STOP, substancja składająca się z 2 lub więcej pierwiastków chem, z których co najmniej 1, ale występujący w przeważającej ilości, jest metalem; zachowuje gł. własności stanu metalicznego: nieprzezroczystość, połysk, dobre przewodnictwo elektr. i cieplne oraz plastyczność. Stop otrzymuje się najczęściej przez stapianie czystych składników, a także przez ich spiekanie lub osadzanie elektrolityczne. ).
• STAL [niem.], stop żelaza z węglem (do 2%) i innymi pierwiastkami chem., do obróbki plast., otrzymywany w stanie ciekłym z surówki wielkopiecowej w procesie metalurgicznym. STALIWO- Stal odlana w formie.
• ŻELIWO, stop żelaza z węglem (2,5-4,5% węgla) oraz krzemem, manganem, fosforem i siarką pochodzenia metalurgicznego (żeliwo niestopowe lub węglowe), mogący również zawierać takie dodatki stopowe, jak nikiel, chrom, molibden, aluminium, tytan, wanad, miedź, wolfram, bor lub zwiększone ilości krzemu bądź manganu (żeliwo stopowe); jest otrzymywane z surówki wielkopiecowej z dodatkiem złomu żeliwnego i stalowego w piecu szybowym, żeliwiaku; jest stopem odlewniczym.
MOSIĄDZ- Stopy miedzi z cynkiem. Daje się dobrze obrabiać plastycznie na zimno i na gorąco, daje się dobrze obrobić skrawaniem.
BRĄZ- Stopy miedzi z cyną. Mają dużą odporność na działanie czynników atmosferycznych, mają wysoka wytrzymałość na rozciąganie, twardość, oraz odporność na ścieranie.
ALUMINIUM- stop lekki. Rozróżnia się stopy aluminium do przeróbki plast. i stopy aluminium odlewnicze.
RODZAJE POŁĄCZEŃ:-rozłączne- klinowe, wpustowe, śrubowe, kołkowe, sskurczne, skurczowe.-nierozłączne- nitowe, spojone (lutowanie), spawowe, zgrzewane
PRZEKŁADNIA- To układ przenoszący ruch wału napędzającego na wał napędzony maszyny roboczej. Wyróżniamy: cierne, cięgnowe, zębate.
SPRZĘGŁA- służą do łączenia wałów w celu przeniesienia ruchu obrotowego z jednego wału na drugi. Stosujemy je do: czasowego wyłączenia lub włączenia czynności maszyny; do łączenia wałów; do zabezpieczenia maszyny przed zniszczeniem; przy dużych wałach sprzęgło pełni funkcję łącznika dylatacyjnego. Są to części, które podobnie jak łożysko wymagają starannej obsługi i konserwacji.
ŁOŻYSKA- są to części maszyny służące do wsparcia osi i wałów, oraz umożliwiające im obracanie się. Rola łożyska to: przenoszenie sił nacisku obracającego się czopa na konstrukcję wsporną przy minimalnym tarciu; zapewnienie właściwego smarowania. Łożyska dzielimy na ślizgowe i tłoczne.łożysko toczne klasyfikuje się w zależności od rodzaju i sposobu ułożenia elementów tocznych (kulek, baryłek, wałków lub stożków);łożysko ślizgowe natomiast — w zależności od sposobu smarowania, na łożysko ślizgowe suche, łożysko ślizgowe o tarciu płynnym i łożysko ślizgowe o tarciu półpłynnym.
Łożysko, zespół elementów konstrukcyjnych, którego zadaniem jest podtrzymanie obracających się elementów maszyn (np. wałów, osi), zapewnienie im jak najmniejszego tarcia oraz przenoszenie ich obciążeń na podłoże.
Łożyska dzieli się na dwa podstawowe rodzaje: ślizgowe i toczne. Łożysko ślizgowe składa się z kadłuba i panwi, w której osadzony jest czop osi lub wału. Podczas ruchu w łożysku ślizgowym pomiędzy panwią a czopem osi (wału) występuje tarcie ślizgowe (Tarcie ) Łożyska ślizgowe dzieli się na: poprzeczne, wzdłużne i poprzeczno-wzdłużne.
Łożysko toczne składa się z pierścienia zewnętrznego osadzonego nieruchomo w oprawie, pierścienia wewnętrznego osadzonego nieruchomo na czopie osi (wału) oraz elementów tocznych, umieszczonych pomiędzy pierścieniami. Podczas ruchu w łożysku tocznym występuje tarcie toczne pomiędzy elementami łożyska.
