

Rzęsisty deszcz zaskoczył ich u drzwi świątyni. Przez uchylone drzwi Higgins wetknął głowę do środka. Odwrócony tyłem do wejścia pastor z zapałem polerował pulpit.

- Droga wolna. - Inspektor uśmiechnął się tajemniczo.

Mężczyźni poszli ścieżką ciągnącą się wzdłuż kaplicznego muru. Aby wejść na dzwonnicę, trzeba było sforsować małą drewnianą furtkę z tabliczką “Wejście wzbronione”. Higgins nacisnął metalową klamkę. Ani drgnęła. Inspektor wyjął przyrząd do czyszczenia fajki i zaczął nim delikatnie manipulować w zardzewiałym zamku. Wystarczyły dwa ruchy, żeby rygiel odskoczył.

- Ależ, inspektorze, to niezgodne z prawem!

- Wcale nie, mój drogi Marlow. Ten zamek był zepsuty. Ja go tylko naprawiłem.

- A zakaz wstępu...

Higgins odwrócił tabliczkę.

- Nigdy nie istniał. Jeśli chcemy poznać dzwonnika, musimy iść do jego kryjówki. Mam nadzieję, że nie cierpi pan na zawroty głowy...

- To znaczy...

- Czeka nas wspinaczka, drogi nadinspektorze. Poszukiwanie prawdy wymaga niekiedy pewnego poświęcenia.

Zobaczyli kręte, strome schody. Schodek po schodku, walcząc z bólem kręgosłupa, Higgins wspiął się na samą górę. Nad głową ujrzał dwa dzwony, od których odchodziły cztery grube sznury.

Mitchell Grant spał skulony w kłębek w najciemniejszym kącie. Higgins zbliżył się i trącił go lekko w ramię.

- Niech się pan obudzi, panie Grant.

Rudzielec zerwał się na równe nogi, niczym diabeł wyskakujący z pudełka.

- Czego ode mnie chcecie? Ja nic nie zrobiłem!

Mówiąc to, Grant utkwił wzrok w sznurach, które poruszały dzwony. Higgnins pojął jego intencje i zagrodził mu drogę.

- Tylko bez głupstw, panie Grant. Chcemy po prostu zadać kilka pytań. Nie jest pan o nic oskarżony.

Marlow powoli odzyskiwał oddech. Ta pośpieszna wspinaczka wcale mu się nie spodobała.

Dzwonnik ponownie skulił się w swoim mrocznym kąciku. Tutaj czuł się bezpiecznie, z dala od zagrożeń świata.

- To moje królestwo. Dla mnie nie ma nic prócz dzwonów. Mogę nic nie jeść i nie pić. Ja myślę, że kościoły budowano, żeby dać schronienie dzwonom. Czy panowie posłuchają?

- Później - odparł dobrodusznym tonem Higgins, nie wzruszony poetycką przemową dzwonnika. - Dlaczego dzwony oznajmiały wczoraj żałobę?

- Jak tylko panów zobaczyłem, to łatwo było zgadnąć, że Jason Laxter nie żyje. Co się stało?

- Powiesił się - włączył się Scott Marlow.

- Powiesił się!? To straszne! Musiał być rozczarowany, bardzo rozczarowany... Nie miał żadnych szans. Nasza wieś nie lubi obcych. Gdyby chociaż kochał dzwony... to by poznał, co to prawdziwa radość. Nie odebrałby sobie życia. To zbrodnia przeciw Bogu... Nie lubiłem go, ale nie życzyłem mu śmierci. Raz pomógł mi naprawić dzwon. Kowal odmówił.

Mitchell Grant podniósł się z legowiska. Wyciągnął dłoń, chwycił jeden ze sznurów i pogładził go czule.

- Co miał pan do zarzucenia Laxterowi? - spytał Higgins.

- Chciał sprowadzić te nowoczesne maszyny, zakłócić ciszę, odmienić wieś... Gdyby Evillodge zapełniła się maszynami, co by się stało z muzyką dzwonów? Druxham to piękna wioska. Nie trzeba tutaj niczego zmieniać.

Twarz Mitchella Granta sposępniała.

- Czy zna pan tarota? - zapytał Higgins.

- Co to jest?

- Czy lubi pan suszone kwiaty?

- Kiedy pastor nie potrzebuje mnie już w kaplicy, wracam do moich dzwonów - odparł młodzieniec. - Na kwiatach się nie znam. Nie potrafię z nimi rozmawiać.

Pociągnął leciutko za sznur, wydobywając ledwie uchwytny, czysty dźwięk.

- Słyszycie? Prawda, że to piękne? Pracowałem nad tą nutą całe miesiące... Gram ją tylko dla siebie, cichutko... Nikt inny nie może tego usłyszeć. To jasne, lubię pełny dźwięk dzwonów, lubię, gdy rozbrzmiewają w całej wsi, by wszyscy w całej okolicy wiedzieli, że dzwonnik z Druxham jest najmocniejszy. Moje dzwony biją wtedy jak oszalałe. Ale wolę, jak nuty powoli płyną jedna po drugiej, bo to jest takie piękne.

- Gdzie zwykle pastor trzyma Biblię? - przerwał mu Higgins.

- U siebie, to jasne.

- Czy zabierają do kaplicy?

- Kiedy jej potrzebuje, tak.

- Czy powiedział panu, że zniknęła?

- Atak... Szuka jej już od wielu dni. Jest nawet zasmucony z tego powodu. Chyba mu na niej bardzo zależało. To była piękna Biblia, oprawiona w skórę i z jego inicjałami.

- Czy w Druxham są złodzieje? - dociekał Scott Marlow.

- O ile wiem, nie. Jasne, podkrada się gruszki czy maliny, ale nic więcej.

Inspektor zauważył, że Mitchell Grant jest na bosaka. Jego buty stały w kącie. Były mocno zniszczone i od dawna nie widziały pasty.

- Czy był pan kiedyś w Evillodge, panie Grant? - spytał.

Dzwonnik zmarkotniał i puścił sznur.

- Nigdy - odparł. - I nigdy tam nie pójdę. Boję się. Tam mieszka diabeł.

Marlow poczuł rosnącą irytację. Mistycy i oświeceni zawsze stwarzali poważne problemy w sprawach kryminalnych. Trudno zrozumieć ich myśli i wymagać od nich jasnych odpowiedzi. Mozolne przesłuchiwanie z reguły nie dawało rezultatów. Ten zatracony w muzycznym szaleństwie chłopak nie odbiegał od znanych nadinspektorowi przypadków.

- Co pan sądzi o szatańskim krześle z Evillodge?

- Nie chcę o tym mówić - wyszeptał przerażony Mitchell. - Kiedy się wspomina diabła, to on może przyjść.

- Czy widział pan to krzesło? - nie ustępował Higgins.

- Nie... Nie...!

Dzwonnik ukrył twarz w dłoniach.

- Niech się pan nie boi - usiłował go uspokoić inspektor. - To krzesło nie może panu zaszkodzić w żaden sposób. Jest w rękach Scotland Yardu. Jason Laxter użył go, żeby się powiesić. Czy to nie dziwne?

- Nie wiem - wymamrotał młodzieniec. - Ja go nie znałem dobrze.

- Niech pan będzie z nami szczery, panie Grant... Czy myśli pan, że to było morderstwo?

- Nie wiem... Nie wiem... - Głos dzwonnika stał się płaczliwy.

- Będziemy dalej prowadzić śledztwo - oznajmił Higgins. - Wkrótce się zobaczymy. Proszę dobrze dbać o pańskich podopiecznych, panie Grant.

Ledwie Higgins i Mariow zeszli na dół, dzwony rozdzwoniły się na całą okolicę.

Rozdział VII

- Gdzie teraz idziemy, Higgins?

- Do kaplicy. Musimy coś sprawdzić.

Bardzo zaabsorbowany pastor tym razem pracowicie czyścił ławki.

- Proszę wybaczyć, że nie przyjmuję panów z należnymi honorami - tłumaczył się - ale zaplanowałem na południe wyjątkowe nabożeństwo. Cała wieś dowiedziała się o tragicznej śmierci Jasona Laxtera. Brak reakcji z mojej strony mógłby zostać niewłaściwie przyjęty. Niezbędna jest boża interwencja. Będzie dużo ludzi... Kaplica musi lśnić, żeby przynieść zaszczyt Panu.

- Żałujemy niezmiernie, że nie możemy pomóc - ubolewał Higgins. - Wzywają nas inne obowiązki. Czy moglibyśmy przejrzeć kościelne archiwum?

- Ależ oczywiście, inspektorze!

Roger Wood zaprowadził policjantów do małego pomieszczenia, które niemal w całości zajmowały dwie potężne orzechowe szafy.

- Wszystko znajdziecie tutaj - wyjaśnił, sięgając po klucze.

Wręczył je Higginsowi.

- Czy życzy pan sobie przejrzeć jakieś szczególne akta?

- Nie - skłamał inspektor. - Chciałbym wyrobić sobie ogólny pogląd, żeby lepiej zrozumieć Druxham. Przeszłość często pomaga zrozumieć przyszłość.

- Zgadzam się całkowicie! Czyż archiwa świata nie znajdują się w Biblii?

- Bez wątpienia - przyznał na wszelki wypadek Higgins. - Póki co zadowolę się Druxham.

- Zostawię panów... Mam jeszcze sporo pracy w kaplicy.

Drzwi szafy zaskrzypiały. Półki stoczone przez korniki uginały się pod ciężarem starych ksiąg parafialnych, papierzysk i pergaminów.

- Jak tu brudno - skrzywił się Marlow. - Gdyby taki porządek panował w archiwum Scotland Yardu, do niczego byśmy nie doszli.

Higgins sięgnął po najwyższy stos dokumentów.

Odłożył na bok wykaz właścicieli pól, spis trzód, inwentarz zbóż. Nie zainteresowały go także spory o miedzę. Wreszcie natknął się na pokaźny plik papierów związany niedbale sznurkiem. Na tytułowej stronie czerwonym tuszem zapisano jedno tylko słowo: Evillodge.

Inspektor powoli rozsupłał dwa węzełki.

- Co spodziewa się pan tutaj znaleźć? - spytał Marlow.

- Historię posiadłości. Podzielmy się pracą. Niech pan weźmie połowę akt i odnotuje wszystkie przypadki nagłych zgonów właścicieli.

Lista ułożona przez dwóch policjantów przedstawiała się imponująco. Kroniki sięgały końca średniowiecza. Zgodnie z tym, co było w nich zapisane, dwunastu właścicieli posiadłości zakończyło życie w sposób gwałtowny. Było tam i utonięcie, i upadek z konia i śmierć w pożarze. Evillodge to była prawdziwie zabójcza ziemia.

- Na tej ponurej liście nie ma żadnego samobójstwa - zauważył przejęty nadinspektor.

- Zgadza się, drogi Marlow. Ani samobójstwa, ani zbrodni. Chyba że niektóre, jeśli nie wszystkie wypadki były zgrabnie upozorowanymi zabójstwami.

- Nie wierzy pan chyba w istnienie jakiegoś tajemniczego mordercy!

- Dopóki nie zakończymy śledztwa, nie możemy niczego wykluczyć.

Nadinspektor nie chciał rozwijać tematu. Tym, co najbardziej irytowało go w Higginsie, była skłonność do mglistych teorii.

Inspektor nie znalazł żadnych innych godnych uwagi dokumentów. Starannie otrzepał się z kurzu i przygładził szpakowate włosy.

- Teraz będziemy składać kolejne wizyty.

*

Wychodząc z kaplicy, skręcili w lewo, na drogę wiodącą do siedziby Wakingów, niemal niewidocznej za zasłoną rzęsistego deszczu. Starannie wybrukowana, dobrze utrzymana droga lekko się wznosiła. Zamek nie podobał się Higginsowi. Budowla z kamienia i cegły, pozbawiona stylu i szlachetności, bardziej przypominała pretensjonalne olbrzymie domostwo niż arystokratyczny dwór. Prawdopodobnie jeszcze pięćdziesiąt lat temu można było dostrzec tutaj ślady elegancji, ale kiepscy konserwatorzy najwyraźniej nie potrafili powstrzymać procesu niszczenia.

Policjanci przeszli między dwoma rzędami wiązów. Pod ich stopami szeleściły jesienne liście.

- Czy te odwiedziny są naprawdę niezbędne? - spytał wyraźnie zmęczony Marlow. - Czegóż możemy się dowiedzieć od tych starców, którzy nigdy nie opuszczają zamku?

- Oni pamiętają wszystko. Popełnilibyśmy poważny błąd, nie zasięgając ich opinii.

Marlow nie zamierzał wdawać się w dyskusje z upartym kolegą. Miał jedynie nadzieję, że najgorsze mają już za sobą.

Nagle zza drzewa wyskoczył buldog angielski, zagradzając policjantom drogę. Ujadał z wyszczerzonymi kłami.

- Na pewno jest niebezpieczny! - krzyknął nadinspektor. - I jaki wielki! Waży co najmniej pięćdziesiąt kilo.

- Nie więcej niż trzydzieści - sprostował Higgins.

- Niech się pan nie rusza i patrzy mu prosto w oczy.

- Ależ, inspektorze! On pana pożre!

- Buldogi angielskie nie są agresywne. Wymagają tylko szacunku i łagodnego traktowania.

Higgins zapomniał dodać, że dzięki układowi szczęk buldog może oddychać swobodnie, nie wypuszczając z pyska swojej ofiary.

Z grzbietem wygiętym jak u rozwścieczonego kota, waląc zawzięcie ogonem, pies patrzył na inspektora. Po chwili cofnął się i zaszczekał bardziej przyjaźnie. Higgins uśmiechnął się do niego, a buldog położył się i dał się pogłaskać po łbie. Inspektor pozwolił się zwierzakowi staranne obwąchać i uspokojony buldog pobiegł w stronę zamku.

- Lubię takie powitania - przyznał Higgins. - Miejmy nadzieję, że dalej będzie podobnie.

Do głównego wejścia prowadziły schody z kiepskiego marmuru. Na szczycie stał stary sługa, odziany w obszerny brązowy fartuch. Czerwony krawat rozweselał białą niegdyś koszulę.

- Dzień dobry. przyjacielu - odezwał się Higgins.

- Czy mógłbyś zaanonsować sir Wakingowi przybycie Scotland Yardu?

Służący ukłonił się bez słowa i wszedł do środka. Ściany były odrapane. Tu i ówdzie brakowało gzymsów, również parkiet był mocno podniszczony.

Policjanci przecięli szeroki hol, aż wreszcie stanęli przed bogato rzeźbionymi drzwiami. Służący zapukał lekko.

- Kto tam? - spytał poważny, lekko drżący głos.

- Scotland Yard, sir Grahamie. Mam wprowadzić czy nie?

- Wprowadzić.

Policjanci weszli do salonu. Pomieszczenie było tak przeładowane meblami i najróżniejszymi bibelotami, że nie można było swobodnie przejść. W głębi stało łoże z baldachimem, a na ścianie nad nim wisiał wielki obraz przedstawiający główną ulicę Druxham sprzed stu lat. Po prawej stronie okno z parapetem zastawionym zdjęciami rodzinnymi. Na ścianach z pięćdziesiąt portretów lady Waking, uwiecznionej w kolejnych etapach życia. Na komodach, jedno przy drugim, stały jej gipsowe popiersia. Środek salonu był zastawiony niezliczonymi fotelami, krzesłami i kanapami.

Na łożu z baldachimem leżała niezwykle chuda siedemdziesięcioletnia staruszka o twarzy pomarszczonej jak stare jabłko. Trzymała za rękę niskiego, skurczonego starca o spiczastym nosie, który siedział obok w fotelu.

- Scotland Yard - zasyczała lady Emily Waking. - Scotland Yard. Policja, nieprawdaż?

- Nadinspektor Marlow i ja mamy zaszczyt złożyć hołd waszym lordowskim mościom.

Staruszka spojrzała na policjantów.

- Ten chłopiec jest raczej uprzejmy - oceniła. - To rzadka zaleta. Sądzę, że możemy zamienić parę słów.

- Jak zechcesz, Emily - odparł obojętnym tonem lord Waking. - Co pana tu sprowadza, inspektorze?

- Śmierć Jasona Laxtera.

- Patrzcie no... A przecież był młody.

- Samobójstwo można popełnić w każdym wieku, sir.

- Samobójstwo! - pisnęła lady Walking. - Tylko tego brakowało. Ten człowiek i tak wyrządził już wiele szkody w naszej wsi. Musiał jeszcze zejść z tego świata w sposób skandaliczny. Tego już za wiele. Nie żałuję, że nigdy nie zamieniłam z nim jednego słowa.

- Jest więc jeszcze sprawiedliwość - dodał lord. - Wakingowie już od średniowiecza są wpisani do Domesday Book³, ale nigdy ich spokoju nie zakłócał nikt tak niskiego urodzenia.

- Czymś państwa obraził? - zapytał Higgins.

- W tym domu, proszę pana, służba nie ma prawa ani palić, ani odezwać się do gości, póki nie otrzyma pozwolenia. Ten Laxter miał gorsze maniery niż jakikolwiek służący. Chciał, żeby Evillodge przynosiła owoce! Cóż za nieostrożność i próżność... Ta ziemia jest przeklęta od pokoleń. Sami zrezygnowaliśmy z nabycia tej posiadłości. Ale nie po to, by jakiś obcy nam ją ukradł.

- Ukradł? - zdziwił się Scott Marlow. - Czyż nie kupił tej ziemi w sposób legalny?

Lord Graham Waking poruszył się w fotelu i obrzucił nadinspektora pogardliwym spojrzeniem.

- Policja jest nadal bardzo źle wychowana. Obcując z ludźmi wysoko urodzonymi, trzeba umieć czytać między wierszami. Obcy to złodziej. Nikomu obcemu nie wolno zamieszkać w Druxham.

Scott Marlow najchętniej by już wyszedł. Czuł się sterroryzowany przez tę parę starców. Odnosiło się wrażenie, że rozmówca, którego nie można było znaleźć w Domesday Book, niemalże dla nich nie istnieje. Z kolei Higgins zachowywał się nad wyraz swobodnie. Z założonymi do tyłu rękami przechadzał się powoli po pokoju. Zatrzymał się przed najbardziej, jego zdaniem, udanym popiersiem lady Waking.

- Jestem pełen podziwu dla celności dłuta - rzekł w zachwycie. - Na pierwszy rzut oka można by rzec: uczeń szkoły Leicester.

Lord Graham Waking zwrócił w jego stronę swój spiczasty nos.

- Owszem - zdziwił się. - Czy w Scotland Yardzie uczą historii sztuki?

- Nic co ludzkie nie jest obce policji Jej Królewskiej Mości - odparł z uśmiechem Higgins. - Czy wiedział pan o śmierci Jasona Laxtera?

- Oczywiście, że tak - odparła kwaśno lady Waking. - Pastor nas powiadomił. Biedaczek bardzo się tym przejął. Staraliśmy się go pocieszyć.

- Jedno mnie dziwi - wtrącił lord. - Dlaczego Scotland Yard zadaje sobie tyle trudu w związku z jakimś nieistotnym samobójstwem?

- Ponieważ nie wyrobiliśmy sobie jeszcze zdania na temat tej śmierci - wyjaśnił Higgins. - Być może było to morderstwo.

Zapadła cisza.

- W Druxham nigdy nie było morderstwa - oznajmił wreszcie lord Waking. - I nie będzie dopóty, dopóki Wakingowie będą czuwać nad spokojem tej wsi.

“Biorąc pod uwagę zaawansowany wiek Wakingów”, pomyślał Scott Marlow, “ten spokój nie potrwa długo”.

- Możliwe - odparł Higgins, przystając na chwilę przed obrazem przedstawiającym małą Emily Waking na koniu. - Niemniej jednak naszym obowiązkiem jest rozwianie wszelkich wątpliwości. Przypuszczam, że znane było państwu diabelskie krzesło należące do właścicieli Evillodge?

- Przesądy - machnął ręką lord. - To tylko koszmarny mebel.

- A jednak Jason Laxter posłużył się nim, żeby się powiesić.

- Takie było jego przeznaczenie - wtrąciła lady Walking. - Zawsze uważałam, że ten człowiek ma konszachty z diabłem. A jeśli... - Staruszka utkwiła wzrok w jednym punkcie, jakby zobaczyła scenę w innym wymiarze, scenę dostępną tylko jej oczom. - A jeśli zabił go diabeł? - dokończyła bezdźwięcznym głosem.

Higgins, zachowując powagę, odnotował coś w czarnym notesie.

- Jest to jedna z możliwych hipotez, lady Waking.

Scott Marlow był coraz bardziej nieswój. Nigdy nie lubił wsi z jej archaicznymi przesądami. Z rozrzewnieniem myślał teraz o swoim arcynowoczesnym biurze w Londynie.

- Czy Jason Laxter usiadł kiedykolwiek na tym krześle? - spytał inspektor.

- Nie wiem i mało mnie to obchodzi - odparł stary lord. - Ten Laxter nie żyje. Tym lepiej dla nas i dla niego. Wieś go nie akceptowała, Evillodge go zrujnowało. Taka jest prawda i nie ma tu nic do dodania.

Higgins w dalszym ciągu spacerował po salonie, stąpając ostrożnie, by niczego nie potrącić.

- Macie w Druxham piękną kaplicę - rzekł po chwili. - Religia niewątpliwie wpływa pozytywnie na trwałość wioski.

- Nie da się temu zaprzeczyć - przyznał Graham Waking. - Religia utrzymuje lud na drodze cnoty. Kościół i arystokracja muszą ze sobą współpracować, jeśli chcą uniknąć buntów i zakłócenia panującego porządku. W Druxham nigdy nie było żadnych niepokojów. Kaplica i zamek zawsze doskonale się rozumiały.

Higgins nie zauważył ani jednego przedmiotu kultu religijnego w pokoju, w którym Wakingowie zdawali się zgromadzić to, co najważniejsze z ich przeszłości.

- Czy mieli państwo okazję poznać małżonkę zmarłego? - zapytał.

- Ta Bettina Laxter jest uroczą kobietą - przyznała lady Waking. - Zaprosiliśmy ją raz na herbatę. Nie popełniła żadnego faux-pas.

- O czym rozmawialiście?

- Ależ... O niczym, inspektorze! O niczym i o pogodzie, tak powinna przebiegać pierwsza rozmowa.

- Czy dali jej państwo do zrozumienia, że nie aprobują postępowania jej męża?

- Oczywiście, że nie... Byłoby to wielce niegrzeczne. To biedactwo musiało wiele wycierpieć w towarzystwie swojego nieokrzesanego małżonka. Zmuszał ją do mieszkania w tym koszmarnym gmaszysku w Evillodge, pośród pól, w błocie i wilgoci. To oburzające.

- Czy Bettina Laxter uskarżała się na swój los?

- Ależ skąd! Nie pozwoliłabym na to. Nie znoszę plotek. To właśnie odróżnia arystokrację od innych: trzymamy się etykiety i respektujemy zasady dobrego wychowania. Prawdę mówiąc zwykli śmiertelnicy nie mają nic interesującego do powiedzenia. Żyję wystarczająco długo, żeby to dostrzec. Ich życie? Ambicje, niskie emocje, nienawiści, rozczarowania, nikczemności... Przerażające. Dobra stara Anglia potrafiła zahamować to rozpasanie, ustalając sztywne reguły. Naruszenie choćby jednej z nich mogłoby doprowadzić do kompletnego zdziczenia tego społeczeństwa.

W tej akurat kwestii Scott Marlow był skłonny przyznać rację starej damie. Z nostalgią myślał o epoce wiktoriańskiej, która dzięki swemu konserwatyzmowi uczyniła jego kraj pierwszą potęgą świata. Jeśli młodzi nie będą kultywować wiktoriańskich wartości, Zjednoczone Królestwo czeka zagłada.

- Prawdopodobnie nic państwu nie wiadomo o stanie ducha Jasona Laxtera? - upewnił się Higgins. - Gdyby był bardzo zdesperowany, czy jego małżonka uczyniłaby jakąś aluzję na ten temat?

- Nie zwrócilibyśmy na to uwagi - rzekł lord Waking.

- Ta mała Bettina była zbyt szczęśliwa, że wyrwała się z Evillodge, żeby myśleć o swoim małżonku - dodała staruszka. - Tutaj mogła spokojnie odpocząć. Któż ośmieliłby się czynić jej z tego powodu wyrzuty?

Higgins wpatrywał się teraz w inny obraz przywołujący świetną młodość lady Waking, na którym, odziana w szykowną suknię z różowego jedwabiu, wydawała rozkazy służbie. W tle artysta namalował zamek, po bokach umieścił różane klomby.

- Czyżby interesował się pan również malarstwem? - zapytał wyraźnie zirytowany arystokrata.

- Przenika pan moje myśli, sir.

- Jeśli nie macie więcej pytań, będziemy zmuszeni przerwać tę rozmowę, którą uważam za całkowicie zbyteczną. Scotland Yard mógłby wykorzystywać swój czas w sposób bardziej pożyteczny.

- Czy szukanie prawdy nie jest wystarczająco szlachetnym powodem? - spytał opanowanym głosem Higgins. - Scotland Yard jest państwu niezmiernie wdzięczny za okazaną pomoc.

Stary lord skinął głową w kierunku inspektora, co miało oznaczać pożegnanie.

Rozdział VIII

Ulewa ustała. Blade słońce chyliło się ku zachodowi.

- Dlaczego nie spytał ich pan, czy wróżą z tarota? - zagadnął Scott Marlow.

- Mam po temu powody. Przyspieszmy kroku, dobrze? Musimy zdążyć na nabożeństwo w intencji Jasona Laxtera.

Nadinspektor nie chciał poznawać powodów Higginsa. Wiedział, że stawianie pytań na ten temat było bezcelowe - Higgins z nikim nie zwykł dzielić się swoimi spostrzeżeniami.

Każdy krok sprawiał Marlowowi ból. Kiedy to śledztwo się wreszcie zakończy? Te wyczerpujące wędrówki nie wnosiły do sprawy nic nowego. Właściwie można było postawić tylko dwie hipotezy: samobójstwo albo zbrodnia dokonana przez pastora. Im więcej nadinspektor o tym myślał, tym bardziej skłaniał się ku tej drugiej. Roger Wood zamordował właściciela Evillodge z nie znanych jeszcze pobudek. Na miejscu zbrodni odnaleziono jego Biblię, o której prawdopodobnie zapomniał. Mimo kilku nie wyjaśnionych szczegółów ta koncepcja wydawała się spójna.

Kaplica Druxham była zapełniona tylko w połowie. Dwaj policjanci zajęli miejsca z tyłu, skąd mogli obserwować zebranych. W pierwszym rzędzie zasiadł kowal Thomas Lingham. Za nim Agata Herald, nauczycielka. Higgins nie zauważył ani Bettiny Laxter, ani Geffreya Złego.

Wzruszony pastor wygłosił zwięzłą mowę poświęconą zmarłemu. Przypomniał, że Jason Laxter przybył do Druxham, mając wiele pomysłów, i że te zakrojone na szeroką skalę plany przerosły jego możliwości, po czym stwierdził, że Laxter w geście rozpaczy odebrał sobie życie. Kiedy duchowny oznajmił, że samobójstwo nie miało miejsca na terenie Druxham, zgromadzeni odetchnęli z ulgą. Niechciany przybysz nie naraził na szwank reputacji wioski.

Pomimo że Jason Laxter zakończył życie w sposób niechrześcijański, pastor prosił zgromadzonych o wspólną modlitwę za spokój jego duszy.

- “Pan złamał w przypływie gniewu wszelką moc Izraela, cofnął swoją prawicę od nieprzyjaciela; w Jakubie rozniecił pożar, co wszystko wokół trawi. Nawróć nas. Panie, do Ciebie wrócimy. Dni nasze zamień na dawne!” - modlił się Roger Wood.

Zebrani słabo znali pieśni religijne. Pastor kilkakrotnie musiał powtarzać teksty, by wierni niewyraźnie je wymamrotali. W końcu jednak jego zapał udzielił się wszystkim i chór nieco się ożywił.

Zgodnie z obyczajem Roger Wood po nabożeństwie zaprosił wiernych na obiad. Kaplica szybko opustoszała. Niedawni chórzyści myślami byli już przy zastawionym stole. Higgins zauważył, że nauczycielka dyskretnie się ulotniła.

- Cieszę się, że panowie przybyli! - rzekł serdecznie duchowny. - Czy podobała się panom nasza uroczystość?

- Godnie pan uczcił pamięć zmarłego, pastorze - odrzekł z uznaniem Higgins.

Scott Marlow obrzucił Rogera Wooda krytycznym spojrzeniem.

- Większość tych ludzi nie przybyła ze szczerych pobudek - powiedział niemal agresywnym tonem. - Podejrzewam, że przywiodła ich tutaj jedynie perspektywa zwyczajowego obiadu.

- To byłaby obraza Boga - zaprotestował pastor. - Jason Laxter nie żyje. Trzeba umieć przebaczać grzechy. Tylko Pan będzie sądził nasze czyny.

- Czym zmarły pana obraził, pastorze?

Uśmiech zniknął z twarzy Rogera Wooda.

- Ależ... niczym, nadinspektorze! Co znaczy pańskie pytanie?

- Pańskie zachowanie, pastorze, wzbudza moje podejrzenia.

Przestraszony duchowny zdawał się szukać wzrokiem pomocy u Higginsa.

- Nie rozumiem... Sądzę, że spełniłem po prostu posługę wobec zmarłego. Co jest w tym podejrzanego?

- Zobaczymy później. Goście czekają.

- Panowie są również mile widziani - zapewnił zaniepokojony pastor.

- Z przyjemnością skorzystamy z zaproszenia. Roger Wood poprowadził policjantów do stodoły, gdzie stał długi stół przykryty białym obrusem. Młodzi wieśniacy obsługiwali gości, stawiając przed nimi chleb, szynkę i piwo.

Scott Marlow zasiadł pomiędzy dwiema rosłymi chłopkami i delektował się posiłkiem, na chwilę zapominając o śledztwie. Higgins przysiadł się do dwóch starych, wąsatych wieśniaków w kaszkietach wciśniętych na czoło. Napełnił ich szklanki piwem.

- Smutna historia - zagaił rozmowę.

- Ten Laxter nie był taki zły - przyznał jeden z wieśniaków. - Robił dobrą robotę.

- Ale lord go nie lubił - rzucił Higgins.

-Wakingowie lubią tylko siebie. Są biedni jak myszy kościelne, a robią z siebie wielkie państwo i chcą, żeby im czapkować. Oni chyba nie widzą, że czas mija. Nie wiedzą nawet, że była wojna... Jak było bombardowanie, kazali ogrodnikom strzyc trawnik, a sami jedli śniadanie, jakby nic się nie działo.

- Czy mieli kiedyś dużo służby?

- O tak, inspektorze! - wykrzyknął drugi wieśniak. - Chyba ze dwadzieścia osób. Dzisiaj został tylko jeden, głuchy jak pień i prawie tak stary jak Wakingowie. Nie mają mu nawet czym płacić, ale on woli zostać w zamku, bo tam żył od dziecka.

- Czy Wakingowie są aż do tego stopnia nieświadomi swojej prawdziwej sytuacji?

- Może być... Albo tylko tak udają.

- Czy Jason Laxter ich nienawidził?

- A gdzie tam! - wtrącił się pierwszy wieśniak. - On ich szanował. Ten Laxter to był człowiek starej daty. On chciał, żeby znowu tu było jak dawniej. Dlatego tak mu się podobali lord i lady, bo oni są tacy, że się w ogóle nie zmieniają.

- Nie gadaj - sprzeciwił się drugi starzec. - Laxter muchy by nie skrzywdził, fakt, ale nie był głupi i wiedział, że musi dojść do wojny z Wakingami. Jakby mu się udało, co zamierzał, on by poszedł dalej. Pewnie by kupił inne ziemie i został największym bogaczem we wsi. A to by już było za dużo dla sir Grahama i lady Emily.

- Lepiej by zrobił, jak by bardziej dbał o żonę - wtrącił pierwszy starzec. - Jak się nie dba o taką kobietę, to się nie ma co dziwić.

- Czy sądzi pan, że Wakingowie mają coś wspólnego ze śmiercią Jasona Laxtera?

Starcy włożyli do ust duże kęsy szynki i zaczęli powoli przeżuwać. Rozmowa była zakończona.

*

Prowadzenie pojazdu po wypiciu sporej ilości piwa nie szło nadinspektorowi szczególnie dobrze. W ostatniej chwili uniknął wjechania do rowu, zbyt szybko pokonywał wypełnione wodą dziury, wzbijając fontanny błota. Na domiar złego ani on, ani towarzyszący mu Higgins nie byli w nastroju do żartów.

