Romanizm: lizena, reformy kluniackie, biforium, triforium, boduria- ozdobny pas stanowiący obramowanie o charakterze roślinnym, gurt, wspornik, sklepienie kolebkowo- beczkowe, companile- wieże dzwonnicze, kamień polny, przemienność podpór, chór środkowy i schodkowy, system wiązany(1 przęsłu nawy gł odpowiadają po 2 przęsła nawy bocznej), fryz arkadowy, ornament plecionkowy, sklepienie krzyżowe
Ottońska: 9 chórów anielskich, bazylika emporowa
Karolińska: westwerk, spolia
Gotyk: łuk oporowy, żebra profilowane, szkarpy(przypory), sklepienie krzyżowo-żebrowe,(gwiaździste, siatkowe, palmowe, trójdzielne[piastowskie], władysławowskie[Czechy], wachlarzowe[Anglia], kryształowe), czołganka, sterczyna(pinakiel), kwiaton, styl ostrołukowy, maswerk, laskowanie, rozeta, witraż, archiwolta, zwornik stalaktydowy, astwerk, poliptyk[pentaptyk, tryptyk], łuk Tudorów, filar wiązkowy, wimperga, szczyty: wnękowy czyli blendowy, schodkowy, sterczynowy, wspornik przyścienny, służka, sklepienie sieciowe, ostrołuk, główka i wozówka, nagrobek baldachimowy, blanki, hurdycje, machikuły, flombayant, krenelaże, wysunięty ryzalit(Francja)
Renesans: attyka(pełna w formie ślepego muru, ażurowa- a.arkadowa i balustradowa, grzebieniowa), rustyka, boniowanie, sgraffito, fresk, arabeska, groteska, ornament: kandelabrowy, okuciowy, okuciowo-zwijany(rollwerk), geometryczny, wapory, maureska, rozeta, astragal, sklepienie kolebkowe z lunetami, maszkarony, arkada na impostach, nagrobek sensowinowski, panoplia, putta, herby, kariatydy, postacie alegoryczne, krużganki arkadowe, sklepienie zwierciadlane zwane klasztornym, sklepienie kopułowe z bębnem i latarnią , arrasy(tapistrie), sklepienie kolebkowe z gurtami, złudzenie perspektywiczne, majolika, kurdyban(obicie), paltrony-palmet-zakończenie krzesła, plateresco,
Skrzynia(cassone), ława(cassapanca), stół-florencki, boloński, francuski, centralny, szafa niderlandzka, sgabello(stołek), stołek nożycowy tzw. Krzesło Petrarki lub Savonarolli, krzesło szczeblowe(in.nożycowe), k.Lutra, k.Paltrona, łoże włoski i francuskie, strop kasetonowy, majolika, mozaika(fajans)
Barok: ornament: palmety, akant, girlandy, wolutowy, małżowi-chrząst, cekiny, wstęgowy, cęgowy, campanulla, kratka regencyjna, aedicula, kartusze herbowe, spiralnie skręcone kolumny, epitafia, nóżki w literę ”H” i „X”, supraporta, łóżko a`la Polonaise, fotel, ogród przy pałacowy z fontannami i boskitami, szafa w formie architekt, ustawienie w stylu pedant,
Panneaux, fasada parawanowa, iluzjonizm, churrigueryzm, panoplia, lambrekin, łuk podkowiasty, attyka(tralkowa), boskity, trenelarze, plafon, złudzenie optyczne, iluzja ruchu, gobeliny, szyfoniery,
Rokoko: berżera, szelzong, komoda, sekretarzyk, wnętrze kameralne i intymne, rocaille, ozdobne przedmioty z laki i porcelany, akant, palmeta, cekiny,
Klasycyzm: motyw czapki frigijskiej, bukranion, wielki porządek, portyk kolumnowy, kolumnada, żłobkowane pilastry, wole oczka, styl empire, litera L w wieńcu laurowym, pioruny Zeusa,
Z jaką inną postacią powiążesz wymienione zabytki:
Pałac w Knossos - król Minos
Świątynia w Abusimbel - Nubia, Ramzes II i jego żona Nefertari
Erechtejon - Posejdon
Ośrodek kultowy w Delfach - Apollo
Ołtarz Ara Pacis - cesarz August
Tell-el-Amaran - faraon Amenchotep IV zwany Echnatonem, założył tu nową stolicę i wprowadził kult jednego boga Atona
Piramidy w Sakkarze - Dżoser
Sakkara - pierwsze mastaby
Zamek w Neuschwanstein - Ludwik II Bawarski
Barakowy pałac w Białymstoku - Branicki
Deir-el-Bahari - świątynia królowej Hatszepsut
Chryzelefantynowy posąg Zeusa - Fidiasz, okres klasyczny, w śwZeusa w Olimpi, posąg monumentalny
Procesja panatenajska - fryz joński, początki ruchu w rzeźbie, ku czci Ateny, Fidiasz