Ze względu na kształt elementów tocznych łożyska toczne dzieli się na: kulkowe i wałeczkowe (walcowe, stożkowe, baryłkowe i igiełkowe). Zależnie od kierunku, w jakim mogą przenosić obciążenia, rozróżnia się łożyska toczne: poprzeczne, wzdłużne i poprzeczno-wzdłużne (skośne). W zależności od liczby rzędów elementów tocznych rozróżnia się łożyska toczne: jednorzędowe (najczęściej stosowane), dwurzędowe i wielorzędowe.
SPAWANIE-, łączenie materiałów topliwych, gł. metali i ich stopów, przez stopienie brzegów łączonych elementów bez wywierania nacisku (z dodatkiem lub bez dodawania spoiwa). Rozróżnia się spawanie: elektryczne (łukowe, elektronowe, elektrożużlowe), aluminotermiczne, gazowe, laserowe i wiązką promieni świetlnych.
OBRÓBKA SKRAWANIEM- proces wytwarzania elementów maszyn, w którym przez oddzielenie zbędnej warstwy materiału (naddatku obróbkowego) przetworzonej w wiór, uzyskuje się wymagane: kształt, wymiary oraz strukturę geom. powierzchni (chropowatość).
SKRĘCANIE, jeden z prostych stanów odkształcenia występujący przy obciążeniu przedmiotu, np. pręta prostego, 2 parami sił (momentami), działającymi w 2 różnych przekrojach poprzecznych; powodują one obrót (skręcenie) tych przekrojów względem osi pręta; w stanie skręcania pracują m.in. wały maszyn (silników, turbin parowych).
• ŚCISKANIE, jeden z prostych stanów odkształcenia ciała, występujący np. przy obciążaniu pręta o małej smukłości 2 siłami osiowymi, przeciwnie skierowanymi, wywołującymi skrócenie (ściśnięcie) pręta w kierunku działania tych sił.
• ZGINANIE, sposób odkształcania elementów konstrukcyjnych, np. belki; oś belki - prosta przed odkształceniem - ulega zakrzywieniu, a przekroje prostop. do osi przed odkształceniem pozostają do niej prostop. po odkształceniu; włókna zewn. belki leżące po stronie wklęsłej są ściskane, a po stronie wypukłej - rozciągane, rozdziela je warstwa włókien obojętna, przechodząca przez oś belki i prostop. do płaszczyzny zgięcia; w włóknach najbardziej oddalonych od warstwy obojętnej występują największe naprężenia prostop. do przekroju, czyli normalne (rozciągające lub ściskające); w zależności od sposobu obciążenia belki w przekrojach poprzecznych mogą wystąpić tylko naprężenia normalne (zginanie czyste) lub naprężenia normalne i styczne; naprężenia styczne osiągają największą wartość w osi obojętnej i zerowe wartości w włóknach skrajnych.
• NAPRĘŻENIE, miara sił wewn. powstających w ciele odkształcanym pod wpływem obciążenia zewn., oddziaływania temperatury (naprężenie cieplne), obróbki cieplnej (np. naprężenie hartownicze), procesu krzepnięcia (naprężenie odlewnicze) i in. oddziaływań zewn. (odkształceń plast., połączeń skurczowych). Naprężenie w dowolnym punkcie jest wektorem o wartości
• gdzie DF jest siłą działającą na element powierzchni przekroju DA będącego otoczeniem punktu; zwrot i kierunek naprężenia są takie same jak siły DF. Składowa wektora naprężenia prostopadła do płaszczyzny przekroju nosi nazwę naprężenia normalnego s, a składowa styczna - naprężenia stycznego t. Do wyznaczania stanu naprężenia w danym punkcie ciała, czyli ogółu naprężeń w płaszczyznach przechodzących przez dany punkt, wystarcza znajomość zespołu 3 naprężeń normalnych i 6 naprężeń stycznych, działających na ścianki elementarnego prostopadłościanu (nieskończenie małego), dowolnie wyciętego myślowo w otoczeniu tego punktu; tworzą one tzw. tensor naprężenia ; ze względu na symetrię tensora, liczba naprężeń potrzebnych do wyznaczenia naprężenia w dowolnym przekroju, przechodzącym przez dany punkt ciała, redukuje się do 3 naprężeń normalnych i 3 naprężeń stycznych lub tylko (gdy tensor sprowadzi się do odpowiedniego układu osi współrzędnych) 3 naprężeń głównych, to znaczy naprężeń normalnych działających na ścianki elementarnego prostopadłościanu, na których naprężenia styczne są równe 0. W zakresie, w którym obowiązuje prawo ® Hooke'a, składowe tensora naprężenia są wprost proporcjonalne do odpowiednich składowych tensora odkształceń (® odkształcenie ). Naprężenie można wyznaczyć teoretycznie (metodami teorii sprężystości czy teorii plastyczności) lub doświadczalnie - tensometrem