- Spędziłem wspaniały dzień, Higgins, ale mam dużo pracy w Londynie.

- A to rozdanie medali...?

- No dobrze. Jeszcze jutro panu pomogę, ale skończmy z tym jak najszybciej.

- Kiedy będziemy znać wyniki sekcji zwłok?

- Zadzwonię do laboratorium od pana z domu, jeśli pan pozwoli. Nie powinniśmy zwlekać. Wreszcie będziemy wiedzieć, na czym stoimy.

Mary powitała Scotta Marlowa nad wyraz ciepło. Przygotowała lekki posiłek: potrawkę z baraniny, cykorię z serem, konfitury z pigwy. Na deser mus czekoladowy. Pod pretekstem nagłej migreny Higgins zostawił nadinspektora sam na sam z gospodynią.

Gdy wreszcie znalazł się w swojej części domu. zatroszczył się przede wszystkim o Trafalgara. Dał kotu plaster wędzonego łososia i trzy kawałki jego ulubionej gorzkiej czekolady.

Higgins nie był głodny. Wykąpał się i zasiadł w szlafroku przed kominkiem.

Najedzony syjamczyk zwinął się w kłębek na kolanach swego pana. Delikatne drapanie za uchem sprawiało mu szczególną przyjemność, mruczał więc z zadowoleniem. Inspektor, który był znawcą kotów, wiedział, że nie należy im narzucać swojej woli. Trafalgar cenił niezależność, inspektor również. Ta cecha prawdziwie ich jednoczyła. Higgins nie musiał zwierzać się Trafalgarowi ze swoich kłopotów. Kot nie tylko wyczuwał je instynktownie, ale w jakiś tajemniczy sposób, niemal telepatycznie, naprowadzał swego pana na ślady, o których ten sam by nie pomyślał.

Z tego też względu Higgins postanowił spędzić wieczór w towarzystwie swego pupila, z dala od ludzi i hałasu. Musiał wszystko przemyśleć, uzupełnić notatki, przyjrzeć się wydarzeniom w innym świetle, by oddzielić to, co istotne, od tego, co drugorzędne.

Bettina Laxter- żona zmarłego, lord Waking i lady Emily Waking, Geffrey Zły - parobek z Evillodge, Roger Wood - pastor, Mitchell Grant - dzwonnik, Thomas Lingham - kowal, Agata Herald - nauczycielka... Higgins poznał już wszystkich bohaterów dramatu, zakładając, że takowy w ogóle miał miejsce.

Czy Jason Laxter targnął się na swoje życie? Nie, to nie było możliwe. Ze wszystkich wypowiedzi wynikało, że był pasjonatem, idealistą, ale twardo stał nogami na ziemi. Nie był typem niepoprawnego marzyciela - przeciwnie, miał cechy autentycznego profesjonalisty. Prawdę mówiąc nikt nie przewidywał klęski jego planów, w związku z czym najbardziej wpływowych mieszkańców Druxham musiała dręczyć obawa przed utratą pozycji.

Jason Laxter był człowiekiem niebezpiecznym. Szedł prosto przed siebie, nie bacząc na opór i na wrogów, którzy knuli morderczą intrygę. Wrogowie... Dlaczego instynktownie myślał o spisku, o zmowie morderców, z których każdy mógł się kierować innymi pobudkami? Może dlatego, że wyglądało na to, iż makabryczna scenografia miejsca zbrodni nie jest dziełem jednej tylko osoby. Wydawała się... Bardziej niż kiedykolwiek Higgins musiał wystrzegać się przedwczesnych i pochopnych wniosków. Nie ulegało wątpliwości, że ktoś usiłował naprowadzić go na fałszywy trop, że próbowano zamaskować okoliczności zbrodni. Trafalgar mruczał. Higgins czytał notatki, nie potrafił jednak zestawić poszczególnych elementów w sensowną całość. Odnosił irytujące wrażenie, że nie widzi rzeczy oczywistych. Wiedział jednak za mało, żeby liczyć na lepsze rezultaty. Wkrótce z pozycji zwykłego obserwatora będzie musiał przejść do ataku, nawet jeśli wykroczy to poza ramy legalności.

Inspektor nabierał szacunku do Jasona Laxtera. W końcu był to w pewnym sensie pionier. Zdecydował się stawić czoło nieznanemu i oswoić dziką, zbuntowaną ziemię, nie zdając sobie sprawy z ryzyka, jakie podejmował.

Skąd mógł przypuszczać, że spotka się z taką nienawiścią? To był jego błąd. Błąd, który przypłacił życiem.

*

- Czy dobrze pan spał, drogi Marlow?

- Niezupełnie... Trochę mi dokuczał żołądek.

- Może wolałby pan dzisiaj trochę odpocząć?

- Przynajmniej rano...

- Niech pan poprosi Mary, żeby zaparzyła panu ziółka. Pójdę do Druxham pieszo. Spotkamy się tu na obiedzie albo po południu w wiosce.

Nadinspektor był tak zmęczony i tak bardzo dokuczał mu ból głowy, że chętnie przystał na tę propozycję.

*

Poranne spacery po lesie pozwalały Higginsowi zachować, pomimo licznych dolegliwości, dobrą kondycję i zapewniały cenne chwile całkowitego odizolowania się od świata. Inspektor wielce sobie cenił towarzystwo królików, saren i ptaków, których życie obserwował z daleka, nie chcąc im zakłócać spokoju.

Wprawdzie spędził prawie bezsenną noc przy kominku, ale nie czuł się zmęczony. Ten czas wyciszenia pozwolił mu przemyśleć i zrozumieć osobowość Jasona Laxtera. Teraz był już pewien, że mężczyzna, który wisiał na gałęzi “Wiecznego Sędziego”, był niezwykłym i wartościowym człowiekiem.

Podchodząc do dębu, Higgins miał wrażenie, że wkoło wciąż jeszcze krąży śmierć. “Wieczny Sędzia” królował niewzruszenie pośrodku lasu, dostojnie prężąc olbrzymie konary. Dusza Jasona Laxtera błądziła gdzieś między niebem i ziemią, czekając zapewne, aż odpowiedzialny, czy może odpowiedzialni za jego śmierć zostaną zidentyfikowani. Inspektor wiedział, że musi wydobyć prawdę na światło dzienne, bez względu na towarzyszące temu śledztwu mroczne tajemnice. Nie dbał o to. jak będzie to wyglądało w oczach sprawiedliwości. Nigdy nie miał do niej zaufania, i pewnie z tego powodu przedwcześnie wycofał się na wieś. Opuścił Scotland Yard, ale Scotland Yard nie opuścił jego.

U stóp “Wiecznego Sędziego” przysiągł duszy Jasona Laxtera, że rozwikła zagadkę jego tajemniczej śmierci.

W drodze do Druxham ponownie prześledził w pamięci listę podejrzanych. Zapomniał o jeszcze jednej osobie: o mnichu, który pojawił się w Evillodge. W pobliżu nie było żadnego klasztoru. Jeśli nie był to duch, skąd przychodził i co robił w tych stronach?

Tego jesiennego poniedziałkowego poranka Druxham było spokojne, tak spokojne...

Dźwięki dzwonów rozchodzące się w błękitnawym powietrzu, zgrzytanie kół wozu na głównej ulicy, śpiew kowala kującego żelazo, świergot wróbli dziobiących okruszki chleba na parapecie, zapach trawy zroszonej porannym deszczem, żółte i czerwone kwiaty spijające pierwsze promyki ciepłego słońca. Czy taki sielankowy obraz mógł kryć zbrodnię lub inną podłość?

Pchając furtkę prowadzącą do domu nauczycielki, Higgins przyłapał się na myśli, że wolałby się mylić, że wolałby myśleć, iż Jason Laxter naprawdę ugiął się pod ciężarem rozpaczy.

Rozdział IX

Przez szeroko otwarte okna domku Agaty Herald wpadało do środka poranne słońce. Nie widząc nigdzie nauczycielki, Higgins pomaszerował w stronę szkoły. Drzwi były zamknięte. Inspektor nie miał odwagi przerywać lekcji, obszedł zatem budynek, wpatrując się bacznie w ziemię, jakby szukał tam jakiejś wskazówki.

Drzwi otwarły się gwałtownie i na dwór wybiegło z piskiem dwoje dzieciaków w krótkich spodenkach.

Higgins wszedł do środka. Agata Herald siedziała przy biurku, trzymając się za głowę. Inspektor zakaszlał. Kobieta podniosła wzrok.

- Proszę mi wybaczyć. Nie przypuszczałem, że jest pani tak zmęczona.

- Nie jestem zmęczona, inspektorze. Zwyczajnie brak mi sił. Dwoje uczniów... uczniów, którzy nic nie rozumieją i niczego nie chcą się uczyć. Nie wiem już, co mam robić... Myślą tylko o psotach i zabawie. A ich rodzice... Nie popierają mnie, wręcz przeciwnie. Ich zdaniem szkoła jest bezużyteczna. Czasami zastanawiam się, dlaczego jeszcze uczę.

- Praca zawsze w końcu zostaje wynagrodzona - stwierdził pocieszająco Higgins. - Bywają czasem złe momenty, ale dzieci mają naprawdę dobrą pamięć. Często po latach przypominałem sobie o tym co mówili nauczyciele. W taki sposób, sam nie wiedząc jak, nauczyłem się geografii.

Zatroskaną twarz Agaty Herald rozświetlił uśmiech.

- Ma pan rację, inspektorze. Czy napije się pan kawy?

- Jeśli to pani nie sprawi kłopotu...

Inspektorowi przyszło poczekać na obiecaną kawę, ponieważ w tym czasie zawitał jakiś wieśniak, trzymając w ramionach małego cielaka. Agata Herald przemieniła się w weterynarza i osłuchała stworzenie, które rozpoznając przyjazny dotyk, nie broniło się przed zabiegami.

Inspektor zauważył, że Agata Herald jest zupełnie spokojna. Zachowywała się bardzo profesjonalnie, zapewne przyzwyczajona do takich przypadków. Gdy zakończyła badanie, długo myła ręce, po czym zniknęła, żeby się przebrać.

Po chwili pojawiła się znowu, w nieskazitelnie białej bluzce i czarnej spódnicy. Miła woń kawy rozeszła się po pokoju, wprawiając Higginsa w doskonały nastrój.

- Wspaniale się czuję się w pani domu i w pani towarzystwie, panno Herald. Poznałem już wiele osobistości w Druxham i muszę wyznać, że pani jest najbardziej gościnna.

Nauczycielka oblała się rumieńcem.

- Czy zechciałby pan skosztować mojego słodkiego specjału? Własnej roboty konfitury z czarnych jagód?

- Na pewno są doskonałe, ale, niestety, od lat odmawiam sobie słodyczy.

- Dobrze pan robi i zdaje się pan być w doskonałej kondycji.

- To zależy, panno Herald. Życie na wsi gwarantuje dobre zdrowie, pod warunkiem, że nie zostanie ono zakłócone gwałtownymi emocjami. Takimi jak na przykład tragiczna śmierć Jasona Laxtera.

Nauczycielka ścisnęła w dłoniach filiżankę, patrząc niewidzącym wzrokiem w dal, na główną ulicę Druxham.

- Nie powiedziała mi pani wszystkiego, panno Herald. Jestem pewien, że wiele pani wie o tej sprawie. Dlaczego pani milczy?

Kobieta spuściła wzrok.

- Bardzo lubiłam Jasona Laxtera, inspektorze. Nie chciałam mówić źle o zmarłym.

- Przyrzekłem sobie wyjaśnić okoliczności jego śmierci, panno Herald, i nie dam za wygraną. Nawet jeśli będę musiał przerwać zmowę milczenia, którą wyczuwam w Druxham. Nawet jeśli przyjdzie mi szperać w niektórych życiorysach i wykopać niewygodne wspomnienia.

Agata Herald odstawiła filiżankę, wstała, przeszła parę kroków, ujęła miotełkę z piór, otrzepała jakiś bibelot z niewidocznego kurzu i usiadła.

- Najlepiej będzie, jeśli pani ulży swojemu sumieniu - poradził Higgins. - Niektóre tajemnice ciążą zbyt mocno.

Nauczycielka z trudem powstrzymała łzy.

- Nie chcę nikomu zaszkodzić... Jeśli zacznę mówić, wyrządzę krzywdę...

- A gdy pani będzie milczeć, stracimy cenny czas i popełnimy błędy. Jeśli pani wyznanie nie okaże się pomocne, obiecuję, że nie zrobię z niego użytku.

- Niestety, inspektorze. Nie będzie pan mógł spełnić tej obietnicy... Obawiam się, że to, co wiem, dotyczy śledztwa bezpośrednio.

- W takim przypadku, droga panno Herald, nie powinna się pani dłużej wahać.

Łagodne spojrzenie inspektora! jego spokojny głos wyraźnie wpłynęły kojąco na nauczycielkę. Zrobiła głęboki wdech.

- W takiej małej wiosce jak nasza - oznajmiła - nic się nie ukryje. Jasonowi Laxterowi z pewnością by się powiodło, gdyby miał lepsze poparcie. Niestety, u jego boku...

- Ma pani na myśli jego żonę Bettinę?

- Istotnie, inspektorze. To pretensjonalna i leniwa kobieta, niezdolna do większych uniesień. Myśli tylko o sobie. Malować się, stroić, perfumować... Tylko to się dla niej liczy. Nie była w stanie zrozumieć takiego człowieka jak Jason Laxter. Jakże mogła być mu pomocna w jego pracy? Potrzebował kobiety odważnej, aktywnej, pracowitej, która nie obawiałaby się pobrudzić sobie rąk...

Higgins dolał nauczycielce kawy.

- A więc Bettina Laxter nie lubiła ani wsi, ani życia, jakie przyszło jej wieść u boku męża - podsumował. - To są fakty niezaprzeczalne. Ale pani opinia ma z pewnością solidniejsze podstawy... Czy nie była pani świadkiem jakiegoś ważnego wydarzenia, które dałoby pełniejszy obraz charakteru pani Bettiny?

Stawiając tę hipotezę, Higgins posłużył się zarówno intuicją, jak dedukcją. Na pozór twarda, Agata Herald miała słabą psychikę. Już podczas pierwszej wizyty inspektor zauważył w niej pewien niepokój. Uznał, że zataiła coś, czym teraz miała się z nim podzielić.

- Ważne wydarzenie - powtórzyła. - To dobre słowo...

Zakryła twarz rękoma, jakby nie chciała na nowo zobaczyć strasznej sceny, która dziesięć dni wcześniej pogrążyła ją w głębokim smutku.

- Zapadła noc - rozpoczęła swoją opowieść. - Przygotowywałam kolację. Brakowało mi tymianku, poszłam więc do ogrodu za szkołą. Z tamtego miejsca widać dom kowala. Przypadkowo spojrzałam w tamtą stronę... I zobaczyłam ich oboje.

- Thomasa Linghama i Bettinę Laxter?

- Tak, inspektorze - wyrzuciła nauczycielka jednym tchem. - Bettina Laxter wychodziła z kuźni. Pomachała mu ręką i pospiesznie się oddaliła.

- Jak była ubrana?

- Jak zwykle... W elegancką sukienkę i pantofelki.

- Czy próbowała pani z nią porozmawiać?

- Nie, oczywiście, że nie. Ale poszłam do kowala. Chciałam go wypytać. Bardzo źle mnie potraktował i powiedział, żebym pilnowała swojego nosa. Co za niewdzięczność... Zapomniał chyba, że wiele razy opatrywałam jego oparzenia. Wtedy nie był taki porywczy.

- Czy próbował jakoś wyjaśnić obecność małżonki Jasona Laxtera w kuźni?

- Nie powiedział ani słowa.

- Jakie jest pani zdanie, panno Herald?

Nauczycielka otarła łzy.

- Sądzę... Sądzę, że była jego kochanką. To takie ohydne...

- Była czy zamierzała nią zostać?

Agata Herald spojrzała na Higginsa ze zdziwieniem.

- Czy to ważne?

- Całkiem możliwe.

- Nie wiem. Nic innego nie widziałam. Ale jak inaczej zinterpretować wizytę Bettiny Laxter u rzemieślnika z Druxham? Nigdy nie przychodziła do wioski. Raz została zaproszona przez lorda i lady Waking, ponieważ należała do ich świata.

- Czy odniosła pani wrażenie, że Bettina Laxter chowa się przed ludźmi?

- Z pewnością tak. Czuła się winna. Wstydziła się, że zdradza tak wyjątkowego człowieka jak Jason Laxter. Ale pomimo wszystko uczyniła to.

- Czy sądzi pani, że odkrycie zdrady mogło doprowadzić Laxtera do skrajnej rozpaczy?

Agata Herald zastanowiła się głęboko. Higgins zapisywał w tym czasie swoje uwagi w czarnym notesie. Czubek dobrze zaostrzonego ołówka marki “Staedtler” sunął szybko po białym papierze.

- Nie przestaję o tym myśleć - wyznała wreszcie. - Jak panu powiedziałam, w Druxham niczego nie da się ukryć. Ktoś musiał wyjawić Laxterowi, że jego żona go zdradza. Na pewno był wstrząśnięty. W pewnym stopniu to ona przyczyniła się do jego śmierci. Ale po co o tym wszystkim mówić. W oczach prawa ona nie ponosi winy. A jej mąż nie żyje. Żałuję, że musiałam powiedzieć o tej scenie...

- Była pani bardzo odważna - stwierdził ciepło Higgins. - Inni me potrafią się zdobyć na taką odwagę.

Zakłopotana nauczycielka znowu zacisnęła palce na filiżance, jakby chciała oprzeć się na czymś pewnym.

- Kogo ma pan na myśli, inspektorze?

- O Geffreyu Złym, parobku, który pracuje w Evillodge. Służył u Laxterów. Musiał być świadkiem ich kłótni, na pewno coś słyszał.

- Geffrey Zły umie robić wszystko - wyjaśniła Agata Herald. - Ostrzyć narzędzia, pokryć dach, przycinać żywopłot, uprawiać rolę, kosić, i wiele innych rzeczy... Ale dba tylko o Evillodge, jego Evillodge. Ludzie go nie interesują. Należy do tych starych kawalerów, którzy od młodości wiedzą, że się nie ożenią, i nie odczuwają z tego powodu goryczy. Żadna dziewczyna z wioski nigdy na niego nie spojrzała. Długo mieszkał z matką, która zmarła pięć lat temu. Dzisiaj jest sam, ale samotność mu nie doskwiera.

- Czy dobrze rozumiał się ze swoim chlebodawcą, Jasonem Lakierem?

- Prawie ze sobą nie rozmawiali. Pan Laxter wydawał rozporządzenia, Geffrey je wykonywał... albo robił po swojemu. Uparty jak osioł. Był moim najgorszym uczniem. Chodził do szkoły przez kilka miesięcy i nie udało mi się nauczyć go ani czytać, ani pisać. Nie słuchał, zatykał uszy, walił pięścią w pulpit. Interesowało go tylko Evillodge. Czuje się dobrze jedynie tam, w tym błocie. Niech pana nie dziwi jego milczenie. To leży w jego naturze. Poza tym jestem przekonana, że nie ma nic do powiedzenia. Uważał Laxterów za tymczasowych gości. Z jego punktu widzenia prawdziwymi właścicielami Evillodge była rodzina Złych, z ojca na syna.

- A to oznacza, że był wrogo nastawiony do wszelkich zmian w posiadłości.

- Nawet o tym nie pomyślałam - wyznała nauczycielka. - Co pan z tego wnioskuje?

- Chwilowo nic, panno Herald. To zwykłe stwierdzenie.

- Czy podejrzewa go pan o coś?

Higgins uśmiechnął się serdecznie.

- Taki już niestety los inspektora Yardu, gdy prowadzi śledztwo: podejrzewać wszystkich o wszystko.

- Jeśli chodzi o Geffreya Złego, na pewno pan się myli. Geffrey jest dzielnym człowiekiem, przywiązanym do swojej ziemi. Nikt mu nigdy niczego nie zarzucił. Ciężko pracuje i nie interesuje się cudzymi sprawami.

- To duża zaleta - przyznał Higgins i zamknął notes. - Bardzo mi pani pomogła, panno Herald.

Gdy inspektor zbierał się już do wyjścia, nauczycielka zatrzymała go w progu.

- Czy zamierzają pan przesłuchać?

- Niech pani się nie martwi, panno Herald. Nikt nie uniknie sprawiedliwości.

*

Higgins podążył w stronę kaplicy. Ponurych murów nie zdołał ożywić nawet blask porannego słońca. Drzwi były uchylone. Roger Wood na kolanach zawzięcie szorował posadzkę. Jego łysa głowa poruszała się przy tym rytmicznie. Zamaszystym ruchem wyżął szmatę nad wiadrem, po czym ponownie zabrał się do mycia.

Policjant energicznie zamknął drzwi, chcąc w ten sposób zwrócić na siebie uwagę. Roger Wood odwrócił się.

- Ach, to pan, inspektorze! Cóż pana sprowadza? Niech pan nie zamyka... Dom Pana zawsze jest otwarty dla wiernych. Czy przyszedł pan do mnie?

- Chciałbym zadać panu kilka pytań, pastorze, jeśli nie ma pan nic przeciwko temu.

- Usiądźmy... Tam. przy południowym witrażu, będzie nam dobrze. Słońce trochę nas ogrzeje. To moje ulubione miejsce. Sprzyja modlitewnemu skupieniu.

Higgins musiał przyznać, że pomimo całej swej surowości kaplica lśniła czystością.

- Dzwonnik nie wyręcza pana w tych pracach? - zapytał.

- Mitchell dba tylko o dzwony i o nic więcej, inspektorze. Pomaga mi trochę podczas nabożeństw, ale nie mogę niczego więcej od niego oczekiwać. Szczęśliwie jako dzwonnik jest idealny. Dobrzy dzwonnicy należą dzisiaj do rzadkości! A to dobry chłopak... Poza tym nie ma nic poniżającego w szorowaniu posadzki. Skromne gesty są przez Pana widziane milej niż efemeryczne osiągnięcia. Troska o dom Pana napawa mnie największą radością.

Higgins podniósł wzrok na drewniany sufit. Nie było tam ani śladu pajęczyn.

- Podczas nabożeństwa, które odprawił pan w intencji Jasona Laxtera, widziałem w kaplicy wiele obcych twarzy.

- Ma pan rację - odparł pastor. - Byli również mieszkańcy sąsiednich wiosek. Pojawiają się tylko od wielkiej okazji.

- Z pewnością to samobójstwo poruszyło okolicę.

- Dlatego zależało mi na boskiej interwencji. Nie chciałem, żeby dusza tego nieszczęśnika, pozbawiona bożego wsparcia, pogrążyła się w mroku, choćby niektórzy uważali jego samobójczą śmierć za oburzającą.

Roger Wood przedstawiał swoje racje spokojnym, pogodnym głosem. Należał do tych rzadko spotykanych pastorów, którzy potrafią przekonująco bronić swych poglądów.

Higgins przejrzał notatki.

- Jedna z pańskich owieczek mnie intryguje - wyznał. - Chodzi mi o Geffreya Złego. Nie potrafię go rozgryźć i zastanawiam się, czy nie odegrał jakiejś roli w śmierci Jasona Laxtera.

Roger Wood z trudem powstrzymał wybuch śmiechu.

- On, święty Boże, nie sądzę! Jego nazwisko ciąży na nim jak przekleństwo! Nie jest gorszy od innych, a jego rodzina musi znosić to nazwisko od wieków! Przyznaję, że taka spuścizna jest ciężka do udźwignięcia. To z pewnością tłumaczy jego uparty i zawzięty charakter.

- Czy przypadkiem nie dochodziło do sprzeczek między nim a Laxterem?

- Nic o tym nie wiem... Geffrey Zły jest doskonałym pracownikiem.

- Czy nie uważał, że Jason Laxter zagarnął jego majątek?

- Eyillodge nie należy do Geffreya, inspektorze! Można wprawdzie powiedzieć, że tylko on potrafi skutecznie radzić sobie z tym przeklętym błotem, ale nic poza tym. Zna każdą piędź tej ziemi i czuje się tam doskonale. Biedaczysko jest prostym, nieskomplikowanym człowiekiem.

Higgins zatrzymał się przed pulpitem i zaczął wertować Biblię.

- Jeśli to nie jest zbyt wielki kłopot, inspektorze, kiedy mógłby mi pan zwrócić moją Biblię? - spytał pastor.

- Nie wiem. Jest w rękach ekspertów z Yardu.

- Mam nadzieję, że jej nie zniszczą - zaniepokoił się duchowny.

- Jestem o tym przekonany. Na pewno oddadzą ją panu w doskonałym stanie. Agata Herald zdawała się darzyć szacunkiem zmarłego, natomiast o panu, pastorze, wypowiada się raczej krytycznie.

Ramiona Rogera Wooda wzniosły się ku górze, po czym bezradnie opadły.

- Niestety! Po trzykroć niestety! Ta niezrównana kobieta nie godzi się na obecność religii w swoim życiu ! Jest wzorową pielęgniarką, doskonałą w swoim fachu. Nie popieram natomiast jej metod nauczania. Chce wychowywać dzieci bez Boga, a to tak samo jakby wychowywała je z diabłem. Nawet Jason Laxter nie pochwalał jej postępowania.

- Ach tak - zdziwił się Higgins, nie przestając wertować Biblii.

- Chciał zreformować szkolnictwo. Istnieje obawa, że szkołę w Druxham trzeba będzie zamknąć z braku uczniów. Panna Herald jest w stałym konflikcie z wieśniakami, którzy wolą trzymać dzieciaki w domu zamiast ogłupiać je laickim nauczaniem. Planowaliśmy wspólne spotkanie, pan Laxter, panna Herald i ja, żeby podzielić się naszymi uwagami. Miałem zamiar zaproponować wprowadzenie nauczania religii, a pan Laxter przedmiotów technicznych. Ale przewidywałem, że dyskusja będzie trudna. Nasza nauczycielka jest raczej uparta. Sam przeciwko niej nie mam szans. Liczyłem na poparcie Jasona Laxtera. Straciłem poważnego sprzymierzeńca.

- Czy Laxter był w konflikcie z Thomasem Linghamem?

- Jason Laxter nigdy nie prowokował konfliktów, inspektorze. Przeciwnie, starał się łagodzić spory. Ale Thomas Lingham...

- Czy jest w nim coś szczególnego?

- Nie lubi nikogo. Jest jak głaz, oporny na wszelkie zmiany, wrogi jakimkolwiek nowinkom. Jason Laxter znakomicie to wyczuwał. Uważał kowala za człowieka przeszłości, któremu trudno będzie znaleźć swoje miejsce w zreformowanej wiosce.

Higgins zamknął Biblię.

- Czy nie ma mi pan nic innego do powiedzenia na temat kowala?

- Na temat Thomasa Linghama? - zdziwił się pastor. - Cóż mogę więcej o nim powiedzieć? Kowal to kowal, takim pozostanie. Reszta świata go nie interesuje.

“Kowala w Druxham chyba to jednak nie dotyczy”, pomyślał Higgins.

- Dużo pan notuje - zauważył pastor. - Myślałem, że Scotland Yard prowadzi dochodzenia w sposób bardziej nowoczesny.

- Nic nigdy nie zastąpi porządku i metody - odparł inspektor. - A gdy przychodzi prowadzić śledztwo w terenie, ołówek i notes w zupełności wystarczą, by osiągnąć ten cel.

- Jeśli wolno mi zauważyć - wtrącił pastor - ten notes to po trosze pańska biblia.

- Jest niewielka różnica, pastorze: nigdy nie znaleziono go w kieszeni trupa.

Rozdział X

Scottowi Marlowowi nie służył wiejski klimat. Był bardzo osłabiony, toteż z radością zaakceptował regenerujący posiłek przygotowany przez Mary, po czym udał się na odpoczynek. Higgins uznał, że ta sjesta może przedłużyć się na całe popołudnie, włożył więc notes do kieszeni palta i wymknął się z domu, udając się w stronę lasu.

Był to niewątpliwie najlepszy sposób, żeby walczyć ze zmianami w stawach, które znowu usztywniały mu lewe kolano. Angielska jesień w okolicach Slaughterers była wspaniała. Wiatr unosił liście mieniące się złotem, żółciami i rudością. Na rozległych polanach falowały wrzosy. Rozkołysane drzewa tuliły się do siebie, jakby chciały bronić się przed pierwszymi chłodami. Ziemia stawała się miękka, ciężka, ospała. Chmury szybko przesuwały się po niebie. Inspektor mógłby godzinami chłonąć ten zmieniający się krajobraz, ukrywając się w samotności i ciszy przed bezeceństwami ludzkiego bytu.

Kto mógł przypuszczać, że z tej samotności brutalnie wyrwie go zbrodnia, że dopadnie go niemalże koło jego własnego domu, każe mu pracować i poszukiwać prawdy ukrytej w ciemnościach. Higgins instynktownie skierował kroki w stronę wielkiego dębu, którego spokojne bytowanie zostało zakłócone tajemniczym morderstwem.

Przez dwie godziny przemierzał okolicę we wszystkich kierunkach, przysiadał na omszałym kamieniu, wstawał, by zdrapać trochę kory, szperał w stertach suchych liści, podnosił z ziemi gałązki. Postronny obserwator mógłby przypuszczać, że inspektor poszukuje śladów, on jednak wiedział, że niczego nie znajdzie. Chciał jedynie dostrzec niewidoczne znaki sceny, jaka się rozegrała w tym miejscu. Gdyby, tak jak myślał, Jason Laxter został uduszony, morderca musiał tu być, stąpał po tym skrawku ziemi. Doskonały węch inspektora mógł zarejestrować to, czego nie mógł dojrzeć wzrok, i skierować śledztwo na właściwy trop. Następnie trzeba będzie zastosować porządek i metodę, niezbędne dla wykazania tego, co dostrzegła logika.

Higgins zawsze w ten sam sposób prowadził dochodzenie, nigdy nie zdradzając kolegom cennej techniki.

O zmierzchu udał się w stronę Druxham, zadowolony, że spędził większą część popołudnia w towarzystwie cieni ofiary i mordercy.

*

Mitchell Grant, dzwonnik, jak co wieczór krył się w cieniu ponurej kaplicy. Czy księżyc świecił, czy nie, czy niebo było bezchmurne, czy zachmurzone, on nigdy nie opuszczał swojej nocnej kryjówki. W ten sposób mógł prowadzić obserwacje, samemu nie będąc widzianym. Kiedy sądzono, że znajduje się w dzwonnicy, on przebywał w swoim ukryciu. Kiedy przypuszczano, że włóczy się po lasach, on spał koło dzwonów. Tylko raz, tylko jeden raz został zaskoczony... Od tamtego czasu nie przestał drżeć ze strachu. Dlatego też zdwoił środki ostrożności, pewien, że grozi mu poważne niebezpieczeństwo.

Mitchell Grant wiedział o wszystkich zbyt dużo. Ciekawy wszystkich niezwykłości, rejestrował każdy krok mieszkańców wioski i mógłby niejedno opowiedzieć o ich życiu. Dwa małe otwory wywiercone w szczycie dzwonnicy umożliwiały mu prowadzenie nieustannej obserwacji.

Młody chłopak z rudą czupryną chętnie spisałby te cenne informacje, ale pisanie nie było jego mocną stroną. Tak więc każdej nocy, żeby nie zapomnieć, powtarzał sobie to, co wiedział o tej czy innej osobie w Druxham. Te nieustanne powtórki nie męczyły go, wręcz przeciwnie - dawały mu poczucie, że jest kimś ważnym, niewątpliwie najważniejszym w wiosce. A gdyby dzwony obwieszczały ślub lub pogrzeb, wiedziałby dokładnie, jakiemu wydarzeniu z życia zainteresowanych towarzyszy każda nuta.

Mitchell Grant byłby niezwykle szczęśliwy ze swego losu, gdyby nie paraliżował go strach. Ogromny strach, który ściskał mu żołądek i chwytał za gardło. W jego uszach dźwięczały jeszcze groźby, jakie uczyniono pod jego adresem. Swojego zachowania nie zmieniłby jednak za nic w świecie. Jakżeby mógł zrezygnować z jedynej pasji, która go ożywiała? Obserwować i jeszcze raz obserwować!

Nadeszła ciemna, ciepła noc, nad Druxham zawisły gęste chmury. Mitchell Grant lubił taką pogodę, lubił wilgoć parującą z ziemi, zapach trawy. Właśnie zabierał się do recytowania życia kowala Thomasa Linghama, gdy nagle zamarł ze strachu.

Ktoś położył rękę na jego ramieniu.

