Ćwiczenia 2 - Metoda pełna - eliminacja transakcji w ramach grupy - ich wpływ na poszczególne elementy sprawozdania finansowego (MSR 27)
Eliminacja wzajemnych rozrachunków
Przykład 1
Spółka Matka jest jedynym właścicielem spółki . Gdy nabyła akcje Córki jej aktywa netto obejmowały jedynie kapitał podstawowy, który od tego czasu nie uległ zmianie. W bieżącym okresie Matka udzieliła Córce nieoprocentowanej pożyczki, dzięki czemu mogła ona zrealizować swoje plany inwestycyjne. Sprawozdania z pozycji finansowej obu podmiotów na koniec okresu sprawozdawczego prezentowały się następująco:
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 500 200
Udziały w spółce Córka 100 -
Należności od Córki 80 -
Aktywa obrotowe 300 30
980 230
Kapitał podstawowy 400 100
Zyski zatrzymane 350 35
Zobowiązania wobec Matki - 80
Zobowiązania handlowe 230 15
980 230
Dokonaj konsolidacji powyższych sprawozdań metodą pełną, jeśli wiadomo, że w danym okresie nie miały miejsce żadne transakcje gospodarcze pomiędzy tymi dwoma podmiotami.
Przykład 2
Założenia identyczne jak w przykładzie 1, z ta jedynie różnicą, iż ostatniego dnia roku Córka zdecydowała się zwrócić 20 zł pożyczki i przelała środki Matce, która jednak otrzymała przelew pod datą nowego okresu sprawozdawczego i nie ujęła transakcji w swoim sprawozdaniu. Ponadto aktywa obrotowe oznaczają w tym przykładzie gotówkę.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 500 200
Udziały w spółce Córka 100 -
Należności od Córki 80 -
Aktywa obrotowe ( gotówka) 300 980 10 210
Kapitał podstawowy 400 100
Zyski zatrzymane 350 35
Zobowiązania wobec Matki - 60
Zobowiązania handlowe 230 980 15 210
Eliminacja transakcji sprzedaży zapasów
Przykład 3
Spółka Matka posiada 100% udziałów w Córce. Gdy Matka nabyła akcje Córki na samym początku tego roku jej aktywa netto wynosiły 270, na co składały się kapitał podstawowy oraz zyski zatrzymane. W bieżącym okresie, a wiec już po przejęciu Matka sprzedała do Córki zapasy za 75 zł. Sama kupiła je wcześniej za 50 zł. Zapasy te są w całości wykazane w aktywach Córki. Różnica w rozrachunkach wynika z płatności dokonanej przez Córkę tuż przed końcem roku, która nie została ujęta w sprawozdaniu Matki. Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie Matki na podstawie poniższych danych.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 1000 380
Udziały w spółce Córka 300 -
Należności od Córki 50 -
Zapasy 250 75
Środki pieniężne 115 1715 160 615
Kapitał podstawowy 800 225
Zyski zatrzymane 350 45
Zysk netto za rok 200 90
Zobowiązania wobec Matki - 40
Zobowiązania handlowe 365 1715 215 615
Przykład 4
Spółka Matka posiada 80% udziałów w Córce. Gdy Matka nabyła akcje Córki w połowie tego roku jej aktywa netto obejmowały kapitał podstawowy, zyski zatrzymane oraz proporcjonalną cześć zysku netto za okres. Już po przejęciu Córka sprzedała do Matki zapasy za 160 zł. Sama kupiła je wcześniej za 80 zł. Ta transakcja miała charakter jednorazowy i nie powinna być brana pod uwagę przy dzieleniu zysku netto Córki na poszczególne miesiące tego roku.
Powyższe zapasy zostały już przez Matkę połowie sprzedane , połowa z nich dalej natomiast jest wykazywana w jej aktywach.
Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie Matki na podstawie poniższych danych, prezentując ewentualną wartość firmy oraz udziały mniejszości w kwotach netto.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 4700 1380
Udziały w spółce Córka 1000 -
Zapasy 250 275
Środki pieniężne 185 6135 160 1815
Kapitał podstawowy 3000 650
Zyski zatrzymane 1350 150
Zysk netto za rok 900 800
Zobowiązania handlowe 885 6135 215 1815
Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów
Znowelizowany MSR 1 wprowadził wiele zmian, jeśli chodzi o prezentację i nomenklaturę stosowaną w sprawozdawczości finansowej. Jedną z istotniejszych było z pewnością zastąpienie dotychczasowego Rachunku Zysków i Strat przez Sprawozdanie z Całkowitych Dochodów. Zmiana nie sprowadza się tylko do nazwy. Warto zwrócić uwagę, że w nowym formacie Zysk netto za rok obrotowy nie jest już ostatnią linijką sprawozdania. Kończy on jedynie pierwszą część sprawozdania, którą jest znany nam doskonale RZiS. Po zysku netto prezentowane są inne składniki całkowitych dochodów, które obejmują ruchy na aktywach i zobowiązaniach, które były dotychczas odnoszone bezpośrednio na kapitały własne. Przykładem takich zdarzeń gospodarczych może być przeszacowanie środków trwałych do wartości godziwej w myśl MSR 16. Zwieńczeniem sprawozdania z całkowitych dochodów są Całkowite dochody netto będące sumą zysku netto i innych składników całkowitych dochodów. Analiza MSR 1 przekracza ramy tego opracowania, dlatego też ograniczymy się do prezentacji nieco uproszczonej proformy tego skonsolidowanego sprawozdania:
Przychody ze sprzedaży 10 000
Koszt własny sprzedaży (6 000)
Koszty ogólnego zarządu (2 000)
Pozostałe przychody operacyjne 1 500
Pozostałe koszty operacyjne (1 000)
Przychody finansowe 750
Koszty finansowe (500)
Zysk netto za okres 2 750
Inne składniki całkowitych dochodów 1 500
Całkowite dochody netto 4 250
Zysk netto przypadający na:
Właścicieli jednostki dominującej 2 000
Udziały nie dające kontroli 750
Całkowite dochody netto przypadające na:
Właścicieli jednostki dominującej 3 000
Udziały nie dające kontroli 1 250
Przykład 5
Kontynuujemy nasze rozważania z przykładu 4 powyżej, tym razem mając do dyspozycji sprawozdania z całkowitych dochodów obu spółek, które uzgadniają się do zysku netto tam zaprezentowanego. Na podstawie identycznych założeń dokonamy ich konsolidacji:
Matka Córka
Przychody ze sprzedaży 9 550 8 000
Koszt własny sprzedaży (6 000) (5 600)
Koszty ogólnego zarządu (2 000) (1 500)
Pozostałe przychody operacyjne 1 000 880
Pozostałe koszty operacyjne (1 500) (1 000)
Przychody finansowe 750 320
Koszty finansowe (900) (300)
Zysk netto za okres 900 800
Eliminacja transakcji sprzedaży środków trwałych
Przykład 6
Spółka Matka posiada 60% udziałów w Córce. Gdy Matka nabyła akcje Córki wiele lat temu jej aktywa netto obejmowały kapitał podstawowy, który od tego czasu nie uległ zmianie oraz zyski zatrzymane w wysokości 1200. 1 stycznia 2009 Córka sprzedała do Matki maszynę za 500 zł. Sama kupiła ją tego samego dnia za 200zł.
Powyższa maszyna została przez Matkę przyjęta do ewidencji środków trwałych i ustalono, że zgodnie z polityką rachunkowości grupy będzie amortyzowana przez okres 10 lat.
Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie Matki na podstawie poniższych danych na koniec 2010 roku, prezentując ewentualną wartość firmy oraz udziały mniejszości w kwotach netto.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 5300 2815
Udziały w spółce Córka 1100 -
Aktywa obrotowe 1385 7785 1600 4415
Kapitał podstawowy 2500 1000
Zyski zatrzymane 1500 2500
Zysk netto za rok 640 500
Zobowiązania handlowe 3145 7785 415 4415
Przykład 7
Treść zadania identyczna z przykładem 6, jedyna różnica polega na fakcie, iż transakcja sprzedaży środka trwałego przebiegła w odwrotnym kierunku: sprzedawała Matka do Córki. Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Matki na koniec 2010 roku.
