Prace przygotowawcze do taksacji:

1 .Uzyskać podkład mapowy kopii mapy gospodarczej w skali 1:5000 wykonanej podczas poprzednich prac
    urządzeniowych (będzie to szkic do prac bieżących).
2.Uzyskać aktualne dane o stanie posiadania urządzanego obiektu.
3.Na kopię mapy gospodarczej należy nanieść informacje:
   - projekt rozłożenia powierzchni próbnych losowych (do inwentaryzacji  zapasu);
   - granice siedliskowych typów lasu (w przypadku posiadania mapy glebowo-siedliskowej) ;
  - granice obręb6w ewidencyjnych i gmin wraz z ich kodami.
4.Sporządzić syntetyczne wyciągi z poprzedniego planu urządzeniowego dla każdego pododdziału.

 Taksacja leśna
-ma za zadanie określenie i opisanie stanu lasu na początek okresu obowiązywania planu urządzania gospodarstwa leśnego oraz ustalenie zakresu działalności gospodarczej na najbliższy okres (10-1etni).

ZAKRES TAKSACJI LEŚNEJ .
1. Wyznaczenie granic wyłączeń taksacyjnych;
2. Opis taksacyjny tych wyłączeń i zaprojektowanie wskazań gospodarczych ;
3. Inwentaryzacja zasobów drzewnych ;
4. Pomiar zmienionych granic wyłączeń lub innych szczegółów sytuacji  wewnętrznej;
5. Wykorzystanie teledetekcji do potrzeb urządzania lasu.

WYŁĄCZENIEM TAKSACYJNYM jest każdy, opisywany w oddziale szczegół, dla którego na mapie gospodarczej i w opisie taksacyjnym ustala się powierzchnię. Podstawowe kryteria wyodrębniania wyłączeń taksacyjnych na gruntach leśnych zalesionych i nie zalesionych to:
-potrzeba odmiennego postępowania gospodarczego;
-konieczność zapewnienia odpowiedniej dokładności inwentaryzacji zasobów.

 Podział gruntów leśnych na kategorie użytkowania (na podstawie zasad zakładania i prowadzenia ewidencji lasów i pozostałych gruntów Lasów Państwowych):

GRUNTY ZALESIONE
    a) drzewostany
    b ) plantacje drzew:
         -plantacje topolowe,
         -plantacje nasienne,
         -plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących;
GRUNTY NIE ZALESIONE
    a) w produkcji ubocznej;
      - plantacje choinek;
      - plantacje krzewów;
      - poletka łowieckie;
    b) do odnowienia (przejściowo pozbawione drzewostanów):
      - zręby;
      - halizny;
      - płazowiny;
    c) powierzchnie przewidziane do objęcia ochroną prawną;
    d) przeznaczone do wyłączenia z produkcji.
GRUNTY ZWIĄZANE Z GOSPODARKĄ LEŚNĄ
    a) budynki i budowle.
    b) urządzenia melioracji wodnych;
    c) linie podziału przestrzennego lasu:
        - linie podziału powierzchniowego,
        - pasy przeciwpożarowe,
        - pasy lub rowy graniczne,
        - linie podziału przestrzennego lasu (np.; nartostrady);I
    d) drogi leśne,
    e) tereny pod liniami energetycznymi;
    f) szkółki leśne
    g) miejsca składowania drewna
    h) parkingi leśne i urządzenia turystyczne

 Kryteria tworzenia wyłączeń taksacyjnych

POWIERZCHNIOWE

poza szczególnymi przypadkami wymagana minimalna powierzchnia dla wyłączenia taksacyjnego to 1ha.

BEZ WZGLĘDU NA POWIERZCHNIĘ - rezerwaty, szczegóły liniowe o szerokości ponad 10 metrów, grunty sporne lub współwłasność, wyłączenia uwarunkowane stanowiące podziałem administracyjnym kraju, zadrzewienia i zakrzewienia, budynki i budowle;

NIE MNIEJ NIŻ 0,10 ha - grunty leśne wśród gruntów nieleśnych, powierzchnie doświadczalne, grunty związane z gospodarką leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne);

NIE MNIEJ NIŻ 0,25 ha - plantacje choinek lub krzewów, poletka łowieckie, użytki przewidziane do objęcia ochroną prawną, grunty przeznaczone do wyłączenia z produkcji, pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego

NIE MNIEJ NIŻ 0,50 ha - plantacje drzew, zręby, halizny, płazowiny, wyłączenia o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych (np. kępa drzewostanu rębnego wśród upraw i młodników).