- Niech się pan nie boi - zalecił spokojnym głosem Higgins. - Nie chcę panu zrobić krzywdy. Chciałbym tylko porozmawiać

- Pan... inspektor ze Scotland Yardu?

- Tak. Bardzo mnie pan intryguje, panie Grant.

Młody człowiek odwrócił się, stwierdzając z ulgą, że stoi przed nim jeden z dwóch policjantów, z którymi rozmawiał już wcześniej.

- Ja... ja nie mam nic do powiedzenia.

- Jestem przekonany, że wręcz przeciwnie - stwierdził dobrodusznie Higgins. - Jest pan inteligentnym młodzieńcem. Uważam, że jest pan również obdarzony rzadko spotykanym zmysłem obserwacji.

- Wcale nie - zaprotestował gwałtownie Mitchell Grant. - Całymi dniami siedzę przy dzwonach.

- Albo raczej nad nimi - podpowiedział inspektor. - Czy nie ma tam przypadkiem dwóch otworów, przez które może pan do woli obserwować życie wioski?

Młody człowiek oblał się rumieńcem. Jak policjant mógł to dostrzec w ciemności?

- Kto to panu powiedział?

- Nikt, panie Grant. Jestem bystrym obserwatorem. Tak jak pan.

Dzwonnik spuścił wzrok.

- Dobrze... dobrze. Patrzę czasem, co się dzieje we wsi. To chyba nie grzech.

- Oczywiście, że nie. Pańskie... hobby może mi się przydać.

- A niby w czym?! - oburzył się rudzielec.

- Panie Grant, niech się pan odpręży - poprosił ciepło Higgins. - Przyniosłem napój, który sprzyja owocnym rozmowom.

Higgins podał dzwonnikowi butelkę doskonałej whisky “Royal Salute”.

Mitchell Grant nieufnie spoglądał na inspektora. Ostrożnie powąchał butelkę, po czym, zachwycony, podniósł ją do ust i pociągnął spory łyk.

- W życiu nic podobnego nie piłem - wyznał z podziwem, ocierając usta wierzchem dłoni.

- Niezmiernie mnie to cieszy. Niech pan to uważa za symbol naszej przyjaźni.

- Ja miałbym przyjaźnić się z policjantem?

- Taka przyjaźń czasem pomaga - oznajmił Higgins. - Zwłaszcza gdy trzeba zidentyfikować mordercę.

Rudzielec ponownie zamknął się w sobie.

- Nie ma mordercy. Pan Laxter się powiesił.

Higgins poczuł, że posunął się za daleko. Działał zbyt szybko. Postanowił spróbować inaczej.

- Przyszedł mi do głowy dziwny pomysł, panie Grant. Mam wrażenie, że pan nie tylko obserwuje, pan również się ukrywa.

- Ja się ukrywam? A niby dlaczego?

- To właśnie mi pan powie. W cztery oczy.

W żyłach chłopaka krążyło miłe ciepło, rozluźniało go i osłabiało jego opór. Nabrał zaufania do tego poczciwego inspektora o szpakowatych włosach, którego obecność przynosiła pewne ukojenie. Poza tym czuł, że policjant nie ustąpi, dopóki nie dowie się tego, po co przyszedł.

- Czasem trzeba się ukrywać, inspektorze. Niektórzy w Druxham źle mi życzą.

- Tak przypuszczałem, panie Grant. Ktoś pana przyłapał na szpiegowaniu i teraz okazuje wyraźne niezadowolenie.

- No, tak to wygląda.

- A kim jest ten ktoś?

- Czy nie ma pan jeszcze trochę whisky?

Na dnie butelki była już tylko resztka alkoholu.

- Czy muszę to powiedzieć? Trochę się martwię, że kogoś wydam.

- Nie zgodzę się z panem - powiedział Higgins. - Czy nie przyniesie to panu raczej ulgi? Chłopak po namyśle skinął głową.

- Trochę tak jest... Ale to co wiem, to akurat nie stąd, że tak tu sobie patrzę. Potrzebowałem narzędzi do naprawy dzwonu. Wiedziałem, że Thomas mi nie pomoże, no i podebrałem mu młotek... A on w krzyk, że to kradzież. Strasznie się rozzłościł i rzucił się na mnie. Myślałem, że mnie zabije. Na szczęście udało mi się uciec.

- Kiedy to się wydarzyło?

- Jakieś dwie niedziele temu.

- Czy spotkał go pan potem?

- No pewnie, że nie. Dopiero by było!

- Czy próbował pana odnaleźć?

- Nie... Thomas szybko się złości, ale ma słabą pamięć. Pewnie w końcu zapomni. Dlatego się ukrywam.

- Czy boi się pan jeszcze innych osób we wsi?

Mitchell Grant długo się zastanawiał.

- Uciekam, jak widzę starego lorda...

- Czy on często pojawia się w Druxham? - spytał Higgins.

- Przynajmniej raz na dzień... Dwa razy zdzielił mnie laską, bo nie dość szybko umknąłem. Jest stary, ale bardzo silny. Zresztą jego żona, lady Emily, wcale nie jest lepsza. Ona myśli, że potrafi rzucać urok na ludzi. Nigdy nie śmiałem jej spojrzeć w oczy.

- A Geffrey Zły? - podsunął Higgins. - Nie boi się go pan?

- On nigdy nie pojawił się w kaplicy, a ja nigdy nie poszedłem do Evillodge. Jestem pewien, że on to by zabił każdego, kto by postawił nogę na jego ziemi. Nikt nie wie, co on myśli naprawdę.

- Evillodge do niego nie należy - sprzeciwił się Higgins.

- Właśnie że tak... Ci właściciele, jedni, potem następni, to tylko kukiełki... To Geffrey pociąga za sznurki. Niech się pan lepiej do niego nie zbliża i nie naprzykrza. Mógłby się bardzo rozzłościć.

- Dziękuję za radę, panie Grant. Pana życie w Druxham nie jest łatwe. Na szczęście jest pastor...

- Ach, ten! Płaci mi tyle, żeby starczyło na jedzenie. Nie lubi mnie, ale jestem mu potrzebny. Więc zostawia mnie w spokoju.

Higgins okazał nagle ojcowskie zatroskanie.

- Czy nigdy nie był pan zakochany, panie Grant?

Dzwonnik znowu się zaczerwienił.

- Nie, tutaj nie... To znaczy, w żadnej kobiecie stąd...

- Czy ma pan na myśli Bettinę Laxter? Cisza była wymowna.

- Zakochany - powiedział wreszcie chłopak - to niedobre słowo. Takiej kobiety jak ona nigdy nie było w wiosce... Rzadko ją widzę, ale za każdym razem aż mi dech zapiera. A panu nie?

- Jest piękna - przyznał Higgins. - Przyjdę znowu do pana, panie Grant.

- Niech pan nie zapomni o whisky.

- Proszę się nie obawiać.

Higgins udał się w stronę Slaughterers. Przystanął na chwilę na skraju wioski, by uporządkować kłębiące się myśli i zanotować spostrzeżenia. Dzwonnik przekazał mu kilka cennych informacji, ale skłamał w najważniejszym punkcie. Trzeba więc będzie przepytać go ponownie i wydobyć tę najistotniejszą wiadomość.

Inspektor spojrzał w stronę zamku Wakingów. Na wzgórzu mignęła sylwetka wysokiego mnicha odzianego w czarny habit.

*

Dokładnie o dwudziestej pierwszej dwie Higgins przekroczył próg domu. Ledwie zdążył zdjąć palto, gdy podbiegł do niego nadinspektor Marlow.

- Higgins! Gdzie się pan podziewał?

- Byłem w Druxham.

- Czy aresztował pan kogoś?

- Zostawiam to panu, drogi Marlow. Czy mamy coś nowego?

Widząc zaczerwienioną twarz nadinspektora, Higgins domyślił się, że wydarzyło się coś ważnego.

- Telefonowano do mnie z laboratorium... Mamy oficjalne wyniki. Jason Laxter został uduszony, a dopiero potem powieszony. Właściciel Evillodge został zamordowany w piątek wieczór, między północą a drugą nad ranem. Wiemy zatem, że mordercą nie mogła być kobieta.

Higgins pokręcił głową z dezaprobatą.

- Przez długi czas sądziłem, że kobiety nie są w stanie popełnić tego typu zbrodni - stwierdził. - Ale w jednym przypadku, tylko jednym, musiałem uznać swoją pomyłkę. Wyjaśnię to panu pewnego dnia, jeśli czas nam na to pozwoli. W sprawie Laxtera trzeba brać pod uwagę i taką możliwość.

Scott Marlow sprawiał wrażenie zakłopotanego.

- Przykro mi, ale nie mogę się z panem zgodzić, Higgins. Mam własne zdanie na ten temat. Pastor Roger Wood podpisał się pod swoim czynem, wkładając swoją Biblię do kieszeni zmarłego. Mam zamiar udać się jeszcze dziś wieczór do Druxham i powiadomić go, że jest aresztowany.

Higgins ogrzewał zmarznięte ręce przy buzujących wesoło płomieniach kominka.

- Mam wrażenie, że popełnia pan błąd, drogi Marlow. Nie zaprzeczam, że ta poszlaka jest ważna, ale nie na tyle, by interpretować ją w sposób tak radykalny. Czy zastanowił się pan nad motywem?

- Jeszcze nie - zasępił się nadinspektor. - Pastor będzie musiał się przyznać i wytłumaczyć pobudki, które nim kierowały. Chodźmy natychmiast. Najwyższy czas zakończyć to śledztwo.

Marlow nie mógł się przyznać inspektorowi, że nie zniesie dłużej wiejskiego powietrza. Zdawał się na swój instynkt doświadczonego policjanta. Wprawdzie jego teza opierała się na bardzo wątłej argumentacji, ale pomimo to miał nadzieję, że trafił celnie. A ten pastor doprowadzał go do skrajnej irytacji. Spora dawka strachu na pewno mu nie zaszkodzi.

Higgins nie zaprotestował. Nawet jeśli nie pochwalał decyzji kolegi, z pewnym zadowoleniem myślał o tym, że Marlow włoży kij w mrowisko. Formalne oskarżenie Rogera Wooda wywoła z pewnością niezwykle ciekawe reakcje.

*

Nadinspektor trzasnął drzwiami bentleya i dziarskim krokiem pomaszerował do domu pastora, stojącego tuż przy kaplicy. Zastukał pięścią do drzwi.

- Scotland Yard. Otwierać! Brak reakcji tylko go rozsierdził.

- Moim zdaniem - powiedział Higgins - pastor jest jeszcze w kaplicy.

- O tej godzinie?

- Bóg nie liczy czasu, drogi Marlow.

- Przyjmijmy, że tak jest. Idziemy.

Roger Wood energicznie szlifował kamienne ściany w głębi kaplicy. Na widok policjantów nie ukrywał zdziwienia.

- W czym mogę panom pomóc?

- Mamy oficjalne wyniki sekcji zwłok Jasona Laxtera. Właściciel Evillodge został zamordowany - oznajmił stanowczo nadinspektor. - Wszystko zdaje się przemawiać przeciwko panu. Dlatego też oskarżam pana, pastorze, o morderstwo. Gdzie pan był w piątek wieczór?

Zazwyczaj pogodna twarz duchownego przybrała rozpaczliwy wyraz. Nogi się pod nim ugięły.

- Ja, mordercą... To... To haniebne! W piątek o północy byłem tutaj, w kaplicy!

- Jak pan wytłumaczy obecność pańskiej Biblii w kieszeni zmarłego?

- Jestem... jestem niewinny! - Głos Rogera Wooda drżał. - Powiedziałem już, że ktoś mi ją ukradł... To spisek... Służę Bogu, inspektorze, nie mam prawa podnosić ręki na bliźniego... Zdaje pan sobie sprawę... Moja reputacja...

- Zdaję sobie sprawę - odpowiedział niewzruszony Mariow. - Dla dobra śledztwa zabraniam panu, pastorze, opuszczać kaplicę i nakazuję oddać mi klucz. Chwilowo zamkniemy pana tutaj. Panie Higgins, będzie pan uprzejmy sprawdzić, czy nie ma innego wyjścia?

Higgins chętnie wypełnił tę prośbę. Okna kaplicy były zbyt wysoko, żeby Roger Wood mógł uciec. W małym pomieszczeniu, gdzie pastor przechowywał swoje szaty liturgiczne, nie było żadnej drabiny. Przejście między kaplicą a wieżą dzwonnicy było zamurowane. Mała świątynia doskonale nadawała się na więzienie.

- Niepotrzebnie panowie sprawdzają - oznajmił duchowny, próbując ratować resztki godności. - Jestem niewinny i nie mam zamiaru uciekać.

- To się okaże - oświadczył Marlow. - Lepiej będzie, jeśli się pan od razu przyzna. Zyskamy na czasie. Dlaczego zabił pan Jasona Laxtera?

- Dlaczego mnie pan prześladuje, nadinspektorze? Czy zrobiłem panu coś złego?

- W ten sposób niczego pan nie zyska. Popełnia pan duży błąd.

Nadinspektor był wielce rozczarowany. Liczył na to, że pastor niezwłocznie przyzna się do winy. W jego umysł zaczęło się sączyć zwątpienie. A jeśli instynkt go zawiódł? A jeśli poszedł złym tropem? Na szczęście u jego boku był Higgins. Marlow miał nadzieję, że w razie czego inspektor wyciągnie go z opresji.

- Proszę się stąd nie ruszać - nakazał pastorowi.

Roger Wood pogrążył się we wrogim milczeniu.

Rozdział XI

Dzwony wybiły dziesiątą, gdy Scott Marlow zaparkował bentleya na skraju drogi prowadzącej do Evillodge. Dalej była już tylko błotnista ścieżka. Wyjazd z Slaughterers opóźnił się nieco, bowiem niezrównana Mary zatrzymała nadinspektora na obfitym śniadaniu, składającym się z jaj, bekonu i groszku z miętą.

Policjanci stąpali ostrożnie, omijając rozpadliny, które przez noc wypełniły się wodą.

- Chyba nie będziemy powiadamiać wszystkich mieszkańców Druxham o aresztowaniu pastora - burknął Marlow.

- Niektórych warto - uznał Higgins. - Mogliby nam pomóc w ustaleniu jego winy.

- Skoro tak pan sądzi...

Natknęli się na prosiaka Sama, który obrzucił nadinspektora bezbarwnym spojrzeniem i pogardliwie ruszył dalej.

Geffrey Zły nie wyszedł im na spotkanie. Zapewne pracował w polu.

Bettina Laxter szybko otworzyła drzwi, jakby spodziewała się wizyty. Miała na sobie niezwykle elegancki czerwony kostium, który doskonale podkreślał jej delikatną urodę. Higgins uznał, że wdowa wygląda bardziej promiennie niż podczas pierwszego spotkania.

- Niezmiernie nam przykro, że znowu panią niepokoimy, ale musimy pani zakomunikować przykrą wiadomość.

- Przykrą wiadomość...? Nie rozumiem.

- Dotyczy ona pani męża - wyjaśnił Higgins. - Sekcja zwłok wykazała, że został zamordowany.

- Zamordowany... Ale kto...

- Chyba znamy winnego - odrzekł szybko Scott Marlow. - Jest nim pastor Roger Wood.

- Pastor...

Bettina Laxter wpatrywała się w nadinspektora, jakby był przybyszem z innej planety. Po chwili jej oczy zasnuły się mgłą, nogi się pod nią ugięły i osunęła się prosto w ramiona Higginsa, który w porę uchronił ją przed upadkiem na ziemię.

- Niech mi pan pomoże - powiedział do Marlowa. - Wnieśmy ją do środka.

Zakłopotany nadinspektor nie bardzo wiedział, co począć. Na szczęście Higgins był wystarczająco silny, by doprowadzić młodą kobietę do wygodnego fotela. Posadził ją troskliwie, wziął z toaletki flakon perfum, podsunął jej pod nos i kazał głęboko oddychać.

Kobieta szybko przyszła do siebie, ale na jej twarzy nadal malował się przestrach.

- Inspektorze... To pan...

- Jest pani bezpieczna, pani Laxter - zapewnił ją Higgins.

- Mówił pan... o zabójstwie?

- Tak. Podejrzewamy pastora. Proszę skupić myśli. Najdrobniejszy szczegół może okazać się istotny.

Bettina Laxter spuściła głowę.

- Proszę mi wybaczyć. Zachowałam się głupio. Powinnam być silniejsza. Jason nie byłby ze mnie dumny. Nie, niczego sobie nie przypominam. Ja właściwie prawie nie znałam tego człowieka. Ale... Dlaczego zabił mojego męża? Dlaczego? - zapytała rozpaczliwym tonem.

- Tego jeszcze nie powiedział - przyznał Scott Marlow. - Dlatego musi nam pani pomóc.

- Bardzo chętnie... Ale nic nie wiem, zupełnie nic... Jestem niewierząca i nigdy nie byłam w kaplicy. Kiedyś spotkałam pastora w Druxham. Przyznaję, że popatrzył na mnie w dziwny sposób, jakby miał mi za złe, że nie podzielam jego wiary.

- Czy groził pani?

- Ależ nie... To tylko wrażenie, nic poza tym.

- Czy chce się pani czegoś napić? - spytał Higgins.

- Tak, chętnie... W szafie znajdzie pan rum.

Inspektor podał młodej kobiecie kieliszek alkoholu. Jej twarz natychmiast nabrała kolorów.

- Pani mąż został uduszony - powiedział Higgins. - Ale pozostaje wiele nie wyjaśnionych punktów...

- Jakich?

- Gdzie pan Laxter był w piątek wieczór?

- Tutaj, oczywiście. Przynajmniej tak sądzę.

- Skąd ten brak pewności?

- Bo... nie było mnie w domu.

- Gdzie zatem pani była?

Bettina Laxter długo się wahała, jak gdyby słowa, które miała wypowiedzieć, miały dla niej ogromne znaczenie.

- Byłam z wizytą u lorda i lady Waking. Zaprosili mnie na kolację.

- O której pani wróciła?

- Myślę, że późno. Nie zwróciłam uwagi.

- Czy pani mąż już spał?

- Nie... Kładł się zawsze bardzo późno, dużo później niż ja.

- Nie widziała go więc pani tamtego wieczoru?

- Nie. Szybko zasnęłam. Chyba pracował w warsztacie.

- Kiedy widziała go pani po raz ostatni?

- W piątek w południe. Podczas obiadu. Potem poszedł pracować. Gdybym mogła przewidzieć...

Bettina Laxter rozpłakała się.

*

Higgins energicznym krokiem zmierzał w kierunku Druxham. Szedł po wyboistej drodze tak szybko, że Scott Marlow ledwie za nim nadążał.

- Dlaczego pan tak męczył tę biedną kobietę? - spytał. - To oczywiste, że nic nie wie o zabójstwie męża.

Zamiast odpowiedzi Higgins przyspieszył tylko kroku. Na szczęście dla nadinspektora dom nauczycielki był tuż-tuż.

Była dokładnie jedenasta pięć. Tego wtorkowego poranka panna Herald wcieliła się w rolę nauczycielki historii. Dwaj chłopcy i dziewczynka przysłuchiwali się jej opowieści o Wojnie Dwóch Róż. Higgins i Marlow czekali w progu szkoły na zakończenie lekcji.

Dzieciaki wybiegły z klasy, bezceremonialnie popychając nadinspektora.

- Bardzo mi przykro. Nie potrafię wpoić im dobrych manier. - Zakłopotana nauczycielka zaprosiła policjantów do wzorowo wysprzątanego salonu i zaproponowała filiżankę herbatki z tymianku.

Nadinspektor niechętnie sączył ziółka, a Higgins obserwował, jak nauczycielka krząta się po domu. Kiedy wreszcie usiadła, inspektor oznajmił, że Jason Laxter został zamordowany. Nie zdziwiło jej to wcale.

- Wiedziałam, inspektorze. Powiedziałam to panu. Jason Laxter nie był typem samobójcy. Czy zatrzymali panowie winnego?

- Mamy podejrzanego - zaznaczył nadinspektor.

- Kto nim jest?

- Pastor Roger Wood. Zabroniliśmy mu opuszczać kaplicę.

Nauczycielka wstała, przełożyła w inne miejsce dwie miotełki z piór, nastawiła wodę i wróciła do gości.

- To mnie i dziwi, i nie dziwi zarazem - stwierdziła zasmucona. - Jason szanował naszego pastora, chociaż był daleki od spraw wiary. Nigdy się nie pokłócili. Nie przeczę, że w porywie złości oskarżyłam Rogera Wooda. Przemyślałam jednak wszystko i doszłam do wniosku, że nie mam mu nic konkretnego do zarzucenia. Pastor żyje wprawdzie przeszłością, szerzy obskurantyzm, ale kocha tę wieś. Jaki miałby cel w zabiciu Jasona Laxtera? Co innego Wakingowie... Dla nich Jason przedstawiał prawdziwe niebezpieczeństwo. Wkrótce zagroziłby ich władzy.

- Czy wiedziała pani, że pan Laxter zawarł z pastorem pewnego rodzaju sojusz?

- Rzeczywiście, próbowali mnie otumanić, ale ich pomysły wydały mi się nie do zaakceptowania. Nie podpisałabym się pod projektem nauczania religii, bo zahamowałoby to harmonijny rozwój dziecięcych umysłów.

- Czy pastor i pan Laxter się rozumieli?

Nauczycielka nie potrafiła ukryć rozczarowania.

- Tak. Uzgodnili wspólną politykę... Moim zdaniem pan Laxter popełnił poważny błąd. Mógł mnie posłuchać. Obawiałam się, że pastor będzie usiłował go nawrócić.

- Przypuszczam, że Roger Wood nie krył satysfakcji?

- Był ostrożny. Po pierwsze z tego powodu, że pan Laxter nie był do końca przekonany o słuszności tego pomysłu, po wtóre dlatego, że nie mogliby w żaden sposób zreformować szkolnictwa w Druxham bez aktywnej współpracy ze mną. A chyba zrozumieli, że ja im tej współpracy odmówiłam.

Nadinspektor z podziwem przypatrywał się skromnej nauczycielce, która z taką dumą i żarem głosiła swoje przekonania. Kobieta tego pokroju nie powinna pić tylko ziółek.

- Czy pani stosunki z pastorem zawsze układały się niedobrze? - spytał Higgins.

- Zawsze - odparła. - Czuję się nieswojo w jego towarzystwie. On w moim również, jak sądzę.

- Ani pani, ani pan Laxter nie wykazywaliście zainteresowania życiem pośmiertnym?

- Życie doczesne w zupełności mi wystarczy.

Agata Herald zaproponowała kolejną filiżankę herbaty. Higgins, który od dawna znał zalety tymianku, chętnie przystał na tę propozycję. Marlow chciał grzecznie odmówić, ale nauczycielka zdawała się tego nie dostrzegać.

- Martwię się o przyszłość Druxham - wyznała. - Jedyny odważny człowiek w naszej małej społeczności został zamordowany przez tchórza i teraz losy naszej wioski spoczywają w rękach dwojga starców.

- Chyba pani przyzna, że byłoby fizyczną niemożliwością, żeby Wakingowie popełnili tę zbrodnię.

- Myli się pan. Nie podejrzewa pan nawet, jak są silni. Mogli zwabić Jasona Laxtera w zasadzkę. Nieszczęśnik miał niespożytą energię, ale mało siły. A poza tym morderca ma przewagę, bo działa z zaskoczenia, czyż nie?

- Często tak jest - przyznał Higgins, przerywając na chwilę robienie notatek.

Śledztwo stawało się coraz bardziej skomplikowane, każde kolejne przesłuchanie jedynie zaciemniało obraz sytuacji. Świat Druxham był zdecydowanie niepokojący.

- Gdzie pani była w piątek wieczór? - spytał z uśmiechem.

- Tyle mam tutaj pracy... Niech się zastanowię. Może w szkole... A tak, już wiem... Poprawiałam zadania domowe. Wszystkie okropne zresztą.

- Czy była pani sama?

- Oczywiście, inspektorze! Nie potrzebuję niczyjej pomocy!

- A czym zajmowała się pani w sobotę?

Nauczycielka się zawahała.

- Zbierałam zioła i grzyby, jak każdej jesiennej soboty. Każdy w Druxham to wie.

Agata Herald rozchyliła lekko zasłony. Na głównej ulicy nie było żywej duszy.

- Nie boi się pani samotnych spacerów po lesie? - zdziwił się Scott Marlow.

- Robię to od dawna. Długie spacery poprawiają krążenie.

- Doskonale zna więc pani las - stwierdził Higgins. - Dokąd pani doszła tamtego ranka?

- Nie przypominam sobie... Szłam przed siebie, jak zwykle. Nigdy nie mam sprecyzowanego celu. Dla mnie najważniejsze jest ćwiczenie.

Scott Marlow poczuł na sobie badawczy wzrok nauczycielki.

- Nie zauważyła pani nic niezwykłego podczas spaceru, panno Herald?

- Nic, naprawdę nic. Czy naprawdę zamierzacie zatrzymać Rogera Wooda?

- Scotland Yard uczyni wszystko, co do niego należy - oznajmił nadinspektor.

*

Marlow umierał z głodu, ale nie zdradził się z tym przed Higginsem. Kiedy inspektor pracował, stawał się obojętny na wszelkie ludzkie potrzeby. Kolejną osobą, którą zamierzał przesłuchać, był na szczęście kowal. Jego dom był oddalony tylko o parę kroków od domu nauczycielki.

Nadinspektor gorzko żałował, że wplątał się w to śledztwo. W dobie stosowania przez policję nowoczesnych naukowych metod można by w przeciągu godziny rozwiązać sprawę, której Higgins poświęcał tak dużo czasu. Scott Marlow miał jednak za zadanie zawieźć inspektora do Londynu na uroczystość wręczenia odznaczeń, nie komentował więc przestarzałych metod kolegi.

Przeszli przez zagracone podwórze. Kowal śpiewał na całe gardło frywolną przyśpiewkę, której słowa mogły zaszokować nawet najbardziej niewybredne ucho. Higgins delikatnie odsunął gałąź różanego krzewu, która maskowała wejście do domu. Stanęli w progu.

Kowal siedział nad kurczakiem i kwartą piwa. Na widok jedzenia nadinspektor przełknął ślinę.

- Znowu Scotland Yard! - zażartował Thomas Lingham. - Jakieś nowe wieści?

- Podejrzewamy pastora o zamordowanie Jasona Laxtera - rzucił surowym tonem Higgins.

- A to dopiero... Jeden próżniak zabija drugiego... Jeśli szczury zjedzą się nawzajem, w wiosce wkrótce nastanie raj. Czy napiją się panowie piwa?

- Obawiam się, że nie, panie Lingham. Jesteśmy na służbie.

Scott Marlow załamał w duchu ręce. Ach, te zasady Higginsa! Czy łyk piwa wpłynąłby negatywnie na poszukiwanie prawdy?

- Nie będą mi panowie mieli za złe, jeśli będę dalej jadł? - spytał kowal. - Nie znoszę zimnego kurczaka.

Wnętrze domu było niechlujne i prostackie. Pospolite meble, ciężkie i pozbawione elegancji, stały na brudnym klepisku. Thomas Lingham gotował na walącym się, starym piecu.

- Co pan myśli o pastorze? - spytał Higgins.

- Wood jest fałszywy - ocenił kowal. - Nie mówi, co myśli. O ile coś myśli. Pewnie nie jest bardziej wierzący ode mnie, ale udaje mu się żyć z wiary innych. To szkodliwy typ. Wsadźcie go do więzienia na resztę życia. Ulży nam wszystkim.

- Niestety, jest pewien szkopuł - zaznaczył Higgins. - Nie mamy dowodów. Może pan pomoże nam je znaleźć?

Kowal zatopił zęby w soczystym udku kurczaka. Scott Marlow odwrócił wzrok.

- Z wielką przyjemnością... Gdybym widział, jak pastor rzuca się na Laxtera, zeznałbym to po dwakroć! Ale ten spryciarz był bardzo przebiegły. Załatwił go dyskretnie.

- Gdzie pan był w nocy z piątku na sobotę?

Kowal gwałtownie odepchnął talerz i wstał. Gniewnie wyprężył pierś.

- Co znaczy to pytanie? Podejrzewacie mnie o coś?

- Niech pan będzie uprzejmy odpowiedzieć - poprosił Higgins.

- A jeśli nie odpowiem?

- Ryzykuje pan poważne kłopoty. Nadinspektor to potwierdzi.

Scott Marlow pokiwał głową. Dyskretnie. Nie brakowało mu wprawdzie odwagi, ale konfrontacja z tym brutalnym olbrzymem graniczyłaby z głupotą. Higgins zachował zimną krew i nawet nie drgnął, gdy zirytowany kowal huknął pięścią w stół.

- Gdzie byłem, to byłem! To obchodzi tylko mnie i ma się nijak do śmierci tego durnia Laxtera.

- Był pan u siebie?

- Tak, u siebie. W kuźni. Pracowałem całą noc.

- Czy ma pan świadka?

- Świadka? Ja nie robię przedstawienia. Niech pan przestanie nękać uczciwych ludzi, inspektorze. Macie waszego podejrzanego? To sobie go trzymajcie. A teraz do widzenia. Psujecie mi apetyt.

- Jest nam niezmiernie przykro, panie Lingham. Jeśli coś się panu przypomni, proszę nas o tym powiadomić.

- Nie wydaje mi się... Mam słabą pamięć.

Rozdział XII

Ponieważ Marlow uskarżał się na nieznośne bóle żołądka, Higgins poradził mu, żeby wrócił do domu i położył się z termoforem na brzuchu.

“To zapewne herbatka z tymianku wywołała gwałtowną reakcję w organizmie zniszczonym miejskim, zatrutym powietrzem”, pomyślał inspektor. Uzgodnili, że spotkają się w Druxham około osiemnastej trzydzieści.

Higginsa czekało pracowite popołudnie. Ponieważ mieszkańcy wioski celowali w sztuce niedomówień, jego misja nie była łatwa. Postanowił sprawdzić pewne hipotezy, jakie rodziły się w jego umyśle. Przeszedł główną ulicą wioski i wkroczył na drogę wiodącą do zamku Wakingów. Na szczycie kamienistej ścieżki powitał go buldog. Zaszczekał radośnie i podbiegł, machając ogonem. Inspektor pogładził go po łbie.

Stary sługa w brązowym fartuchu powoli grabił zachwaszczoną alejkę.

- Czy lord Waking może mnie przyjąć? - spytał Higgins.

- Jego wysokość udał się na cotygodniowy spacer.

- W którym kierunku?

Sługa wskazał ścieżkę prowadzącą do lasu.

- Zawsze w tym samym. Wyszedł dziesięć minut temu.

- Dziękuję, przyjacielu. Mam więc szansę go dogonić.

Dróżka prowadziła do miejsca, które inspektor już znał: do polany, na której wznosił się dąb zwany “Wiecznym Sędzią”. Upłynęło jednak sporo czasu, zanim dojrzał sylwetkę lorda Grahama Wakinga, który szedł energicznym, niemal młodzieńczym krokiem. Higgins celowo szedł po suchych gałęziach, żeby arystokrata zauważył jego obecność.

Lord odwrócił głowę i przystanął.

- Co za niespodzianka, inspektorze! Już od lat nikt nie towarzyszy mi w samotnych spacerach. Pies i moja małżonka wolą sjestę. Pan widocznie nie.

- Doceniam zalety sjesty - uściślił Higgins - ale śledztwo rządzi się swoimi prawami. Czyżby udawał się pan z pielgrzymką do miejsca, gdzie odkryto zwłoki nieszczęsnego pana Laxtera?

- Absolutnie nie, szedłem tędy przypadkowo.

- Całe szczęście, że pana tutaj spotkałem.

- Czy sprawa jest aż tak nagląca?

- Yard upewnił się, że Jason Laxter został zamordowany. Pomyślałem, że chciałby pan o tym wiedzieć.

Poruszony starzec wsparł się całym ciężarem na lasce.

- Do licha... To rzeczywiście okropna wiadomość. W Druxham nigdy nie popełniono żadnej zbrodni... Mam nadzieję, że Scotland Yard szybko zidentyfikuje zabójcę i że nie będzie nagłaśniał tego żałosnego incydentu.

- Pewne podejrzenia ciążą na pastorze Rogerze Woodzie.

Lord Waking poczerwieniał.

- To absurdalne! Wyjaśniłem panu, że w wiosce rządzą dwie osoby: ja i pastor. Stoimy na straży ustanowionego porządku. Nie wolno go burzyć! Nakazuję panu zaniechać rzucania tych oszczerczych oskarżeń.

- To oznacza, że nie wie pan o niczym, co obciążałoby Rogera Wooda.

