OPINIA PUBLICZNA - teoretyczna konstrukcja, której nie da się pojąć bez odniesienia do aparatu teoretycznego, w jaki jest uwikłana. Takimi konstrukcjami są wszystkie przedmioty wiedzy naukowej.
OBOWIĄZUJĄCA DEFINICJA I JEJKONKURENTKI
Opinia publiczna - suma odpowiedzi, udzielanych w reprezentatywnych sondażach.
O popularności powyższej definicji przesądzają dwa czynniki:
pozwala ona przeprowadzić systematyczne, co wymierne badania
odpowiada powszechnie przyjętemu ideałowi demokracji indywidualistycznej, gdzie wszyscy obywatele mają swoje zdanie na każdy temat i nie ma poglądów uprzywilejowanych.
Spośród najistotniejszych problemów dotyczących sondaży są wątpliwości czy obywatele mają ustalone opinie, które można porównać wedle wymiernych kryteriów. Kwestionuje się również zdolność sondaży do operowania wystarczająco neutralnymi pytaniami.
Alternatywy co do ujęcia klasycznego:
„oświecona opinia publiczna” - co opinia mogłaby orzec, gdyby była racjonalna i wystarczająco poinformowana
„ukryta opinia publiczna” - ukryte sądy, które skrystalizują się i wyjdą na jaw najprawdopodobniej podczas najbliższych wyborów V.O. Key
TRUDNOŚCI WIĄŻĄCE SIĘ Z OBOWIĄZUJĄCĄ DEFINICJĄ
POSTAWA - (Allport - „Podręcznik psychologii społ.”) - ukształtowana przez dotychczasowe doświadczenie, mentalny i neurologiczny stan mobilizacji, wywierający zwierzchni bądź dynamiczny wpływ na reakcje jednostki wobec wszystkich zdarzeń i sytuacji, z którymi ma ona związek.
w/w definicja ma nikły związek z problemami, które nasuwa praktyka sondażowa
„Natural of Belief System in Mass Publics” „ The American Voter” - Philip Converse - zastanawiano się czy do obrony nadaje się pojmowanie wyborów prezydenckich jako mandatu ideologicznego.
Autorzy „The...” odrzucili tę koncepcje, stwierdzając, że:
sposób myślenia, który decyduje o większości decyzji wyborczych, jest o wiele bardziej przyziemny, wyraża się w przekonaniach, iż kandydat „będzie dobry dla robotników”.
dochowując więc wierności „naturze systemów masowych przekonań”, należy odchodzić od ideologicznej interpretacji wyborów i zajmować się raczej bliższymi ziemi troskami głosujących obywateli.
Pomysły teoretyczne Converse'a:
„spójność postawy” - wyznacza ją dająca się empirycznie zaobserwować skłonność wyborcy do zajmowania konsekwentnie liberalnego, konserwatywnego bądź centrowego stanowiska wobec odrębnych na pozór kwestii skłonność ta zaznacza się bardzo słabo wśród przeciętnych wyborców.
„natura postaw politycznych” - zastanawiał się następnie czy odpowiedzi na typowe pytania ankietowe mogą zawierać coś z prywatnych przekonań ideologicznych, które nie pasują do podziału na lewicę i prawicę - wykluczył ową możliwość, stwierdzając, że ci sami ludzie odpowiadają nieraz zupełnie inaczej, gdy zadać im to samo pytanie w odstępach czasu.
ludzie myślą o polityce raczej w kategoriach grupowych niż ściśle ideologicznych, stąd wobec pytań pewnego typu (postawy w kwestiach rasowych bądź przynależności partyjnej) odznaczały się większą stabilnością niż pozostałe ( o rolę rządu federalnego w gospodarce)
postawy osób uczestniczących w sondażach ulegają zmianie pod wpływem pewnych zdarzeń przypadkowych
po zbudowaniu modelu „czerne-białe” (model statystyczny) w którego perspektywie ankietowani albo wykazywali pewna konsekwencję (przyjmowali postawę) lub tez byli zmienni (nie mogło im się przypisać żadnej postawy) wniosek, iż „wielkie odłamy elektoratu po prostu nie mają żadnych znaczących przekonań, nawet na sprawy, o które przez długi czas spierały się gwałtownie elity polityczne”
ZARZUT BŁĘDU POMIARU
Converse interpretował opinie publiczną na rzecz interpretacji grupowej. Jego wywód myślowy został poddany ostrej krytyce zakwestionowano interpretacje, zgodnie z która konsekwencja w udzielaniu odpowiedzi miałaby się nadawać na kryterium posiadania postawy ideologicznej bądź jej braku.
