PEDAGOGIKA PORÓWNAWCZA_03 - zeszły rok

POLITYKA OŚWIATOWA:

POLITYKA - działalność władzy państwowej rządu w różnych dziedzinach życia społecznego w szczególności w dziedzinach gospodarki, społeczeństwa, oświaty.

OŚWIATA - definicja wg JANA SZCZEPAŃSKIEGO:

• Stan wykształcenia społecznego (jak jest wykształcone społeczeństwo w danym kraju)

• Działalność instytucji oświatowej

• System instytucji oświatowych

• UOSO - z dnia 7.IX.1991 r.:
  - oświata stanowi dobro całego społeczeństwa
  - kieruje się zasadami (Konstytucja RPP, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka):
  = zasada sprawiedliwości
  = zasada demokracji
  = zasada tolerancji
  = zasada wolności
  = zasada solidarności

GŁÓWNE CELE OŚWIATY:

Kształtowanie u dzieci i młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny (patriotyzm), poszanowanie polskiego dziedzictwa kulturowego przy oparciu się na kulturze Europy i świata.

INSTYTUCJE W SYSTEMIE OŚWIATY:

• Szkoły i placówki oświatowo - wychowawcze:
  - przedszkola - rodzaj szkoły; oddziały integracyjne i przedszkola specjalne.
  - szkoły podstawowe (6-letnie; od 7 roku życia)
  - gimnazja - szkoła średnia I stopnia / niższego rzędu
  - szkoły ponadgimnazjalne - szkoła średnia II rzędu / wyższego rzędu
  - szkoły sportowe, szkoły mistrzostwa sportowego, szkoły artystyczne (muzyczne, baletowe)

• Szkoły wyższe:
  - nie wchodzą w system oświaty
  - placówki autonomiczne nie zależne od rządu
  - kierują się osobną ustawą o szkolnictwie wyższym

MENiS PODLEGAJĄ:

• Placówki oświatowo - wychowawcze, które umożliwiają rozwijanie zdolności młodzieży w czasie wolnym

• Poradnie psychologiczno - pedagogiczne (specjalistyczne poradnie udzielania pomocy rodzicom)

• Ośrodki szkolno - wychowawcze

• Ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających specjalnej pracy (młodzież upośledzona w stopniu głębokim)

• Hufce pracy

• Biblioteki pedagogiczne

• Zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli

SYSTEM OŚWIATOY ZAPEWNIA NAM:

• Realizację prawa każdego obywatela do kształcenia

• Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny

POLITYKA OŚWIATOWA:

• Dział polityki państwa zajmujący się sprawami oświaty i wychowania

• Dyscyplina naukowa, która przygotowuje teoretyczne podstawy dla działalności polityków oświatowych (definiuje pojęcia, prowadzi badania)

UWARUNKOWANIA POLITYKI OŚWIATOWEJ:

• Działalność polityków oświatowych jest uwikłana w różne okoliczności i uwarunkowania:
  1. uwarunkowania ekonomiczne
  2. uwarunkowania demograficzne
  3. uwarunkowania historyczne

UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE:

• Wyznaczają nam materialne możliwości budżetu państwa, jakie można przeznaczyć na szkolnictwo

• Tworzą ilościowe i jakościowe zapotrzebowanie na absolwentów

• Samonakręcająca się spirala dysproporcji pomiędzy potrzebami kraju i oczekiwaniami społeczeństwa
  - początkowo zmniejszyła się PKB (produkt krajowy brutto)
  - 1990 r. - zmniejszył się o 12 %; w Polską oświatę mniej zainwestowano
  - 1991 r. - cały czas spadek PKB
  - 1992 r. - po raz pierwszy od kilku lat odnotowano przyrost PKB
  - do 1997 r. - rośnie PKB systematycznie (przyrost 6,8 %)
  - od 1998 r. - powolny spadek PKB
  - 2001 % - przyrost PKB o 1 %

• Rolnictwo:
  - pracuje 26 % osób
  - wkład rolnictwa w PKB to 4 %

• Inflancja:
  - 1889 r. - 1990 r. - inflacja 200 % - 400 %
  - 1996 r. - 19,9 %

• Bezrobocie:
  - 1995 r. - 14,9 %
  - 1996 r. - 13,2 %
  - 1997 r. - 10,3 %
  - od 1998 r. - 10,4 % i wzrasta
  - 2004 - ponad 18 %

• Bezrobocie wg wykształcenia:
  - średnie ogólnokształcące - łatwiej znaleźć pracę niż z wykształceniem policealnym i średniozawodowym
  - szkoły podstawowe - bezrobocie 32,5 %
  - szkoły zasadnicze - bezrobocie 36,7 %

• Bezrobocie wg wieku:
  - 24 lata i mniej; 25 lata - 34 lata - bezrobocie 59,1 %
  - 55 lat i więcej

• Bezrobocie wg regionu zamieszkania:
  - wieś - duże bezrobocie

UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO-NARODOWE:

• Specyfika i charakter państwa

• Historia państwa i jego kultura

• Przyzwyczajenia narodowe

UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE:

• Prowadzenie stałych analiz sytuacji ludnościowej w kraju umożliwia władzom oświatowym przewidywanie okresów wyżu i niżu demograficznego i czasu ich trwania

• Umożliwiają działania związane z podwyższeniem kwalifikacji nauczania, ulepszeniem szkolnictwa

• Analizy sytuacji ludności w kraju pomagają przewidzieć zapotrzebowanie gospodarki na wykwalifikowanych pracowników (jakie szkoły uruchomić, jakie zamknąć).

GŁÓWNE PROBLEMY (PRIORYTETY) POLITYKI OŚWIATOWEJ w POLSCE:

1. zapewnienie równości szans edukacyjnych

2. doskonalenie zewnętrznego i wewnętrznego systemu osiągnięć uczniów

3. modyfikacja systemu kształcenia zawodowego

4. wprowadzenie systemu standardów kwalifikacji zawodowych

5. doskonalenie algorytmu finansowania oświaty

6. wprowadzenie nowych strategii kształcenia, doskonalenia, dokształcania nauczycieli

MOŻLIWE WARIANTY ROZWIĄZANIA PROBLEMU:

1. Zmiana filozofii dokształcania nauczycieli (osoba twórcza, aktywna, krytyczna, kreatywna)

2. Zmiana w programie studiów nauczycielskich:
   - przygotowanie nauczycieli do zmieniania swojego sposobu nauczania oraz wdrażania uczniów do urzekających ich zmian
   - przygotowanie nauczycieli do pełnienia roli przewodnika
   - przygotowanie nauczyciela do nauczania bloków programowych a nie pojedynczych przedmiotów
   - na uczelniach akademickich kształcących nauczycieli należy ustalić optimum przedmiotowe pomiędzy kształceniem (teoretycznym i praktycznym)
   - uruchomianie modułowego kształcenia nauczycieli - pozwala na większą indywidualizację kształcenia
   - przygotowanie nauczycieli do prowadzenia lekcji w systemie klas łączonych
   - odejść od zamykania szkół wiejskich i wprowadzenia nauczania początkującego.