Rozgniewany lord Waking wycelował w stronę Higginsa swój szpiczasty nos. Jego ochrypły głos drżał z wściekłości.

- Proszę ze mnie nie drwić, inspektorze. Może to pana drogo kosztować.

- Ryzyko mojej profesji. Gdzie znajdował się pan w nocy z piątku na sobotę?

- Przepraszam? Ośmiela się pan mnie przesłuchiwać?

- Obawiam się, że tak, wasza lordowska mość. Byłbym niezwykle wdzięczny za precyzyjne wyjaśnienia.

- Ach, co za czasy... Co za upadek... W nocy z piątku na sobotę, inspektorze, przebywałem wraz z żoną w zamku. Mój służący to potwierdzi.

- Jadł pan kolację w towarzystwie pani Laxter, jeśli się nie mylę?

Lord Waking zmarszczył brwi.

- Jest pan w błędzie. Lady Waking i ja jedliśmy sami. Kto panu podał tę fałszywą informację?

- To bez znaczenia. Czy w sobotę rano wychodził pan z zamku? Na przykład na spacer do lasu?

- Do lasu nie. Do parku tak. I proszę nie zadawać takich pytań lady Waking. Nie opuszcza swojego pokoju od dwóch lat.

W powietrzu rozległ się dźwięk dzwonów.

- Mamy dobrego dzwonnika - zauważył starzec. - Jest, zdaje się, dziwnym chłopcem, ale doskonałym dzwonnikiem.

- Czy miał pan okazję z nim rozmawiać?

- Pan żartuje, inspektorze? Proszę niezwłocznie oczyścić pastora z podejrzeń i zatrzymać zabójcę. Od tego zależy reputacja wsi. Niech pan raczej przyjrzy się kowalowi.

Stado jaskółek wzbiło się w chmurne niebo, łopocząc skrzydłami. Ptaki żegnały angielską ziemię, gdzie zabawiły zbyt długo, korzystając z niezwykle łagodnej jesieni. Higgins śledził je wzrokiem.

Przypominały mu dalekie podróże jego młodości.

- Thomas Lingham jest człowiekiem porywczym i ograniczonym - kontynuował lord Waking. - Odmówił mi współpracy. To wielkie nic.

- Czy groził, że zabije Jasona Laxtera?

- Skąd mam to wiedzieć? Waśnie między pospólstwem mnie nie interesują. Ten Laxter nie był jednym z nas, proszę o tym nie zapominać. Zależy mi, żeby oczyścić z podejrzeń naszą społeczność. Żaden utopista nie będzie rujnował budowanej przez wieki reputacji ! Proszę tego dopilnować i potem mnie powiadomić. Odwdzięczę się panu. Otrzyma pan ode mnie popiersie mojej małżonki.

- Obawiam się, że to nie wystarczy - odparł z ubolewaniem Higgins.

Lord Waking cofnął się.

- Co za czasy... Prawdziwe wartości zanikają, ale ja będę ich bronił. Wszyscy sądzą, że czasy szlachty się skończyły, że liczy się tylko postęp! Co za dumie... Niech umrą wszyscy! Ja nie będę ich żałował.

- Czy zalicza pan do tej kategorii Geffreya Złego?

- Parobka z Evillodge? Nie interesujemy się takimi ludźmi, inspektorze. Oni żyją w swoim świecie.

- Czy lady Emily podziela pański punkt widzenia?

- Co za dziwne pytanie... Oczywiście, że tak! Ma temperament trochę... tajemniczy, ale godnie reprezentuje arystokrację. Nie muszę się na nią uskarżać.

- Proszę mi wierzyć, głęboko ubolewam nad nieszczęściem, które dotknęło Druxham - powiedział Higgins z przekonaniem. - Jeśli mi pan pomoże, powinniśmy szybko zidentyfikować zabójcę.

- Bardzo tego pragnę, inspektorze. Niestety, nie dysponuję żadnymi informacjami. Roztrząsanie szczegółów prywatnego życia innych ludzi nie należy do zadań arystokracji.

- Czy nie wydaje się panu, że zbrodnia wymaga nieco innego potraktowania tych zasad?

Stary lord nie odpowiedział. Uderzał nerwowo laską o ziemię, co znaczyło że cała sprawa nie jest mu obojętna.

Higgins nie postawił już więcej żadnego pytania. Niechętnie przyjął zaproszenie do zamku. Szczęśliwie było za wcześnie na herbatę - inspektor nie uważał za stosowne wyznać lordowi, że jest jedynym rasowym Anglikiem, który nie pije herbaty.

Szklaneczka wybornej “Aberlour Glenlivet” korzystnie zastąpiła znienawidzony przez Higginsa napój. Podczas gdy służący podawał whisky, lord Waking zniknął. Gdy wrócił do salonu, był nienagannie odziany, niczym pułkownik armii indyjskiej, który wydaje przyjęcie przed bitwą.

- Lady Waking prosi o wybaczenie, inspektorze. Jest bardzo zmęczona. Niemniej jednak szepnąłem jej słówko. Całkowicie się ze mną zgadza: proszę uwolnić pastora i znaleźć winnego.

- Nie omieszkam - zapewnił Higgins.

*

Gęste czarne chmury zgromadziły się nad Druxham, ograniczając widoczność. Wychodząc z zamku, Higgins miał dziwne wrażenie, że ktoś go śledzi. Nie odwrócił się jednak. Nie musiał mieć oczu z tyłu głowy, żeby domyślić się, kto to taki. Jego metodyczna praca zaczęła dawać rezultaty.

Marsz po wyboistej drodze prowadzącej do Evillodge wymagał pewnego zmysłu równowagi. Inspektor patrzył pod nogi, starając się unikać głębokich dziur, które groziły skręceniem nogi. Ominął leżącego w błocie prosiaka Sama i spojrzał w okna na pierwszym piętrze. Okiennice były zamknięte. Albo Bettina Laxter spała, albo nie było jej w domu. Higgins przyszedł jednak w innym celu.

Przedostał się przez podmokłą łąkę, obszedł zdziczały żywopłot z ligustru i wkroczył na pochyłe pastwisko. Geffrey Zły przekopywał pole. Gdy zobaczył Higginsa, przerwał pracę. Był odziany w swoje niebieskie spodnie i niezniszczalną wełnianą połataną marynarkę. Na głowie miał kaszkiet, a w ustach nieodłączną fajkę.

- Wizytuje pan posiadłość, inspektorze? Ziemia nie jest teraz łatwa. Słońce już jej nie wysusza. Można by przysiąc, że woda wydostaje się z głębi ziemi.

Higgins chciał podejść bliżej, gdy nagle odniósł niemiłe wrażenie, że nie może zrobić kroku. Jego prawa stopa zapadła się aż po kostkę. Musiał się schylić, by nie zostawić w błocie buta.

Na twarzy Geffreya pojawił się grymas satysfakcji.

- A nie mówiłem? Tylko ja umiem uprawiać tę ziemię... Żadna maszyna tego nie zrobi. A przecież ostrzegałem Laxtera. Mógł mnie posłuchać.

- Jason Laxter został zamordowany - powiedział inspektor, wydobywając nogę z gliny.

- Ba... zamordowany czy nie, nie żyje. Evillodge go zabiło.

- Nie byłbym tego taki pewien. Zabił go raczej człowiek.

Higgins tkwił w miejscu, bojąc się poruszyć. Geffrey Zły, oparty o łopatę, stał nieruchomo jak posąg. W ciemności wyglądali jak złowroga rzeźba przedstawiająca napięcie przed walką, której zakończenie jest niepewne.

- Czy ma mi pan jeszcze coś do powiedzenia? - zapytał parobek ze zniecierpliwieniem w głosie. - Chciałbym skończyć pracę, zanim zacznie padać.

Higgins nie rozumiał, o jaką pracę mogło chodzić. Przekopanie pochyłego pola wymagało wielu tygodni. Geffrey Zły wyraźnie jednak postępował zgodnie z sobie tylko znanymi regułami.

- Co pan robił w piątek wieczór? - spytał inspektor.

- Spałem w mojej chatce. Wstałem o szóstej i poszedłem na pole.

Zza na pół przegniłego żywopłotu wyszła dorodna jałówka rasy Jersey i powolnym krokiem zbliżyła się do parobka.

- Została mi tylko ta krowa - wyjaśnił. - Trzymam ją, choć nie daje mleka.

Gwałtowny powiew wiatru omal nie przewrócił Higginsa, natomiast Geffrey Zły zdawał się odporny jak blok granitu.

- To starzy Wakingowie zabili Laxtera. Są podli i okrutni, wyzyskują ludzi. Nie kochają wioski, są żądni władzy. Laxter był dla nich niebezpieczny. Czekali na odpowiednią chwilę, żeby się go pozbyć. Ostrzegłem ich. Jak się pojawią w Evillodge, rozwalę im głowy łopatą.

- To nie na nich ciążą podejrzenia, ale na pastorze - zaznaczył Higgins.

Jego słowa nie wywarły na Geffreyu Złym żadnego wrażenia.

- To nie on, ale będzie miał nauczkę... Myśli, że jak umie pisać i czytać, to może pogardzać biedakami. Roger Wood nie jest sługą Boga. Biblia nie wystarczy, trzeba też mieć dobre serce. Wyobrażam sobie jego minę.

- Pan - przypomniał Higgins - zrezygnował z nauki.

- Nie znosiłem tej starej sowy, nauczycielki. Wbijała nam do głowy łacińskie nazwy drzew, kiedy zabierała klasę na spacer po lesie. Nic mi z tej nauki nie zostało. Jej edukacja, jak to ona nazywa, służy tylko bogatym. Dlatego nie potrafią nic zrobić swoimi rękami. To dlatego ich świat się zawali. Tego dnia będziemy się z Thomasem dobrze bawić.

- Więc kowal jest pana przyjacielem?

- No, tak jakby... Dogadujemy się. A na co to panu?

- Muszę zidentyfikować zabójcę. Chcę lepiej poznać ewentualnych świadków.

- Świadków? - zaprotestował Geffrey Zły. - O niczym nie wiem... Lepiej by się pan zainteresował tymi, którzy odwiedzali zamek.

- Takimi jak na przykład Bettina Laxter?

- Taka kobieta jak ona nie może być dobrą żoną - oznajmił prowokująco parobek. - Tylko koło siebie chodzi. Nigdy nie widziałem, żeby baba odstawiała takie ceregiele. Niech lepiej wraca szybko do miasta ze swoimi meblami i kieckami. Nienawidzi ziemi. Ten, co nie szanuje ziemi, jest blisko diabła.

Higgins cenił wprawdzie chłód i wiatr, ale zimne powietrze w Evillodge przejmowało go do szpiku kości. Czy ktoś nie związany z tą ziemią od pokoleń mógł tutaj żyć bez samobójczych myśli? Gdyby nie raport z laboratorium, inspektor powróciłby prawdopodobnie do tej hipotezy. Zaczął dostrzegać magiczną moc tej osobliwej posiadłości. Niemal zatracał tutaj zdolność rozumowania. Jason Laxter nierozważnie podjął walkę z niezniszczalnym potworem. Jednak czyją twarz miał ten potwór?

*

Higgins schodził powoli w stronę wsi. Powoli i z trudem odzyskiwał pogodę ducha. Kontakt z dziwnym duchem posiadłości, Geffreyem Złym, ukształtowanym przez tę nieludzką ziemię na jej obraz i podobieństwo, wytrącił go z równowagi.

Parobek stwarzał pozory, że coś mówi, a w rzeczywistości nie mówił nic... Tak jak inni. Nikt nie zamierzał pomóc Scotland Yardowi. Wieś pogrążyła się w ciszy, jakby, utrudniając aresztowanie mordercy, ponownie uśmiercała Jasona Laxtera.

Nagle Higgins usłyszał świst. Do jego nóg potoczył się wystrzelony z procy kamień. Ktoś zeskoczył z uschniętego drzewa i zniknął w lesie.

Inspektor podniósł kamień i stwierdził, że przymocowano do niego gumką złożoną w kilkoro kartkę papieru. Wiadomość była przeznaczona dla niego.

Mam panu coś ważnego do powiedzenia. Nikt nie może o tym wiedzieć. Niech pan przyjdzie do mojej kryjówki po zapadnięciu zmroku. Mitchell Grant.

Rozdział XIII

Higgins wszedł do kaplicy. Gdyby Roger Wood chciał uciec, mógłby tego dokonać bez trudu, siedział jednak posłusznie na ławce w głębi świątyni i czytał Biblię.

- Miło pana widzieć, inspektorze. Nie nudzę się tutaj, ale boleśnie odczuwam brak wiernych. Nie wspomnę już o mojej reputacji... Co pomyśli wioska?

- Scotland Yard nie orzekł jeszcze pana winy - przyznał Higgins.

- To naturalne, ponieważ jestem niewinny.

- Proszę liczyć na fachowość nadinspektora, panie Wood. Scott Marlow skrupulatnie wypełnia swoje obowiązki.

- Dlaczego więc oskarżył mnie w sposób tak nieodwołalny?

- W związku z obciążającymi pana poszlakami i zgodnie ze swoim głębokim przekonaniem.

- Przyzna pan, że jestem w niezwykle upodlającej sytuacji. Przypuszczam, że muszę to zaakceptować jako próbę nałożoną przez Boga.

- Bez wątpienia - przyznał Higgins. - Mam nadzieję, że nie odbierze to panu jasności umysłu. Chciałbym lepiej poznać wydarzenia, które miały miejsce w Druxham, i pan mi w tym pomoże.

Pastor uniósł ramiona w geście przyzwolenia. Na jego zatroskanej twarzy pojawił się nikły uśmiech. Pogładził ręką łysinę, jakby chciał przegnać zmartwienia, których los mu nie szczędził.

- Jeśli to może pomóc również mnie...

- Tak sądzę - ocenił Higgins.

Inspektor przechadzał się środkiem kaplicy z założonymi do tyłu rękoma, zatrzymując niekiedy wzrok na surowych murach.

- W tej wiosce istnieje konflikt - zaznaczył. - Albo raczej: istniał... jako że w końcu Wakingowie pokonali Jasona Laxtera.

- Pokonali? Nie rozumiem... Chce pan powiedzieć, że myśleli o...? To niedorzeczne, inspektorze! Lord i lady Waking są ucieleśnieniem odwiecznych wartości naszego społeczeństwa. Stoją na straży moralności. Mają wady, oczywiście, ale zaciekle bronią honoru Druxham.

- Nie neguję tego, pastorze... Jest pan ich powiernikiem. Czy nie napomknęli nigdy w taki czy inny sposób o możliwej śmierci Jasona Laxtera?

- Ani razu, inspektorze. Mówiliśmy o przyszłości wsi, o potrzebie podtrzymywania ducha u jej mieszkańców. Lord i lady Waking niebywale pogodnie zapatrywali się na kres własnego życia. Przyznaję, że nie podzielam ich spokoju. Czym stanie się Druxham bez nich?

- Nie wiem - wyznał Higgins. - Gdyby miał pan wskazać najbardziej porywczego człowieka w wiosce, jakie nazwisko by mi pan podał?

Pastor zamyślił się.

- Kowala Thomasa Linghama... To raczej prymitywny osobnik, jego zachowanie budzi niekiedy niepokój. Nie bardzo wiadomo, co dzieje się w jego kuźni. Niektórzy mówią o pijaństwie, nawet o orgiach.

- Przypuszczam, że nie spotykaliście się często?

- Usiłowałem wskazać mu drogę Pana, dawno temu, ale nie udało mi się. Thomas Lingham wierzy tylko w ogień kuźni, który chętnie porównuje z żarem piekielnym. Wielokrotnie czyniłem mu wyrzuty, ale bez rezultatu. Zagroził nawet, że użyje siły, jeśli nadal będę go zadręczał. Wie pan teraz, dlaczego trzymam się od niego z daleka.

Zamyślony Higgins przeglądał swoje notatki.

- Jest pan pewien, pastorze, że lord Waking nie wspomniał panu o spisku, który zaplanował, żeby wypędzić Jasona Laxtera z wioski?

- Całkowicie pewien, inspektorze. Przysięgam na Biblię.

Higgins nie krył rozczarowania.

- Trudno. Poradzę sobie inaczej. Proszę nie opuszczać kaplicy.

- Te długie godziny medytacji niewiele mnie kosztują - wyznał pastor. - Mam się za kogo modlić.

*

Higgins otworzył drzwi dzwonnicy i wspiął się na sam szczyt. Tak jak przypuszczał, nie zastał dzwonnika. Na próżno szukał go w okolicach świątyni. Rudzielec musiał schować się w lesie, czekając na zapadnięcie zmroku.

Ponad godzinę inspektor przeszukiwał las, próbując odnaleźć kryjówkę Mitchella Granta. Tym razem los się do niego nie uśmiechnął. Wypłoszył tylko jelenia, dwa lisy i łasicę. Nic w tym dochodzeniu nie przebiegało normalnie. Poszczególne elementy nie składały się w sensowną całość. Mnożyły się przeciwności, jakby jakiś zły duch czuwał, by prawda nie wyszła na jaw.

Nowy fakt... Oto co było potrzebne Higginsowi. Nowy fakt, który rozdarłby zasłonę niepewności. Inspektor postanowił przemyśleć drobne, pozornie pozbawione znaczenia i nie powiązane ze sobą informacje. Ponieważ miał jeszcze trochę czasu do spotkania z Mitchellem Grantem, ponownie ruszył do Evillodge.

Lodowata mżawka zamieniła dziedziniec w prawdziwe niedostępne bagno. Na widok inspektora prosiak Sam podreptał do przytulnej zagrody. Higgins podszedł do głównego budynku, starając się nie ugrzęznąć w błocie.

Okiennice były nadal zamknięte. Prawdopodobnie Bettiny Laxter wciąż nie było w domu. Aby się upewnić, Higgins zapukał do drzwi. Nikt nie otworzył. Inspektor wszedł do stodoły i rozejrzał się metodycznie. Były tam tylko brudne od gliny narzędzia, łopaty, grabie, lemiesze od pługa, skrzynie z gwoździami, sterty drewna pod ścianą. Wszystko gęsto oplecione pajęczyną. Nikt od dawna nie sprzątał tego miejsca. Higgins podnosił właśnie pokrywę skrzyni kryjącą stare szmaty, gdy w progu pojawił się parobek.

Geffrey Zły wymierzył w inspektora strzelbę ze spiłowaną lufą.

- Albo pan stąd wyjdzie, albo strzelam.

Higgins odwrócił się niezwykle powoli. Tak łatwo było o wypadek...

- Ach, to pan inspektor... Myślałem, że złodziej. Ma pan szczęście... Łatwo pociągam za spust. W tej okolicy nie ma włóczęgów... Laxterowie kazali mi pilnować domu, to i pilnuję.

- Proszę więc odłożyć strzelbę - rozkazał dosyć oschłym tonem Higgins, po czym wrócił do myszkowania.

Pod starymi szmatami leżały stare papiery, a głębiej znowu stare szmaty.

- Gdzie jest pani Laxter?

- W mieście, jak co dzień. Wzięła samochód.

- Gdzie parkuje wóz?

- Za stodołą. To gruchot, ale jeszcze na chodzie.

- Czy pan zajmuje się naprawą?

- Tak jak resztą - odparł Geffrey Zły, odkładając wreszcie strzelbę i zapalając fajkę.

- O której powinna wrócić?

- Ja tam nie wiem. To zależy, co znajdzie w sklepach. Higgins odstawił na bok kosę i strawiony przez robaki stołek i ujrzał stos Biblii pożółkłych od wilgoci.

Wertował je jedna po drugiej.

- Jest pan niezwykle skrupulatny - zauważył. - Nic nie umyka pana uwagi. Czy pani Laxter była tutaj w piątek wieczorem?

- Tak myślę - wymamrotał Geffrey Zły.

- Nie jest pan pewien?

- Pilnuję domu, a nie właścicieli.

- O której wróciła z miasta?

- Nie wiem. Doglądałem gospodarstwa.

- Nie słyszał pan warkotu silnika?

- Tego wieczora był duży wiatr.

Higgins pochwycił trzecią Biblię, zniszczoną bardziej od pozostałych.

- Ma pan doskonałą pamięć... Z pewnością pamięta pan, co robił tamtego wieczoru Jason Laxter?

- To co zawsze. Ciągle przesiadywał w swoim warsztacie i reperował maszyny. Ja tam myślę, że to była bezużyteczna robota. W Evillodge te ich nowoczesne maszyny nie działają. Tutaj przydaje się tylko łopata i motyka.

- O której Jason Laxter opuścił Evillodge w piątek wieczorem?

Geffrey Zły wypuścił kłąb cuchnącego dymu.

- Godzina... godzina... Pan w kółko o te godziny. Dla mnie liczy się tylko dzień i noc. To mi starcza. Kpię sobie z godziny. Kiedy żołądek mi się kurczy, wiem, że pora jeść. Resztę czasu zajmuje mi praca. Nie obchodzi mnie godzina. Nie mam nawet zegarka.

- Zapomnijmy o godzinie - zgodził się Higgins. - Czy widział pan, jak Jason Laxter wychodzi z posiadłości?

- Nie. Państwo mogą robić, co chcą. Niech ich inni śledzą, jak ich to ciekawi.

Higgins odłożył Biblie. Te, które znajdowały się na dole stosu, porastał kurz. Podszedł do parobka.

- Będę z panem całkowicie szczery - oznajmił. - Nie wierzę panu. Evillodge nie ma dla pana tajemnic. Dlaczego nie chce pan udzielić mi wskazówek, które ułatwiłyby dochodzenie?

- Każdy ma swoją robotę - odparł Geffrey Zły, ubijając palcem zawartość fajki, jakby był nieczuły na gorąco. - Ja zajmuję się posiadłością, pan mordercą. Tak to widzę. Nie ma co tego zmieniać.

Higgins ponownie omiótł spojrzeniem stodołę. Nie było tu nic interesującego. W powietrzu unosiła się woń zgnilizny.

- Postępuje pan nierozważnie - ocenił. - Milcząc, pomaga pan zabójcy.

- Nie milczę - zaprotestował Geffrey Zły. - Laxterowie mnie nie obchodzą. Żywi czy umarli, wszystko mi jedno.

- Wydaje mi się, że pani Laxter jeszcze żyje.

- Powinna stąd wyjechać jak najszybciej. Tutejsze powietrze jej szkodzi. Jakbym był nią, to bym wsiadł do samochodu i nie czekał ani chwili.

- Czy to przestroga? - spytał Higgins.

- Nie potrzebuję grozić ludziom. Evillodge samo to robi. Mieszczuchy nie będą się tu rządzić.

- Pytam ostatni raz - naciskał Higgins. - O której godzinie Jason Laxter stąd wyszedł?

- Nic nie słyszałem, nic nie widziałem - powtórzył parobek. - I nikt nie powie, że nie mówię prawdy.

- Dlaczego? Dlatego, że pan Laxter nie żyje, a pani Laxter nie było w domu tamtego wieczoru?

Geffrey Zły odwrócił się do inspektora plecami.

- Niech pan inaczej zapyta - poradził. - Do kogo poszedł Jason Laxter, gdy się ściemniło?

*Lord Graham Waking zasłonił okna. Pokój jego małżonki ponownie był odizolowany od świata zewnętrznego.

- Czy ten inspektor tu wróci? - spytała.

- Nie, nie sądzę. Poszedł w stronę Evillodge.

Lady leżała w łóżku oparta o poduszki. Kończyła szóstą tego dnia babeczkę i usiłowała przeżuć kawałek ciasta.

- Jest niejadalne! Powinieneś odesłać kucharza.

- Myślę o tym. W naszym wieku lepiej unikać ciasta.

- Mów za siebie. Nie przybieram na wadze. Podaj mi, proszę, moją grę. Nudzę się bez niej.

- Nie ma mowy. Nasz służący jest zbyt powolny i zbyt głupi, żeby nas w porę ostrzec. Gdyby ten inspektor nas zaskoczył, czy wyobrażasz sobie konsekwencje?

Lady Emily zrobiła nadąsaną minę.

- Nie moglibyśmy odstąpić od naszej reguły, mój drogi?

- Nie. Trzeba poczekać, aż ten inspektor opuści Druxham. Wszędzie węszy. Wykazuje nadmierną ciekawość. Na szczęście Scotland Yard zatrzymał pastora. Mam nadzieję, że się tym zadowoli.

- Jest zbyt dobrze ubrany i zbyt miły jak na policjanta - uznała lady Waking. - Nie sądzisz, że może udawać kogoś, kim nie jest?

- Z pewnością nie. To tylko wyjątkowo uparty inspektor. Nic poza tym. Co nie znaczy, że jest przez to mniej groźny. Wręcz przeciwnie.

- Kiedy wyjedzie?

- Nie wiem. Nie sądzę, żeby był całkowicie przekonany o winie pastora.

- A gdybyś powiedział mu prawdę? - zasugerowała lady Emily. - Odzyskalibyśmy spokój.

- Wręcz przeciwnie, moja droga.

- Czy poszedłbyś... równie daleko?

- Równie daleko jak ty.

*

Agata Herald gwałtownie zamknęła książkę do geografii. Nie mogła się skupić na lekturze. Inaczej wyobrażała sobie to śledztwo: kilka banalnych pytań, sprawdzenie tożsamości, stosy biurokratycznych raportów... Zwyczajnie zapomniała, że niekiedy winny naprawdę zostaje zatrzymany.

Winny... To słowo dźwięczało jej w głowie niczym sobotnie bicie w dzwony. Winny... To oznaczało sąd, upadek, wstyd... To było gorsze niż zostać rzuconym na pożarcie lwom. Jak ten biedny pastor musiał cierpieć! Ależ czy również on nie ponosił winy za to, że nie ostrzegł w porę Jasona Laxtera, że nie kazał mu opuścić wioski?

Powinna była rozmówić się ze Scotland Yardem, powiedzieć całą prawdę, wyznać... Jednak nie miała odwagi. Nic nie przywróci życia Jasonowi Laxterowi, nawet jej wyznanie. Nawet odkrycie tajemniczego, przerażającego potwora, którego motywy działania były dla wszystkich niezrozumiałe.

*

Kiedy Higgins, rozmyślając nad słowami Geffreya Złego, pojawił się na głównej ulicy wioski, nie spodziewał się brutalnej zaczepki. Drogę zastąpił mu rozsierdzony Thomas Lingham.

- To nie może tak dłużej trwać! - ryknął kowal tak donośnie, że wszyscy mieszkańcy Druxham pospieszyli do okien. Nikt nie miał jednak odwagi wyjść na zewnątrz.

- Czy coś się panu nie podoba, panie Lingham?

- Mnie to może nie. Ale mój przyjaciel Geffrey Zły ma już pana dość. Ma go pan zostawić go w spokoju. On to nie policjant, ma dużo pracy. Cała posiadłość jest na jego głowie. Tu nie ma zwyczaju, żeby ktoś zakłócał ludziom spokój. Niech pan nie myśli, że coś pan tu zdziała.

Ze skrzyżowanymi na piersi ramionami kowal przypominał nieustraszonego rycerza, gotowego stawić czoło najgroźniejszemu ze smoków.

Higgins, który od lat nie praktykował używania przemocy, nie chciał wszczynać publicznej bójki. Podszedł spokojnie do kowala i wziął go za ramię.

- Chodźmy do pana - zaproponował.

Thomas Lingham próbował się uwolnić. Ostatecznie on, olbrzym, nie będzie ustępował z drogi temu małemu człowieczkowi! Nagły ból bicepsa sprawił jednak, że musiał się poddać.

- Co mi pan zrobił?

- Zupełnie nic - powiedział Higgins. - Nacisnąłem na czuły punkt. Poboli i przestanie. Nie będziemy chyba bić się w tym deszczu?

Kowal obrzucił Higginsa groźnym spojrzeniem. Pomyślał, że ten inspektor zna pewnie jeszcze niejedną sztuczkę.

- Chciałbym ponownie skosztować pańskiego wspaniałego piwa - dodał Higgins.

Po chwili obydwaj zasiedli przed kuźnią. Zapadał zmrok. Thomas Lingham postawił na stole dwie szklanki.

- Często tutaj śpię, obok moich narzędzi. Z nimi nie ma nigdy kłopotów. Zawsze gotowe służyć. Czego nie da się powiedzieć o ludziach.

- Z wyjątkiem pana przyjaciela Geffreya, jak przypuszczam.

- No... Geffrey jest najlepszym kumplem, ale ma paskudny charakter. Ale ja tu coś widzę, że Scotland Yard chce zrzucić winę na niego. Jak zobaczyłem, że pan wraca do Evillodge, pomyślałem, że pewnie pan chce go pan oskarżyć o zamordowanie Laxtera. Geffrey nie będzie się bronił. Trzeba, żeby ktoś to zrobił za niego.

- To godny pochwały akt miłosierdzia - stwierdził Higgins. - Coraz rzadszy w dzisiejszych czasach.

- Miłosierdzie... Nie. Geffrey jest w wiosce potrzebny. Bez niego źle by się tu działo. Bardzo źle.

- Dlaczego?

- Bo w Evillodge panuje zło. Tylko Geffrey umie z nim walczyć, żeby nie zniszczyło całej wsi.

Higgins ostrożnie obracał w palcach podkowę.

- Niezupełnie, ponieważ nie udało mu się zapobiec śmierci.

- Jason Laxter nie należał do Druxham. To były jego porachunki z Wakingami. Geffrey nie ma z tym nic wspólnego. Ja i on jesteśmy podobni. Nikt nami nie będzie rządził.

- Niekiedy ludzkie uczucia zmieniają te piękne postanowienia - zauważył Higgins. - Czy nie był pan nigdy zakochany, panie Lingham?

Kowal prawie podskoczył.

- Zakochany? Ja? Co to ma być?

- Czy nie darzy pan uczuciem pani Laxter? Thomas Lingham wstał i cisnął swój kufel do pieca. Niejeden policjant uląkłby się furii takiego olbrzyma. ale Higgins nauczył się nie bać, nawet gdyby odwaga miała go dużo kosztować.

- Czy rozgniewałem pana, panie Lingham?

- Niech się pan stąd wynosi albo stłukę pana na kwaśne jabłko!

- Z mojego punktu widzenia byłby to godny ubolewania błąd - uznał Higgins. - Już wychodzę... Ale martwi mnie pański brak szczerości. Ta strategia obróci się przeciwko panu.

Kowal splunął.

*

Bentley Scotta Marlowa, pomimo kilku niepokojących czknięć, dotarł do kaplicy Druxham. Nadinspektor upewnił się, że pastor nadal przebywa w swoim czasowym więzieniu, po czym udał się na poszukiwanie kolegi. Nie znalazł go na głównej ulicy, a ponieważ nie miał najmniejszej ochoty moknąć, wsiadł do samochodu. Ciemne, puste Druxham wprawiło go w ponury nastrój. Domy również wydawały się nieprzyjazne. Wprawdzie nadinspektora niełatwo było przestraszyć, ale wolałby czym prędzej opuścić to miejsce i wrócić do domku Higginsa, gdzie czekała na niego pularda ze słoniną i konfitury truskawkowe.

Z ciemności wyłoniła się czyjaś sylwetka. Marlow instynktownie położył dłoń na kaburze regulaminowej broni. Uspokoił się dopiero, gdy rozpoznał Higginsa. Otworzył drzwi.

- Możemy już jechać?

- Jeśli ma pan jakieś plany - powiedział poważnym tonem inspektor - musi je pan zmienić.

- Co się dzieje?

- Mitchell Grant został zamordowany.

Rozdział XIV

Scott Marlow sądził, że się przesłyszał. Drugie morderstwo w Druxham... To niewiarygodne! A jakie komplikacje... Pośpieszył za Higginsem do dzwonnicy. Drewniane drzwiczki zaskrzypiały. Podmuch wiatru strącił tabliczkę z napisem “Wstęp wzbroniony”. Weszli do izby dzwonnika.

Mitchell Grant leżał skulony w swoim kącie.

Higgins oświetlił ciało kieszonkową latarką.

- To nie jest ciekawy widok - uprzedził.

Rudzielec został uduszony jednym ze sznurów, które poruszały dzwony. Trup miał szeroko otwarte, przerażone oczy, z rozchylonych ust wystawał spuchnięty Język.

- Czy nie może chodzie o... wypadek?

- Obawiam się, że nie, mój drogi Marlow. Nawet najbardziej niezręczny dzwonnik nie mógłby się zabić w ten sposób. I jest coś jeszcze... Mitchell Grant chciał spotkać się ze mną dziś wieczorem. Zlikwidowano go, by nie mógł mówić.

- Chce pan powiedzieć, że znał mordercę Jasona Laxtera?

- Jest to bardzo prawdopodobne.