Chris Achen - „kategoria błędu pomiaru”
żadnej postawy nie da się ustalić eliminując błąd pomiaru, dlatego nawet ludzie o zdecydowanych przekonaniach mogli wahać się w odpowiedziach udzielanych w kolejnych rundach wywiadu
błąd pomiaru wynikał prawdopodobnie bądź z braku precyzyjnego języka potocznego, bądź z trudności sytuowania ludzkich postaw na przyjętej w ankiecie arbitralnej skali klasyfikacyjnej
nieobecność konsekwencji w odpowiedziach, który Converse uznał za dowód braku postawy, okazała się w perspektywie modelu Achena jedynie efektem błędu pomiaru
błąd pomiaru występuje zarówno u wykształconych jak i nie wykształconych obywateli możliwe dzięki umiejętności kwantyfikowania błędu pomiaru
model Achena był w stanie objąć autentyczna zmianę przekonań potrafił precyzyjnie ocenić zakres błędu pomiaru w każdej kwestii.
Achen uratował opinię publiczną przez potraktowaniem jej jako chwiejnego tłumu bez ustosunkowanych przekonań.
OPINIA WEDŁUG MODELU PYTAŃ I ODPOWIEDZI
Wielu badaczy odkryło, że pozornie niewinne właściwości sondaży wpływają na poglądy, którym dają wyraz ankietowani.
Należą do nich:
kolejność zadawanych pytań
porządek, w jakim umieszczono sugerowane warianty odpowiedzi
uwzględnienie lub pominięcie nieistotnych na pozór słów i zwrotów.
Wniosek jaki wyprowadzono brzmiał następująco (na podstawie artykułu z 1984r.):
Większość ludzi nie ma ustalonych postaw w normalnym znaczeniu tego słowa. Zamiast nimi, dysponują jedynie sprzecznymi często „inklinacjami”, które mogą ich popchnąć w tym lub innym kierunku, ale nie tworzą łącznie „autentycznej postawy” wobec danego problemu.
Zasadniczym postulatem modelu pytań i odpowiedzi jest, iż ludzie odpowiadają na ankiety odpowiednie do jednej lub paru „inklinacji”, które uświadamiają sobie akurat w momencie ich przeprowadzania.
W artykułach Zallera i Feldmana opinia jawi się jako ta wahająca się na wiele kwestii we względnie rozległym, lecz nie bezgranicznym zakresie, w których ramach wykazuje niezdecydowanie: ich przekonania wchodzą ze sobą w konflikt.
O tym, który z biegunów spektrum niezdecydowania ujawni się w sondażu, decydują najświeższe bodźce.
Należą do nich: sformatowane pytania, kolejność pytań lub ostatnio zasłyszane wiadomości.
NIEKONSEKWENCJE W UJĘCIU 3 MODELI:
Converse - dowód braku postawy
Achan - błąd pomiaru
Zaller - objaw niezdecydowania
ZBIEŻNOŚĆ 3 MODELI:
Traktowanie o zjawisku niekonsekwentnych odpowiedzi
skrajne niezdecydowanie mogłoby okazać się tym samym, co brak postawy
ludzie w różnych wywiadach odpowiadają na to samo pytanie zależnie od rozmaitych sytuacji, decyduje o tym fakt, iż pytania sondażowe rzadko bywają sformułowane na tyle precyzyjne, by skłonić ludzi do myślenia o problemie zawsze w ten sam sposób, ilekroć z nim się spotykają u niektórych ludzi niezdecydowanie jest tak wielkie, że utożsamia się z brakiem postawy, podczas gdy inni mogą nie zdradzać nawet jego śladu.
model pytań i odpowiedzi ma tą zaletę, iż obejmuje wszystkie konkurencyjne możliwości eksplikacyjne i rozwiązania pośrednie
Przeciętny sondaż opinii wydobywa na jaw ogromna dużo niepewności, wahań i niezrozumienia problemu.
