Temat: zarządzanie inwestycjami

Kapitał może pomnażać swoją wartość, czyli przyczyniać się do rozwoju przedsiębiorstwa. Ten rozwój może nastąpić przez realizację inwestycji.

W gospodarce socjalistycznej mieliśmy do czynienia ze społeczną własnością środków produkcji, więc gdy przedsiębiorstwo było tworzone, była mu przydzielana część społecznej wartości. Tym kapitałem miało finansować inwestycje, które były określane jako tworzenie nowych obiektów majątku trwałego. Podejście do inwestycji było więc wąskie i dotyczyło tylko inwestycji rzeczowych.

Kolejne etapy reform przybliżały tę gospodarkę do rynku. Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych z 1980 roku nadawała im cechy określane jako 3s:

• Samodzielność

• Samorządność

• Samofinansowanie

Od tego momentu można już inaczej patrzeć na inwestycje.

Przedsiębiorstwo potrzebuje kapitału na każdym etapie funkcjonowania. Żeby mogło się rozwijać, trzeba stale inwestować.

W gospodarce rynkowej istnieją warunki do szerszego zakresu inwestycji.

W dzisiejszych czasach istnieją dwa podejścia do inwestycji:

1. Szerokie

2. Wąskie

Definicje ujęcia szerokiego (lata 90 - te)

1. Słownik ekonomiczny i finansowy

Inwestycja to nabycie kapitału w celu osiągnięcia zysku.

2. K. Marcinek

Inwestycja jest kreowaniem kapitału i jego alokacją i w związku z tym jest przeciwieństwem konsumpcji.

Definicje ujęcia ścisłego

1. Słownik ekonomiczny i finansowy

Inwestycje to spożytkowanie dochodu na powiększenie majątku produkcyjnego przedsiębiorstwa.

2. H. Błoch

Inwestycje to każda zamiana środków finansowych na trwałe składniki majątku przedsiębiorstwa.

3. Prof. Malica - ta definicja jest pomostem między ujęciem szerokim i ścisłym. Zawiera bardzo istotne charakterystyki.

Inwestycje to zgromadzenie albo zabezpieczenie niezbędnych środków finansowych, celowe ich wydatkowanie w związku z koniecznością zebrania i przetworzenia zasobów materialnych oraz zasileń energetycznych w procesie inwestycyjnym w określone obiekty o przeznaczeniu produkcyjnym albo nieprodukcyjnym tj. urządzeń infrastruktury technicznej albo społecznej.

Środki kapitału na inwestycje mogą być zgromadzone lub zabezpieczone. W procesie inwestycyjnym nie ma ciągłego inwestowania, bo tworzymy inwestycje etapami. Potrzebna są środki finansowe na sfinansowanie pewnych etapów. Nie bierzemy więc kredytu na sfinansowanie całej inwestycji, tylko kolejnych jej etapów. Jest to ważne, bo:

• nie musimy brać od razu całości kredytu - znaczenie dla finansów

• staramy się, aby w poszczególnych latach przedsiębiorstwo miało jak najlepszy wynik. Jest to argumentem na lepszy kredyt - znaczenie dla biznes planu

Wąskie ujęcie obejmuje tylko majątek trwały, dotyczy inwestycji rzeczowych.

Przedsięwzięcie inwestycyjne - kompleksowy zakres rzeczowy inwestycji przewidzianych do zrealizowania w określonym celu, miejscu i czasie, mogący obejmować wykonanie jednego lub kilku samodzielnych zadań.

Cechy inwestycji:

1. Specyficzny cel inwestowania

Tym celem jest uzyskanie korzyści. Taką nadrzędną korzyścią może być:

• wzmocnienie pozycji przedsiębiorstwa

• wyeliminowanie konkurenta

• rozwój przedsiębiorstwa

Takie rodzaje korzyści można uznać za cel nadrzędny inwestora.

Inwestycje zaspokajają także cele niższego rzędu:

• Zwiększenie zdolności produkcyjnych

• Zmniejszenie kosztów

• Poprawa jakości produkcji

• Poprawa bezpieczeństwa pracy

• Ochrona środowiska

1. Każda inwestycja jest procesem

Proces ten składa się z szeregu kolejno po sobie następujących uporządkowanych działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu. Z tej cechy wynika kilka następnych cech.