Walki Rzymian z Kwadrami i Saracenami -
Ganek Kariatyd - Erechtejon- Akropol, zespół pałacowo-parkowy
Dziedziniec białego konia - Fontainableau, renesans
Wyprawa do Dacji - kolumna Trajana, Rzym
Fresk „szkoła ateńska” - Stanza della Segnatura, Watykan, Rafael
Wzniesienie arki przymierza - łuk Tytusa, Rzym
Fresco secco „Misteria Dionizyjskie” -
Renesansowe drzwi „Bramy Raju” - babtysterium we Florencji
Czyny Napoleona, Austerlitz - kolumna na placu Vendone, klasycyzm
Fres „grosz czynszowy” - Santa Maria del Carmina we Florencji
Procesja cesarza Augusta - ołtarz pokoju- aur pacis
Orszak cesarzowej Teodory - mozaika bizantyjska, koścSan Vitale w Rawennie,
Orszak dziewic i męczenników - kość San Apolinare in Nou w Rawennie(mozaika)
Złoty dom Nerona -
Wiszące ogrody - „ogrody Semiramidy”, założone przez Nabuchodonozora II dla Amyitis
Z jaki miejscowościami lub osobami powiążesz:
Karol Wielki - Akwizgran
Abydos - Namer, Egipt, triada z Abydos(Izyda, Horus, Ozyrys)
Antoni von den Block - zbrojownia w Gdańsku, renesans
Neuschwaistein - zamek Ludwika II Bawarskiego
Św.Marcin - relikwie w Tours
Sanktuarium w Baalbek - bóg Baal, Heliopolis(miasto słońce), ogromny kompleks świątynny
Dżoser - Sakkara, okręg grobowy
Ogród w Arkadii - Zug, koło Nieborowa, klasycyzm, założony przez Radziwiłównę
Pałac w Łańcucie - Lubomirscy
Kościół w Ronchamp -La Corbusier, Francja
Giza - grobowiec Cheopsa, Chefrena(sfinks), Mykerinosa
XVI wieczna przebudowa Kapitolu w Rzymie - Michał Anioł
Izabela z Flemingów Czartoryskich - świątynia Sybilli w Puławach
Wittenberga 1517r. - Marcin Luter ogłosił swoje 95 tez
Igrzyska w Istminie - Posejdon, Grecja
Św.Jakub - jego relikwie w Santiago de Compostella
Ogród wersalski -Ludwik XIV, barok
Pałac w Białymstoku - pałac Branickich, barok
Architektoniczny plan Zamościa -Bernando Morando z Padwy
Cytadela w Mykenach - Agamemnon
Św.Jowisza - zbudowana przez Tarkwiniuszy, odbudowana przez Domicjana, na jej ruinach ród Caffarellich zbudował swój pałac
Katedra św.Wta - postać Parlera- rzeźbiarz, rozwinął temat maryjny który narzucił całej Europie
Katedra w Tours - relikwie św.Marcina
Zamek w Baranowie(renesan) - rezydencja rodziny Leszczyńskich, plan Santi Gucci, w fasadzie frontowej znajduje się wysunięty ryzalit zwieńczony attyką
Książ Wielki(ren) - rezydencja biskupa Piotra Myszkowskiego zwana Mirowem, plan Santi Gucci
Kaplica Pazzich przy kość Santa Croce - renes, Brunellesco
Pałac Rucellai we Florencji(renes) - Alberti, po raz pierwszy zastosował piętrzenie porządków(toksański, joński, koryncki)
Z czego słyną wymienione miejscowości:
Coca w dolinie Valladoid - 1 z najpiękniejszych zamków gotyckich w Europie
Chorsabad -(dawne Durszarrukin) ruiny ogromnego pałacu i cytadeli asyryjskiego władcy Sargona II
Avila - zachowane mury obronne(romań-gotyc) w Hiszpanii
El dżem - w Tunezji, najcenniejszy amfiteatr, drugi pod względem wielkości po Koloseum
Viterbo - pałac papieski
Wyspa File na Nilu - zespół świątynny z okresu Nowego Państwa, 2 podwójne pylony
Bejsce - kaplica Firlejów
Santiogo de Compostella - relikwie śwJakuka,
Dura-Europas- Syria, najstarsze zabytki architekt z okresu wczesnegochrześcija
Abu Mena - kompleks architektury sakralnej Egiptu, św.Menes
San Lorenzo(renses) - kość nawiązuje do formy bazyliki starochrześcijańskiej, za ołtarzem Brunelleschi zaprojektował Starą Zakrystię
Cluny - opactwo benedyktyńskie
Segowia - rzymski akwedukt
Corvey - kość z zachowanym westwerkiem
Dol.Almuhl - gotycki zamek obrończy
Ypres - gotyckie sukiennice, ratusz
Piazza Navona - fontanna 4 rzek, wielkie założenie pałacowe, barok, Bernini,
Giza - piramidy
Krzeszów - romański zakon cysterski
Mykeny - skarbiec Arteusa(grób Agamemnona)
Ostrów Lednicki - pallatium książęce