Autor popiera Achena odrzucając stwierdzenie o braku stałych postaw modelu „czarne - białe” o niekonsekwencji odpowiedzi przesadza przypadkowe zgadywanie, właściwe ludziom nie mających żadnych głębszych trosk.
Polityczna neutralność sondaży
ośrodki badawcze lubią się uważać za przezroczyste instrumenty, pokazujące „co ludzie myślą naprawdę”.
jednak pełnej neutralności aktu sondowania opinii nie da się już obronić, gdyż rozkład odpowiedzi zależy od tego, jak sformułowano pytanie.
o doborze specyficznych zagadnień, co do których konsultuje się opinię publiczną, decyduje debata szeroko pojętej elity, którą powinno się prowadzić nasłuchując jednym uchem jak reaguje społeczeństwo
opinia nie ma stałej postawy, sugerującej co należy zrobić, lecz tylko nie do końca spójne inklinacje ktoś musi jej pomoc w skrystalizowaniu swych sądów do tego stopnia, by mogła ona kierować politycznym działaniem np. badacze opinii wywodzący się z elity
Natura przywództwa
racja po stronie Converse'a i Achena opinia zbiorowa istnieje niezależnie od procesów politycznych i może wobec tego narzucać liderom swe roszczenia
zgodnie z modelem pytań i odpowiedzi, nie ma niezależnej i definitywnie ustalonej opinii publicznej - występuje za to różnorodność jej możliwych wersji.
odgrywanie roli przywódczych może zatem polegać na wyodrębnieniu na plan pierwszy pewnych społecznych inklinacji oraz ignorowaniu i spychaniu w cień pozostałych.
Model pytań i odpowiedzi sugerując wizje niezdecydowanej opinii publicznej najwierniejszy wobec empirycznych spostrzeżeń (towarzyszący sondażom), lecz również zbliża do trafnego ujęcia roli, która opinia rzeczywiście odgrywa w polityce demokratycznej.
OŚWIECONA OPINIA PUBLICZNA
„masy naprawdę nie chcą tego, czego chcieć się zdają” - koncepcja woli powszechnej Rousseau oraz świadomości fałszywej Marksa
Kryteria wskazujące, czego ludzie by chcieli, posiadając optymalną ilość informacji: (niezależne od preferencji, które ludzie wyrażają w normalnych okolicznościach)
posługiwanie się grupami odniesienia do ustalenia postaw politycznych
przebicie się przez warstwę ewidentnie powierzchownych odpowiedzi na pytania ankiety ku temu, co ludzie rzeczywiście myślą
ryzyko polega na tym, iż ich liderzy mogą - za sprawą swych prowokacji - wykreować opinie, które bez tego w ogóle by się nie pojawiły.
popularność grup odniesienia świadczy o obawie, iż sondaże nie docierają do autentycznych opinii ludzi
Wg Gelmana i Kinga wyborcy spodziewają się po kampaniach wyborczych informacji niezbędnych do ustalenia, jakie są ich rzeczywiste preferencje.
Dlatego też sondaże amerykańskiej kampanii prezydenckiej okazują się aż tak zmienne, gdy wyborcy są aż tak przewidywalni.
sondaże przeprowadzane przed wyborami kiepsko prognozują ostateczne wyniki
wyborcy spodziewają się po kampanii wyborczej informacji niezbędnych do ustalenia, jakie są ich rzeczywiste preferencje
autorzy modeli, którzy nie musza polegać na kampanii, szukając istotnych informacji ekonomicznych i politycznych i którzy ustalili jak wielka wagę wyborcy zwykli przywiązywać do informacji danego typu - bez trudu wypadają lepiej w porównaniu z wczesnymi sondażami
lepiej radzą sobie modele statystyczne, za których pomocą można przewidzieć jak zakończą się wybory model Rogenstone'a:
uwzględnił wiele zmiennych ekonomicznych i politycznych (stan gospodarki narodowej czy stanowisko kandytatow wobec dwu podstawowych kwestii spornych)
opinia wyborców przy urnach w dniu wyborczym jest dobrym przykładem do oświeconej opinii publicznej
Bartels skonstruował model w którym 20 zmiennych niezależnych (m.in. płeć, rasa, dochód) kojarzy się oddzielnie z poziomem politycznego poinformowania.