- Dlaczego nie powiedział tego wcześniej?

- Mam na ten temat pewną teorię, nadinspektorze.

- Znam ją. To Mitchell Grant jest winny. To on zabił Jasona Laxtera. Nie powiedzieliśmy mu nic nowego, kiedy spotkaliśmy go w sobotę wieczorem. Jeśli bił w dzwony, to dlatego, że dręczyły go wyrzuty sumienia. Postanowił wszystko wyznać. Potem się przestraszył... W rozpaczy postanowił popełnić samobójstwo.

Higgins nie zaprzeczył.

- Pozostaje mi jedno trudne zadanie - ciągnął Scott Marlow - poinformować o tym pastora i prosić o przebaczenie.

*

Tej nocy w Druxham nikt nie spał. Wieść o śmierci dzwonnika głęboko poruszyła Rogera Wooda. Agata Herald, która z okna obserwowała policjantów, przyszła zasięgnąć informacji. Higgins uznał, że nie musi ukrywać przed nią okoliczności dramatu. Inni mieszkańcy wioski, wśród nich kowal Thomas Lingham, wyszli z domów. Wkrótce u wejścia do dzwonnicy zebrał się tłumek. Scott Marlow był zmuszony zaprowadzić porządek i uspokoić zebranych, natomiast nauczycielka poszła zatelefonować do koronera.

Wieśniaków rozproszył ulewny deszcz. Zaczęły krążyć różne plotki. Mówiono, że to nowe morderstwo jest sprawką potwora ukrywającego się w lesie. To pół zwierzę, pół człowiek wdrapało się na dzwonnicę i pożarło swoją ofiarę. Oskarżano również złe duchy z Evillodge, które rozeźlone obecnością policji opuściły gliniastą kryjówkę, aby zabijać mieszkańców wioski. Niektórzy zrzucali winę na Wakingów, twierdząc, że postradali zmysły i chcą przed śmiercią wytępić miejscową ludność.

Higgins pokrzepił pastora, częstując go odrobiną whisky. Roger Wood wypił trunek do dna.

- Kto to zrobił... Kto to zrobił... - powtarzał, gładząc nerwowo łysinę.

- Wszyscy są podejrzani - zaznaczył Higgins. - Wystarczyło śledzić Mitchella Granta i dopaść go w jego kryjówce. Nawet jeśli krzyczał, nikt nie mógł go usłyszeć.

- Ale dlaczego... Dlaczego? Mitchell był dzikim, strachliwym chłopcem, ciągle uciekał, ale nie miał wrogów... Kto mógł mu źle życzyć?

- Nadinspektor przypuszcza, że on sam.

Pastor otworzył szeroko oczy.

- On sam - powtórzył Higgins. - Ponieważ to on zabił Jasona Laxtera.

- Absolutnie w to nie wierzę, inspektorze! Ten chłopiec był uosobieniem łagodności. Żył tylko dla swoich dzwonów. Jego jedyną pasją była praca nad wydobyciem coraz piękniejszych, coraz bardziej skomplikowanych tonów. Nie skrzywdziłby nawet muchy.

- Czy nie miał wrogów?

- Nie. Kiedy kowal mu groził, uciekał. Ale to o niczym nie świadczy. Thomas Lingham łatwo unosi się gniewem. Groził nam wszystkim. Gdzie ja znajdę takiego dobrego dzwonnika? Wieś nie może istnieć bez dzwonów... To katastrofa, inspektorze, prawdziwa katastrofa...

Roger Wood ukląkł i zaczął się modlić. Higgins postanowił nie zakłócać pastorowi modlitewnego skupienia. Czekały go inne zadania.

*

Thomas Lingham i Geffrey Zły trącili się kuflami.

- Kto twoim zdaniem zabił małego Mitchella? - spytał kowal.

- Nie wiem i nie obchodzi mnie to. Ten głupek mnie drażnił. Nikt nie będzie po nim płakał we wsi, a jeszcze mniej w Evillodge, więc...

- Właściwie to mówisz prawdę - przyznał Thomas Lingham. - Te dzwony pomieszały mu w głowie. A potem...

Kowal urwał w pół zdania. W progu kuźni stanął inspektor Higgins.

- Przepraszam, że przerywam panom posiłek - powiedział. - Czyżby postanowił pan opuścić Evillodge, panie Zły?

- Ma się rozumieć, że nie - odparł kowal. - Jak w każdy wtorek wieczór, Geffrey wchodzi do mnie na jednego. Coś w tym złego?

Higgins wszedł do kuźni i rozejrzał się bacznie.

- Czy pani Laxter wróciła?

- Nie wiem - odparł Geffrey Zły. - Nie widziałem jej samochodu.

- O której godzinie przyszedł pan do kuźni?

- Jakieś dziesięć minut temu...

- Domyślam się, że wcześniej był pan w Evillodge?

- Oczywiście...

Thomas Lingham wstał, groźnie wypinając pierś.

- Chyba pan nie myśli, że to Geffrey załatwił tego małego durnia!

- Pańska pyszałkowatość zaczyna mnie męczyć, panie Lingham - ostro rzucił Higgins. - Proszę usiąść i pozwolić pańskiemu przyjacielowi odpowiadać samodzielnie. Mitchell Grant chciał mi coś powiedzieć. Jego zabójstwo dotyczy mnie osobiście. Wszyscy powiecie mi w końcu prawdę. Nie opuszczę Druxham, dopóki nie dowiem się wszystkiego.

Niepohamowany gniew inspektora sprawił, że kowal i parobek zamilkli. Nie wątpili, że Higgins dotrzyma słowa.

- Ja nie zabiłem tego Mitchella - oświadczył po chwili milczenia kowal. - Nie lubiłem go, to wszystko. Jakbym go tylko złapał, to bym mu sprawił niezłe lanie. To był zły duch. Szpiegował ludzi i trzymały się go głupie żarty. Kłamca, chytrus i tchórz... Taki był Mitchell Grant.

- Czy pańska opinia jest równie surowa? - spytał Higgins parobka.

- To był wyrzutek - powiedział ze spokojem Geffrey Zły. - Rzucił ziemię i poszedł do tych przeklętych dzwonów... Tak jakby można było opuścić ziemię. To złe nasienie. Nic dobrego by z niego nie wyrosło. Wiedziałem, że źle skończy. Tak się nie da żyć.

Thomas Lingham nieśmiało zaproponował Higginsowi kufel piwa. Starał się być miły.

- Nie, dziękuję. Tej nocy muszę zachować trzeźwy umysł. Proszę sobie nie przeszkadzać.

- Wracam do siebie - oznajmił Geffrey Zły. - Evillodge na mnie czeka.

*

Przez zasłonięte okna domku nauczycielki sączyło się światło. Higgins zapukał do drzwi.

Panna Herald miała przygnębioną minę. Nie wstała, żeby się przywitać. Obok filiżanki tymianku stała butelka rumu.

- Jestem wstrząśnięta, inspektorze... Nigdy bym nie uwierzyła, że w Duxham może wydarzyć się coś tak okropnego.

- Po ludziach zawsze można spodziewać się najgorszego.

- Gdzie indziej tak, ale tutaj...

- Nie może pani dłużej okłamywać samej siebie, panno Herald. W pani małym raju popełniono drugie morderstwo. Nie sądzi pani, że ten wyidealizowany świat przeobraża się w piekło?

Agata Herald miała wrażenie, że wzrok inspektora przenika jej myśli. Żeby zrobić coś z rękami, poprawiła mały bukiecik ciętych kwiatów.

- Michell Grant był bardzo spokojnym młodym człowiekiem. Chciał tylko szczęśliwie żyć. Był moim najlepszym uczniem, najbardziej wrażliwym. Lubił pracować... Ponieważ był sierotą, udało mi się go wyrwać z gospodarki.

- Czy to nie pastor go wychowywał?

- Przygarnął go, ale nie rozumieli się dobrze. Mitchell żył we własnym świecie. Kiedy odkrył świat dzwonów, przestał komunikować się z ludźmi. To mnie prawie przeraziło. Próbowałam przemówić mu do rozsądku, ale nie odniosło to żadnego skutku. W jego głowie dźwięczały dzwony. Myślałam, że już nigdy się do mnie nie odezwie. Aż do zeszłego czwartku. Tamtego czwartku...

Nauczycielka wytarła nos, otarła łzy, znowu wytarła nos, wypiła odrobinę tymianku z rumem. Higgins milczał. Agata Herald najwyraźniej musiała się komuś zwierzyć, a jego zadaniem było cierpliwie jej wysłuchać.

- Mitchell Grant przyszedł do mnie po zapadnięciu zmroku - podjęła po chwili. - Był bardzo niespokojny. Nie chciał przede wszystkim, żeby ktokolwiek go zobaczył. To, co miał mi powiedzieć, było jego zdaniem tak ważne... Zakochał się. Zakochał się na zabój w Bettinie Laxter. Wszędzie za nią chodził, szpiegował ją. Nie bacząc na groźby Geffreya Złego, dostał się do posiadłości Evillodge. Ale to nie Geffrey przyłapał go na dziedzińcu, lecz Jason Laxter. Pan Laxter zabronił mu wstępu na teren posiadłości i zagroził, że jeśli Mitchell nadal będzie szpiegować jego małżonkę...

Nauczycielka nie ośmieliła się powtórzyć gróźb wypowiedzianych przez Jasona Laxtera. Higgins nie oczekiwał szczegółów. Wyobrażał sobie, co w takiej sytuacji mógł powiedzieć Laxter.

- Mitchell był zrozpaczony - powiedziała Agata Herald. - Nie miał wyrzutów sumienia... Nie przejmował się zupełnie tym, że Bettina Laxter jest zamężna. Kochał ją, pragnął ją podziwiać, tylko podziwiać.

Nauczycielka spuściła wzrok. To wyznanie sporo ją kosztowało.

- To wiele tłumaczy - zauważył Higgins.

- Oczywiście - przyznała Agata Herald. - Oczywiście... Ale nie mogę uwierzyć, że Mitchell mógł zamordować Jasona Laxtera.

- Czy miał skłonności samobójcze?

- Nie sądzę... Ale ta niespełniona miłość mogła zamącić mu w głowie. Jestem zupełnie zdezorientowana, inspektorze, nic już nie rozumiem.

- To przejściowy stan - zapewnił ją Higgins. - Kiedy ustalimy prawdę, odzyska pani spokój ducha. Kobieta podniosła zatrwożony wzrok.

- A gdyby zadowolić się tą prawdą? Gdyby przyjąć, że ten nieszczęśliwy Mitchell popełnił niewybaczalny błąd i sam wymierzył sobie karę? Gdyby tak okryć te wydarzenia zasłoną milczenia? Wioska bardzo tego potrzebuje. Czy nie byłoby to najlepsze rozwiązanie?

- Zgodziłaby się pani na to kosztem prawdy?

Nauczycielka nie wytrzymała wzroku policjanta.

- Jestem wyczerpana, inspektorze. Zechce mi pan wybaczyć?

- Życzę spokojnej nocy, panno Herald.

*

Koroner przybył w towarzystwie dwóch umundurowanych policjantów. Scott Marlow poczekał, aż dopełnią formalności. Był zmarznięty i głodny. Gorzko żałował, że zapuścił się do tej na pozór urokliwej, spokojnej wsi. Już dwa morderstwa... I ten Higgins, który prowadzi dochodzenie, z którego nic nie wynika. Nadinspektora ogarnął pesymizm. Zastanawiał się, czy nie byłoby łatwiej wykryć zabójcę, siedząc w Londynie - w dużym mieście policja mogła wspomóc się nowoczesnymi metodami. Siadł za kierownicą, chroniąc się przed lodowatym deszczem.

Ktoś zapukał w szybę. Nadinspektor podskoczył i otworzył drzwi.

- Ach, to pan, Higgins... Przestraszyłem się! Koroner ogląda ciało. Wracamy do Slaughterers?

- Chciałbym pokazać panu coś, co uszło naszej uwagi.

Marlow posłusznie wysiadł z bentleya. Wiedział, że Higgins nie da za wygraną.

Udali się do dzwonnicy. Drzwi zatrzeszczały. Higgins oświetlił kieszonkową latarką nieme dzwony. Sznury złowrogo zaskrzypiały, poruszone nagłym podmuchem wiatru. Kto wybije podzwonne dla Mitchella Granta?

- Proszę popatrzeć, nadinspektorze.

Marlow posłusznie wytrzeszczył oczy.

- Cóż takiego powinienem zobaczyć, Higgins?

- Narzędzie zbrodni.

Inspektor chwycił jeden ze sznurów służących do poruszania dzwonów.

- Właśnie o to mi chodzi, mój drogi Marlow. Nie obejrzeliśmy dokładnie sznura, na którym powieszono Jasona Laxtera. Jeśli mnie pamięć nie myli, wygląda identycznie. Nietrudno będzie to sprawdzić.

- A więc Michell Grant zamordował Jasona Laxtera... Jeśli to samobójstwo, sprawa jest prosta. Będziemy mogli zakończyć to śledztwo.

- Dzwonnik nie popełnił samobójstwa - sprzeciwił się Higgins.

- W takim razie w tej uroczej wiosce jest drugi morderca i...

Nagły atak kichania nie pozwolił nadinspektorowi dokończyć myśli.

- Katar albo początki grypy - brzmiała diagnoza Higginsa. - Nie można dopuścić, żeby choroba się rozwinęła. Mary się panem zajmie.

Marlow nie bardzo wiedział, czy ma się cieszyć tą perspektywą, ale ponad wszystko pragnął opuścić Druxham i wślizgnąć się do ciepłego łóżka.

Gdy policjanci wsiadali do samochodu, od strony Evillodge doszły dziwne hałasy. Odwrócili się. Przeraźliwy śmiech, pośpieszne kroki, trzask suchych gałęzi, pohukiwanie spłoszonej sowy...

- Czy widział pan to co ja, Higgins?

- Czarną, wysoką sylwetkę, która szybko rozpłynęła się w mroku?

- Coś w tym stylu... Kim jest ten zuch?

- Nie wiem. Może zabójcą, którego szukamy...

Marlow znowu kichnął. Wsiadł do samochodu i przekręcił kluczyk w stacyjce. Gruchot kaszlnął, zajęczał i zamilkł. Nadinspektor ponowił próbę. Na próżno. “Sabotaż”, pomyślał. Ktoś chce przeszkodzić w prowadzeniu śledztwa.

- Może ja spróbuję - powiedział Higgins. - Te stare samochody mają swoje kaprysy. Nie znoszą brutalnego traktowania. Trzeba najpierw do nich przemówić, zachowywać się delikatnie i poprosić je o pomoc.

Marlow wysiadł z bentleya. Był bardzo zmęczony i nie miał już sił sprzeciwiać się Higginsowi. Jak inspektor, znany z zamiłowania do porządku i metody, mógł oddawać się takim praktykom?

Bentley spokojnie zapalił, silnik pomrukiwał rytmicznie. Higgins zajął znowu miejsce pasażera. Marlow nie poprosił o wyjaśnienia. Prowadził nieco nerwowo, co rusz wjeżdżając w wypełnione wodą dziury.

- Ktoś próbuje nas przestraszyć.

- Może chodzi o upiora - odezwał się Higgins. - Musimy ustalić, czy ma coś wspólnego z dwiema zbrodniami.

- Upiór? Chce pan powiedzieć... Przybysz z innego świata?

- Nasz świat jest pełen dziwnych istot, mój drogi. A szczególnie angielska wieś.

- Ależ... to absurd! Scotland Yard nie będzie zajmował się upiorami!

- To specyfika naszego zawodu, nadinspektorze: zajmować się tymi, którzy oglądają się w lustrze, samym lustrem i wreszcie tym, co się za nim kryje.

Scott Marlow postanowił nie komentować. Filozofowanie na pewno nie przyczyni się do zatrzymania winnych.

- Czy byłby pan tak uprzejmy zatrzymać się tutaj? - poprosił Higgins.

- Tutaj? - zdziwił się nadinspektor. - Przecież jesteśmy w szczerym polu!

- Wiem o tym. Ale pomimo wszystko właśnie w tym miejscu chciałbym wysiąść.

Bentley zatrzymał się.

- Czy wyjaśni mi pan...

- Miałem dzisiaj mało ruchu. Pogoda jest raczej przyjemna. Mały spacer przez las będzie dla mnie zbawienny.

- Nie obawia się pan...

- Upiora? Poradzę sobie. Niech pan jedzie do domu.

Higgins zostawił zdumionego nadinspektora i zniknął w ciemności.

Rozdział XV

Grzbietami pagórków, mijając opuszczone owczarnie, Higgins doszedł na tyły zamku Wakingów. To, co zamierzał teraz zrobić, wykraczało poza granice prawa, dlatego wolał nie informować o tym nadinspektora Marlowa. Niekiedy dla dobra śledztwa trzeba było podjąć pewne ryzyko. Zmęczony kłamstwami i milczeniem mieszkańców Druxham inspektor postanowił przejść do czynów.

Upewnił się, że buldog śpi spokojnie w budzie. Pies już od lat bardziej troszczył się o własne wygody niż o ewentualnych nocnych gości. Higgins bez trudu dostał się do zamku. Jedno z okien kredensu było wybite, wystarczyło włożyć rękę i przekręcić klamkę, żeby wejść do lodowatego skrzydła budynku.

Stary służący musiał spać w pokoiku na poddaszu. Higgins przeszedł przez kilka opuszczonych pokoi. Fotele i meble były przykryte pokrowcami, w kominkach od wielu lat nie palił się ogień. Doszedłszy do sypialni Wakingów, inspektor nastawił ucha. Lord Graham pochrapywał rytmicznie. Higgins mógł sobie pozwolić na chwilę odpoczynku. W perspektywie miał kolejną bezsenną noc, a rezultaty były niepewne. Jeśli to, czego szukał, znajdowało się w pokoju lorda, ryzyko na nic by się zdało. Cóż, praca inspektora składała się z małych i wielkich zadań, jedno nieodłączne od drugiego. Często drobne szczegóły miały znaczący wpływ na przebieg śledztwa.

Wszedł do pokrytej kurzem biblioteki. Przeciętnej wartości książki nie były ruszane od lat.

W zamku znajdowały się trzy niszczejące kuchnie. W najmniejszej z nich, gdzie roiło się od robactwa, znalazł to, czego szukał - stos kart, niektóre pochodziły z XVIII wieku. W żelaznym pudełku, chroniącym przed wilgocią, leżały karty do gry w tarota. Mag, słońce, koło fortuny... Brakowało tylko wisielca.

*

Inspektor spędził noc skulony w rogu biblioteki, jedynym pomieszczeniu, w którym były całe okna. Spał czujnie, dzięki czemu tuż przed świtem usłyszał skrzypienie podłogi.

W porę ukrył się za stylową, starą szafą. Z sypialni wysunął się lord Waking w nocnej koszuli i skarpetkach. Wszedł na korytarz prowadzący do pokoi służby i zatrzymał się przed zieloną szafką, z której płatami odłaziła farba. Otworzył delikatnie drzwi, żeby nie narobić hałasu, wyjął dwie pary butów należących do starego sługi, pudełko pasty i szmatkę. Nałożył trochę pasty i zabrał się do czyszczenia. Zaczekał, aż pasta wyschnie i starannie wyszczotkował. Stary lord nie zapomniał o ostatniej czynności perfekcyjnego czyścibuta: wypolerowaniu do połysku miękką szmatką.

Higgins oddalił się cicho. Jego ciekawość została zaspokojona.

*

Inspektor uwielbiał takie wczesne, chłodne jesienne poranki. Nieśmiałe promyki słońca budziły wieś ze snu.

Na dziedzińcu w Evillodge pojawił się prosiak Sam. Zwierzę chrząknęło kilka razy, a uznawszy, że przybysz ma pokojowe zamiary, wróciło spać.

Higgins rozejrzał się wokoło. Nie dostrzegł Geffreya Złego. Zapewne parobek obserwował go ze stodoły albo zza budynku. Pomimo wczesnej pory inspektor postanowił dobijać się do drzwi Bettiny Laxter tak długo, aż ją obudzi. Było to wprawdzie wbrew jego zasadom, ale czyż dwa morderstwa nie tłumaczyły braku dobrych manier? Bóg policjantów przyszedł Higginsowi z pomocą - w środku paliło się światło. Z całą pewnością piękna pani Laxter wstała z kurami. Higgins nie musiał długo czekać. Wkrótce w oknie pokazała się zdziwiona młoda kobieta.

- Czy mogę wejść? - spytał.

- Proszę...

Bettina Laxter czytała w jego myślach, podając aromatyczną kawę. Gorący płyn przyjemnie go rozgrzał.

Wdowa po Jasonie Laxterze wyglądała uroczo w malwowym szlafroczku i czerwonych pantoflach. Jedynie zgaszone spojrzenie zielonych oczu zdawało się wskazywać, że jej młodość przemija.

- Czemu zawdzięczam tę poranną wizytę, inspektorze?

- O której godzinie wróciła pani wczoraj wieczorem do domu?

- Około dwudziestej, może dwudziestej pierwszej, nie pamiętam. Chodziłam od sklepu do sklepu, nic nie kupując. Nie jadłam kolacji. Źle się poczułam. Wzięłam środek nasenny i położyłam się. Obudziłam się w środku nocy i już nie mogłam zasnąć.

- Czy spotkała pani Geffreya Złego?

- Nie. Nie widziałam go od śmierci męża. Sądzę, ze mnie unika. Nie za bardzo mnie lubi...

- Więc nic pani nie wie o tragedii, jaka wydarzyła się wczoraj w Druxham?

Na pięknej twarzy Bettiny Laxter pojawił się wyraz trwogi.

- O jakiej tragedii?

- Dzwonnik Mitchell Grant nie żyje.

- Mitchell Grant, ten spokojny, miły młodzieniec? To był wypadek?

- Nie, pani Laxter. Został uduszony jednym ze sznurów służących do poruszania dzwonów.

Bettina Laxter ukryła twarz w dłoniach.

- To straszne... Kolejne morderstwo... Ale kto...

- Czy znała pani Mitchella Granta?

Bettina Laxter wstała, podeszła do toaletki i przypudrowała twarz.

- Spotkałam go tylko raz.

- Gdzie?

- Na skraju podmokłego pola, za domem. Byłam na spacerze. Ukrył się za pniem wierzby. Zagrodził mi drogę i wyznał mi miłość. Mówił szybko, tak szybko, że niewiele mogłam zrozumieć. Przyznaję, że bardzo się wzruszyłam. Nawet pocałowałam go w czoło. Zachowywał się jak szaleniec! Musiałam go uspokoić i prosić, żeby więcej nie przychodził. Raz udało mu się uśpić czujność Geffreya Złego, ale ponowna próba byłaby szaleństwem.

Higgins zanotował, że Geffrey Zły na pewno widział Mitchella Granta i że przemilczał ten fakt. Inspektor był przekonany, że nikt nie może dostać się na teren posiadłości Evillodge nie zauważony przez parobka.

- Czy Mitchell Grant usłuchał pani rady?

- Tak - odparła kobieta. - Zadowolił się obserwowaniem mnie z daleka.

- Czy nie doszło do poważnej sprzeczki między nim a pani mężem?

Zażenowana Bettina Laxter oglądała swoje paznokcie pomalowane bladozielonym lakierem.

- Jason był bardzo zazdrosny, inspektorze... Nie podobało mu się, gdy rozmawiałam z innymi mężczyznami.

- A więc zaskoczył panią na rozmowie z dzwonnikiem.

- Istotnie. I wściekł się. Zabronił mi słuchać bełkotu Mitchella. Usiłowałam mu wytłumaczyć, że to tylko dziecko, ale nie chciał słuchać.

- Pobili się?

- Tylko się pokłócili. Przynajmniej tak twierdził Jason. Zagroził Mitchellowi, że sprawi mu lanie, jeśli nadal będzie się koło mnie kręcić. Ale... kto powiedział panu o tym incydencie?

- Agata Herald.

Bettina Laxter poruszyła gwałtownie ręką, przewracając filiżankę z kawą.

- Nauczycielka irytuje panią aż do tego stopnia?

- Nie cierpię jej. To zgryźliwa, złośliwa stara panna. Źle wszystkim życzy i roznosi plotki. Jest żałosną nauczycielką i złą pielęgniarką. Przez takich ludzi jak ona świat nie może iść z postępem. Mieszkańcy wioski powinni ją przegnać.

- Czy powiedziała jej pani, co o niej myśli?

- Tak. Szłam kiedyś główną ulicą Druxham. Zaczepiła mnie, czyniąc złośliwe uwagi na temat głębokości mojego dekoltu. Poprosiłam, żeby nie mieszała się do cudzych spraw. Usiłowała mnie zatrzymać. Odepchnęłam ją i doszło między nami do ostrej wymiany zdań.

Higgins odnotował w rubryce “Bettina Laxter”: W tej na pozór łagodnej kobiecie kryje się być może istota gwałtowna i porywcza”.

- Czy Thomas Lingham nie był przypadkiem świadkiem tej kłótni? - spytał.

- Kowal? Oczywiście, że nie. Ten gbur nigdy nie opuszcza kuźni.

Higgins zrobił nagle zmartwioną minę.

- Stoję przed poważnym problemem, pani Laxter... Obawiam się, że okłamała mnie pani w jednej kwestii.

- W jakiej?

Na delikatnej twarzy wdowy nie widać było śladu emocji.

- Zdaniem lorda Grahama Wakinga nie jadła pani kolacji w zamku w piątek wieczorem.

Bettina Laxter obrzuciła inspektora zdziwionym spojrzeniem.

- Musiałam pomylić dni, to wszystko... To była środa lub czwartek, albo tydzień wcześniej. Nie mam pamięci do dat. Czas płynie, a ja tego w ogóle nie dostrzegam.

- Załóżmy... Proszę jednak trochę się skupić. Gdzie pani była w piątek wieczór?

Młoda kobieta zastanawiała się przez chwilę.

- Tutaj, u siebie... Wróciłam z miasta, jak co dnia... Kupiłam sukienkę i kolczyki. Jason pracował w warsztacie. Zjadłam kolację sama i położyłam się spać.

- Czy przypomina pani sobie moment, kiedy pani mąż położył się do łóżka?

- Nie. Szybko zasnęłam.

- Doskonale, pani Laxter. Dziękuję za współpracę.

Higgins wstał. Młoda kobieta próbowała go zatrzymać.

- Inspektorze... Ja...

Wymienili spojrzenia.

- Boję się. Jestem pewna, że Geffrey zabił mojego męża, żeby zostać jedynym panem tej posiadłości. Teraz się boję... Pomiędzy Evillodge i nim stoję tylko... ja. Gdyby przyszło mu na myśl...

- Niech mu pani oznajmi, że sprzedaje Evillodge. Nic nie będzie mógł pani zrobić.

- To niebezpieczny człowiek, inspektorze. Jest zdolny do wszystkiego!

- Niech pani zrobi tak, jak powiedziałem, pani Laxter. Proszę okazać jeszcze trochę cierpliwości. Niedługo zakończymy tę smutną sprawę.

Wdowa zareagowała na tę zapowiedź w nieoczekiwany sposób. Wyprostowała się sztywno, a na jej twarzy pojawił się wymuszony uśmiech.

- Proszę na siebie uważać, pani Laxter. Niech pani zamknie drzwi na klucz. Jeśli ktoś zapuka, proszę się upewnić, kto to jest.

Tym razem Bettina Laxter nie usiłowała zatrzymać Higginsa.

*

Kaplica w Druxham zapełniła się wiernymi. Z wyjątkiem Bettiny Laxter nie brakowało nikogo. Higgins został z tyłu świątyni. Siedzący w pierwszym rzędzie Geffrey Zły i Thomas Lingham nie za bardzo wiedzieli, jak się zachować. Nieco dalej, między dwoma wieśniakami, siedziała Agata Herald w chustce na głowie. Na dwóch osobnych oznakowanych krzesłach zasiedli lord i lady Waking.

Wszyscy uważnie słuchali wzruszającego kazania pastora, który chwalił wspaniały charakter Mitchella Granta, jego bezgraniczne oddanie świątyni i ogromny talent dzwonnika. Duchowny rzucił klątwę na ohydnego zbrodniarza, który dopuścił się okrutnego morderstwa. “Pan stał się podobny do wroga”, grzmiał Roger Wood, “starł Izrael, wszystkie budowle poburzył, poniszczył baszty, pomnożył u córy Judy skargi po skargach”.

Cała wieś połączyła się we wspólnej modlitwie w intencji Mitchella Granta. Zgodnie z obyczajem pastor wydał obiad, który upłynął w smutnej ciszy. Z początku Higgins myślał, że wieśniacy ubolewają nad śmierci ą dzwonnika. Wkrótce jednak zrozumiał, że się boją. Wszyscy mieli w oczach pytanie: kto będzie trzecią ofiarą? Nie było wątpliwości, że potwór ukryty w lasach zdecydował się wyjść, żeby siać terror w Druxham.

Scott Marlow przybył dopiero na deser.

- Niezmiernie mi przykro - wytłumaczył się. - Obudziłem się ze straszną migreną. Mary się mną zaopiekowała i teraz czuję się trochę lepiej.

- Przypuszczam, że zjadł pan obiad.

- Nie chciałem rozzłościć gospodyni - oznajmił nadinspektor. - Przygotowała dwa czy trzy dania... Czy sprawy posunęły się naprzód, Higgins?

- Możliwe... Proszę powiadomić koronera i wezwać dziesięciu policjantów. Będziemy ich potrzebować tej nocy.

- Czy obawia się pan ataku na Druxham? - zaniepokoił się Scott Marlow.

- Niezupełnie. Ale musimy podjąć niezbędne środki ostrożności.

- Jeśli dobrze rozumiem, nie wierzy pan w winę Mitchella Granta.

- To trochę bardziej skomplikowane, nadinspektorze. Muszę jeszcze sprawdzić kilka szczegółów.

- Niepotrzebnie się pan upiera, Higgins. Przemyślałem to. Winny umarł w tajemniczych okolicznościach, to wszystko. Dla mnie ta sprawa jest już zamknięta.

- Patrząc na przestraszone twarze mieszkańców, którzy obawiają się nowego morderstwa, nikt w to nie uwierzy.

- Nowe morderstwo? Do licha... Nie możemy do tego dopuścić!

- Takie jest również moje zdanie, drogi Marlow. Dlatego proszę ściągnąć posiłki. Niech pan będzie z powrotem o dziewiętnastej.

-Ale, Higgins...

Inspektor oddalił się już w stronę zamku. Scott Marlow wiedział, że zadawanie pytań byłoby bezcelowe. Pozostało mu więc wykonać zarządzenie. Jego kolega na pewno wiedział, co robi, wzywając siły porządkowe.

*

- Czy zastałem lorda Wakinga? - spytał inspektor starego sługę w brązowym fartuchu.

- Nie, proszę pana. Poszedł na spacer.

- Czy zechce mnie pan zaanonsować lady Waking?

Higgins wiedział, że lord wyszedł. Miał zatem dość czasu, żeby przesłuchać jego małżonkę. Sypialnia, do której zaprowadził go służący, wydała mu się jeszcze bardziej zagracona niż poprzednio. Lady Emily kazała tam powiesić inne obrazy, również poświęcone tematyce życia rodzinnego w zamku.

- Mojego męża nie ma, inspektorze.

Dystyngowana stara dama siedziała w fotelu. Miała na sobie czarną obcisłą suknię, jej szyję zdobił naszyjnik z pereł.

- Wiem - odparł Higgins. - Przyszedłem zobaczyć się z panią.

- Pod nieobecność lorda? Dziwne postępowanie...

- Zna pani tę wieś lepiej niż ktokolwiek inny, lady Emily.

Na pomarszczonej twarzy kobiety zagościł uśmiech.

- Tak rzadko wychodzę z mojego pokoju...

- Pokój ma okna - zauważył Higgins. - To niewątpliwie najlepszy punkt obserwacyjny w Druxham.

Stara arystokratka przyglądała się inspektorowi, jakby widziała go po raz pierwszy.

- Jest pan niebezpieczny, panie Higgins - powiedziała. - Przeglądając Domesday Book, stwierdziłam, że należy pan do bardzo starej rodziny. Dlaczego wstąpił pan do Yardu?

- Nie wybieramy przeznaczenia, milady.

- Przypuszczam raczej, że ma pan w sobie umiłowanie prawdy, inspektorze, i że usilnie stara się pan ją odkryć. Czyż można to mieć panu za złe? Niemniej jednak musi pan zdawać sobie sprawę z przypadków szczególnych.

- Jak na przykład Druxham?

- Jak Druxham. Nasza mała wioska przechodzi trudny okres. Powinna zachować swój charakter. Tylko dzięki niemu istnieje.

