Pytanie nr. 26. Sposób postępowania przy podziele złoża na poziomy.
Złoże węgla kamiennego można udostępniać w sposób bezpośredni: za pomocą szybów, upadowych bądź sztolni lub też w sposób pośredni: za pomocą prowadzonych od szybu na określonych głębokościach czyli poziomach wyrobisk udostępniających.
Przy płytkich złożach udostępnienie odbywa się za pomocą szybów i szybików. Udostępnianie złoża może odbywać się na jednym poziomie wydobywczym z jednym pomocniczym, który pełni funkcję poziomu wentylacyjnego oraz dostawy materiałów, mediów, dojścia załogi.
Również udostępnianie złoża może odbywać się na jednym poziomie wydobywczym z dwoma pomocniczymi. Sposób ten stosowany jest w przypadku, gdy wymagana jest duża zdolność produkcyjna poziomu, przy jednoczesnej niewielkiej zasobności złoża. W tym przypadku długość pochyła poziomu jest duża ze względów techniczno-technologicznych wymagany jest podział poziomu na krótsze odcinki.
Drugi poziom pomocniczy może służyć dla ruchu załogi i dostarczania podsadzki oraz innych mediów. Jednak całe wydobycie węgla sprowadzane jest na poziom wydobywczy. Udostępnianie złoża może również odbywać się na dwóch poziomach wydobywczych. W tym przypadku możemy mówić o dwóch modelach udostępniania złoża.
Model pierwszy - w którym występują dwa poziomy wydobywcze, z których każdy posiada swój poziom pomocniczy. Model ten stosowany bywa w przypadku, gdy pokłady występują w wiązkach rozdzielonych grubymi kompleksami skał płonnych. Wtedy każdy z poziomów wydobywczych ma swój poziom pomocniczy, więc poziomy są od siebie ruchowo niezależne.
Model drugi - w którym dwa poziomy wydobywcze mają jeden wspólny poziom pomocniczy. Model ten najczęściej wynika z rozwoju eksploatacji w czasie tzn. w miarę zaczerpywania się zasobów poziomu wyższego eksploatację prowadzi się równocześnie na poziomie niższym.
Przez lata ukształtował się pogląd, że kopalnia dwupoziomowa jest lepsza od kopalni jednopoziomowej, co wynikało z faktu:
• braku odpowiedniego wyposażenia transportu górniczego dla zapewnienia wydobycia z jednego poziomu,
• konieczności budowy drugiego poziomu w związku z ograniczonymi zasobami i ograniczonym zasięgiem jednego poziomu,
• umożliwienia eksploatacji lepszych jakościowo typów węgli.
Wady eksploatacji dwupoziomowej :
• skomplikowana struktura wyrobisk pod względem wentylacji,
• podbieranie głównych wyrobisk wyższego poziomu poprzez prowadzenie eksploatacji na poziomie niższym,
• trudność z koordynowaniu frontów wybierania na obu poziomach.
Pyt. 25. Elementy charakteryzujące wielkość poziomu wydobywczego.
Wielkość poziomu - parametry decydujące:
1.wydobycie dobowe z poziomu Wp [tys t/doba]
2.okres istnienia poziomu Tp [lata]
3.zasoby operatywne poziomu Zo[mln ton]
4.wysokość pionowa poziomu H [m]
Zo=WpRdTp10-3
Zo=0,01ZU2HP
Rd- ilość dni roboczych w roku
ZU2- wskaźnik zasobności użytecznej złoża [T/100m3]
P- powierzchnia obszaru górniczego [km2]
Ti tzw wzór wskaźnikowy określający wysokość poziomu wydobywczego ujmujący zależność jaka stnieje pomiędzy wysokością poziomu jego wydobycia i okresem istnienia oraz zasobności złoża i powierzchni obszaru górniczego
Optymalna wysokość poziomu - ustalenie wysokości pola wydobywczego jest bardzo istotne ponieważ nie podlega ona zmianą w trakcie eksploatacji poziomów dlatego przy jej ustalaniu należy brać wszystkie aspekty geologiczno-górnicze i ekonomiczne. Uwzględnienie aspektów ekonomicznych przy ustalaniu wysokości poziomu oznacza że efekty ekonomiczne uzyskane w trakcie eksploatacji poziomu przy uwzględnieniu nakładowi inwestycyjnych na jego budową będą maksymalne. Mówimy w tym wypadku o ustaleniu optymalnej wysokości poziomu z ekonomicznego punktu widzenia. Istnieje taka wysokość poziomu zwaną optymalną przy której suma nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji na tym poziomie w całym okresie jego istnienia będzie najmniejsza