Istnieje tendencja do wzajemnego niwelowania się „niepoprawnych głosów”, lecz nigdy nie realizuje się ona w pełni.
Bartels unika zrównania głosów „dobrze poinformowanych” i „oświeconych”, ponieważ wysoki poziom wiedzy politycznej może wiązać się z czymś innym niż oświecenie.
Jednak posiadanie informacji jest istotnym wskaźnikiem stanu oświecenia, dlatego też jego badania wskazują na „istotna” lukę miedzy opinia oświeconą a rzeczywiście wyrażaną.
Luka ta może w sposób istotny wpływać na wybory, co przesadza o jej istotności.
Bartels nie odrzuca jednak zupełnie praktyki sondaży przynoszą one bowiem sporo realnych informacji o tym, co i jak się myśli o ważnych kwestiach oraz dochodzi do wniosku, że niektóre odpowiedzi „z marszu”, głębiej od przemyślanych ujawniają autentyczne przekonania - o czym świadczy seria eksperymentów przeprowadzona przez Timothy'iego Wilsona. (afisze)
OPINIA PUBLICZNA JAKO OPINIA UKRYTA
Opinia publiczna wg Key'a: „sądy osób prywatnych z którymi rządzący winni się liczyć”
opinia ukryta
w praktyce politycznego działania jest jedynym rodzajem opinii, która realnie zmusza, by się o nią troszczyć
wychodzi na jaw podczas najbliższych wyborów i grozi usunięciem urzędujących polityków z zajmowanych stanowisk
Wg Key'a odpowiedzi na ankiety nie dają żadnych wskazówek jak opinia ukryta przełoży się na głosy.
Elektorat sprawuje tutaj kontrolę nad urzędującym politykami dzięki tym mechanizmom, które sprawiają, iż musi się on liczyć z konkurencją. (funkcje te pełni zazwyczaj partia znajdująca się w mniejszości)
Opinie z którymi należy się liczyć, nie musza wyznaczać jakiejś wyrazistej postawy wówczas, gdy rządząca elita podejmuje decyzje.
Wg Key'a opisać precyzyjnie opinię publiczna jest równie trudno jak porozumiewać się z Duchem Świętym.
Key nie ustawał w wysiłkach uchwycenia tej odmiany opinii, która wpływa na działania rządu, poszukiwał jej wszędzie.
Jedną z prób empirycznej interpretacji podjął się dziennikarz R. Reeves w biografii politycznej prezydenta Kennedy'ego - opinia ukryta została tutaj zastąpiona opisem człowieka żyjącego w ciągłym leku przed atakami, które w najbliższych wyborach mógłby zadać mu jego konkurent.
Przypadek Kennedyego pokazuje jak obawa przed ukaraniem przez opinie publiczna „utraty Wietnamu” może wzbudzać lęk przed elektoratem także w wypadku gdyby podjął wojnę by Wietnam ocalić.
Wahania polityki wynikały z kalkulacji, jak opinia publiczna może zareagować w najbliższych wyborach.
Praca Hansena „Congress and Farm Lobby: 1919 - 1981” punktem wyjścia jest zabieganie o reelekcje w warunkach niepewności “kongresmani chcą znaleźć się po właściwej stronie publicznego sporu, lecz brakuje im informacji za co I na ile opinia ich wynagrodzi”.
Potrzebne jest przekonanie, ze grupa interesu informuje trafnie o preferencjach elektoratu. Grupa interesu - by zdobyć i utrzymać wpływy - musi udzielać reprezentantom rad, które przyniosą im wymierne korzyści podczas wyborów.
Roztropny ustawodawca musi brać stale pod uwagę trzy czynniki:
prawdopodobieństwo ukształtowania się jednoznacznej opinii
jej orientacje
i skutki, jakie przyniesie podczas wyborów
Opinia ukryta ma wielkie znaczenie w praktycznym życiu politycznym.
Koncepcja traktująca opinie jako sumę odpowiedzi na pytania ankieterów stała się użyteczną przesłanką dla badan prowadzonych w wielu dziedzinach.
inklinacja - skłonność, upodobanie; sympatia, pociąg do kogo
eksplikować - wyjaśniać, tłumaczyć; uzasadniać
John Zaller - „definicje opinii publicznej”
4
Teoria polityki - ćwiczenia 8 Justyna Abdank - Kozubska gr. A