Kanał pachwinowy.
Kanał pachwinowy ( canalis inguinalis ) - znajduje się po lewej i prawej stronie ciała w dolnym odcinku przedniej ściany jamy brzusznej, jest pozostałością drogi, jaką przebyło jądro zstępujące z jamy brzusznej do moszny. Proces ten, zachodzący w życiu płodowym, nosi nazwę zastępczą jądra ( descensus testis ). Kanał pachwinowy u mężczyzn wypełnia całkowicie powrózek nasienny ( funiculus spermaticus ). Ponieważ w organizmie kobiety proces zastępowania gruczołów płciowych polega tylko na przesunięciu się jajnika do miednicy mniejszej, to kanał pachwinowy u kobiety jest wypełniony jedynie więzadłem obłym macicy ( ligamentum teres uteri ), które łączą macice ze skórą wargi sromowej większej. Kanał pachwinowy przedstawia się jako ukośna szczelina w przedniej ścianie jamy brzusznej, przebiegająca pod więzadłem pachwinowym i równolegle do jego przyśrodkowego odcinka. Wejście do niego, czyli pierścień pachwinowy głęboki ( anulus inguinalis profundus ), stanowi opisane już wpuklenie powięzi poprzecznej, które znajduje się na tylnej powierzchni przedniej ściany brzucha nieco powyżej więzadła pachwinowego i mniej więcej w połowie jego długości. Wyjście zwane pierścieniem pachwinowym powierzchownym ( anulus inguinalis superficialis ), znajduje się na przedniej powierzchni ściany jamy brzusznej, stanowiąc szczelinę w rościęgnie mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha. Szczelinę tę ograniczają rozchodzące się włókna rozcięgna - odnoga przyśrodkowa i boczna ( crus mediale et laterale ), od przodu zaś przykrywają przebiegające łukowo włókna rozcięgna, czyli włókna międzyodnogowe ( fibrae intercrurales ). Tylne ograniczenie pierścienia tworzy więzadło zagięte ( ligamentum reflexum ), które jest częścią włókien więzadła pachwinowego nie dochodzących do guzka łonowego, lecz zdążających w pochewce mięśnia prostego do kresy białej. W kanele pachwinowym odróżnia się cztery ściany. Dolną ścianę stanowi więzadło pachwinowe, a górną - dolne włókna mięśnia skośnego wewnętrznego i mięśnia poprzecznego brzucha. Ścianę przednią tworzy rozcięgno mięśnia skośnego zewnętrznego, tylną - zaś powięź poprzeczna i jej wzmocnienia.
Przepuklina brzucha.
W przypadku wypuklenia się jelita do dołu pachwinowego bocznego, w którym znajduje się pierścień pachwinowy głęboki, powstaje przepuklina pachwinowa boczna, czyli skośna ( hernia inguinalis lateralis s. obliqua ) droga jej prowadzi przez cały kanał pachwinowy. W wypadku zaś wypuklenia się jelita do dołu pachwinowego przyśrodkowego tworzy się przepuklina pachwinowa przyśrodkowa, czyli prosta ( hernia inguinalis medialis s. recta ). Ta ostatnia ewentualność może tym łatwiej nastąpić, że dołowi pachwinowemu przyśrodkowemu odpowiada na powierzchni zewnętrznej przedniej ściany jamy brzusznej zewnętrzne ujście kanału pachwinowego, wypuklające się jelito wychodzi tu więc na zewnątrz bezpośrednio przez pierścień pachwinowy powierzchowny.
Miejsce zmniejszonej odporności ścian brzucha - nazwą tą określa się odcinki ściany jamy brzusznej, które dzięki swojej słabszej budowie mogą się stać wrotami przepuklin, czyli przez które trzewa mogą się wypuklać poza obręb jamy brzusznej, tworząc przepukliny. Do takich okolic należą :
Kanał pachwinowy i jego pierścienie.
Kanał udowy.
Trójkątne szczeliny pomiędzy częściami przepony, w których mogą się tworzyć przepukliny przeponowe.
Kresa biała i pępek.
Trójkąt lędźwiowy ( trigonim lumbale ), którego podstawę stanowi grzebień kości biodrowej, a ramiona - brzeg tylny mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha ( ramię przyśrodkowe ),mięśnie te w tym miejscu mniej lub bardziej na siebie zachodzą, osłaniając leżący głębiej mięsień skośny wewnętrzny. Powstawać tu mogą przepukliny lędźwiowe dolne ( herniae lumbales inferiores ).