- Obawiam się, że to marzenie się nie zrealizuje.

- Niekoniecznie. Wystarczy zostawić wszystkich w spokoju. Więc...

- Więc... zapomnieć o dwóch morderstwach, postąpić tak, jakby nie zdarzyło się nic poważnego, i udać, że Druxham nie grozi żadne niebezpieczeństwo.

Na smutnej twarzy arystokratki pojawił się nikły uśmiech.

- O tym właśnie myślałam, inspektorze. A pańska odpowiedź brzmi...

- Oczywiście, że nie.

- Oczywiście. Nie spodziewałam się innej, niestety! Z drugiej strony, gdyby była inna, rozczarowałby mnie pan. Jeśliby mężczyźni tacy jak pan nie pozostali wierni sobie, w jakim kierunku zmierzałby świat?

- Nie wiem - przyznał Higgins. - Co pani naprawdę myśli o Agacie Herald?

Lady Emily przybrała wyniosłą pozę nieubłaganego sędziego małego światka Druxham.

- Ta kobieta zatruwa naszą społeczność. Jej praca nauczycielki jest bezużyteczna i szkodliwa. Gdyby była bystra, zatrudniłaby się jako guwernantka w zamku.

Zajmowałaby się tutaj dwójką, trójką inteligentnych dzieci, które zasługują na otrzymanie wykształcenia. Bez naszej pomocy Agacie grozi klęska. Gdyby zamieszkała z nami, wydałabym ją za Geffreya Złego.

Higgins nie pomyślał o takim związku.

- Sądzi pani, że wyraziłaby zgodę?

- Kiedyś takiego pytania się nie stawiało. Dobór par był naszym zadaniem. Ten, kto sądzi, że chodzi o zwykłe sprawy uczuciowe, jest w poważnym błędzie. Związki oparte o rozsądek są niezbędne dla zachowania ciągłości wioski. Jest rzeczą oczywistą, że nikt nie odbierze Evillodge Geffreyowi Złemu. Broniąc się przed atakiem, byłby zdolny zabić. Nie ulega również wątpliwości, że ten chłopiec nie jest w stanie zarządzać tak rozległą posiadłością. Pod naszym kierownictwem Agata Herald niosłaby mu niezbędną pomoc.

Higgins nie spodziewał się równie obszernych i dokładnych wyznań. Domyślał się, że lady Waking jest kobietą wyrachowaną, ale nie przypuszczał, że z taką łatwością odkryje przed nim swoje plany.

- Geffrey Zły ma przyjaciela - przypomniał. - Thomasa Linghama. Kowal nie lubi pani, milady. Z pewnością przeciwstawiłby się pani planom.

- Dla zasady tak, ale w końcu by je zaakceptował... Kowal to diabeł. Zna siły nieczyste. Pomagają mu rozniecać ogień. Thomas Lingham jest potrzebny wiosce. Służy jej za piorunochron. Naszym jedynym życzeniem wobec niego jest to, żeby nie opuszczał swojej kuźni.

- Jest wystarczająco gwałtowny, żeby przerazić samym swoim widokiem - zauważył Higgins.

- Kowal powinien taki być - stwierdziła stara dania. - To wszystko.

- Jak pani ocenia pastora Wooda?

- To bezbarwna postać, bez wyobraźni. Zna tylko swoją kaplicę i swoją Biblię. Jak na mój gust brakuje mu mistycyzmu. Wiara w Boga to za mało. Usiłowałam otworzyć mu umysł, wytłumaczyć, że istnieją praktyki okultystyczne, że jego święte księgi nie wystarczą, by wszystko wyjaśnić. Strata czasu. Ma przynajmniej tę zaletę, że nie jest kłamczuchem jak Bettina Laxter.

- A przecież chwaliła ją pani?

- Jest wykształcona - przyznała lady Emily. - Ale zachowuje się niemoralnie. Miasto zniszczyło jej duszę. Tutaj, w zamku, mogłabym wyprowadzić ją na prostą drogę. Ale obawiam się, że ona nie posiada wartości właściwych szlachcie. Nie ma więc czego żałować.

- Czy wiedziała pani o uczuciach, jakie do niej żywił Mitchell Grant?

- Nie był jedyny... Bettina Laxter należy do tych kobiet, których oszałamiająca uroda mąci silne umysły i każe wzdychać romantykom. Ten mały Mitchell dał się na to nabrać, jak inni. Jestem pewna, że poszedł prosto do nieba. Chłopiec, który kocha muzykę dzwonów, z całą pewnością zasługuje na raj.

- Nie uważa go więc pani za prawdopodobnego mordercę Jasona Laxtera?

- On? Pan żartuje, inspektorze!

Higgins dotknął rzeźbę przedstawiającą młodą lady Emily stojącą pomiędzy dwiema owcami. Artysta nadał jej twarzy wyraz delikatności i siły zarazem.

- Proszę mi opowiedzieć o pani małżeństwie.

- To nie jest interesujące, inspektorze. Byłam mu przyrzeczona od urodzenia. W mojej rodzinie sprzeciwianie się decyzji rodziców było uważane za brak szacunku, więc nie zrobiłam tego. Lord Graham jest uroczym człowiekiem. Niestety, nie mogliśmy mieć dzieci. Druxham jest naszym jedynym potomstwem.

- Proszę mi wybaczyć ciekawość... Czy między panią a pani małżonkiem dochodzi czasem do zatargów?

- To niedopuszczalne, inspektorze.

- Jak określiłaby pani jego charakter?

- Jest lordem. Nie ma nic więcej do dodania.

Higgins zatrzymał się przed akwarelą przedstawiającą zamek Waking. Stał teraz plecami do starej damy.

- Niepokoi mnie jeden szczegół, lady Emily. W kieszeni Jasona Laxtera znajdowała się karta tarota. Wisielec. Jak to wytłumaczyć?

- Ten człowiek został w taki sposób skazany na śmierć - odpowiedziała arystokrata. - Zasługiwał na swój los. Tarot nigdy nie kłamie.

Rozdział XVI

Higgins opracował plan bitwy. Bitwa... Właśnie to słowo przyszło mu na myśl, ponieważ ustalenie i aresztowanie mordercy Jasona Laxtera i Mitchella Granta nie zapowiadało się łatwo. Trzeba będzie działać jednocześnie na kilku frontach, zdemaskować kłamstwa. Należało spodziewać się gwałtownych reakcji.

Właśnie dlatego zażądał obecności policji, która być może będzie musiała interweniować. Scott Marlow, pomimo swej odwagi i siły fizycznej, nie podołałby temu zadaniu.

Pozostawała jedna wielka niewiadoma: czy Higgins się nie pomylił? Czy nie brakowało bardzo ważnego fragmentu w układance, które cierpliwie odtworzył? Były takie momenty, kiedy stwierdzał, że prawda, którą odkrył, jest pozbawiona sensu. A jednak przeglądając zebrane notatki, przypisując każdemu szczegółowi jego właściwą wartość, dochodził do tego samego wniosku.

Inspektor pragnął skoncentrować myśli przed decydującą, jego zdaniem, wieczorną konfrontacją. Jeśli mu się nie powiedzie w czasie rekonstrukcji, mroczna zagadka może nigdy nie zostać rozwikłana. Poszedł na spacer do pachnącego jesienią lasu, żeby nacieszyć się zapachem ziemi, zeschłych liści i więdnących wrzosów. Wszystko tutaj było spokojne i piękne. Nagle usłyszał huk i poczuł, że coś musnęło mu skroń. Zaraz potem usłyszał oddalające się w pośpiechu kroki.

Niezręczny strzelec umykał, depcząc suche gałęzie. Założywszy ręce na plecach, z oczami wzniesionymi ku niebu, Higgins obserwował blade słońce, które bawiło się w chowanego z chmurami. Uznał, że nie należy bagatelizować tego incydentu, który dowodził, że ktoś bał się inspektora na tyle, żeby chcieć go sprzątnąć. Ktoś, kto nie był dobrym strzelcem.

Podczas swego pobytu na Bliskim Wschodzie Higgins nauczył się nie bać śmierci. Czyż nie była na trwałe wpisana w życie?

Nie zmienił więc ustalonego planu i kontynuował przechadzkę po lesie.

*

Zapadała noc, gdy bentley Scotta Marlowa zatrzymał się przed wejściem do kaplicy Druxham. Nadinspektor wysiadł i dołączył do Higginsa w wyznaczonym miejscu, pod daszkiem, gdzie miał zwyczaj chować się dzwonnik Mitchell Grant.

- Czy pańscy ludzie są na miejscu, drogi Marlow?

- Rozmieściłem ich w okolicach wielkiego dębu. Są uzbrojeni. Nikt nie będzie mógł uciec. Moja w tym głowa.

- Proszę im polecić, żeby zrewidowali świadków.

- Po co?

- Ktoś do mnie strzelał, gdy spacerowałem w lesie. Wolałbym, żeby podejrzani nie byli uzbrojeni.

- Czy znalazł pan kulę?

- To bezcelowe, mój drogi Marlow. Daremnie byłoby również szukać strzelby. Z pewnością nie należy do strzelca i prawdopodobnie zakończyła żywot w jakimś trudno dostępnym miejscu w lesie. Mamy co innego do roboty.

Nadinspektor i jego ludzie poszli po pastora, który nie zgłosił sprzeciwu, chociaż był nieco zdziwiony. Agata Herald zgodziła się bez żadnych pytań. Thomas Lingham najpierw usiłował odmówić współpracy z policją, jednak widząc, że rozgniewany Marlow nie żartuje, ustąpił, mamrocząc pod nosem. Geffrey Zły głębiej nasunął kaszkiet na głowę i zapalił fajkę. Bettina Laxter, zanim otworzyła drzwi, upewniła się, czy to naprawdę Scotland Yard. Poprosiła o dziesięć minut na przygotowanie się. Jeśli chodzi o arystokratów, lord Graham zachował się bardzo wyniośle, natomiast lady Emily była rozbawiona. Wreszcie będzie miała okazję przejść się do lasu. Stary lord musiał ustąpić.

Jedynie prosiak Sam nie dołączył do grupy, która utworzyła się przed kaplicą, na głównej ulicy Druxham. A przecież był świadkiem istotnych wydarzeń. Nikt nie pomyślał, żeby spytać go o zdanie, pozostał więc w błocie na wielkim dziedzińcu Evillodge, nieczuły na ludzkie zmartwienia.

- Przystąpimy do rekonstrukcji zabójstwa Jasona Laxtera - oznajmił Scott Marlow. - Dlatego wzywam wszystkich, żeby udali się za mną do dębu zwanego “Wiecznym Sędzią”, gdzie odnaleziono zwłoki Jasona Laxtera, właściciela Evillodge.

- Moja żona nie będzie mogła iść tak daleko - zaoponował stary lord.

- Sądzę, że będę mogła - wtrąciła się lady Emily.

- Gdybym była zbyt zmęczona, ten miły policjant mnie poniesie, prawda?

Scott Marlow niechętnie skinął głową.

- Trzeba się pospieszyć - burknął Geffrey Zły. - Nie lubię opuszczać posiadłości na zbyt długo. Nigdy nie wiadomo, co się może zdarzyć.

- A więc w drogę! - ryknął kowal. - Ale... gdzie jest ten wasz “Wieczny Sędzia”? Nigdy nie postawiłem tam nogi.

Higgins szedł na czele pochodu. Za nim, ramię w ramię, Thomas Lingham i Geffrey Zły, potem Agata Herald, lord Graham Waking, lady Emily Waking wsparta na ramieniu pastora i, jako straż tylna, Scott Marlow z dwoma policjantami. Jeden z nich niósł na ramieniu worek wypełniony piaskiem, którego ciężar odpowiadał wadze Jasona Laxtera.

Ku zdziwieniu nadinspektora stara dama wcale nie opóźniała marszu. Drogę przebyto szybciej, niż to wynikało z obliczeń Higginsa. Pięćdziesiąt minut po wyruszeniu z centrum Druxham niezwykła procesja dotarła do “Wiecznego Sędziego”, wokół którego policjanci rozmieścili dziesięć wielkich pochodni, rzucających migotliwe, czerwonawe światło.

U stóp wielkiego dębu zebrani ujrzeli diabelskie krzesło, na którym leżała karta tarota przedstawiająca wisielca, bukiet suszonego wrzosu, para wypastowanych butów i Biblia z inicjałami R.W.

- To groteskowe - oznajmił Lord Waking na widok tego niepokojącego obrazu.

- Moja Biblia! - wykrzyknął pastor. - Czy mogę ją zabrać?

- Jeszcze trochę cierpliwości - odparł Higgins. - Niech pan będzie tak miły i znajdzie sobie wygodne miejsce.

Inspektor stanął obok krzesła, a Marlow na granicy strefy cienia, żeby lepiej wszystko nadzorować. Pierwszy policjant położył na ziemi torbę z piaskiem, drugi podsunął taboret lady Waking, która usiadła na wprost inspektora. Lord Waking, wsparty na lasce, pozostał u boku żony. Agata Herald stała bardzo blisko jednej z pochodni, po prawej stronie Higginsa. Naprzeciwko niej siedział na pniu Geffrey Zły, a tuż za nim stał Thomas Lingham z rękoma skrzyżowanymi na piersi. Pomiędzy Agatą Herald a lady Waking, trochę na uboczu, stał pastor Roger Wood. Bettina Laxter wybrała najbardziej suche miejsce na polanie, mały pagórek zaraz za kowalem.

- Jesteśmy tutaj po to, by zidentyfikować zabójcę Jasona Laxtera - zaznaczył z powagą Higgins. - Wiemy, że właściciel Evillodge został uduszony, tutaj albo w Druxham. Morderstwo miało miejsce zeszłego piątku między północą a drugą rano. Jeśli, jak przypuszczam, Jason Laxter został zamordowany w Druxham, zabójcy trzeba było niewiele ponad godzinę, żeby przenieść ciało aż do tego miejsca.

- Pańskie dedukcje wykluczają z kręgu podejrzanych moją żonę i mnie - oświadczył lord Waking.

- Wrócimy do tego - odparł enigmatycznie Higgins. - Kim był Jason Laxter? Utalentowany, szlachetny ryzykant, idealista... Ale także profesjonalista z precyzyjnymi pomysłami i żelazną wolą. Chociaż fizycznie niezbyt silny, nie cofał się przed przeciwnościami. Chodził po ziemi? Tylko w pewnym stopniu... W głębi duszy był mistykiem. Chciał dokonać rzeczy niemożliwej, dowieść, że przegniła, skazana na śmierć ziemia może jeszcze dawać plony. Właśnie to założenie tłumaczy jego brutalne zejście z tego świata. Jason Laxter był człowiekiem słabym, niezwykle podatnym na wpływy, czułym na każdy drobiazg, który mógłby podważyć sens jego działania. Morderca wie to równie dobrze jak ja. Gdyby zechciał wyznać swoją zbrodnię, pozwoliłoby mi to uniknąć przykrego wgłębiania się w tajemnice Druxham.

Odpowiedziała mu pełna napięcia cisza. Uczestnicy rekonstrukcji nie spuszczali zeń oczu. Inspektor chciał dać mordercy ostatnią szansę. Zabójca Jasona Laxtera jej nie wykorzystał.

- Czy naprawdę jest to niezbędne? - spytał lord Waking. - Druxham jest spokojną wioską i...

- Była - sprostował Higgins. - Jason Laxter rozumiał, że Druxham marnieje. Jego pomysły w celu ratowania wsi były może szalone, ale warte uwagi. Zabić tego człowieka znaczyło zniszczyć wieś. Odrzucacie to, ale moim obowiązkiem jest dowieść prawdy, żeby jego dusza spoczywała w pokoju.

W świetle pochodni w środku lasu słowa inspektora zabrzmiały niezwykle złowrogo. Scott Marlow poczuł, że przechodzi go dreszcz.

- Jedno morderstwo nie wystarczyło - ciągnął Higgins. - Doszło do drugiego i próbowano zabić również mnie. Każdy niewygodny świadek zostałby zgładzony. To dlatego języki się nie rozwiązały. Czy nie mam racji, pastorze?

Higgins podszedł do Rogera Wooda. Pomimo chłodnej nocy pastor miał na sobie jedynie lekki czarny garnitur. Twarz wykrzywił mu grymas.

- Jeśli o mnie chodzi, inspektorze, nic przed panem nie ukryłem...

- Przeżył pan trudne chwile - przypomniał Higgins. - Został pan oskarżony o morderstwo i stracił pan dzwonnika. W wiosce nie jest pan zbyt lubiany. Geffrey Zły zarzuca panu pogardę dla biednych. Oskarża się pana o hipokryzję, brak wiary w Boga i życie na koszt wiernych.

- To nieprawda! - oburzył się duchowny. - Moim przewodnikiem jest Bóg.

- Agata Herald jest innego zdania. Uważa, że szerzy pan wsteczne i szkodliwe poglądy.

Rozżalony pastor pokiwał głową.

- Dlaczego wzbudzam tyle nienawiści? Czy naprawdę komukolwiek wyrządziłem krzywdę?

- Nie ma pan żadnego alibi na wieczór, gdy Jason Laxter został zamordowany - zaznaczył Higgins.

- Byłem w kaplicy, przysięgam!

Higgins sięgnął po swoje notatki.

- Nadinspektor nie popełnił błędu, zatrzymując pana. Na pozór wszystko świadczyło przeciwko panu. Ale wiele też wskazywało na pańską niewinność. Przede wszystkim ciągle pan przebywa w tej ponurej kaplicy. Szczerze pan lubi to miejsce. Swoim zachowaniem potwierdza pan powołanie do służby Bogu. Przekonały mnie również słowa lorda Wakinga, który stanął w pańskiej obronie. Zarówno kaplica, jak i zamek stanowią niepodważalną wartość Druxham i stoją na straży ustalonego porządku.

- Laxter groził, że zniszczy ten porządek! - zaatakował kowal.

- Nie wie pan o pewnym istotnym szczególe, panie Lingham - wyjaśnił Higgins. - Jason Laxter i Roger Wood zawarli pakt. Z różnych powodów chcieli zreformować szkołę prowadzoną przez pannę Herald. Pomimo laickich poglądów Jason Laxter porozumiał się z pastorem, który popierał wprowadzenie przedmiotów technicznych, chcąc jednocześnie przywrócić nauczanie religii. Śmierć właściciela Evillodge jest dla Rogera Wooda czymś w rodzaju katastrofy.

Zdenerwowana nauczycielka wtrąciła się agresywnym tonem.

- Nie jest łatwo być dzieckiem w Druxham... Co by to było za piekło, gdyby szkoła miała być uzależniona od kaplicy!

- Niech Bóg wybaczy pani te słowa - westchnął Roger Wood.

Zamyślony Higgins zostawił pastora i stanął pod wielkim dębem.

- Trzeba jednak wyjaśnić, skąd się na miejscu zbrodni wzięła Biblia Rogera Wooda - powiedział powoli. - Pomyślmy o Mitchellu Grancie. Czyż nie spędzał większości czasu na obserwowaniu innych?

- Co to oznacza? - oburzyła się Agata Herald. - Chce pan powiedzieć... że nas szpiegował?

- Istotnie - odparł Higgins. - Raz spod daszku na tyłach kaplicy, innym razem ze szczytu dzwonnicy.

- A to łajdak! - wykrzyknął kowal. - Zasłużył na swój los.

Scott Marlow dał dyskretny znak policjantom, by byli gotowi interweniować w każdej chwili. Najwyraźniej uznał, że mordercy albo mordercom wkrótce puszczą nerwy. Nadinspektor myślał głównie o Thomasie Linghamie. W każdej chwili należało się spodziewać gwałtownej reakcji.

- Trzymajmy się faktów - zalecił Higgins. - Mitchell Grant i Jason Laxter ostro się posprzeczali. Dzwonnik zakochał się w Bettinie Laxter. Według panny Herald, która żywiła do niego dużo ciepłych uczuć, ten chłopiec nie widział nic zdrożnego w uwodzeniu zamężnej kobiety. Ale tu wtrącił się mąż. Zagroził Mitchellowi. Młody człowiek udawał, że się boi... Ale czy nie posiadał informacji, które pozwoliły mu szantażować Jasona Laxtera?

- To znaczy - wywnioskował stary lord - że mordercą jest dzwonnik. Zabił, gdy ofiara odmówiła zapłacenia!

- Mitchell Grant właściwie nie lubił Jasona Laxtera - dodał Higgins. - Zarzucał mu, że hałas maszyn rolniczych zagłuszy dźwięk dzwonów. Miał mu również za złe, że jest małżonkiem Bettiny. Bił w dzwony w sobotę wieczorem, ponieważ wiedział, że Jason Laxter nie żyje... Ponieważ zabił go kilka godzin wcześniej.

Inspektorowi zdawało się, że słyszy, jak zgromadzeni oddychają z ulgą. Scott Marlow trochę się odprężył - jak widać inspektor przychylił się do jego teorii.

- Ta koncepcja nie wydała mi się, niestety, zbyt solidna - oświadczył Higgins, chodząc tam i z powrotem wzdłuż polany. - Mitchell Grant nie miał osobowości mordercy. Kiedy się dowiedział, że odnaleziono zwłoki Jasona Laxtera, był szczerze przerażony. Nie dostrzegłem fałszu w jego oczach. Ten chłopiec był podglądaczem, nie aktorem. Lady Emily, która dobrze zna wieś, nie wierzy, żeby dzwonnik mógł popełnić zbrodnię. Jego winę wykluczył również Roger Wood, który uważa, że Mitchell był uosobieniem łagodności. Dodam jeszcze, że ten młody człowiek chodził zwykle boso albo w brudnych butach.

- To za mało, żeby go uniewinnić - rzucił ironicznie kowal.

- Niezupełnie - zaoponował Higgins. - Wystarczy do tego dodać, że Mitchell Grant podrzucił mi w tajemnicy wiadomość, prosząc o spotkanie. Tajemnica ta nie została długo utrzymana... Ktoś go musiał śledzić.

- Kto? - spytał lord Waking.

- Morderca, którego dzwonnik postanowił wydać - odparł Higgins. - Nie dlatego, że dręczyły go wyrzuty sumienia, ale dlatego, że się bał. I słusznie.

Higgins uczynił kilka kroków i stanął przed nauczycielką.

- Co pani na to, panno Herald?

Rozdział XVII

Agata Herald, opatulona szarym paltem, podniosła oczy.

- Co ja na to...? Nie wiem...

- Bardzo pani lubiła Mitchella Granta, ale zrobiła mu pani złą przysługę, odrywając go od gospodarki - przypomniał Higgins. - Opuścił swoje naturalne środowisko i odkrył nowy świat: świat kaplicy i świat dzwonów.

- Nie żałuję tego, inspektorze. Gdyby wytrwał w szkole, mógłby nawet pójść na studia.

- Żeby pojechać do miasta i stać się darmozjadem - burknął Geffrey Zły. - To właśnie w ten sposób niszczy się wieś.

Agata Herald otuliła się szczelniej.

- Dlaczego miałaby pani zabić Mitchella Granta? - spytał Higgins, kierując wzrok na potężne konary dębu. - Nie znalazłem żadnego poważnego motywu.

- Dziękuję - odparła z przekąsem.

- Natomiast jeśli chodzi o Jasona Laxtera, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Nie pochwalał pani metod nauczania. Lady Waking uważa, że pani szkodzi mieszkańcom Druxham, Czy nie chciała pani zachować wsi dla siebie? Mając na względzie zaawansowany wiek Wakingów, czekała pani cierpliwie na ich śmierć. Pastor pani nie zagrażał. Wiara zanika, kaplica niszczeje. Pozostawało wychowanie szkolne. Ale oto pojawił się Jason Laxter ze swoimi rewolucyjnymi pomysłami i umiłowaniem postępu. Nie spodziewała się pani przybycia równie groźnego przeciwnika. Nikt we wsi nie był zdolny stawić mu czoła. Czy nie była pani zmuszona go zlikwidować?

Nauczycielka zachwiała się. Rzuciła trwożliwe spojrzenie pastorowi, ale ten niewzruszenie patrzył przed siebie.

- Nie ma pan prawa mnie oskarżać! Nic nie zrobiłam. Pan się myli!

- Czy zaprzeczy pani, panno Herald, że Jason Laxter i Roger Wood zawarli przymierze wymierzone przeciwko pani?

- Nie, ale...

- Czy zaprzeczy pani, że Jason Laxter chciał zastąpić pani lekcje przedmiotami technicznymi?

- Nie...

- Nie ma pani alibi. Każdy tutaj wie, że dobrze zna pani las. Jest pani silna i potrafi zachować zimną krew, widziałem, jak zajęła się pani chorym zwierzęciem. Moim zdaniem mogła pani bez trudu udusić mężczyznę i zanieść go na plecach do lasu. Poza tym należy pani do osób bardzo drobiazgowych, niezwykle dbałych o wygląd. Zawsze ma pani starannie wypastowane buty i stara się ich pani nie zabrudzić.

Agata Herald popatrzyła na nogi. Kiedy szła teraz z całą gromadą, udało jej się bezwiednie omijać kałuże. Jej buty były niemal czyste, pozostałych - zabłocone.

- Czy nie sprzymierzyła się pani z Geffreyem Złym, żeby się pozbyć Jasona Laxtera? - spytał zjadliwym tonem Higgins.

Nauczycielka osłupiała. Minęło kilka chwil, zanim odzyskała mowę, tak jakby pytanie inspektora dotarło do niej z opóźnieniem. Scott Marlow spojrzał na nią mniej życzliwym niż wcześniej okiem.

- Geffrey Zły... Ale my nie mamy ze sobą nic wspólnego, inspektorze! Nie może pan zrozumieć...

Higgins zbliżył się do Agaty. Latarka oświetliła jej pobladłą twarz.

- Sądzę, że wszystko zostało wyjaśnione - oświadczył. - A gdyby tak pani wyznała całą prawdę?

Agata Herald zgniotła w palcach chusteczkę. Nie ośmieliła się podnieść oczu.

- Historie miłosne - stwierdził Higgins. - Oto co zburzyło odwieczną równowagę tej wioski. Ten rodzaj epidemii jest nie do przezwyciężenia. Złe się pani broni, panno Herald. Czyż nie wyznała mi pani, że spędziła piątkowy wieczór w szkole na poprawianiu zadań?

- Tak, tak... nie wiem już...

Postawna nauczycielka zdawała się mała i zagubiona.

- Chcę pani wierzyć. Natomiast pani wyprawa sobotniego ranka jest pięknym kłamstwem.

- Nie - zaprotestowała nieśmiało.

- Woli pani kwiaty cięte czy suszone, panno Herald?

Nauczycielka milczała. Na znak Scotta Marlowa jeden z policjantów stanął za jej plecami.

- Proszę odpowiedzieć - nalegał Higgins.

- Cięte... Wolę kwiaty cięte - wyjąkała.

- Chyba od niedawna. Kiedy złożyłem pani pierwszą wizytę, wszędzie widziałem suszone. Gdy byłem u pani po raz ostatni, zniknęły. Zdała pani sobie bowiem sprawę z własnej nieostrożności i zastąpiła je kwiatami ciętymi. Zbyt późno, panno Herald, o wiele za późno...

Wszystkie spojrzenia skierowały się na nauczycielkę.

- Więc to ona go zabiła - wywnioskowała lady Waking. - Po co ta cała maskarada?

- Zadajmy sobie najpierw pytanie, dlaczego Agata Herald ofiarowała zmarłemu bukiet suszonego wrzosu. Zechce pani odpowiedzieć, panno Herald?

Nauczycielka milczała.

- Muszę więc zrobić to za panią - powiedział Higgins. - Jest pani dosyć odważna, ale przede wszystkim niezwykle wstydliwa, panno Herald. Sądzę, że zakochała się pani w Jasonie Laxterze. Nie ulega wątpliwości, że podjęła pani z nim walkę na polu intelektualnym, wierząc w swoje zwycięstwo. Ale w jaki sposób wyznać mu uczucia? Jason Laxter był człowiekiem żonatym...

Nauczycielka opuściła głowę. Nie próbowała zaprzeczać.

- Wczesnym rankiem w sobotę, spacerując po lesie, odkryła pani makabryczną scenę. Widok wstrząsnął panią do głębi. Nie wiedziała pani, jak się zachować. Tylko jeden pomysł przyszedł pani do głowy: nie pozwolić mu odejść w ten sposób do wieczności. Wróciła pani do domu, żeby zabrać bukiet suszonych kwiatów. Pożegnalny prezent dla człowieka, którego pani kochała i który o tym nie wiedział.

Po policzkach nauczycielki popłynęły łzy.

- Kochała pani Jasona Laxtera i nie zabiła go pani - oświadczył Higgins. - W pewnym momencie sądziłem, że weszła pani w układ z Mitchellem Grantem, żeby zamordować właściciela Evillodge, i że następnie pozbyła się pani dzwonnika. Ale ta teoria nie brała pod uwagę pani prawdziwych uczuć. Dostrzegłem je podczas pierwszego nabożeństwa, odprawianego przez pastora w intencji Jasona Laxtera. Pani, tak wrogo nastawiona do religii, zdecydowała się przyjść do świątyni. Dlatego, że chciała pani być obecna tam, gdzie mówiono o Jasonie Laxterze. Miłość okazała się ważniejsza od przekonań.

Agata Herald płakała cicho.

- O pani niewinności przekonał mnie jeszcze inny szczegół - mówił dalej Higgins. - Powiedziała mi pani, że Jason Laxter nie myślał o samobójstwie, wręcz przeciwnie, miał ogromną wolę życia. Sama pani podkreśliła fakt, że chodzi o ohydną zbrodnię. We dwoje wyrwalibyście wioskę z otępienia i biedy. Ale morderca nie pozwolił wam zrealizować waszego marzenia. Proszę mi pomóc, panno Herald... Kiedy przyszła pani tutaj, czy nie zauważyła pani czegoś nienormalnego?

Nauczycielka potrząsnęła przecząco głową.

- Czy pod wisielcem znajdowało się to oto krzesło?

Agata Herald potwierdziła skinieniem głowy.

- Czy zauważyła pani Biblię, wkładając bukiecik suchego wrzosu do kieszeni Laxtera?

Znów milczące potwierdzenie.

- Nic więcej?

Agata Herald milczała, pogrążona w bólu. Przestało ją interesować to, co dzieje się wokół. Wszystko straciła. Higgins podszedł do Geffreya Złego. Parobek miał na sobie połataną marynarkę i niebieskie spodnie. Z fajką w zębach, w kaszkiecie nasuniętym na czoło, ze spuszczonym wzrokiem wyglądał niczym bastion nie do zdobycia.

- Czy jest pan wreszcie zdecydowany wyjawić, co pan wie? - spytał Higgins.

Geffrey Zły nie odpowiedział. Z tonu inspektora Marlow wywnioskował, że rozmowa będzie mieć dramatyczny przebieg. Uniewinnienie Agaty Herald przyniosło mu ulgę, ale nie bardzo mógł uwierzyć w winę tępego, zamkniętego w sobie parobka.

- Pańska rodzina i pan sam mieszkaliście w Evillodge od zawsze - przypomniał Higgins. - Uważa pan tę ziemię za własną. Tylko ona pana interesuje. Uprawa roli jest pana jedyną pasją. Nie znalazł pan nawet czasu, żeby nauczyć się czytać i pisać.

- Zgadza się.

- To nie jest normalne - ocenił Higgins. - Zadziwia mnie pańskie przywiązanie do posiadłości. Lady Waking twierdzi, że byłby pan gotów zabić każdego, kto próbowałby odebrać panu Evillodge. Czyż nie to właśnie było zamiarem Jasona Laxtera? Kupując tę ziemię, pozbawiał pana tego, co uważał pan za swoją własność. Pani Bettina jest pewna, że zabił pan jej męża, żeby zostać jedynym właścicielem posiadłości.

- Niech to udowodni.

- Czy zapomniał pan o własnych deklaracjach? Czy nie ostrzegał pan Jasona Laxtera, że nikt poza panem nie jest zdolny ujarzmić tej ziemi i że żadna maszyna tego nie dokona? Przewidział pan jego porażkę. Pańska pewność siebie wynikała z faktu, że zaplanował pan morderstwo.

- To Evillodge go zabiło - powtórzył Geffrey Zły.

Higgins na próżno szukał wzroku parobka.

- Nie ma pan żadnego alibi, a poza tym mógł pan bez przeszkód obserwować Jasona Laxtera. Kiedy pan zrozumiał, że Laxter nie podzieli się władzą, a pana odsunie na dalszy plan, w pańskiej głowie powstał zbrodniczy zamysł. Udusić człowieka i przynieść zwłoki aż tutaj nie stanowiło dla pana żadnego problemu. Jeśli chodzi o to przeklęte krzesło, wiedział pan, gdzie go szukać.

