Inflacja i bezrobocie.

Opracowując to zagadnienie, niezbędnym jest wyjaśnienie dwóch kluczowych pojęć : inflacji i bezrobocia.

INFLACJA

Inflacja jest to wzrost przeciętnego poziomu cen i dóbr w jakimś okresie.

Przyczyny inflacji

-Teoria monetarystów- nadmierna w stosunku do podaży dóbr ilość pieniądza gospodarce. Drukowanie pieniądza w celu sfinansowania wielkiego deficytu budżetowego może być przyczyną inflacji.

-Nadwyżka popytu na dobra przypisana wzrostowi nominalnej podaży pieniądza.

Stopa inflacji= wzrost nominalnej podaży pieniądza- wzrost realnego popytu na pieniądz

Czysta inflacja jest przypadkiem szczególnym, który pojawia się wtedy, gdy wszystkie ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym czasie.

Hiperinflacja jest to zjawisko, które polega na utrzymaniu się bardzo wysokiej stopy inflacji. Jest przykładem sytuacji, w których realna podaż pieniądza może zmieniać się szybko i na wielką skalę.

Inflacji towarzyszy ciągły wzrost pieniądza.

Koszty inflacji:

„koszt zdzieranych zelówek”

„koszt zmienianych jadłospisów”

drenaż podatkowy

redystrybucja dochodów

Złudzenie inflacyjne - zjawisko, które występuje wtedy, gdy ludzie utożsamiają zmiany nominalne (na przykład płac) ze zmianami realnymi.

Sposoby przeciwdziałania inflacji:

-zastosowanie środków polityki gospodarczej

-zmiana przepisów prawnych i instytucji tak, by inflacja nie mogła się łatwo pojawić

-nauczyć się żyć z inflacją

BEZROBOCIE

Bezrobocie to zjawisko, w której część osób w wieku produkcyjnym, zdolnych i gotowych do pracy na typowych warunkach występujących w gospodarce, pozostaje bez pracy, pomimo podejmowanych poszukiwań zatrudnienia.

Stopa bezrobocia

Wyrażony w procentach stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo (suma osób pracujących i poszukujących pracy).

Rodzaje bezrobocia

Ekonomiści rozróżniają następujące rodzaje bezrobocia:

• frykcyjne

• strukturalne

• wynikające z niedostatku popytu na produkty pewnych działów gospodarki

• klasyczne

Klasyfikacja bezrobocia

1. CZAS TRWANIA:

1. krótkookresowe

2. średniookresowe

3. długookresowe

2. CHARAKTER ZJAWISKA:

1. frykcyjne

2. sezonowe

3. cykliczne

4. strukturalne

3. PRZYJMOWANE ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE:

1. dobrowolne

2. przymusowe

4. JAWNOŚĆ ZJAWISKA:

1. jawne

2. ukryte

Prywatny koszt bezrobocia:

- W przypadku bezrobocia dobrowolnego :

koszt jest mniejszy niż prywatne korzyści wynikające z bycia bezrobotnym

- W przypadku bezrobocia przymusowego:

koszt jest większy niż prywatne korzyści wynikające z bycia bezrobotnym

Społeczny koszt bezrobocia:

-W przypadku bezrobocia dobrowolnego :

*Społeczeństwo jako całość nie odnosi żadnej bezpośredniej korzyści z wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych .

*Dochodzi do nieefektywnej alokacji zasobów , gdyż nie są to płatności za dostarczone dobra i usługi .

*Osoby będące bezrobotnymi przez bardzo długi okres czasu mają małe szanse znalezienia pracy w okresie załamania koniunktury .

*Fakt bezrobocia powoduje realokacje zasobów ludzkich do stanowisk gdzie są bardziej potrzebne, co ma ważny wpływ na właściwe funkcjonowanie gospodarki i powoduje tym samym korzyści dla społeczeństwa .

-W przypadku bezrobocia przymusowego (keynesowskiego)

Jest jeszcze wyższy w porównaniu do bezrobocia dobrowolnego .

*Po pierwsze - dochodzi do produkcji mniejszej ilości dóbr niż na to pozwalają możliwości gospodarki . Marnotrawimy ogromną ilość produktów , które mogłyby być wytworzone , gdyby bezrobotni znaleźli pracę .

*Po drugie - bezrobocie przymusowe powoduje więcej ludzkiego cierpienia i strat psychicznych niż bezrobocie dobrowolne .

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY POZIOMEM INFLACJI A BEZROBOCIEM

Krzywa Phillipsa wyraża związek między bezrobociem a inflacją.

Bezrobocie i inflacja połączone są relacja odwrotną- zmniejszając inflację, należy zwiększyć bezrobocie. Zgodnie z tym poglądem mniejsze bezrobocie można zapewnić przy wysokiej, ale stabilnej stopie inflacji. Dokładne analizy gospodarki wskazują, że głównym skutkiem niskiego bezrobocia będzie rosnąca inflacja, a nie wysoka, ale stabilna. Dlatego krzywa Phillipsa ma zastosowanie tylko w krótkim czasie, gdy gospodarka dostosowuje się do zmiany popytu globalnego- jest to krótkookresowa krzywa Phillipsa.

Kiedy zmiany dotyczą podaży globalnej odwrotna zależność między inflacją a bezrobociem
nie istnieje. Pojawia się sytuacja kiedy wyższej inflacji towarzyszy wyższe bezrobocie.

W długim okresie również nie istnieje taka zależność. Długookresowa krzywa Phillipsa jest pionowa i przecina oś odciętych w punkcie odpowiadającym naturalnej stopie bezrobocia.

Analiza gospodarcza wykazuje, że ceny rosły również wtedy, kiedy nie osiągnęła poziomu pełnego zatrudnienia.

W momencie w którym występuje bezrobocie i niewykorzystane są zasoby, ceny rosną w niewielkim tempie. Nie odnotowano spadku cen, gdyż ceny i płace nie są ustalane na rynkach konkurencyjnych, ale przez przedsiębiorstwa i związki zawodowe. Zawsze pewne regiony czy branże będą w fazie recesji, inne w fazie rozkwitu. Tam gdzie panuje recesja, ceny i płace będą stabilne, natomiast tam, gdzie jest rozkwit, ceny będą rosnąć. Jeśli ogólny poziom bezrobocia obniża się, to zwiększa się liczba sektorów, w których wystąpi nadwyżka popytu, a zatem utrzyma się tendencja wzrostu cen.

Rozpatrując zależność inflacji i bezrobocia w kolejnych latach obserwujemy, że krzywa Phillipsa co pewien czas zatacza koło w północno-wschodniej części wykresu, powodując przesuwanie się krzywej w prawo do góry.

Rozpatrując krzywą Phillipsa musimy odróżnić inflacje faktyczną od inercyjnej. W gospodarce systematycznie zdarzaja się wstrząsy, które powodują, że faktyczna stopa inflacji będzie znacznie odbiegać od inercyjnej. Inflacja inercyjna reaguje na te wstrząsy podążając za inflacją faktyczną. Warunki wymiany między inflacją a bezrobociem pozostają stabilne tak długo, jak stopa inflacji inercyjnej pozostaje niezmieniona ( w tym okresie obowiązuje krótkookresowa krzywa Phillipsa). Jeśli zmieni się stopa inflacji inercyjnej, to krótkookresowa krzywa Phillipsa przesuwa się do nowego położenia. Tłumaczymy to w następujący sposób: w każdym momencie mamy określoną inercyjną stopę inflacji. Jeśli nie ma wstrząsów wywołujących zmianę inflacji rzeczywistej, to inflacja rzeczywista będzie przebiegać wzdłuż inflacji inercyjnej, np. lata 1960-65. Jeśli występują wstrząsy, to inflacja faktyczna będzie odbiegać od inflacji inercyjnej (lata 1965-75) i ludzie będą dostosowywać się do nowej inflacji inercyjnej, oczekując nowego jej poziomu w przyszłości.

Z założenia fazy rozkwitu wynika, że następuje wzrost produkcji, któremu towarzyszy spadek bezrobocia, a więc gospodarka przesuwa się w lewo do góry wzdłuż krótkookresowej krzywej Phillipsa. Jeśli inflacja rośnie, ludzie oczekują również i w przyszłości wyższej inflacji, i ta oczekiwana inflacja zostaje wbudowana w umowy. Oznacza to, że krótkookresowa krzywa Phillipsa przesuwa się w górę, czyli stopa inflacji odpowiadająca każdemu poziomowi bezrobocia jest wyższa. Rożnica w poziomie inflacji wynika stąd, że wzrosła inercyjna stopa inflacji w rozpatrywanych okresach. Spirala ta zatrzyma się wówczas, gdy bezrobocie wróci do poziomu stopy naturalnej, przy której siły popytu i podaży będą się równoważyć. Inflacja będzie stabilna tzn. nie będzie wykazywać tendencji do zmian. Naturalna stopa bezrobocia jest jedynym poziomem bezrobocia, które może współistnieć ze stabilną stopą inflacji.

Z krzywej Phillipsa wynikają dwa wnioski:

1. Istnieje minimalny poziom bezrobocia odpowiadający naturalnej stopie bezrobocia, który w długim okresie gospodarka może utrzymać. Bezrobocie nie może się utrzymywać długo poniżej stopy naturalnej bez wywoływania spirali inflacyjnej.

2. W krótkim okresie obowiązuje krzywa Phillipsa, według której można zmniejszyć stopę bezrobocia poniżej stopy naturalnej, ale tylko kosztem rosnącej inflacji.

---