Przestrzeń ścięgnista lędźwiowa przykryta przez mięsień najszerszy grzbietu. Widać ją zatem dopiero po odpreparowaniu tego mięśnia jako pole wypełnione rązcięgnem początkowym mięśnia poprzecznego brzucha, a ograniczone u góry krawędzią mięśnia zębatego tylnego dolnego i odcinkiem dwunastego żebra, bocznie - mięśniem skośnym wewnętrznym i zewnętrznym brzucha, przyśrodkowo zaś mięśnie głębokie grzbietu. Tworzące się tu przepukliny noszą nazwę przepuklin lędźwiowych górnych ( herniae lumbales superiores ).
Dół pachowy.
Dół pachowy ( fossa axillaris ) - nazwą tą określa się pole pomiędzy górną częścią ramienia a ścianą klatki piersiowej, które wyraźnie zaznaczają się przy ramieniu uniesionym i odwiedzionym, ograniczone jest z przodu fałdem utworzonym przez brzeg mięśnia piersiowego większego ( fałd pachowy przedni ), a z tyłu przez przedni brzeg mięśnia najszerszego grzbietu ( fałd pachowy tylny ). Sklepienie dołu pachowego, utworzone przez owłosioną i zrośniętą powięzią pachową skórę, stanowi jednocześnie dno jamy pachowej, a w kierunku przedniej powierzchni ramienia dół pachowy przechodzi w bruzdę przyśrodkową mięśnia dwugłowego ( sulcus bicipitalis medialis ).
Kanał udowy.
Kanał udowy ( canalis femoralis ) - jak wspomniano przestrzeń między więzadłem pachowym a przednią krawędzią miednicy podzielona jest łukiem biodrowo - łonowym na rozstęp mięśni ( lacuna musculorum ) - boczny, i rozstęp naczyń ( lacuna vasorum ) - przyśrodkowy, przy czym w przyśrodkowym odcinku rozstępu naczyń, przez który przechodzą naczynia udowe, leży żyła udowa. Część włókien więzadła pachwinowego nie dochodzi do guzka łonowego, lecz schodząc łukowato do grzebienia kości łonowej tworząc fałd wklęsły po stronie bocznej, który przyczynia się do zaokrąglenia ostrego kąta między przyśrodkowym ( przyczepiającym się do guzka łonowego ) odcinka więzadła pachwinowego a kością łonową. Pomiędzy wklęsłym brzegiem tego fałdu a żyłą udową znajduje się mała przestrzeń, w której leży pojedynczy węzeł chłonny.
Ponieważ przestrzeń ta oddzielona jest od jamy brzusznej jedynie cienką przegrodą udową ( septum femorale ) utworzoną przez powięź poprzeczną ( fascia transversalis ) i otrzewną - wypuklać tu może się jelito ( przepuklina udowa, hernia femoralis ). Miejsce to określa się wówczas jako pierścień udowy ( anulus femoralis ), będący wejściem do kanału udowego ( canalis femoralis ), który powstaje w przypadku przepukliny udowej. Jelito schodzi w obręb przyśrodkowego odcinka dołu biodrowo - łonowego i napotykając opór ze strony rogu dolnego brzegu sierpowatego powięzi szerokiej uwypukla się pod skórę przez rozwór żyły odpiszczelowej wielkiej. Przednią ścianę kanału tworzy powierzchowna blaszka powięzi szerokiej, tylną - blaszka głęboka tej powięzi, zaś ograniczenie boczne stanowi żyła udowa.
Kanał przywodzicieli.
Kanał przywodzicieli ( canalis adductorius ) - w dolnym odcinku przyśrodkowej wargi kresy chropowatej kości udowej schodzi się przyczep początkowy głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda z przyczepem końcowym mięśnia przywodziciela wielkiego. Między oboma tymi mięśniami tworzy się rynienka, nad którą przebiega mostowato silna blaszka ścięgnista, schodząca z głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda na mięśni przywodzicieli wielkich i przekształcająca opisaną rynienkę w kanał przywodzicieli. Wejście do kanału przywodzicieli wpada na wysokości wierzchołka trójkątnego pola, zwanego trójkątem udowym, którego podstawę tworzy więzadło pachwinowe, ramię boczne - krawędź przyśrodkowa mięśnia najdłuższego uda, a ramię przyśrodkowe - krawędź boczna mięśnia przywodziciela długiego. Wyjście z kanału skierowane do dołu podkolanowego stanowi rozwór ścięgnisty przywodzicieli ( hiatus tendineus adductorius ), czyli szczelina między kością udową a łukiem ścięgnistym mięśnia przywodziciela wielkiego, biegnącego od kresy chropowej do nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej. Przez kanał przywodzicieli przechodzą naczynia udowe i nerw udowo - goleniowy, który biegnąc dalej w kierunku kolana przebija przednią ścianę kanału.