W RAMACH GATUNKU PANUJĄCEGO

Podstawę, do wyodrębnienia wyłączeń taksacyjnych w ramach gatunku panującego stanowią różnice:
    a) wiekowe:
       - od 5 lat - w uprawach i młodnikach do 20 lat;
       - ponad 10 lat - w d-stanach 21-60 lat;
       - ponad 15 lat - w d-stanach 61-100 lat;
       - ponad 20 lat w d-stanach powyżej 100 lat.
    b)w sposobie powstawania drzewostanów (nasienne - z sadzonki i z siewu lub odroślowe);
    c)w pochodzeniu drzewostanów (w przypadku udokumentowanego zróżnicowania pochodzenia);
    d) w stopniu zadrzewienia - 0,2 i więcej;
    e) w jakości drzewostanu - o jedną klas,
    f) w bonitacji - o jedną klasę;
    g) w siedliskowym typie lasu.

W DRZEWOSTANACH MIESZANYCH:

    a) udział w składzie gatunkowym - 2 i więcej;
    b) w strukturze drzewostanów.
      - drzewostany jednopiętrowe.
      - drzewostany dwupiętrowe;
      - drzewostany trzypiętrowe;
      - drzewostany w klasie odnowienia (KO);
      - drzewostany w klasie do odnowienia (KDO);
      - drzewostany o budowie przerębowej;
- uprawy i młodniki po rębniach złożonych;
      - drzewostany źle produkujące (negatywy).
 

 Jakość drzewostanów

Jakość hodowlaną upraw  określa się dwucyfrowo na podstawie:
    - stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę (wskaźnika zadrzewienia)
    - stopnia obniżenia przydatności hodowlanej uprawy ( cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska, formy  zmieszania, dopuszczalne wady).

Kryteria klasyfikacji jakości hodowlanej :
    a) stopień pokrycia (wskaźnik zadrzewienia)
        1 - powyżej 90% ;
        2 - 71 do 90%;
        3 - 50 do 70%;
     b) przydatność hodowlana:
        1 - uprawy założone prawidłowo, zdrowe, dopuszczalne wady pojedyncze;
         2 - wady do 20% ;
         3 - wady do 30% ;
         4 - wady powyżej 30% ;

 Jakość hodowlana młodników i drzewostanów przedrębnych

 Określa się jedną dla całego drzewostanu na podstawie gatunku panującego, z uwzględnieniem gatunków współpanujących. w przypadku drzewostanów dwupiętrowych, jakość hodowlaną określa się oddzielnie dla każdego piętra.

 Kryteria oceny jakości hodowlanej młodników i drzewostanów przedrębnych :

 CECHY ZDROWOTNOŚCI

 Opis cech                     Wsk

Dostosowanie składu gatunkowego do siedliska,
Uszkodzenie strzał i koron,
stopień   oczyszczenia  strzał,
występowanie  grzybów,
zjawisko obumierania drzew
rozwój i pokrój koron

Cechy wzrostu i rozwoju

Wady      1       Bdb   1            poj.   do   10%
Wady      2       Db     2            11       -     30%
Wady      3       Dst    3            31       -     50%
Wady      4        zły     4            ponad      50%

Jakość techniczna

Określana jest w drzewostanach rębnych przeszłorębnych i bliskorębnych, KO (klasa odnowienia) i
KDO (klasa do odnowienia), źle produkujących i płazowinach. Jakość techniczną określa się dla każdego gatunku wchodzącego w skład drzewostanu i wyraża się cyframi 1, 2, 3 lub 4.

W drzewostanach dwupiętrowych dla I piętra można określać jakość techniczną, a dla II piętra - jakość hodowlaną lub techniczną w zależności od wieku.

 KRYTERIA JAKOŚCI TECHNICZNEJ:

1.Minimalna przeciętna pierśnica w korze;
2.Najmniejszy odcinek odziomkowej części bez wad;
3.Wady w części odziomkowej niedopuszczalne przy jakości 1 i 2;
4.Minimalny udział (w %%) drzew w drzewostanie odpowiadających kryteriom  jakości odziomka;
5.Dopuszczalne zahubienie drzew w drzewostanie (w %%).