Epidautos - ruiny 5-cio nawowej bazyliki
Karnak - największy i najberdziej reprezentatywny zespół świątynny związany z kultem boga Amona-Re
Akrotiri - odkryto pozostałości domów w których zachowały się wspaniałe malowidła np. pokój dam, pokój Lilii
Zamek w Ujeździe - sala o kryształowym syficie
Kośc.św.Pankracego(klas, angl) - łączy elementy Erechtejonu i Wieży Wiatrów w Atenach
Brama Isztar - przy niej rozpoczyna się aleja procesyjna(Święta Droga) wiodąca do świątyni boga Marduka
Carcassone we Francji(got) - najbarzdiej ufortyfikowane miasta w Europie
Paczków na Dolnym Śląsku(got) - zachowany w całości ciąg morów obronnych
Avinion - zachowały się mury tworzące obwarowanie miasta oraz pałac papieski
San Carlo alle Quattro Fontane - kość o falującej fasadzie, barok, Borromini
Weltenberg(barok) - najstarsze bawarskie opctwo benedyktyńskie(bracia Asamowie)
Pierwowzory :
Zamek w Ujeździe(Krzyżtopór)(ren)Senes, - pałac Caprarola a Rzymie, Vignolii
Gmach Altes Museum w Berlinie - grecka stoa
Świątynia Sybilli w Puławach(klas) - św.Westy w Tivolli
Gmach Banku Londyńskiego - panteon
Pałac Królikarnia w Warszawie(klas) - villa Rotonda koło Vincenzy, Palladia(Ren)
Łuk Caroussel w Paryżu(klas) - łuk Septymiusza Sewera
Kolumna Vendome(klas) - kolumna Trajana
Łuk Triumfalny na pl.Charlesa de Gaulle`a w Paryżu - łuk Tytusa w Rzymie
Łuk Siegestor w Monachium(klas) - na łuku Konstantyna w Rawennie
Rutunda Befreiungshalle(Niemcy)k.Ratyzbony (klas)Kelhein- na grobowcu Teodoryka w Rawennie(zew), rzymskim Panteonie(wew)
„Gruba Kaśka” - świątynai Cecyli Metei
Walhalla(niem panteon, klas) - grecki partenonie
Czerna k.Krzeszowic - na planie Escorialu, klasztor karmelitów bosych
Gostyń - kość.Filipinów(Ferrari), wzorowany na Santa Maria della Salute w Wenecji
Kość,św.Genowefy(Panteon) - (Suffton, klas)- wzorem była bazylika św.Pawła w Londynie
Gmach giełdy w Anglii(klas) - na rzymskim Panteonie
Sobór Kazański(klas, Rosja) - inspirowany bazy.św.Piotra w Rzymie
Kość San Vitale w Rawennie - na świątyni Bachusa i Sergiusza
Świątynia Herkulesa - świątynia Westy w Rzymie
Kaplica pałacowa w Akwizgranie(Achen, Niemcy, karliń) - San Nitale w Rawennie
Kość.cmentarny św.Michała w Fuldzie(Niemcy, karoliń) -ideowa kopia Grobu Pańskiego w Jerozolimie
Il Gesu w Rzymie, Vignola, renes, - San Andrea w Mantui, Alberti
Kość. Św.Piotra i Pawła w Krak(barok)Bernardoni, Trevano- Il Gesu, San Andrea della Valle
Klasztor karmelitów Bosych w Czernej(barok) - Escorial
Kość. Filipinów w Gostyniu(barok)Catenaci, Ferrari - Santa Maria della salute w Wenecji
Panteon w Paryżu - bazy św.Pawła w Londynie
Brama Brandebgurska w Berlinie(klas) - ateńskie propyleje
Kość.śwPankracego w Londynie(klas) - Erechtejon i Wieża Wiatrów w Atenach
Wodozbiór w Łazienkach(klas) - grobowiec Cecylii Meteli
Zbór ewangelicko-augsburskiw Warszawie(klas) - rzymski Panteon
Pałac Maryński w Puławach(klas) - Wersal
Kość. Aleksandra w Warszawie(klas) - panteon rzymski
Pałac w Lubostroniu(klas) - Willa Rotonda
Kość św.Ludwika i Franciszka(barok) - bezwieżowa fasada wzorowana na kość Il Gesu
Kość Val-de-Frace(barok) - 3kondygnacyjna fasada wzorowana na kość Il Gesu
Świątynie lwowskie(Ukraina, barok), Dominikanów, Witte, - na kość Karola Boromeusza w Wiedniu
Porządek dorycki: świątynie: Zeusa w Olimpii, Hery w Olimpii, Ateny na Akropolu, Hefejstosa w Atenach, Posejdona na Przylądku Sunion, Apolla w Delfach, Hery w Paestum, Hery w Selinunt, Skarbiec Ateńczyków w Delfach
Porządek joński: świątynie: Nike na Akropolu, Artemidy w Efezie, Ateny w Prienie, Apolla w Dydymie, skarbiec Syfnijczyków w Delfach
Porządek koryncki: do IV w.p.n.e. stosowany wyłącznie do wystroju wewnętrznego, świ.Zeusa Olbios w Olbii, Artemidy w Mesenie, Zeusa Olimpijskiego w Atenach