Akcentowanie

 

Akcent w języku łacińskim opiera się na tzw. iloczasie.

 

iloczas - czas, w ciągu którego trwa wymowa głoski, przy czym różnica między czasem wymawiania głosek długich i krótkich ma charakter funkcjonalny. (Źródło: Słownik języka polskiego PWN) W słowniku języka łacińskiego spotkamy dwa oznaczenia iloczasu. Nad zgłoską długą znajdziemy poziomą kreskę; nad zgłoską krótką znajduje się znak w kształcie półksiężyca. _______________________________________ Reguła 1 Jeżeli w wyrazie łacińskim przedostatnia sylaba jest długa, to akcent pada na tę właśnie sylabę. Przykład imperator _______________________________________ Reguła 2 Jeżeli w wyrazie sylaba przedostatnia jest krótka, to akcent przenosi się na sylabę poprzedzającą (trzecią od końca). Przykład fabula _______________________________________ Przykłady puella, agricola, tabula, matrona, dominus, persona, philosophus.

 

 

Alfabet łaciński

 

Alfabet łaciński jest uboższy od polskiego. Nie posiada m.in. zamogłosek nosowych.

 

Alfabet łaciński liczy 24 litery. Są to: a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u v x y z W porównaniu do alfabetu polskiego, brakuje w nim takich liter jak: j, ł, w i samogłosek nosowych.

Podstawowe pojęcia gramatyczne

 

Tutaj poznasz pojęcia gramatyczne, które często w podobnej formie funkcjonują także np. w języku angielskim czy niemieckim.

 

Części mowy nomen substantivum - rzeczownik verbum - czasownik nomen adiectivum - przymiotnik adverbium - przysłówek pronomen - zaimek nomen numerale - liczebnik coniunctio - spójnik praepositio - przyimek exclamatio - wykorzyknik _______________________________________ Przypadki - casus W języku łacińskim wyróżniamy 7 przypadków: Nominativus - mianownik (kto? co?) Genitivus - dopełniacz (kogo? czego?) Dativus - celownik (komu? czemu?) Accusativus - biernik (kogo? co?) Vocativus -wołacz Ablautivus - narzędnik (kim? czym?) Locativus - miejscownik (gdzie?) _______________________________________ Rodzaje - genera Masculinum - rodzaj męski Femininum - rodzaj żeński Neutrum - rodzaj nijaki _______________________________________ Liczby - numeri numerus singularis - liczna pojedyncza numerus pluralis - liczba mnoga _______________________________________ Czasy - tempora tempus praesens - czas teraźniejszy tempus imperfectum - czas przeszły niedokonany tempus perfectum - czas przeszły dokonany tempus plusquamperfectum - czas zaprzeszły tempus futurum primum - czas przyszły prosty tempus futurum exactum - czas przyszły dokonany _______________________________________ Strony - genera genus activum - strona czynna genus passivum - strona bierna _______________________________________ Tryby - modi modus indicativus - tryb oznajmujący modus imperativus - tryb rozkazujący modus coniunctivus - tryb przypuszczający _______________________________________ Stopnie - gradus gradus positivus - stopień równy gradus comparativus - stopień wyższy gradus superlativus - stopień najwyższy

Wymowa

 

Poznaj zasady wymowy odowiązujące w dzisiejszej łacinie.

 

c Głoska wymawiana jest jak polskie [c] jedynie przed samogłoskami [e], [i], [y] i dyftongami [oe] i [ae]. W pozostałych przypadkach głoska wymawiana jest jak polskie [k]. Przykład Cicero [c] Caezar [c] Cato [k] _______________________________________ ph Głoska wymawiana jest jak polskie [f]. Przykład philosophus _______________________________________ gu Głoska wymawiana jest jak polskie [gw]. Przykład lingua _______________________________________ i Przed spółgłoskami wymawiana jest jak polskie [i]; przed samogłoskami jak polskie [j]. Przykład ignis imperator ius _______________________________________ qu Głoska wymawiana jest jak polskie [kw]. Przykład aqua _______________________________________ v Głoska wymawiana jest jak polskie [w]. Przykład Vistula _______________________________________ y Głoska wymawiana jest jak polskie [i]. Przykład Syllaba _______________________________________ x Głoska wymawiana jet jak polskie [ks]. Przykład rex _______________________________________ ae Dyftong wymawiany jest jak polskie [e] Przykład Caezar _______________________________________ oe Dyftong wymawiany jest jak polskie [e] Przykład Foedus _______________________________________ eu Dyftong wymawiany jest jak polskie [eł] Przykład Europa _______________________________________ au Dyftong wymawiany jest jak polskie [ał] Przykład Augustus