 Wskazania gospodarcze

Wskazania gospodarcze są syntetycznym zakończeniem dokonanego na gruncie opisu taksacyjnego i tworzą podstawę do opracowania zadań gospodarczych na najbliższy 10-letni okres. Powinny odpowiadać potrzebom lasu, wynikającym ze stwierdzonego stanu lasu oraz wymogom racjonalnej gospodarki leśnej.

WSKAZANIA DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA RĘBNEGO POWINNY ZAWIERAĆ:
- rodzaj rębni;
- procent miąższości projektowanej do usunięcia w 10-leciu przy rębniach złożonych;
- liczbą cięć w 10-leciu;
- okres odnowienia przy projektowaniu rębni złożonych (w drzewostanach zaliczonych do KO podaje się okres
  uprzątnięcia).

OKRES ODNOWIENIA - przeciętny czas, jaki powinien upłynąć od wykonania pierwszego cięcia, mającego na celu zapoczątkowanie odnowienia drzewostanu, do cięcia ostatniego - uprzątającego.

OKRES UPRZĄTNIĘCIA - okres od roku taksacji do ostatniego ciecia uprzątającego.

WSKAZANIA DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA PRZEDRĘBNEGO

W każdym drzewostanie, na gruncie, należy określić odpowiadający wiekowi i stanowi drzewostanu rodzaj (CP, TW lub TP) oraz termin ewentualnie pilność zabiegu. Do użytkowania przedrębnego (trzebieży) zalicza się również zabiegi projektowane ze względów sanitarnych w drzewostanach o niskim zwarciu i
czynniku zadrzewienia, także w drzewostanach, które przekroczyły wiek rębności lecz nie są objęte użytkowaniem I 10-lecia

WSKAZANIA DOTYCZĄCE HODOWLI LASU

powinny obejmować wszystkie grunty wymagające melioracji agrotechnicznych i wodnych, zalesień, odnowień naturalnych i sztucznych, dolesień luk, poprawek i uzupełnień, podsadzeń produkcyjnych, wprowadzania podszytów itp. .Podawać należy rodzaj projektowanych czynności i ich rozmiar. Nie planuje się składu gatunkowego odnowień, zalesień, poprawek i uzupełnień oraz podszytu. Należy przewidywać przeprowadzenie zabiegów w zależności od wieku uprawy (pielęgnowanie gleby, CW, CP).

PRZESTOJE, NASIENNIKI I PRZEDROSTY
Zaliczamy:
- drzewa w zasadzie od II klasy wieku, wykazujące miąższość grubizny, na gruntach leśnych   nie zalesionych oraz w
   prawach - nie zaliczone do składu;
- drzewa w wieku ponad 40 lat, rozmieszczone pojedynczo lub grupami w młodszych drzewostanach.

Opis przestojów, nasienników i przedrostów powinien zawierać
- gatunek;
- wiek;
- przeciętną pierśnicę i wysokość;
- jakość techniczną;
- zapas grubizny na całej powierzchni.

 Dolne warstwy drzewostanu

PODSZYT - krzewy i gatunki drzew nie wchodzące w skład podrostu, nalotu i podsadzeń, występujące w uprawach i młodnikach oraz drzewostanach starszych. Należy opisywać, jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni, podaje się:
- do 3 gatunków na powierzchni w kolejności malejącej ;
- procent pokrycia powierzchni.

 MŁODE POKOLENIE  -składa się z gatunków głównych, właściwych dla danego siedliska, o pełnej przydatności hodowlanej, rokujących nadzieje, na utworzenie przyszłego drzewostanu.

 NALOT  -najmłodsze pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego nie przekraczające 0,5 m wysokości;

 PODSADZENIA POD OSŁONĄ -najmłodsze pokolenie drzewostanu pochodzenia sztucznego nie przekraczające 0,5m wysokości;

PODSADZENIA PRODUKCYJNE - najmłodsze pokolenie drzewostanu pochodzenia sztucznego wprowadzenia dolnego pietra;

 PODROST -młode pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego lub sztucznego o wysokości
większej niż 0,5m

Należy opisywać, jeżeli zajmują co najmniej 10% powierzchni; dla każdej opisywanej warstwy podaje się:
-skład gatunkowy na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzew;
- przeciętny wiek;
- przeciętną wysokość (dla podrostu);
- stopień pokrycia powierzchni;
- jakość hodowlaną dla poszczególnych warstw;
- sporadycznie podaje się zasobność podrostu.
 

1