3. Nieregularność procesów inwestycyjnych

Ignasiak: „nieregularne są procesy organizacyjne i inwestycyjne”.

Nieregularny proces to proces, który przestaje istnieć z chwilą osiągnięcia założonego celu.

Np. procesy produkcji są regularne, a montaż linii produkcyjnej to proces nieregularny.

4. Procesy inwestycyjne są dynamiczne

Dzieje się tak dlatego, że stanowią zasadniczy element działalności rozwojowej, a ta powoduje występowanie zmian ilościowych i strukturalnych. Następują one w czasie, powinny być oceniane pozytywnie, bo powodują dynamizm.

5. Związek z działalnością bieżącą

Proces inwestycyjny, jeżeli dotyczy inwestycji rzeczowych, wykazuje bezpośredni związek z działalnością bieżącą. Związek ten ma charakter przyczynowo - skutkowy, ale warunkowy. Przyczyną jest tworzenie obiektów rzeczowych, skutkiem jest eksploatacja, ale skutek jest warunkowy.

Warunkiem pozyskania odpowiedniej efektywności przyszłej działalności bieżącej jest zapewnienie odpowiedniej efektywności występującej wcześniej w działalności inwestycyjnej.

Jeśli sam wariant inwestycji nie jest efektywny, eksploatacja też nie będzie efektywna.

6. Forma wydatkowania nakładów kapitałowych

W procesie inwestowania nakłady kapitałowe dotyczą tworzenia zasobów majątku trwałego.

Nakłady kapitałowe w procesie produkcji dotyczą wykorzystania już utworzonych obiektów.

7. Proces inwestycyjny odbywa się w czasie

Można wyznaczyć dla niego momenty graniczne. Tymi momentami są:

• Podjęcie decyzji o inwestowaniu (moment rozpoczynający proces inwestowania)

• Podjęcie decyzji o zakończeniu procesu inwestycyjnego. Momentem kończącym inwestycję jest osiągnięcie planowanej zdolności produkcyjnej

Powoduje to powstanie kolejnej cechy:

8. Efekty występują w czasie odroczonym

Efekty z działalności inwestycyjnej występują w czasie odroczonym, który nazywany jest często okresem uzyskiwania efektów z inwestycji.

Każdy inwestor chce skrócić okres uzyskiwania efektów, gdyż:

• Pieniądz traci wartość w czasie

• Przyszłość nie jest pewna

9. Niepewność i wynikające z niej

10. Ryzyko inwestowania

Niepewność to stan lub sytuacja charakteryzująca się brakiem pełnej znajomości parametrów zamierzonego przedsięwzięcia i ich rozkładów w zespole alternatywnych zdarzeń.

Gdy skfantyfikuje się niepewność, staje się ona ryzykiem. Ryzyko to uświadomiona (skwantyfikowana) niepewność.

Ryzyko jest funkcją niepewności i kapitału zaangażowanego w przedsięwzięcie.

Im większa niepewność, tym większe ryzyko.

Im więcej kapitału trzeba zainwestować, tym więcej można go stracić.

Ryzyko jest funkcją wartości kapitału, użyteczności kapitału i niepewności

Postawy wobec ryzyka:

1. Ryzykanci

2. Inwestorzy ostrożni

Z większym ryzykiem wiąże się większa niepewność, która jest motorem dla działań ryzykownych.

W przypadku inwestycji ryzyko rozkłada się na 3 etapy tworzenia i eksploatacji inwestycji:

1. przygotowanie decyzji inwestycyjnych

2. realizacja

3. eksploatacja obiektu trwałego

W etapie pierwszym ryzyko związane jest z określonym zakresem niepewności towarzyszącej ustalaniu opłacalności określonego projektu inwestycyjnego. W tym etapie ryzyko związane jest z:

• wybraniem najbardziej korzystnego projektu

• ustalaniem optymalnego okresu realizacji inwestycji

• wyborem optymalnego momentu rozpoczęcia inwestycji

W etapie drugim ryzyko związane jest z niepewnością dotrzymania terminów cyklu inwestycyjnego, a dokładnie:

• z punktualnym dostarczeniem elementów, podzespołów

• z niedotrzymaniem planowanego terminu oddania inwestycji

• ze zmianą warunków, w których odbywa się cykl inwestycyjny

Konsekwencją tych zaistnienia tych sytuacji ryzykownych są głównie kary z tytułu niedotrzymania terminów.