Geffrey Zły wzruszył ramionami.

- To nie trzyma się kupy... Nie musiałem zabijać Laxtera. Ta ziemia zrobiła to za mnie. Tylko ja mogę żyć w Evillodge. Tak już jest i nikt tego nie zmieni.

Higgins podszedł bliżej pochodni i przejrzał notatki.

- Mały Mitchell Grant zaskoczył pana na gorącym uczynku albo przejrzał pańskie plany. Wyznał mi, że w Evillodge to pan pociąga za sznurki. Uważał pana za człowieka brutalnego, do którego nie należy się zbliżać ani tym bardziej zaczepiać. Bał się pana i miał rację. Gdy pan odkrył, że Grant pana śledzi, postanowił pan zlikwidować niewygodnego świadka. Mówiąc o nim, okazał pan wyjątkowo mało ostrożności. Nazwał go pan wyrzutkiem.

- Byłem pewien, że źle skończy. Jak kto rzuca ziemię, to się zawsze mści. Tak już jest.

Geffrey Zły nie zamierzał ustąpić. W jego głosie nie dało się odczuć żadnych emocji. Nie poparte dowodami oskarżenia Higginsa zdawały się nie robić na nim żadnego wrażenia. Obserwujący go Scott Marlow uznał w duchu, że tej partii nie da się wygrać.

Parobek wysypał popiół z fajki i ponownie napełnił ją tytoniem.

- Niech się to wreszcie skończy - oznajmił. - Robota czeka.

- Czy przyzna pan, że był pan świadkiem kłótni między Jasonem Laxterem a Mitchellem Grantem? - zapytał ze stoickim spokojem Higgins.

- A czy to była moja sprawa? Dla mnie mogli się nawet pozabijać. Na pewno bym im nie przeszkadzał. Nie lubiłem ani tego, ani tego.

- Czy słyszał pan, co mówi Jason Laxter?

- Nie mam dobrych uszu... A wtedy wiał silny wiatr.

- To kłamstwo - uznał inspektor. - Chciał pan wiedzieć o wszystkim, co dzieje się na pańskim terytorium. Na swój sposób był pan takim Mitchellem Grantem.

Parobka poniosły nerwy. Wyrwał fajkę z ust i zamierzył się na Higginsa. Scott Marlow huknął donośnie:

- Niech pan się natychmiast uspokoi! W przeciwnym razie założę panu kajdanki.

Geffrey Zły opuścił rękę.

- Trzeba było ożenić tego chłopca dawno temu - wtrąciła się lady Waking. - Samotny tryb życia źle wpływa na nerwy. Może w końcu postradać zmysły.

- Dwie osoby uważają, że nie jest pan przestępcą - ciągnął Higgins. - Pierwszą z nich jest pastor. Jego zdaniem Jason Laxter wkupił się w pana łaski. Pomimo pańskiego poczucia niezależności rozumieliście się raczej dobrze.

- To moja sprawa - burknął parobek.

- Dobrze pan widzi, że on kłamie! - wtrącił lord Waking. - Proszę aresztować tego zbrodniarza i oddać mi Evillodge.

- Łajdak - powiedział parobek, robiąc krok w stronę arystokraty.

Tym razem interweniował inspektor. Geffrey Zły cofnął się.

- Ty gnojku! Ta posiadłość jest moja! - wykrzyknął. - Słyszysz? Moja!

Lady Waking nieruchomo obserwowała całą scenę. Higgins odczekał, aż wszyscy się uspokoją. Jego strategia dawała coraz lepsze rezultaty. Maski zaczynały opadać.

- Druga osoba, która uznaje pana za niewinnego - ciągnął inspektor - zadziwiła mnie jeszcze bardziej niż pierwsza. Przypuszczam, że miała ku temu powody. Czy nie mam racji, panie Lingham?

Rozdział XVIII

Kowal miał na sobie przyciasny sweter, który niemal pękał na potężnym ciele.

- Nie mam nic do ukrycia. Geffrey jest moim przyjacielem. Byłem pewien, że policja będzie go obwiniać. To niesprawiedliwe.

- Rzeczywiście, uprzedził mnie pan o tym - przyznał Higgins. - W jaki sposób zamierza pan udowodnić niewinność pańskiego przyjaciela?

Olbrzym podszedł do inspektora.

- Czy moje słowo panu nie wystarczy?

- Nie, panie Lingham - odparł spokojnie Higgins.

- Pan... pan...

Marlow był pewien, że tym razem Higgins się nie myli. Thomas Lingham to raptus, choleryk i cham.

- Odmówił pan pomocy lordowi Wakingowi. Dlaczego?

Kowal utkwił wzrok w starym arystokracie, po czym splunął w jego kierunku. Lady Emily nie zareagowała.

- Ten staruch na pewno myśli, że to ja jestem mordercą!

- Nieprawda - sprostował inspektor. - Wyjaśnił mi tylko, podobnie zresztą jak pastor, że jest pan najbardziej porywczym człowiekiem w Druxham.

- Ci dwaj... Rozumieją się jak łyse konie! A policja ich oczywiście słucha...

- Niech się pan tak nie uprzedza - zalecił Higgins.

- Pastor wspomniał tylko, że w pana kuźni mają miejsce pijatyki, a może nawet orgie. Co ma pan do powiedzenia na ten temat?

Thomas Lingham najpierw osłupiał, a potem wybuchnął śmiechem.

- Oświadczam, że to prawda i że nieźle się zabawiamy z Geffreyem! Kiedy uda mi się go wyciągnąć z tej jego zapadłej dziury, opróżniamy najpierw kilka kufli piwa... A kiedy sobie popijemy, zapraszamy miejscowe dziewczyny. Podoba im się w kuźni... A co, to zabronione?

- Absolutnie nie, panie Lingham. Ale obawiam się, że są to zwykłe przechwałki. Gdyby to była prawda, wiedziałbym o tym wcześniej. Druxham jest zbyt małą wioską, żeby takie zabawy pozostały nie zauważone. Nie przeczę, że sięga pan do butelki w towarzystwie Geffreya Złego, ale uważam, że wasze wspólne rozrywki na tym się kończą.

- Mi pan nie wierzy! Ale jaśnie państwu - tak!

- To oczywiste - wtrącił lord Waking. - Gdyby brał to pan pod uwagę, Thomasie, pana życie byłoby łatwiejsze.

- Nie będę dla pana pracował - oświadczył kowal. - Pan wykorzystuje ludzi.

- Niech pan nie opowiada głupstw. Wiele pan traci, odmawiając przyjścia do zamku.

- A może jeszcze będzie mnie pan nawracał na religię tego swojego pastora?

- Pomimo pańskich godnych ubolewania słów - włączył się pastor - nie straciłem nadziei, że uda mi się to osiągnąć pewnego dnia, mój drogi Thomasie. Nie pochwalam ciągłego trwania w grzechu.

- Odważny pan - zdziwił się Thomas Lingham. - Przyrzekłem, że rozerwę pana na strzępy, jak mnie pan będzie nudził tymi świętoszkowatymi pomysłami. I chyba to w końcu zrobię...

Higgins schwycił kolosa za ramię.

- Niech pan przestanie, panie Lingham, i nie zmusza mnie do użycia siły.

Kowal zmierzył inspektora groźnym wzrokiem. Przewyższał go o dobre dwadzieścia centymetrów. Wystarczyłoby jedno mocne uderzenie pięści... Thomas Lingham nie odważył się jednak na ten gest.

- Nienawidził pan Jasona Laxtera - przypomniał Higgins, uwalniając wreszcie ramię kowala. - Potępiał pan jego wyniosłość i jego siłę. Nie popierał pan jego postępowych poglądów. Dla pana istnieje jedna tylko zasada: niczego nie zmieniać. Pańskie oskarżenia były mało precyzyjne, twierdził pan, że niefortunne pomysły Jasona Laxtera doprowadziłyby do zniszczenia wioski.

- Chciałem, żeby się stąd wyniósł, a nie żeby zginął.

- Wycofuje się pan - stwierdził inspektor.

- Nigdy się nie pokłóciliśmy... Nie lubiliśmy się, to wszystko... O co panu chodzi?

Ku ogólnemu zdumieniu kolos zaczynał mięknąć. Przestał być agresywny i mówił cichym głosem.

- W Druxham panuje żałosny zwyczaj - zaznaczył Higgins. - Nikt dobrowolnie nie mówi prawdy. To komplikuje śledztwo. Pana również ta uwaga dotyczy, panie Lingham. Czy zaoszczędzi pan wszystkim czasu, wyznając wreszcie pańskie przewinienia?

- Jestem niewinny. To wszystko.

Inspektor westchnął i jeszcze raz przejrzał swoje notatki. Nikt nie chciał ułatwić mu tego dochodzenia.

- Nienawidził pan Jasona Laxtera - podjął po chwili. - I nienawidził pan również Mitchella Granta. Uważał pan, że dzwonnik jest podporządkowany pastorowi, pozbawiony własnego zdania. Nazwał go pan kłamcą, spryciarzem, tchórzem i... złodziejem. Czy ma to związek z incydentem, o którym doniósł mi Mitchell Grant?

Kowal zawahał się. Wydawał się zakłopotany.

- Pewnie tak...

- Czy mógłby pan przypomnieć okoliczności tego wydarzenia, panie Lingham?

- A więc... Jakiś czas temu coś mi ukradziono...

- Jakiś przedmiot?

- Tak.

- Jaki?

Kowal się zamyślił.

- Sądzę, że szczypce...

- Nie, panie Lingham. Niech się pan zastanowi.

- Obcęgi.

- Też nie.

- A czy to ważne, co? Ukradł i już!

- Zapomina pan chyba o tym, że został zamordowany.

Kowal przysiadł się do Geffreya Złego, który tępo patrzył przed siebie.

- Mitchell Grant nie ukradł panu żadnego przedmiotu - oświadczył Higgins - tylko tajemnicę, na której panu bardzo zależało, bardziej niż na czymkolwiek innym. Mitchell Grant okłamał mnie, mówiąc, że ukradł panu młotek, a pan chciał mi wmówić podobną bajkę. Uderzył go pan. I z pewnością groził mu pan śmiercią, gdyby nie przestał pana szpiegować, a zwłaszcza gdyby wyjawił to, co widział. Czy nie wprowadził pan tej groźby w czyn, panie Lingham?

- Jasne, że nie! I nie mam żadnej takiej strasznej tajemnicy, za którą bym musiał zabić!

Kowal zaczął odzyskiwać pewność siebie, tak jakby burza, której się obawiał, oddalała się od niego. Nadinspektor odniósł niemiłe wrażenie, że Higgins traci ważny trop. Ogarnął go pesymizm. A jeśli ta rekonstrukcja się nie powiedzie? Jeśli opuszczą tę polanę, nie dowiedziawszy się, kto zabił Jasona Laxtera i Mitchella Granta?

Tymczasem Higginsa ogarnął nieco patetyczny nastrój. Zamyślił się przez chwilę nad słowami wielkiego poety: “Zamknijcie usta żalowi na chwilę, póki zagadki tej nie rozwiążemy i nie zbadamy jej źródła i wątku”⁴. Oto miał przed sobą zadziwiające zgromadzenie oszczerców, którzy źle życzą swoim bliźnim. Niestety, ich życzenia się zrealizowały.

- Wiele osób twierdzi, że jest pan wcieleniem diabła, panie Lingham - powiedział w końcu. - Lady Emily Waking poczyniła ciekawą uwagę na pana temat. Uważa, że jest pan czymś w rodzaju piorunochronu dla Druxham.

- Niech mówi, co chce... Mnie to nie obchodzi.

- Wręcz przeciwnie - ocenił Higgins. - Jeśli spotyka się pan z diabłem, to znaczy, że ściąga pan na siebie negatywne siły. Czy nie lubi pan przypadkiem zabawy w duchy?

Thomas Lingham otworzył w zdumieniu oczy.

- Nie rozumiem... Co to znaczy?

- Po okolicy krąży zły duch - włączyła się lady Waking. - Najstarsze kroniki o tym mówią. Aż do tej pory zadawalał się deprawowaniem dziewic i doprowadzaniem do szaleństwa przybyszów, którzy usiłowali zakłócać nasz spokój. Nie ośmielił się jeszcze -udusić właściciela ziemskiego i młodego dzwonnika. Nie pochwalam tego.

- Całkowicie się z tobą zgadzam, moja droga - powiedział lord Waking. - Chciałbym również przypomnieć, że jest noc, robi się coraz zimniej i że z racji wysokiego urodzenia powinniśmy być lepiej traktowani. Pańscy przełożeni dowiedzą się, kim jestem, inspektorze.

- To wam nie zaszkodzi - zaśmiał się szyderczo Geffrey Zły. - Siedzicie sobie w zamku i nie wiecie, co to życie, co to wiatr, woda i drzewa. Czasem dobrze trochę zmarznąć w nocy. Nie podoba się wam, że musicie siedzieć tak blisko nas, co?

- Niech pan zachowa pańskie obelgi dla siebie - napuszył się lord Waking. - Jest pan nikim.

- Na pewno nie, milordzie! Ja także mam swoją posiadłość. A pan trzęsie się ze strachu, żeby Scotland Yard czegoś nie odkrył.

- Niech pan uspokoi tego obdartusa, inspektorze! - krzyknął arystokrata.

Jego żona obojętnie patrzyła na agresywnego parobka.

- W Druxham nikt nikogo nie lubi - stwierdził Higgins. - Ale istnieje jedna bardzo ciekawa przyjaźń... Przyjaźń pomiędzy Geffreyem Złym a Thomasem Linghamem.

Dwaj mężczyźni spojrzeli na siebie. Kierowani tą samą myślą cofnęli się, jakby chcieli wymknąć się z oświetlonej polany i ukryć w ciemnościach. Wyglądało to na próbę ucieczki. Scott Marlow podsunął się bliżej, żeby zagrodzić im drogę, ale Higgins niespodziewanie odwrócił się od nich i skierował się w stronę Bettiny Laxter.

Młoda kobieta miała na sobie czarną obcisłą suknię i futro z norek. Na szyi naszyjnik z jaspisu, na prawej ręce złotą bransoletę. Jej piękna twarz nie zdradzała żadnych uczuć. Któż mógłby przypuścić, że właśnie straciła męża?

- Bardzo mi zimno, inspektorze. Nie rozumiem, dlaczego tutaj jestem. Chciałabym jak najszybciej wrócić do domu.

- Postaram się, żeby to nie trwało zbyt długo - zapewnił Higgins - ale niektórych rzeczy nie da się uniknąć. Czy muszę pani przypominać, że jest pani żoną ofiary i że z tego tytułu ma pani z pewnością istotne informacje, z których być może nie zdaje sobie pani sprawy?

- Nic nie wiem, inspektorze, zupełnie nic... Gdybym posiadała choćby najmniejszą wskazówkę pozwalającą zidentyfikować zabójcę męża, czyż nie podałabym jej panu natychmiast?

Higgins nie odpowiedział. Doszedł do jednego z najdelikatniejszych momentów swojej szachowej partii. Przeciwnik był tym bardziej groźny, że pewny siebie. Inspektor zamierzał najpierw stworzyć odpowiednie warunki i wydobyć jak najwięcej informacji, nim zada decydujący cios.

Scott Marlow cieszył się, że inspektor nareszcie zwraca się Bettiny Laxter. Ta kobieta go intrygowała. Była niewątpliwie piękna i posiadała niezaprzeczalną klasę, ale czyjej zielone oczy nie kryły jakiegoś sekretu? We wszystkich podręcznikach kryminalistyki można było wyczytać, że dziewięć razy na dziesięć morderczynią męża okazywała się małżonka.

- W wiosce nie jest pani zbyt lubiana, pani Laxter - przypomniał Higgins. - Jest pani wielką damą z miasta. Geffrey Zły nie pochwala pani manier i elegancji.

- Jego opinia jest mi obojętna. Ja także nie lubię Druxham. Jeśli chodzi o tego człowieka, powiedziałam panu...

- On uważa, że wieś pani nie interesuje - przerwał jej inspektor. - Jego zdaniem ten, kto nie jest bliski ziemi, jest bliski diabła. Czy czuje się pani blisko diabła, pani Laxter?

Pytanie wprawiło młodą kobietę w osłupienie.

- Diabła? Co za nonsens!

- Lady Waking twierdzi, że pani postawa moralna pozostawia wiele do życzenia.

Kobieta popatrzyła z pogardą na starą arystokratkę.

- To podłe oszczerstwo!

Lady Waking nawet nie odwróciła głowy.

- To nie jest odpowiednia pora na paplaninę, moja droga. Niech pani zachowuje się odpowiedzialnie - rzuciła oschle.

Bettina Laxter rozglądała się niespokojnie jak zwierzę schwytane w potrzask.

- O jakiej odpowiedzialności pani mówi?

- W jednym punkcie lady Waking ma rację - zaznaczył Higgins. - Jest pani kłamczuchą.

- To podłe! - zaprotestowała wdowa. - Ta kobieta zaprosiła mnie do siebie, a teraz miesza mnie z błotem!

- Zaprosiła panią - uściślił inspektor - ale nie w piątek wieczorem. Nie w wieczór zbrodni. Oszukała mnie pani i zaplątała się we własnych kłamstwach. Dlaczego pani zataiła prawdę?

- Niczego nie zataiłam... Nie przypominam już sobie, powiedziałam to panu. Byłam zmęczona, zasnęłam...

Higgins zajrzał do notesu.

- Twierdzi pani, że ostatni raz widziała męża w piątek w południe. Potem, aż do momentu, gdy powiadomiliśmy panią o jego śmierci, czyli do soboty wieczór, nie interesowała się pani tym, gdzie on jest. Czy nie uważa pani, że to dziwne zachowanie nie przystoi młodej zakochanej kobiecie?

- Już panu wyjaśniłam, że Jason był cały czas zajęty tą przeklętą farmą. Kiedy nie był na polu, pracował w swoim warsztacie albo naprawiał maszyny.

- Czy nie wracał na kolację?

- Czasami zapominał.

- Również w piątek wieczór?

- Tak.

- Więc pani mąż nie wrócił na kolację, pani się położyła spać i zasnęła. W sobotę nie zaniepokoiła się pani jego nieobecnością.

- Soboty były najgorsze. Wstawał przed świtem i szedł na najbardziej podmokłe pole Evillodge. Zimą czy latem, tam zawsze stoi woda.

- Czy to się zgadza? - spytał Higgins Geffreya Złego.

- Tak - odparł parobek. - Tak jest od lat. Mówiłem to Laxterowi, ale mi nie wierzył. Upierał się, żeby to pole osuszyć.

- Kiedy widział pan Jasona Laxtera po raz ostatni?

Zdawało się, że pytanie zaskoczyło Geffreya Złego. Zawahał się, ale nie na długo.

- Nie widywaliśmy się często... On robił swoje, ja swoje...

- Proszę odpowiedzieć na moje pytanie - nakazał inspektor.

- Laxter postawił w paru miejscach strachy na wróble. W półmroku trudno powiedzieć, czy to strach, czy człowiek.

- Istnieje jednak między nimi zasadnicza różnica: pierwszy jest nieruchomy, drugi nie. Proszę ze mnie nie kpić. Dlaczego nie odpowiada pan na moje pytanie?

- Bo mam słabą pamięć.

- To się okaże - oznajmił Higgins i znowu zwrócił się do wdowy.

- Pani Laxter, czy podtrzymuje pani swoje słowa i potwierdza piątkowy rozkład dnia?

Bettina Laxter przełknęła ślinę i szczelniej opatuliła się płaszczem.

- Tak, inspektorze.

- Nadal więc pani kłamie. Nie wiem, czy ta wieś jest przeklęta, ale zamieszkują ją z pewnością uparte osoby. Każdy podziwia pani urodę, pani Laxter. Jest na darem, ale może również przynosić nieszczęście. Pastor Roger Wood mylił się, twierdząc, że pani i Jason Laxter tworzyliście bardzo zgodną parę. Młoda wdowa skuliła ramiona.

- To była prawda - ciągnął Higgins. - Ale ta prawda należy do przeszłości. Lady Waking dobrze oceniła, że pani uroda niejednemu zawróciła w głowie. Geffrey Zły stwierdził, że kobieta taka jak pani nie mogła być dobrą małżonką.

- Zbyt zajęta sobą - wtrąciła się Agata Herald. - Za dobrze ubrana, za mocno umalowana, obojętna na pracę Jasona Laxtera, niezdolna do pomagania mu...

- Niech pan nie słucha tej starej panny! - zaprotestowała Bettina Laxter. - Sam pan się przekonał, że była zakochana w moim mężu. Zrobi wszystko, żeby mi zaszkodzić.

- Nie zamierzam nikomu szkodzić - oznajmiła nauczycielka łamiącym się głosem. - Nawet jeśli sprawiedliwości stanie się zadość, nic nie wskrzesi Jasona... Ale pani ponosi winę, pani Laxter, wielką winę...

- Niech pan jej nie słucha, inspektorze! - krzyknęła roztrzęsiona Bettina. - Moje słowa są warte więcej niż jej!

- Niech pani zachowa zimną krew - zalecił Higgins. - To nie jest kwestia słów, lecz faktów. Pani mąż pasjonował się swoją pracą. Zapomniał o całej reszcie, łącznie z panią. Zaniedbał młodą i piękną kobietę, nie brał już pod uwagę pani pragnień. Zmusił panią do życia w warunkach, które pani nie odpowiadały.

- Zaakceptowałam je - odparła spokojnie Bettina Laxter.

- Na początku tak. Potem zaczęła się pani nudzić, potem cierpieć, wreszcie buntować. Buntować na swój sposób, najpierw kulturalnie. Protestowała pani, potem zadawała pytania... Jason Laxter nie słuchał pani i nie rozumiał. Miał zbyt dużo pracy, zbyt dużo zmartwień. Kochał to, czego pani nienawidziła. A pani nie chciała rezygnować z przywilejów młodości... Decyzja nie była łatwa.

Młodą kobietę ogarnęła trwoga.

- Nie wiem, jak się sprawy potoczyły - ciągnął Higgins. - Chodziło z pewnością o przypadkowe spotkanie. Wymiana spojrzeń, wzajemne pożądanie, coś w rodzaju miłości od pierwszego wejrzenia. Z jednej strony piękna młoda kobieta, która się nudzi, z drugiej strony samotny, pewien swej potęgi mężczyzna... Prawie nieuniknione połączenie promieniejącej kobiecości i tryumfalnej męskości. Co pan o tym sądzi, panie Lingham?

- Ja? A dlaczego ja? - Thomas Lingham prawie zawył.

Nawet lady Waking zdecydowała się obrócić lekko głowę.

- Przyznaję - powiedział inspektor - popełniłem błąd, nie biorąc poważnie rewelacji panny Herald dotyczącej pana związku z Bettiną Laxter. Uznałem je za przejaw zwykłej zazdrości. A jednak mówiła prawdę. Kiedy zapytałem pana, czy był pan zakochany, zareagował pan w nienormalny i przesadny sposób. Rozgniewał się pan, gdy wymieniłem nazwisko pani Laxter. Nie chciał się pan przyznać do tej znajomości. W rzeczywistości bardzo się pan w niej zakochał. Ta kobieta zmieniła pana życie. Nigdy pan nie przypuszczał, że przeżyje podobną przygodę.

Thomas Lingham i Bettina Laxter wreszcie ośmielili się na siebie spojrzeć. Trwało to tylko chwilę, ale wystarczająco długo, żeby Higgins zrozumiał, że się nie myli.

Rozdział XIX

- Panna Herald zeznała - zaznaczył Higgins - że po zapadnięciu zmroku pani Laxter udała się do kuźni Thomasa Linghama. Kowal oczywiście okłamał mnie, twierdząc, że w piątek pracował całą noc, tak samo jak Bettina Laxter skłamała, mówiąc, że tego wieczoru położyła się wcześnie spać. W rzeczywistości spotkała się z kochankiem.

Kowal zrobił krok naprzód.

- Nie ma pan żadnego dowodu, inspektorze. Higgins podszedł do Bettiny Laxter i popatrzył jej prosto w oczy.

- Czy ośmieli się pani zaprzeczyć, pani Laxter? Ośmieli się to pani uczynić tutaj, u stóp drzewa, na którym został powieszony pani mąż?

Młoda kobieta spuściła głowę.

- Jestem kochanką Thomasa Linghama. To była moja inicjatywa. Tak bardzo się nudziłam w Evillodge... Dziesięć razy, sto razy skarżyłam się Jasonowi... Nie słuchał mnie. Około miesiąca temu nie wrócił na kolację. Byłam przygnębiona. Poszłam do wsi, szłam, gdzie mnie oczy poniosą. Nie spotkałam nikogo, było ciemno... Stanęłam przed kuźnią. Padało stamtąd czerwone światło. To mnie zaintrygowało... I wtedy zobaczyłam kowala... Był nagi do pasa, miał osmolone dłonie, poparzone piersi i ramiona... Nie powiedzieliśmy ani jednego słowa, on wziął mnie w ramiona i zaniósł do środka. Nie broniłam się. Później nie mogłam już bez niego żyć. Proszę o wybaczenie... Jason nie miał czasu się mną zajmować.

Bettina Laxter była zdruzgotana. Thomas Lingham przytulił ją mocno.

- Proszę jej nie dotykać. Ona jest moja.

Higgins nie rozdzielił kochanków. Ten incydent nie dotyczył bezpośrednio śledztwa.

- Jestem przekonany, że w piątkowy wieczór Bettina Laxter spędziła część nocy w kuźni. Pozostaje najważniejsze pytanie: czy w chwili popełnienia zbrodni kochankowie byli jeszcze razem?

- Wróciłam do Evillodge po północy - oświadczyła kobieta.

- To prawda - dodał kowal. - Musi nam pan uwierzyć. Byliśmy razem.

- Pozwolę sobie na sceptycyzm - powiedział Higgins. - Po tych wszystkich kłamstwach... Gdybyście mieli świadka, może wtedy...

- Jest świadek - wtrącił Geffrey Zły.- Ja.

Inspektor odwrócił się w stronę parobka.

- Wreszcie postanowił pan mówić...

- Nie chciałem zdradzić przyjaciela. Teraz to co innego. Muszę mu pomóc.

- Co pan widział?

- Bettina Laxter wyszła z Evillodge po zmroku. Jason Laxter był jeszcze w warsztacie. Widziałem, jak obserwowała go przez dłuższą chwilę. Była przekonana, że on spędzi tam większą część nocy.

- Więc pan wiedział o związku pani Laxter z Thomasem Linghamem?

Geffrey Zły kiwnął twierdząco głową. Pykał spokojnie fajeczkę. Scott Marlow przyglądał mu się uważnie. Ten dziwny człowiek skrywał wiele tajemnic...

- Mitchell Grant skłamał - uznał Higgins. - Niczego nie ukradł z kuźni. Zaskoczył Bettinę Laxter w ramionach kowala. Tę tajemnicę przypłacił życiem.

- To kłamstwo - zaprotestował kowal. - Groziłem mu, to prawda... Kazałem milczeć. Mitchell był tchórzem, niech pan o tym pamięta!

- Pamiętam także o tym, że ktoś go udusił.

Inspektor przewertował notatnik. Podeszła do niego Agata Herald.

- Inspektorze, muszę panu coś powiedzieć.

- Słucham panią, panno Herald.

- Moje zeznanie było całkowicie zmyślone. Nie widziałam, żeby Bettina Laxter wchodziła do kuźni. Wymyśliłam tę scenę. Chciałam jej zaszkodzić.

- Dziękuję za szczerość. Ale to nie zmienia prawdy, która odpowiada dokładnie pani wyobrażeniom.

Marlow zauważył, jak kowala ogarnia wściekłość. Ta przeklęta nauczycielka zakpiła sobie z niego!

Higgins przyjrzał się uważnie parze kochanków i parobkowi, po czym zwrócił się do Geffreya Złego.

- O której godzinie wróciła pani Laxter?

- Nie wiem. Jakby pan pracował na roli, toby pan wiedział, że trzeba wcześnie chodzić spać.

- Nie można tego powiedzieć o Jasonie Laxterze - sprzeciwił się Higgins. - Kładł się późno i wstawał wcześnie.

- To by go szybko wykończyło.

- Nic pan nie słyszał?

- Słyszałem. Dwa razy skrzypnęły drzwi. Pierwszy raz koło jedenastej, drugi po północy.

- Skąd pan wiedział, która godzina?

- Nie potrzebuję zegarka.

- A więc o jedenastej - wywnioskował inspektor

- Jason Laxter miałby wyjść z domu. Po północy Bettina Laxter miałaby wrócić. Gdyby wierzyć pańskim deklaracjom, wszyscy troje jesteście niewinni. Ale do tej pory kłamaliście. A gdyby Geffrey Zły i Thomas Lingam byli wspólnikami zbrodni? Jeśli Thomas Lingham zamordował tego, który ukradł ziemię jego przyjacielowi, i jeśli Geffrey Zły podziękował mu za tę przysługę, mordując Mitchella Granta, chłopca, który był gotowy wyjawić Yardowi, że żona Jasona Laxtera ma kochanka?

- To niemożliwe, inspektorze - wtrąciła Bettina Laxter. - W momencie zbrodni byłam razem z Thomasem.

- Załóżmy, że tak było. Jest jeszcze inna możliwość... Mitchell Grant zamordował pani męża. Zabił go przez zazdrość. A pani, porywcza z natury, mogła się przecież zemścić, mordując dzwonnika.

- Ja... ja przysięgam, że nie...

Higgins uśmiechnął się do niej szeroko.

- Podejrzewałem panią przez dłuższy czas. Ale pewne fakty świadczyły na pani korzyść. Darzyła pani małego dzwonnika sympatią. Wzruszył panią. Prosząc, by zaniechał miłosnych zapędów, próbowała go pani ochronić przed gniewem męża. Tak nie zachowuje się przestępczyni... Czy mogła pani uknuć z Mitchellem Grantem morderczy spisek przeciwko Jasonowi Laxterowi? Niemożliwe, ponieważ pani była zakochana nie w tym młodym człowieku, ale w kowalu.

- To mi się wydaje niewystarczające, żeby uniewinnić Bettinę Laxter - uznała lady Emily.

- Istnieją inne ważne powody - ciągnął inspektor - Pani Laxter nie uwierzyła w samobójstwo męża. Gdyby była winna, próbowałaby bronić tej koncepcji. Sądzę, że kochała Jasona Laxtera i że była zakochana w Thomasie Linghamie. Trudno jej się do tego przyznać.

Bettina Laxter ukryła twarz w ramionach kowala. Nie mogła już powstrzymać szlochu.

- Wreszcie - kontynuował Higgins - pani Laxter wykazała rozbrajającą naiwność, podając mi fałszywe informacje na temat piątkowego rozkładu dnia. Rozmawiając z państwem Waking, z łatwością sprawdziłem, że nie mówi prawdy. Ale wiem również, że pani Laxter próbowała ukarać samą siebie. Kocha szczerze Thomasa Linghama, ale żałuje głęboko, że zdradziła męża. Pani Laxter, czy oświadczyła pani Geffreyowi Złemu, że zamierza pani sprzedać Evillodge?

- Nie - odparła zapłakana wdowa.

- Tak myślałem. Ponieważ była pani przekonana, że Geffrey Zły zamordował pani męża i że zabije każdego, kto wkroczy na jego terytorium, postanowiła pani posłużyć mu za przynętę. Nawet gdyby stała się pani kolejną ofiarą, miała pani nadzieję, że Scotland Yard zatrzyma zabójcę pani męża. Miała pani ochotę jednocześnie żyć i umrzeć.

- Ona zostanie ze mną - zapewnił kowal. - Geffrey będzie pilnował Evillodge. Bettina już nigdy tam nie wróci.

Higgins zostawił kochanków i usiadł obok lady Emily, która wpatrywała się w “Wiecznego Sędziego”.

- Czy to rozwiązanie wydaje się pani słuszne, milady?

- Nie akceptuję tego, inspektorze, ponieważ jest to wbrew zasadom moralnym. To skandal.

- Czasy się zmieniają.

- Nie uznaję tego. Takie zmiany prowadzą do moralnego upadku naszego kraju.

- Może ma pani rację - rzekł przezornie inspektor - ale trzeba sobie zdawać sprawę z rzeczywistości. Wieść niesie, że żyjecie przeszłością i tylko ją cenicie. Widziałem z bliska wasz zamek. Jest świadectwem waszej ruiny.

- To przejściowe, inspektorze. Wkrótce zamek rozkwitnie jak za dawnych lat. Zatrudnimy służbę. - Nikt nie zna przyszłości - przyznał Higgins. - Niektórzy twierdzą, że jesteście doskonałymi aktorami. Czyżbyście udawali, że niczego nie dostrzegacie?