SPAWANIE:
1.Spawanie gazowe - Palnik acetylenowo tlenowy słuzy do łaczenia dwóch elementów o tych samych właściwościach prze ich nadtopienie. 1500st dalej pisz sam
2.Spawanie łukowe elektrodą otuloną należy do ręcznych metod spawania. Elektrodą stanowi rdzeń metalowy pokryty warstwą substancji ceramicznej o odpowiednim składzie chemicznym. Podczas spawania elektroda przesuwana jest ręcznie wzdłuż rowka oraz w miarę zużywana, wzdłuż osi w kierunku łuku. Rdzeń topi się, krople ciekłego metalu spływają do jeziorka, Z rdzeniem topi się otulina elektrody, tworząc atmosferę ochronną. Ze stopionej otuliny tworzy się żużel, który kształtuje lico spoiny ora zmniejsza prędkość chłodzenia spoiny. W trakcie topienia się otuliny uwalniają się składniki które wpływają na skład chemiczny spoiny i ułatwiają topnienie się elektrody. Metal z elektrody tworzy spoinę. Warunki spawania (parametry):gatunek i średnica elektrody, rodzaj i biegunowość prądu i natężenie prądu, liczba warstw w spoinie, pozycja spawania. Średnica elektr:2-6mm, prąd spwania30-45A/mm średnicy elektrody, prędkość 0.12-0.6 m/min
3. spawanie w osłonie gazów
Elektrodą topliwą jest drut odwijany ze szpuli ze stałą prędkością do miejsca spawania. Metal elektrody przechodzi do jeziorka dwoma sposobami: natryskowo, zwarciowe. Podawany jest do układu elektrodowego w którym styka się z dyszą prądową. Jarzący się luk stapia wysuwany drut oraz nadtapia brzegi spawanego przedmiotu. Jeziorko ciekłego metalu jest osłonięte strumieniem gazy ochronnego wypływającego z dyszy o wydatku 6-20 l/min.
MAG- gaz ochronny (metal activ gas) CO2-CO+O2 to gaz aktywny wchodzi w reakcje z metalem, tani i łatwo dostępny dwutlenek węgla, ze względu na jego dużą aktywność podczas spawania metali nieżelaznych i stali stopowych metodę tę stosuje się przede wszystkim do spawania stali węglowych.
MIG-(metal inter gas) gaz obojętny, jako gazu ochronnego używa się argonu lub helu, stosowane do stali stopowych metali nieżelaznych i metali trudno spawalnych.
4.Spawanie metodą TIG
Spawanie elektrodą nietopliwą w osłonie argonu. Źródłem ciepła jest łuk elektryczny jarzący się między elektrodą wolframową ( o śred 1-6mm) a spawanym materiałem. Spoina powstaje ze stopionego drutu podawanego do łuku i nadtopionych brzegów materiału spawanego. Cienkie elementy można spawać bez spoiwa. Temperatura w łuku- 4000-10000K. Jeziorko płynnego metalu chronione jest przed powietrzem przez wypływający z dyszy gaz obojętny (argon lub hel). Metoda ta polega na spawaniu ręcznym, które można łatwo
|
|
|
|
|
Prawo Hooke'a
Sformułowanie prawa Hooke'a
W najprostszym przypadku:
Odkształcenie jest wprost proporcjonalne do wywołującej je siły.
Określenie to można uznać za najprostszą postać prawa Hooke'a. Oznacza ono mniej więcej tyle, że jeżeli siła odkształcająca wzrasta dwukrotnie, to i wydłużenie (skrócenie) też będzie dwukrotnie większe; analogicznie przy trzykrotnie większej sile, uzyskamy trzykrotnie większe wydłużenie (skrócenie).
Często jako prawo Hooke'a rozumie się dokładniejsze określenie od czego zależy wydłużenie ciała. Rozpatrzmy przykład pręta, który ma:
|
długość początkową l0, |
|
pole przekroju poprzecznego S |
|
i jest rozciągany (lub ściskany siłą F). |
Wtedy wydłużenie Δl można obliczyć z następującego wzoru: