ŚCIŚLIWOŚĆ GRUNTU
Ściśliwością nazywa się zdolność gruntu do zmniejszania swojej objętości pod wpływem obciążenia. Wielkość osiadań jest zależna przede wszystkim od ściśliwości gruntu, na którym projektuje się posadowienie danej budowli, od wielkości obciążenia oraz od rodzaju i wymiaru fundamentów w planie.
Ściśliwość gruntu jest charakteryzowana przez moduł ściśliwości wtórnej (sprężystej), który określa się ze wzoru:
w którym:
Mi - edometryczny moduł ściśliwości dla zakresu naprężeń σi do σi+1
σi= σi+1 - σi - przyrost obciążenia próbki
hi=hi - hi+1 - zmniejszenie wysokości próbki na skutek przyrostu naprężenia
hi / hi - jednostkowe zmniejszenie wysokości próbki na skutek wzrostu naprężeń
Ze wzoru wynika, że moduł ściśliwości gruntu jest stosunkiem przyrostu naprężeń do jednostkowego zmniejszenia wysokości próbki, wywołanego tymi naprężeniami. Laboratoryjnie moduł ściśliwości wyznacza się za pomocą edometru.
Edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej (ogólnej) określa się ze wzoru:
w którym:
σi - przyrost naprężenia
hi - wysokość próbki przed zwiększeniem naprężenia
hi - zmniejszenie wysokości próbki na skutek zwiększenia naprężenia
i = hi / hi- odkształcenie jednostkowe próbki
- współczynnik poprawkowy redukujący błędy badania
Edometryczny moduł ściśliwości wtórnej określa się tak samo jak edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej, z tym że odpowiednie wartości do wzoru przyjmuje się z krzywej ściśliwości wtórnej.
Współczynnik ściśliwości
Ściśliwość gruntów można określić również za pomocą współczynnika ściśliwości. Współczynnikiem ściśliwości gruntu nazywa się stosunek przyrostu wskaźnika porowatości do przyrostu naprężeń, które spowodowały przyrost wskaźnika porowatości. Współczynnik ściśliwości określa się na podstawie krzywej ściśliwości, wyrażającej zależność między przyrostem naprężenia σ, a zmniejszeniem się wskaźnika porowatości e, wywołanego przyrostem naprężenia.
Znając wartość współczynnika ściśliwości można obliczyć edometryczny moduł ściśliwości gruntu posługując się wzorem:
w którym:
ei - wskaźnik porowatości próbki gruntu przed zwiększeniem naprężenia
Wskaźnik ściśliwości
Wskaźnik ściśliwości Cc określa się na podstawie nachylenia pierwotnej krzywej ściśliwości, narysowanej w skali półlogarytmicznej wg. wzoru:
ei+1=ei + Cc lg σ`i +Δσ`i
σ`i
Do wstępnej oceny wskaźnika ściśliwości iłów i glin o małej wrażliwości można stosować wzór:
Cc = 0,009(wL-10)
gdzie:
wL-granica płynności