W etapie trzecim ryzyko związane jest z niepewnością uzyskania przewidywanego zakresu zwrotu nakładów inwestycyjnych. Może to być spowodowane zmniejszeniem się popytu na wyrobu produkowane dzięki zrealizowanej inwestycji.

11. Ścisły związek procesów inwestycyjnych z czynnikiem przestrzeni geograficznej.

Występuje to w momencie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji. Decyzje lokalizacyjne powinny spełniać warunek minimalizowania negatywnych skutków dla środowiska.

Czynnik lokalizacji ma wpływ:

• Eliminujący

• Ograniczający daną inwestycję.

• Wymuszający

1. Technologia tworzenia

Każdy proces inwestycyjny ma specyficzną dla niego technologię tworzenia inwestycji oraz udział obiektów wynikające z niepodzielności obiektów trwałych i ich zespołów.

Jest to przyczyną nieciągłości nakładów inwestycyjnych.

Rodzaje ryzyka projektu:

1. ryzyko wyłączne, które traktuje ryzyko projektu w izolacji. Jest to ryzyko projektu, który jest jedynym składnikiem aktywów firmy. Jest mierzone przez zmienność oczekiwanych dochodów z tego składnika aktywów. Ryzyko wyłączne mierzone za pomocą σ jest ważnym czynnikiem określającym zarówno ryzyko przedsiębiorstwa jak i ryzyko rynkowe.

Metody oceny ryzyka wyłącznego:

• analiza wrażliwości

Analiza wrażliwości jest metodą, która wskazuje, jak zmieniają się NPV i IRR przy zmianie pojedynczej zmiennej objaśniającej i pozostałych czynnikach bez zmian.

• analiza scenariuszy

Jest to metoda analizy ryzyka, w której NPV najlepszych i najgorszych scenariuszy porównywana jest z oczekiwaną NPV projektu.

• symulacja Monte Carlo

Jest to metoda analizy ryzyka, w której wykorzystuje się programy komputerowe do symulowania wszystkich prawdopodobnych przyszłych zdarzeń i w ten sposób szacuje się zyskowność i ryzyko projektu.

• analiza drzewa decyzyjnego

2. ryzyko własne (przedsiębiorstwa), które traktuje ryzyko jako element całego portfela projektów firmy

3. ryzyko rynkowe, które uwzględnia fakt, że akcjonariusze firmy sami różnicują swoje portfele na całym rynku kapitałowym.

Metody uwzględniania ryzyka projektu w procesie podejmowania decyzji o preliminowaniu inwestycji:

• metoda równoważnika pewności - oczekiwane przepływy środków pieniężnych są modyfikowane, aby odzwierciedlić ryzyko projektu.

• metoda stopy dyskontowej uwzględniającej ryzyko - stopa dyskontowa uwzględniająca ryzyko to stopa, która jest dostosowana do projektu indywidualnego. Stopę dyskontową podwyższa się w przypadku projektów bardziej ryzykownych niż przeciętne projekty, a obniża przy projektach mniej ryzykownych.

W decyzjach inwestycyjnych uwzględnia się:

1. strategię inwestycyjną firmy

2. wyniki poszukiwań nowych możliwości inwestycyjnych w oparciu o zgromadzone informacje

3. projekcję spodziewanych strumieni przychodów jako rezultat sprzedaży wyrobów planowanego przedsięwzięcia

4. wybór wariantów inwestycyjnych w oparciu o kryteria efektywnościowe

5. gromadzenie przepływu informacji o możliwościach inwestycyjnych

6. stałą kontrolę wydatków inwestycyjnych

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Agata

---