Eliminacja transakcji sprzedaży usług w ramach grupy
Matka kupiła sama usługę za 80 zł i odsprzedała ją Córce za 100zł a następnie Córka odsprzedała ją na zewnątrz za 120, to korekty będą przedstawiać się następująco:
- pomniejszyć przychody Matki o 100zł
- pomniejszyć kosz własny sprzedaży Matki o 80 zł
- pomniejszyć koszt własny sprzedaży Córki o 20 zł
Dodatnia wartość firmy (goodwill) - trwała utrata wartości
Przykład 8
Spółka Matka 30 września 2009 zakupiła za 3000zł 800 akcji spółki Córka, która łącznie wyemitowała 1000 akcji. Na dzień przejęcia aktywa netto spółki Córki wynosiły 2500 zł i obejmowały kapitał podstawowy w kwocie 2000 oraz zyski zatrzymane 500. Spółka Córka jest notowana na giełdzie papierów wartościowych, a kurs jej akcji 30 września 2009 wynosił 5,50 zł. W 2010 roku w wyniku światowej recesji pogorszyły się perspektywy Córki. W wyniku testów na utratę wartości stwierdzono spadek zmniejszenie wartości firmy o 600. Sprawozdania z sytuacji finansowej oraz z całkowitych dochodów obu podmiotów na 31 grudnia 2010 zostały zaprezentowane poniżej. Przygotuj dane skonsolidowane wiedząc, że spółka rozlicza i ujmuje wartość firmy oraz udziały nie dające kontroli w kwotach brutto.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 5500 5570
Udziały w spółce Córka 3000 -
Aktywa obrotowe 1530 10 030 2280 7 850
Kapitał podstawowy 4500 2000
Zyski zatrzymane 2000 750
Zysk netto za okres 1750 1400
Zobowiązania handlowe 1780 10 030 3700 7 850
Matka Córka
Przychody ze sprzedaży 6 550 6 180
Koszt własny sprzedaży (4 000) (3 600)
Koszty ogólnego zarządu (1 200) (1 500)
Pozostałe przychody operacyjne 800 620
Koszty finansowe (400) (300)
Zysk netto za okres 1 750 1 400
Przykład 9
Wszystkie dane identyczne jak w przykładzie 8, jedyna różnica polega na tym ,że spółka wykazuje udziały nie dające kontroli oraz wartość firmy w wielkościach netto. Na czym będzie polegała różnica w rozliczeniu trwałej utraty wartości firmy i jaki będzie to miało wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe?
Eliminacja odsetek od pożyczek oraz dywidend wypłaconych w ramach grupy
Przykład 10
Spółka Matka nabyła 76% udziałów w Córce, gdy jej aktywa netto wynosiły 2250 i obejmowały kapitały własne oraz zyski zatrzymane. Na samym początku tego roku Matka zaciągnęła kredyt w banku w wysokości 2 000zł na 5% w celu odstąpienia środków Córce ( umowa pożyczki grupowej określała oprocentowanie na poziomie 7%), która nie miała odpowiedniej zdolności kredytowej, żeby sama pozyskać środki. Odsetki obciążające Matkę zostały w całości wykazane jako koszt finansowy, natomiast Córka połowę zaklasyfikowała jako koszt finansowy a drugą połowę aktywowała na zakupionej z pożyczki maszynie, która jest amortyzowana od połowy roku - stawka 50%. Na koniec roku Córka zalegała ze spłatą 40 zł odsetek.
Ponadto Córka w trakcie okresu wypłaciła dywidendy w kwocie 200, odpowiednia ich część przypadająca Matce została wykazana już w przychodach finansowych. Matka także wypłaciła dywidendy swoim akcjonariuszom, ich kwota to 500 zł.
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 5700 4000
Udziały w spółce Córka 3000 -
Pożyczka dla Córki 2000 -
Aktywa obrotowe ( w tym nal. odsetkowe od Córki ) 2630 13 330 4700 8 700
Kapitał podstawowy 5200 2000
Zyski zatrzymane 3330 800
Zysk netto za okres (po podziale) 1250 1200
Kredy Bankowy 2000 -
Pożyczka od Matki - 2000
Zobowiązania handlowe ( tym odsetki dla Matki) 1550 13 330 2700 8 700
Matka Córka
Przychody ze sprzedaży 6 550 6 180
Koszt własny sprzedaży (4 000) (3 600)
Koszty ogólnego zarządu (1 200) (1 500)
Przychody finansowe 800 620
Koszty finansowe (400) (300)
Zysk netto za okres 1 750 1 400
Podział zysku netto ( dywidenda) 500 200
Zysk netto za okres ( po podziale) 1 250 1200
Dokonaj konsolidacji wiedząc, że spółka rozlicza i ujmuje wartość firmy oraz udziały nie dające kontroli w kwotach netto.
Konsolidacja sprawozdań finansowych wg MSSF - kurs dla początkujących.
6