PRZEMOC WOBEC DZIECI - PRZEGLĄD BADAŃ
Przemoc wobec dzieci to zjawisko psychologiczno-społeczne. Według danych w USA
4,5 % dzieci jest zaniedbanych lub dotkniętych przemocą, w Europie wskaźnik ten wynosi 0,1 - 0,5% a w Australii 0,5% lecz danych tych nie można porównać ze względu na odmienne ich gromadzenie.
Departament of Health, Education and Science. Home Ofice i Welsh Ofice w 1991r. wydały dokument (Working together under the children act 1989) definiujący nadużycia wobec dzieci. Podstawowymi kryteriami jakie niezbędne są przy rejestrze dzieci wymagających pomocy a jakie podano w poniższym dokumencie są : zaniedbanie, obrażenia fizyczne nadużycia seksualne, przemoc emocjonalna .
Pod koniec lat 80' według statystyk jedno na dziesięć dzieci w wieku od 3-17 lat doznało poważnej przemocy fizycznej. Natomiast porównując wyniki badań przeprowadzonych w Anglii i w USA odkryto, że tendencja do stosowania kar cielesnych wzrasta w miarę spadku statusu społeczno-ekonomicznego i jest większa w Wielkiej Brytanii niż w Stanach Zjednoczonych..
W charakterystyce rodziców i dzieci uwikłanych w zjawisko przemocy wyróżniono kilka elementów, na podstawie których można oszacować ryzyko i potrzebę ochrony dziecka w relacji rodzic- dziecko, a są to:
wiedza i postawy wobec wychowania - rodzice stosujący przemoc mają wygórowane i niemożliwe do spełnienia oczekiwania wobec dziecka.
postrzeganie przez rodzica zachowania dziecka ci którzy stosują przemoc uważają swoje dziecko za wymagające i irytujące. Matki, które odwołują się do przemocy w stanie stresu negatywnie oceniają swoje dziecko.
spostrzeżenie dziecka - dzieci bite ukrywają swoje uczucia
szacowanie emocji rodziców i ich reakcji na stres - ludzie znęcający się nad własnymi dziećmi mają podwyższony poziom pobudzenia w sytuacji stresowej i są zwolennikami karania niezależnie od typu zachowania negatywnego dziecka.
obserwowanie zachowania i interakcji rodzic-dziecko - Matki znęcające się nad dziećmi są wobec nich wrogie poszturchują je i przeszkadzają umyślnie w zabawie. Matki zaniedbujące dzieci są bierne w kontaktach z nimi.
ocena przywiązania małego dziecka do rodzica - wielu rodziców stosujących przemoc wobec własnych dzieci było krzywdzonych w dzieciństwie. Zdarza się, że związek między doznawaniem przemocy w dzieciństwie i stosowaniem jej wobec własnych dzieci jest skutkiem zbyt słabych relacji z własnym rodzicem i zakłóceń w tworzeniu się „bezpiecznego przywiązania”.
ocena jakości pełnienia roli rodzicielskiej- może być dokonywana w czterech wymiarach charakteryzujących sposób opiekowania się dzieckiem: wrażliwość - brak wrażliwości, akceptacja - odrzucenie, współdziałanie - ingerowanie, dostępność - ignorowanie.
Stratton i Swaffer wykazali, że matki znęcające się nad dziećmi twierdzą, że agresja jaka popycha ich do bicia tkwi nie w nich samych lecz w dziecku. Podobnego zdania był Wiehe.
Galles podał przyczyny agresywnego zachowywania się rodziców, wśród których umieścił doświadczenia z okresu dzieciństwa takie jak maltretowanie, odrzucenie przez rodziców, zaniedbanie, doznawanie kar cielesnych. Wszystkie one wywołują silne stresy u tych osób, a one prowadzą do maltretowania kolejnego pokolenia.
Ówcześnie w Polsce nie podejmowano problemu przemocy mimo że problematyka ta wymagała podjęcia badań. Polskie statystyki prawnicze zawierają informacje o znęcaniu się nad członkami rodziny, nie wyodrębniając tego jako przestępstwa przeciwko dziecku. Najwięcej aktów przemocy dokonuje się pod wpływem alkoholu. A głownie ich sprawcami są mężczyźni (97%). W latach 70' Badacze zajmowali się zjawiskiem przemocy względem dzieci w rodzinach patologicznych zwłaszcza nadużywających alkoholu.
W zjawisku tym bardzo ważną rolę odgrywa ustosunkowanie się dorosłych do metod wychowawczych. Bogunia, która zajęła się powyższym problemem w wynikach swoich badań dowiodła, że najczęstszymi formami kary, jakie stosują rodzice są kolejno: zakazy, kary cielesne, ostrzeżenia i nagany, wyłącznie kary cielesne, pozbawienie dzieci kieszonkowego, dodatkowa praca, brak wynagradzania dziecka, i ignorowanie go. Zaledwie 9,5% rodziców spośród wszystkich przebadanych opowiedziało się za tym, że kary nie są skuteczna metodą wychowawczą i że nie uznają oni kary.
W latach 80' A. Piekarska przeprowadziła badania na grupie 100 rodzin. Na podstawie jej doświadczeń zmierzono jak często w rodzinach występuje agresja słowna, fizyczna i symboliczna wobec dzieci. Najczęściej dzieci otrzymywały klapsy, były bite ręką, a 38% badanych przyznało się, że często sprawia ,,solidne lanie” dzieciom. Do form agresywnego zachowania zalicza się również bicie pasem lub innym przedmiotem. Kilkanaścioro rodziców przyznało się, ze bije swoje dzieci na oślep , pięściami lub kopie dziecko.
W Polsce ponad połowa społeczeństwa stosuje wobec dzieci kary fizyczne.
Polskie Towarzystwo Seksuologiczne przeprowadziło w 1991r. Badania dotyczące wykorzystania seksualnego w dzieciństwie . Dane te dowiodły, że około 35% kobiet i 29% mężczyzn przeżyło doświadczenia o charakterze seksualnym, będąc jeszcze w wieku ochronnym( mając poniżej 15 lat). Głównie sprawcami przemocy seksualnej były osoby obce a następnie członkowie rodziny. Są to z reguły osoby, które nigdy nie zostałyby posądzone o zaburzenia seksualne lub psychiczne. Najczęściej krzywdzenie przybierało formę dotykania narządów płciowych.
Aby dowiedzieć się gdzie tkwi początek problemów związanych z przemocą należy przeprowadzać badania na dużych grupach osób, pochodzących z różnych rodzin i warstw społecznych