- W pewnym sensie tak. Niech pan wyciąga wnioski, jakie tylko pan chce.

Higgins przygładził rozwichrzone włosy. Dął silny wiatr.

- Jedno jest pewne. Wakingowie cenią tradycję, Jason Laxter chciał zmian. On wzbudzał waszą nieufność, wy budziliście jego podziw.

- Co nam po zachwytach takiego człowieka jak on?

- Druxham należy do was - przypomniał Higgins. - Jason Laxter zagrażał waszej dominacji. Mógłby nabyć nowe ziemie, może nawet zamek.

- To niemożliwe, inspektorze. Laxtera czekała ruina. Gdyby nie został zamordowany, byłby zmuszony opuścić Druxham.

Higgins schylił się do diabelskiego krzesła i ujął prawą ręką kartę tarota przedstawiającą wisielca.

- Pani mąż mówi, że ma pani zamiłowanie do mistyki.

Stara arystokratka uśmiechnęła się.

- Spytałem obecne tu osoby, czy wróżą z tarota - zaznaczył Higgins. - Wszyscy zaprzeczyli. Wdowa uważa, że Jason Laxter nie znał tej cenionej przez okultystów gry. Nie można tego powiedzieć o pani, lady Emily...

- To prawda.

- Moja droga - przerwał jej lord Graham Waking. - Byłoby może dobrze...

- Pozwól mi mówić.

- Zastanawiam się jednak, czy...

- Zaufaj mi. Grahamie. Mówiliśmy więc o tarocie, inspektorze. Rzeczywiście mam upodobanie do tej gry. Od wielu lat dostarcza mi cennych wskazówek. Kiedy Jason Laxter zamieszkał w Evillodge i oznajmił swą chęć modernizowania Druxham, rozłożyłam karty, żeby poznać jego przeznaczenie.

- Karty pokazały wisielca, czyż nie?

- Tak... To była niepokojąca niespodzianka. Od tamtego momentu wiedziałam, w jaki sposób zginie.

- Czy ostrzegła go pani?

- Po co? Ten typ ludzi nie wierzy w ostrzeżenia okultystów.

- Gdzie chowa pani karty tarota, lady Emily?

- Zazwyczaj rozkładam je na moim łóżku.

- Ale nie było ich tam podczas mojej wizyty.

- Lord Graham poprosił, żebym je schowała.

- Gdzie?

- W jednej z zamkowych kuchni.

- Dlaczego?

- Ponieważ chciałam, żeby włożył kartę tarota do kieszeni Jasona Laxtera.

- Żywego czy martwego?

Stara arystokratka popatrzyła na Higginsa ze zdziwieniem.

- Żywego, oczywiście... To był najlepszy sposób, żeby go przerazić i zmusić do opuszczenia Druxham.

Higgins przejrzał notatki. Musiał sprostować jedną ze swoich hipotez. Przypuszczał, że lady Emily miała dość energii, by udać się do “Wiecznego Sędziego” i włożyć kartę do kieszeni zmarłego. Rzeczywistość była trochę inna.

- Terroryzowaliście Mitchella Granta - oznajmił. - Bał się waszych okultystycznych praktyk. Czy rzuciliście na niego jakiś urok?

- Na tego nieszczęsnego chłopca? Dlaczego miałabym tak postąpić? Dzwony są częścią wioski. Dotkliwie odczuwam ich brak. Czy sądzi pan, że mogłabym postąpić wbrew własnemu interesowi?

Scott Marlow nie za bardzo rozumiał, dlaczego Higgins tak długo roztrząsa przypadek lady Waking. Było oczywiste, że nie mogła udusić Jasona Laxtera, zanieść go do lasu i powiesić. Może inspektorowi chodziło o zmylenie przeciwnika?

Higgins podszedł do lorda Grahama Wakinga.

- Od początku tego dochodzenia - zaznaczył - sądziłem, że stawką w tej bezlitosnej grze jest Druxham. Kowal użył wyrażenia “regulowanie porachunków”, a Geffrey Zły oskarżył państwa o zamordowanie Jasona Laxtera. Agata Herald nie wypowiedziała się wprost na ten temat, ale podzielała jego opinię. Tylko pastor was bronił.

- Mam nadzieję, że pan w to wierzy - powiedziała kwaśno lady Emily. - Te oskarżenia są żałosne. Nie musieliśmy uciekać się do tak niskich machinacji, żeby usunąć tego Laxtera.

- Dokładna rola lorda Wakinga pozostaje trochę niejasna - przyznał Higgins. - Czy nie ukrył przed nami najważniejszych informacji?

Lord Graham mocniej wsparł się na lasce.

- Rzeczywiście, mogłem powiedzieć wam o tej karcie tarota. Powstrzymała mnie przed tym zwykła powściągliwość.

- Kiedy wsunął ją pan do kieszeni Jasona Laxtera?

- A więc... to było po południu, padało i ja ...

- Proszę nam oszczędzić kłamstw, lordzie. Niech pan raczej wyjaśni, dlaczego trup Jasona Laxtera miał na sobie tak dokładnie wypastowane buty.

- Nie mam pojęcia...

Lady Emily spojrzała na męża z pogardą.

- Dlaczego tak się zmieszałeś, mój przyjacielu? Czyżbyś miał coś do ukrycia przed policją?

- Oczywiście, że nie, moja droga... Ten inspektor mówi od rzeczy...

- Ponieważ upiera się pan, by milczeć, i obraża pan Scotland Yard - oznajmił Higgins - jestem zmuszony wyjawić prawdę. Przeczuwałem to, kiedy zaprosił mnie pan do zamku po naszym spacerze. Wyszedł pan na chwilę i powrócił nienagannie ubrany. Zauważyłem, że chodzi pan szybko jak na swój wiek i że zachowuje pan niezwykłą żywotność.

- Banalny poranny trening...

- Niezwykłe przywiązanie do wyglądu, ubioru i butów. Mania... Pomyślałem o manii. Postanowiłem więc obserwować pana w pana własnym środowisku, w zamku. Ma pan ukrytą pasję, sir Grahamie: czyszczenie butów. Pańskich i cudzych, nawet butów służby.

- Co to ma znaczyć, mój przyjacielu? - oburzyła się lady Emily. - Skąd się bierze ta dziwaczna mania, którą zawsze przede mną ukrywałeś?

- To mój ojciec... Zmuszał mnie co wieczór, żebym czyścił wszystkie buty w zamku. Twierdził, że to najlepsze ćwiczenie dla ciała i ducha. To przyzwyczajenie pozostało. To śmieszne, wiem... Ale nie ma żadnego związku ze śmiercią Laxtera. Jeśli te buty były wypastowane, to zwykły zbieg okoliczności.

- Dobrze pan wie, że nie - sprzeciwił się Higgins. - To pan wypastował buty Jasona Laxtera, to pan umieścił w jego kieszeni kartę z wisielcem. Przed czy po zabiciu go?

Stary lord posiniał ze złości.

- To pytanie mnie obraża, inspektorze! Nie będę tego słuchać!

- Proszę odpowiedzieć, sir Grahamie. Wiele osób we wsi oskarża pana. Obnosił się pan ze swoją głęboką niechęcią do Jasona Laxtera, niebezpiecznego konkurenta. Musiał się pan go pozbyć. Laxter pana podziwiał. Wyznaczył mu pan spotkanie właśnie tutaj, pod “Wiecznym Sędzią”, i niespodziewanie go zaatakował. Potem go pan powiesił.

Lord Waking rozejrzał się niepewnie.

- Emily, moja droga... Proszę, wytłumacz temu inspektorowi, że to, co opowiada, jest pozbawione sensu...

- Zna pan doskonale las, chodzi pan szybko, miał pan kartę z talii karota i wypastował pan buty - streścił Higgins. - Ponadto dzwonnik bał się pana. Uciekał na pana widok. Ale szpiegował pana, tak jak pozostałych. Widział, jak poszedł pan do lasu w towarzystwie Jasona Laxtera. Potem pana szantażował. Był pan więc zmuszony go zlikwidować. Dzwonnik zwierzył mi się, że kiedyś go pan zaatakował i mocno uderzył laską. Czy nie mam racji?

- Tak, ale ten nicpoń zasługiwał na...

Lord Waking przerwał, świadomy, że zabrnął za daleko.

- Mówiłem panu - włączył się Geffrey Zły. - To on jest mordercą.

- To nieprawda! - zaprotestował lord, odzyskując pewność siebie. - Nie ma pan prawa lekceważyć mojego alibi, inspektorze. Gdy zamordowano Laxtera, znajdowałem się w zamku. Powiedziałem to panu. W dzień zabójstwa Mitchella Granta również. Lady Emily może zaświadczyć. Mój służący także.

Higgins popatrzył na starą damę.

- Czy potwierdza pani oświadczenia męża?

- Tak, inspektorze.

Zirytowany lord zaczął wymachiwać laską.

- Popełniłem błąd, przyznaję. Sądziłem, że lepiej będzie zataić, że w sobotę rano nie spacerowałem po zamkowym parku. Miałem ochotę na daleki spacer do lasu i chciałem zobaczyć najpiękniejszy dąb. Nie spodziewałem się ujrzeć tak makabrycznego widoku. W kieszeni miałem kartę wisielca. Naprawdę nie wiedziałem, jak się do tego zabrać... Kiedy odkryłem trupa, o mało nie straciłem przytomności. Potem natychmiast pomyślałem, żeby wypastować mu buty.

- Czy miał pan przy sobie pastę?

- Zawsze noszę małe pudełko i czystą szmatkę - wyznał lord. - Na wszelki wypadek...

- Wykorzystał więc pan okoliczności - dodał Higgins - żeby dotrzymać słowa danego lady Emily.

- To może wydawać się haniebne...

- Czy pomyślał pan o obejrzeniu okolicy?

- Nie, inspektorze. Tylko wyczyściłem buty i uciekłem. Za bardzo się bałem. Ale miałem wrażenie, że dzięki mnie trup się lepiej prezentuje.

Higgins zostawił starego lorda i stanął pod starym dębem.

- Dwie osoby przyszły tutaj w sobotę rano: Agata Herald i lord Waking. Każde z innego powodu przemilczało makabryczne odkrycie. Jednak żadna z nich nie znalazła nic istotnego. Podejrzewałem was wszystkich w różnym stopniu, ale nie mogłem niczego udowodnić.

Scott Marlow nie dowierzał własnym uszom. Czyżby Higgins właśnie przyznał się publicznie do porażki?

- Pozostaje mi tylko jedno wyjaśnienie - oznajmił inspektor. - Chodzi o zbrodnię rytualną.

Rozdział XX

Scott Marlow nie wierzył własnym uszom. Mord rytualny! Motywy nieuchwytne, mordercy szaleni, dochodzenie utyka w martwym punkcie, poszlaki niejasne...

- Przyjrzyjmy się faktom - poprosił Higgins. - Wisielec, bukiet suszonego wrzosu, wypastowane buty, Biblia, karta tarota, diabelskie krzesło... Ten chaos kojarzy się z zabójstwem popełnionym przez sektę. Czy istnieje jakaś w okolicy?

- O ile mi wiadomo nie - odparł pastor.

- Nigdy nie słyszałem - dodał lord Waking.

- Mylicie się - stwierdził inspektor. - Sekta to Druxham. Kowal mnie uprzedził: wieś rządzi się swoimi prawami. Odrzuciła Jasona Laxtera. To ona go zabiła, a teraz odmawia wydania mordercy... przy waszej wydatnej pomocy. Wszyscy jesteście winni.

Nadinspektor poczuł, jak migrena rozsadza mu skronie... Zbiorowy mord rytualny... Odpowiedzialność rozmyta, winni oskarżają się nawzajem, prawda się wymyka. Na długo zapamięta Druxham. Obiecał sobie, że nieprędko pojedzie znowu na wieś.

Do inspektora podeszła Agata Herald.

- Przysięgam, że wszystko panu powiedziałam, inspektorze. Nie wiem nic więcej i nie brałam udziału w żadnym z tych dwóch morderstw.

Lord Waking wzruszył ramionami.

- Jak moglibyśmy być wspólnikami tych plebejuszy? Gdybym chciał zabić Jasona Laxtera, wyzwałbym go na pojedynek. Nie miałby szans.

- Musiałbym wiedzieć o takim spisku - oznajmił Roger Wood. - Nie dopuściłbym do niego. Nikt nie ma prawa podnosić ręki na stworzenie Boże.

- Tarot nigdy nie zabijał na odległość - zauważyła lady Emily.

- Moim jedynym wspólnikiem jest Evillodge - stwierdził Geffrey Zły. - Ziemi wierzę bardziej niż niejednemu człowiekowi.

Zerwał się porywisty wiatr. Bezstronny i niemy Wielki Sędzia zakołysał potężnymi konarami.

Higgins przystanął przed parą kochanków.

- A wy? Dlaczego milczycie? Dlatego, że jesteście zakochani i że w zaślepieniu byliście zdolni popełnić każde szaleństwo?

- Nie zabiłam męża - zaprotestowała nieśmiało Bettina Laxter.

- Proszę zostawić ją w spokoju - rzucił kowal. - Widzi pan, że jest wyczerpana.

Higgins obrócił się w stronę dębu i przyjrzał uważnie diabelskiemu krzesłu.

- Nie rozmawialiśmy jeszcze o tym dziwnym przedmiocie, który mógłby nam bardzo pomóc w śledztwie.

Inspektor obejrzał rzeźbione nogi i oparcie z dwoma olbrzymimi spiczastymi rogami, wzdłuż których wspinały się diabły, tak jakby te złowróżbne symbole mogły dostarczyć cennych wskazówek.

- Kowal wyjaśnił mi, że to krzesło zostało wykonane przez stolarza, który zaprzedał duszę diabłu. Legenda głosi, że wszyscy właściciele Evillodge, którzy na nim usiedli, zginęli gwałtowną śmiercią. Sporządziłem listę, z której wynika, że rzeczywiście wielu z nich musiało dokonać tej próby. Nikt nie umiał potwierdzić, czy Jason Laxter również to uczynił. A jeśli zrobił to w tajemnicy? Jeśli ośmielił się usiąść na przekór przesądom? Może sam skazał się na tragiczną śmierć, jak większość jego poprzedników?

- To bzdura - osądziła lady Emily. - Nikt nie potrafi sam się udusić.

- Jestem zmuszony przyznać pani rację - zgodził się Higgins. - Krzesło nie może być zabójcą. Odgrywa natomiast ważną rolę w tym dramacie. Było przechowywane w wozowni w Evillodge. Zdaniem pani Laxter jej mąż nienawidził tego krzesła i chciał je zniszczyć. Szkoda, że nie uczynił tego wcześniej. Z pewnością dzisiaj by żył.

Scott Marlow nie rozumiał. Higgins zdawał się zaprzeczać samemu sobie.

- Wszyscy wiedzieli o istnieniu tego krzesła - podjął inspektor. - A jednak... - Zajrzał do notatek. - A jednak ktoś ośmielił się powiedzieć: “Zniknęło dawno temu”. Pan, panie Lingham. Dlaczego?

Kowal przycisnął mocniej Bettinę Laxter, jakby w obawie, żeby nie uciekła.

- Tak mi się nieszczęśliwie wyrwało... Chciałem powiedzieć, że nikt nie widział go od dawna.

- Trudno się z tym zgodzić. Próbował mi pan wmówić, że już nie istnieje, ponieważ to pan, na polecenie Bettiny Laxter, wydobył krzesło z wozowni. Udusił pan Jasona Laxtera w Evillodge, potem zaniósł trupa i krzesło tutaj, żeby upozorować samobójstwo. Zniknął niewygodny mąż, nikt już nie mógł zagrozić waszemu związkowi.

- To kompletna bzdura, inspektorze.

- W takim razie, panie Lingham, niech się pan zbliży do tego krzesła. Niech pan na nie wejdzie i przyczepi sznur na gałęzi, na której wisiało ciało Jasona Laxtera.

Kowal zbladł.

- Czekam, panie Lingham... Jest pan odważnym mężczyzną. Stare przesądy aż tak pana nie przerażają. A poza tym niczego pan nie ryzykuje. Nie jest pan właścicielem Evillodge. Jeśli to nie pan popełnił to morderstwo i przygotował tę scenerię, dlaczego miałby pan odmówić wzięcia udziału w rekonstrukcji? Nigdy pan nie wykonał tych czynności... Nie przypomną więc panu niczego niemiłego.

- Nie mogę...

- Dlaczego, panie Lingham? - naciskał Higgins. - Dlatego, że paraliżuje pana myśl o tym, co pan zrobił?

- Nie... proszę mi wierzyć, jestem niewinny!

- A więc niech się pan nie waha. Proszę wejść na krzesło.

- Odmawiam.

Higgins przybrał surowy ton.

- To bardzo kłopotliwa sprawa, panie Lingham... Byłby to dowód, że to właśnie pan udusił Jasona Laxtera i powiesił trupa.

- Nie! Przysięgam panu, że nie!

- Dlaczego więc przeraża to pana do tego stopnia? Nie ma pan odwagi powtórzyć pańskiego ohydnego czynu?

- To nie ma nic wspólnego z zabójstwem - wymamrotał kowal. - Nie mogę wejść na to krzesło... ponieważ... mam zawroty głowy.

Kowalowi było wstyd wyznać publicznie swoją ułomność.

- To rozwiewa moje ostatnie wątpliwości - zaznaczył Higgins. - Rozumiem teraz, dlaczego pan zawsze odmawiał wejścia na dzwonnicę. Nie zamordował pan ani Jasona Laxtera, ani Mitchella Granta.

Słowa inspektora nie zmniejszyły napięcia, które panowało na polanie. Każdy oczekiwał, że Higgins wreszcie zidentyfikuje zabójcę. Zasępiony Scott Marlow zastanawiał się, czy Higgins nie poprzestanie jedynie na ujawnieniu kilka ludzkich dramatów.

- Musimy powrócić do Mitchella Granta - zaznaczył inspektor. - Ktoś chciał mu zamknąć usta. Dzwonnik widział zabójcę Jasona Laxtera lub przynajmniej domyślał się, kto nim jest. To diabelskie krzesło go przerażało. Zaprzeczył, jakoby kiedykolwiek je widział. Tak bardzo się bał, że wolał skłamać. Kiedy nadinspektor i ja spotkaliśmy go po raz pierwszy, spytał, co stało się panu Laxterowi, a nie pani Laxter. Dlaczego? Ponieważ wiedział, że Bettina Laxter przebywała w piątek wieczór u kowala, i widział, jak Jason Laxter wyszedł z Evillodge, z diabelskim krzesłem w ręce. Czy pan to potwierdza, panie Zły?

Geffrey Zły nie wyjął fajki z ust.

- To możliwe... To nie moja sprawa.

- To Geffrey Zły postawił najbardziej trafne pytanie: do kogo szedł Jason Laxter z tym ohydnym meblem? Nie do kowala, którego niewinność została udowodniona. Nie do zamku ani do Agaty Herald... Szedł do pastora.

- Skąd ta pochopna konkluzja? - spytał Roger Wood.

Agata Herald i lady Emily skierowały wzrok w jego stronę.

- Jason Laxter był jednocześnie silny i słaby. Był w pewnym sensie mistykiem. To krzesło napawało go strachem. Wierzył w jego diaboliczną moc, podobnie jak wszyscy w Druxham. Nie miał najmniejszej ochoty pozostawać pod wpływem jego czarów, tak jak poprzedni właściciele Evillodge. Zdecydował się więc zanieść je panu, panie Wood, żeby pan je zniszczył albo wyegzorcyzmował. Przypuszczam, że pan sam poddał mu ten pomysł, zalecając nocną, potajemną wizytę, dzięki której miał uciec diabłu i jego zastępom. Bez wątpienia terroryzował go pan wielokrotnie, pojawiając się w przebraniu wysokiego mnicha, który błąkał się po lesie niczym potępiona dusza.

- Są tajemnice, których lepiej nie tłumaczyć - ocenił pastor. - Nie zaprzeczam, że Jason Laxter złożył mi wizytę, a ja nie miałem zamiaru zamykać przed nim drzwi.

- Pańska zbrodnia była z góry obmyślona - oświadczył Higgins. - Ponieważ właściciel Evillodge miał do pana zaufanie, zaatakował go pan z zaskoczenia i bez trudu udusił. Następnie przeniósł pan trupa i krzesło aż do “Wiecznego Sędziego” i upozorował pan samobójstwo. Potem szczęście panu sprzyjało. Agata Herald i lord Waking przyszli tutaj w sobotę rano. Ślady, które zostawili, mogły poprowadzić śledztwo na fałszywy trop, ale oni przedłożyli własne fobie nad prawdę. Można więc mówić o spisku. Druxham wolało przemilczeć zbrodnię.

- Stawia mi pan bardzo poważne zarzuty - powiedział Roger Wood zmienionym głosem.

- Oskarżam pana oraz demona, który pana opętał - ciągnął Higgins. - Pańska kaplica jest ponura i zniszczona, ale przede wszystkim opustoszała! Kiedy zadałem sobie pytanie, komu ta zbrodnia przyniosłaby korzyść, pomyślałem o panu. Po pierwszym morderstwie kaplica była zaledwie w połowie zapełniona. Po drugim wierni zajmowali wszystkie miejsca. Przybyli tak licznie, ponieważ się bali, a pan mógł wreszcie przed tym skupionym na modlitwie zgromadzeniem staczać walkę z diabłem. Zapomniał pan tylko, pastorze, że to pan jest diabłem. Jestem przekonany, że nie poprzestałby pan na tych dwóch morderstwach, w trosce o to, żeby kaplica nie świeciła pustkami.

- Nieprzeniknione są zamysły Boga. Nieważny sposób, w jaki pokazuje on drogę.

Pastor sprawiał wrażenie, że jest na granicy obłędu. Raz mówił obojętnym tonem, za chwilę bełkotał z fanatyczną żarliwością. Lady Emily przyrzekła sobie w duchu, że zostawi tarota i zrezygnuje z okultyzmu.

- Nie jest pan ani demonem, ani szaleńcem, pastorze Wood - ciągnął inspektor. - Pan jest zwykłym przestępcą, wyrachowanym i świadomym. Niektórzy mogliby przypuszczać, że umieścił pan własną Biblię w kieszeni zmarłego jako akt miłosierdzia chrześcijańskiego i w trosce o jego duszę. Sądzę, że pańska intencja była zupełnie inna. Sam się pan uniewinniał, oskarżając się w tak trafny sposób. Poszlaka była grubymi nićmi szyta. Podejrzenie padnie na pana, ale kto by uwierzył, że zabójca może popełnić taki błąd? Oddaję hołd nadinspektorowi, który zatrzymując pana, a następnie wypuszczając, przekonał pana, że Scotland Yard wpadł w zastawioną przez pana pułapkę.

- A jednak Biblia oczyściła tę złą istotę...

Bettina Laxter skuliła się w ramionach kowala. Nerwy odmawiały jej posłuszeństwa.

- Zdradził pana mały błąd - stwierdził Higgins, zaglądając do notatnika. - Błąd, który mogła popełnić tylko osoba doskonale znająca Biblię i pokładająca bezgraniczną wiarę w świętych tekstach. W pańskim osobistym egzemplarzu, znalezionym przy ciele Jasona Laxtera, była lekko zagięta strona. Tekst mówił:

“Zburzył Pan bez litości wszystkie siedziby Jakuba; wywrócił w swej zapalczywości twierdze Córy Judy, rzucił o ziemię, zbezcześcił królestwo i możnych”. Podczas nabożeństwa w intencji zmarłego skomentował pan inny fragment, obwieszczając: “Pan złamał w przypływie gniewu wszelką moc Izraela, cofnął swoją prawicę od nieprzyjaciela; w Jakubie rozniecił pożar, co wszystko wokół trawi”. Wreszcie w kazaniu wygłoszonym przed tłumem wiernych, po zabójstwie dzwonnika, wybrał pan jako tekst: “Pan stał się podobny do wroga: starł Izraela, wszystkie budowle poburzył, poniszczył baszty, pomnożył u Córy Judy skargi po skargach”. Te fragmenty jasno dowodzą pańskiego chorobliwego zainteresowania destrukcją. Zwłaszcza że wybrał pan, pastorze, kolejne urywki należące do Drugiej Lamentacji. Sprawdziłem to, przeglądając Biblię w kaplicy. Przypuszczam, że dla kolejnego morderstwa wybrałby pan dalszy fragment...

- Nikt nie powinien być pozbawiony religijnego wsparcia - ocenił Roger Wood.

- Skąd w panu tyle nienawiści? - wykrzyknęła oburzona Bettina Laxter. - Dlaczego zabił pan mego męża?

- Nie wierzył w Boga - odpowiedział pastor. - Wierzył w postęp. Wkrótce zrujnowałby kaplicę. To on był demonem. Miałem obowiązek go unicestwić. Nie tylko ze względu na siebie, ale głównie dla ratowania Druxham. Wieś mnie zrozumie. Uczyni ze mnie świętego.

Po zebranych przeszedł dreszcz.

- Istotnie, zaznaczył pan, że Laxter dobrze zrobił, nie wybierając na miejsce śmierci Druxham - przypomniał Higgins. - Dlatego przeniósł pan trupa tutaj, w miejsce znane panu od dzieciństwa. Powiesił go pan, ponieważ wiedział pan o zadaniu, jakie lady Emily powierzyła swojemu mężowi. Czy powiedziała panu o tym, co wyczytała z kart tarota?

- To, co ma się wypełnić, wypełni się - oświadczył Roger Wood.

- Lady Emily zataiła przede mną tę rozmowę, a lord Graham zapomniał zeznać, że w sobotę rano pastor zalecił mu wydłużyć spacer aż do “Wiecznego Sędziego”. Na tym polegało porozumienie między kaplicą a zamkiem. Spokój wsi był ważniejszy od prawdy.

Arystokraci milczeli. Higgins popatrzył na pastora surowym wzrokiem.

- Mały Mitchell Grant od dawna pracował u pana, pan go wychował... A jednak nie miał pan oporów, by go zabić. Dzwonnik widział, jak Jason Laxter wszedł do pana z krzesłem.

- Nadmierna ciekawość jest grzechem! Gdyby tylko umiał trzymać język za zębami dla chwały Pana i dobra Druxham, żyłby dalej dla swoich dzwonów.

- Czyścił pan mur w głębi kaplicy - stwierdził Higgins - po to, by ukryć przejście do dzwonnicy. Chyba że drzwi tylko na pozór były zamurowane. W każdym razie nie miał pan żadnych problemów, żeby dostać się do kryjówki Mitchella Granta i zapętlić mu na szyi jeden ze sznurów służących do poruszania dzwonów. Był to ten sam sznur, którego część odciął pan wcześniej, by powiesić trupa Jasona Laxtera.

- Ten nicpoń mało mnie obchodził - odparł chłodno pastor. - Myli się pan całkowicie, inspektorze. Byłem tylko instrumentem w ręku Pana. To nie ja zabiłem Jasona Laxtera.

Nadinspektor Marlow zdrętwiał. Co jeszcze wymyśli ten diaboliczny pastor?

- Laxtera zabiło diabelskie krzesło! - zagrzmiał Roger Wood. - Zmusiłem go, żeby na nim usiadł. Diabeł wracał do diabła. Dopełniłem tylko tego dzieła. Możecie mnie zamknąć w więzieniu. Inni będą kontynuować walkę ze złem...

*

Przed wyjazdem z Druxham Higgins udał się do zamku na zaproszenie lorda Grahama Wakinga.

- Następnym razem - powiedział spokojnie, stając w progu - gdy będzie pan śledził inspektora Yardu, sir Grahamie, proszę to robić w bardziej dyskretny sposób. I gdy będzie pan do niego strzelać, niech pan mierzy celniej. W przeciwnym razie niech się pan lepiej za to nie zabiera.

Inspektor pożegnał osłupiałego lorda i bez żalu opuścił wieś, która w tak okrutny sposób rozprawiła się z marzycielem i z ciekawskim chłopcem.

Rozdział XXI

Scott Marlow dusił się w smokingu. Ceremonia wręczenia orderów miała się zaraz rozpocząć. Żeby przydać tej uroczystości splendoru, władze Scotland Yardu wynajęły dwie olbrzymie sale w rezydencji Mayfair. Ceremonię miał uhonorować swą obecnością Wielce Czcigodny Lord Burmistrz w asyście szambelana i kilku rajców miejskich. Królowa Anglii nie mogła niestety przybyć.

Scott Marlow biegał tam i z powrotem, sprawdzając, czy wszystko jest na swoim miejscu. Wybrał doskonałego restauratora, spotkał się z każdym kelnerem z osobna i udzielił im wskazówek. Za pośrednictwem BBC i prasy wielkie święto najsłynniejszej policji świata miało rozejść się po kraju szerokim echem. Dwa zdobiące ściany oleodruki Georgea Frederica Wattsa przedstawiające triumf cnoty nad ułomnościami pasowały doskonale do wzruszających chwil, które mieli przeżyć najlepsi policjanci z Yardu. Marlow uważał, że obraz Paula Nasha ukazujący okrucieństwa pierwszej wojny światowej jest niestosowny do okoliczności, ale nie miał czasu na zastąpienie go innym płótnem.

Zawołał szefa obsługi, zobowiązanego sprawdzać zaproszenia.

- Czy widział pan może inspektora Higginsa?

- Jeszcze nie. Wielce Czcigodny Lord Burmistrz i nadkomisarz już przybyli.

Oznaczało to, że ceremonia wręczenia orderów rozpocznie się za dziesięć minut. Marlow przyrzekł swojemu przełożonemu, że nakłoni Higginsa do udziału w uroczystości.

Jak on śmiał zrobić taki kawał? A przecież Scott Marlow pomógł mu w wykryciu zabójcy w Druxham i Higgins dał mu słowo... Zresztą gdyby posłuchał nadinspektora, dochodzenie trwałoby znacznie krócej.

Oczywiście, Higgins wyjawił niektóre drugorzędne aspekty tej sprawy, ale...

Wejście Higginsa odzianego w granatowy smoking przerwało Marlowowi te rozmyślania.

- Higgins! O mało się pan nie spóźnił! Co się z panem działo?

Inspektor nigdy nie nosił zegarka na rękę, a kieszonkowy nie pasował do smokinga.

- Skorzystałem z pobytu w stolicy, żeby załatwić kilka drobnych spraw. Czy naprawdę jest tak późno?

- Pośpieszmy się. Jest pan na czele listy. Musimy zasiąść w pierwszym rzędzie, żeby wysłuchać przemówienia nadkomisarza.

Ku wielkiemu zdziwieniu Scotta Marlowa ani Lord Burmistrz, ani szef Scotland Yardu nie zajęli jeszcze miejsc za prezydialnym stołem. Pośród zaproszonych gości zapanowało poruszenie, jakby wydarzyło się coś dramatycznego. Nadinspektor pozostawił rozanielonego Higginsa w gronie dawnych kolegów i poszedł zobaczyć, co się stało.

Po chwili wrócił śmiertelnie blady.

- Powinien pan trochę odpocząć, nadinspektorze - poradził mu Higgins. - Ma pan jakieś kłopoty?

- To straszne... Stało się nieszczęście... Moja kariera jest skończona...

- Co się dzieje?

- Odznaczenia zniknęły.

- To bardzo przykre... Pozostaje koktajl. Zobaczy pan, że ordery się znajdą. Los mi zdecydowanie nie sprzyja: nigdy nie będę odznaczony. Pozwoli pan, że w tej sytuacji nie będę zwlekał, czeka mnie podróż pociągiem. Do zobaczenia, nadinspektorze.

Higgins oddalił się swoim kocim krokiem, szybkim i cichym.

W tej samej chwili w głowie nadinspektora zaświtała pewna myśl. A jeśli Higgins... Nie, to niemożliwe... Czy ośmieliłby się... do tego stopnia... Kilka małych spraw do załatwienia, powiedział... I odznaczenia, które zniknęły...

Marlow rzucił się do wyjścia. Rozejrzał się wokoło. Niestety, sylwetka inspektora rozpłynęła się w deszczowej nocy jesiennego Londynu.

Najlepszy agent Yardu wrócił do swojego spokojnego świata, w którym nie było ani morderstw, ani odznaczeń.

1 Zabójcy

2 Wszystkie cytaty z Pisma Świętego pochodzą z Biblii Tysiąclecia, Poznań, 1991

3 Spis powszechny dokonany w roku 1086 przez Wilhelma Zdobywcę. Zawiera spis ziem szlachty rodowej.

4 William Shakespeare, Romeo i Julia, akt V, scena III, przeł. Józef Paszkowski.