DECYZJA KOMUNALIZACYJNA

Wraz ze zmianą ustroju państwa Polskiego, na mocy ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990, powstał gminny samorząd terytorialny w miejsce administracji państwowej - Rad Narodowych. Wkrótce potem uchwalono kolejny akt prawny, ustawę z dnia 10 maja 1990 - przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i pracownikach samorządowych, regulującą między innymi kwestię przekazania mienia państwowego organom samorządowym, czyli komunalizację. Ustawa weszła w życie dnia 27 maja 1990 i obowiązuje do dziś.

GRUNTY OBJĘTE KOMUNALIZACJĄ

1. Komunalizacją objęto grunty należące do rad narodowych i organów administracji państwowej, przedsiębiorstw państwowych przez nie założonych oraz zakładów i innych jednostek im podlegających.

2. Na wniosek gminy może być jej przekazane mienie państwowe nie wymienione powyżej, ale związane z realizacją jej zadań.

3. Gminom przekazano mienie państwowe leżące na ich obszarze.

4. Sołectwom przekazano mienie gminne, którym wcześniej dysponowały, nawet jeżeli znajduje się ono poza obszarem gminy, do której należy dane sołectwo.

5. Jeżeli mienie uwłaszczone było wcześniej częścią kapitału spółki handlowej lub spółdzielni, gmina może żądać rozwiązania spółki przez sąd lub wycofać udziały ze spółdzielni. Uzasadnieniem może być korzyść społeczności lokalnej lub sprzeczność członkostwa w spółdzielni z ustawą o samorządzie terytorialnym.

KOMUNALIZACJI NIE PODLEGA

1. Mienie należące do osób trzecich lub wspólnot leśnych i gruntowych.

2. Nie przekazuje się składników mienia państwowego, jeżeli:

• Służą one wykonywaniu zadań publicznych organów administracji rządowej, sądów i organów władzy państwowej.

• Należą do przedsiębiorstw państwowych lub innych organizacji o zasięgu ogólnokrajowym lub ponadwojewódzkim. Jeżeli grunty takie nie były wykorzystywane zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, to na wniosek gmin były one komunalizowane.

• Należą do Państwowego Funduszu Ziemi.

3. Uwłaszczeniu nie podlega mienie, z którego korzystają:

• Przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne państw oraz instytucje międzynarodowe posiadające immunitet dyplomatyczny.

• Kościoły i związki wyznaniowe.

ZASADY NABYCIA GRUNTÓW W RAMACH KOMUNALIZACJI

1. Grunty przekazywane są nieodpłatnie.

2. Obowiązkiem gminy jest sporządzenie spisów inwentaryzacyjnych mienia. Gminy przekazują spisy wojewodom.

Jeżeli grunty zostały przekazane gminom i związkom gmin jako mienie komunalne to tworzone są protokoły, zawierające również zobowiązania i prawa.

3. Przedsiębiorstwa państwowe zachowują osobowość prawną, mogą zostać podzielone przez Radę Ministrów.

OGÓLNIE KOMUNALIZACJA POLEGA NA PRZEKAZANIU MIENIA PAŃSTWOWEGO SAMORZĄDOM

Gminy zostały zobowiązane do wykonania spisu inwentaryzacyjnego (lub odpowiednich protokołów) przekazywanego im mienia byłych rad narodowych i terenowych organów administracji publicznej przez powołaną przez radę gminy komisję inwentaryzacyjną. Spis ten był potem udostępniony do publicznego wglądu na 30 dni, informując jednocześnie o możliwości składania zastrzeżeń. Jeżeli zastrzeżeń nie było lub zostały uwzględnione przez komisję inwentaryzacyjną, można było wydać decyzję o przekazaniu mienia.

Decyzję komunalizacyjną wydaje wojewoda. Od jego decyzji przysługuje 14 dni na odwołanie w Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej, której członków powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek (wtedy) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Prawomocna decyzja komunalizacyjna stanowi podstawę do nieodpłatnego nabycia mienia, tak samo bezpłatny jest wpis w księdze wieczystej.

W 2004 roku uchwalono ustawę zgodnie z którą spisy inwentaryzacyjnych nieruchomości, które stały się własnością gmin, musiały zostać przez nie przekazane wojewodom do dnia 31.12.2005. W przypadku mienia, które na mocy ustawy przekazane było gminom, ale nie ma go w spisie, wojewoda z urzędu wszczyna postępowanie w sprawie potwierdzenia jego nabycia.

Przekazanie gminom mienia komunalnego nastąpiło razem z przekazaniem im funduszy na jego utrzymanie z budżetów wojewódzkich w roku wejścia ustawy w życie, czyli 1990.

---